📚بسمه تعالی در صورت نقل جنازه به یکی از مشاهد مقدسه ، جنازه را در کفش کن، در معبر زوار دفن نمایند. محمدحسین طباطبائی 📚طباطبائی، سید محمدحسین، سیر و سلوک سبز اشعار، نامه ها، تقریظ ها، اجازات و ... . به کوشش سید هادی خسرو شاهی، تهران، بوستان کتاب، 1396، ص. 148-149 ✍نوای زیبای برادر حائری رو از دست ندید👆 #شب_جمعه #حرم @sahifeh_engelab

⁉️پرسش هایی پیرامون چیستی تمدن(2) ✍ سجاد انتظار 🔰در یادداشت پیشین به پرسش هایی پیرامون چیستی تمدن اسلامی پرداختیم. پرسش هایی که می توانیم آن ها را در ردیف «روش شناسی» پژوهش در ارتباط با مساله #تمدن_اسلامی قرار دهیم. اکنون نوبت به آن می رسد که پرسش هایی پیرامون اصل ماهیت تمدن طرح کنیم تا از طریق بررسی این پرسش ها و پاسخ به آن ها به تعریفی مشخص از چیستی و ماهیت تمدن برسیم. 🔰مساله تمدن یکی از موضوعاتی است که اختلاف دیدگاه ها در تعریف آن به شکل فزاینده ای وجود دارد و تعاریف گوناگونی از آن شده است. بر اساس هر تعریفی، دایره مسائل مربوط به تمدن کم یا زیاد می شود بنابراین ضرورت دارد که در این نقطه از مسیر تمدن پژوهی به تعریفی روشن از این موضوع دست یابیم. چه بسا یکی از ریشه های آن که مساله تمدن به عنوان یک رشته مستقل در نظر گرفته نمی شود، علی رغم اینکه مسائل گسترده ای را در خود جای می دهد همین اختلاف دیدگاه ها درباره چیستی تمدن است که الحاق آن را به یکی از رشته های مشخص و تعریف شده فعلی دچار ابهام می کند. 🔰حقیقت آن است که در آثار و مکتوباتی که ناظر به مساله تمدن نگاشته شده اند با طرحواره ای مفهومی حول محور تمدن مواجه می شویم که مفاهیمی مانند، تاریخ، جامعه، فرهنگ، پیشرفت و مفاهیم دیگری از این قبیل در این طرحواره مفهومی حضور دارند و هر یک در موقعیتی خاص بر واژه تمدن عطف می شود. گویی که این واژه ها از یک شباهت مفهومی با مفهوم تمدن برخوردار اند و در عین حال یکی نیستند! کافی است که نگاهی به نام پژوهشکده های مختلف تمدن محور بندازیم تا با واژه هایی مانند فرهنگ و تمدن، تاریخ و تمدن، پیشرفت و تمدن، جامعه شناسی و تمدن و نظیر آن برخورد کنیم. 🔰همین ارتکاز در تعاریفی که از تمدن ارائه شده است وجود دارد. در تعاریفی که محققان تمدن پژوه معاصر ارائه کرده اند می توان ردپایی از مفاهیم فوق را دریافت به طور مثال برخی مفهوم پیشرفت را به مفهوم تمدن خورانده و تعریفی فرآیندی از تمدن ارائه داده اند. جِی نیومَن در مقاله « دو نظریه در باب تمدن » به نقل از کالینگوود آورده است: «تمدن دراصل نام فرایندی است که طی آن گروهی انسانی تغییری روحی را از وضعیت بربریت نسبی به وضعیت مدنیت نسبی از سر می‌گذراند»[1]روشن است که در این تعریف از تمدن، نگاه فرآیندی به آن برجسته شده است. 🔰مَزلیش در مقاله «خاستگاه‌ها و اهمیت مفهوم تمدن» رویکردی تاریخی به تعریف تمدن دارد و ادعا می کند که باید تمدن را ابتدائاً و دراصل به عنوان پدیده‌ای تاریخی تعریف کنیم، نه اینکه به نحوی انتزاعی به این مفهوم بپردازیم و آن‌گاه آن را بر اطلاعاتی که داریم، تحمیل کنیم؛ به عبارت دیگر باید در پی فهم این معنا برآییم که چگونه خودآگاهی به فعالیت‌های خود برای بشر به وجود آمده است؟ چنین راه و روشی ما را ملزم می‌کند که در تاریخ تأملات بشر درباره خود و دستاوردهایش غور کنیم.[2] 🔰برخی مانند اشپلنگر و میرابو رویکرد اجتماعی به تمدن دارند. از دید آنها تمدن‌ها کل‌های یکپارچه‌ای هستند شبیه موجودات زنده که ادوار رشد، بلوغ و زوال را از سر می‌گذرانند. در ادبیات این محققان مقوله‌هایی مانند انتظام‌بخشی و به‌نظم‌آوری ارتباطات اجتماعی و مهار زور و خشونت در این عرصه مورد توجه قرار می گیرد.[3] برخی دیگر نیز نگرشی فرهنگی به تمدن داشته و تمدن را به مثابه شیوه و سلوک زیست و تعامل گروه های انسانی می دانند. 🔰با مرور اینگونه تعاریف می توان به یک قدر متیقن دست یافت و آن اینکه تمدن مفهومی است که با همه ابعاد و لایه های مذکور ارتباط مفهومی دارد و به همین جهت می تواند با همه این موارد جمع گردد اما حقیقت تمدن با همه این موارد متفاوت است چرا که هیچ از این مفاهیم به تنهایی از مفهوم تمدن، نمایندگی نمی کنند. تا بدین جا می توان چنین نتیجه گرفت که اگر به وجه اشتراکی که در این مفاهیم و تعاریف وجود دارد دست بیابیم و از سویی دیگر میان این وجه اشتراک با سایر مفاهیم همسایه و ملاصق آن مرزبندی کنیم به تعریفی از چیستی تمدن دست خواهیم یافت.

🔰اکنون از زوایه دیگری به چیستی تمدن بنگریم. قدم اول در مساله تمدن آن است که از دایره روایت فردیِ انسان، بیرون رفته و گام در دایره روایت جمعیِ انسان بگذاریم. این یعنی بدون تردید یک ضلع مساله تمدن را خواص و احکام جامعه شناختی تشکیل می دهد اما در عین حال تمدن یک وسعت از نظر ملیتی و جغرافیایی دارد که ذیل مفهوم جامعه نمی گنجد بنابراین تمدن یک مفهوم با گستره ای بیشتر از مفهوم جامعه است. بر همین اساس اِدوارد اِی. تیریاکیان در مقاله « تمدن تجدد و تجدد تمدن‌ها » ادعا می کند: «تمدن و تحلیل تمدنی در جریان اصلی جامعه‌شناسی ادغام نشده و تقریباً در حاشیۀ جامعه‌شناسی کلان باقی مانده است»[4] 🔰مفهوم تمدن علاوه بر اینکه از زاویه دید جامعه شناختی، وسعت بیشتری از جامعه دارد، از زاویه دید عنصر زمان نیز دارای امتداد و گستردگی است. ما وقتی از تمدن سخن می گوییم صرفا به زمان حال و حاضر خود نظر نمی کنیم بلکه با تصور مفهوم تمدن، یک عقبه تاریخی و امتداد زمانی در ذهن ما حاضر می شود. تمدن امری محدود به زمان معاصر نیست و باید به واسطه قرون و اعصار گذشته و نیز آینده پشتیبانی شود. از این رو ضلع دیگر مفهوم تمدن را عنصر زمان و تاریخ تشکیل می دهد اما در عین حال می دانیم که تمدن چیزی غیر از تاریخ است. 🔰برش دیگری که در مفهوم تمدن وجود دارد نسبت این مفهوم با زیرساخت های نرم و سخت است. هرچند تمدن ها در بستر امکانات طبیعی از قبیل رودها و زمین های حاصل خیز شکل گرفته و بر مبنای اختراعات صنعتی، نظامی و… پیشرفت کرده اند اما آن چیزی که به عنوان ثمره حقیقی و دستآورد اصلی تمدن ها تلقی می شود دانش ها، آداب و رسوم، دستآوردهای نرم و در یک کلمه فرهنگ آن تمدن­ها است بنابراین ضلع دیگر مفهوم تمدن را مساله فرهنگ تشکیل می دهد. 🔰باید به ضلع دیگری که در مفهوم تمدن دخالت دارد اشاره کرد و آن هم فرآیندی بودن و سیر تکاملی تمدن ها است. با نگاهی به تمدن های شکل گرفته در شرق و غرب عالم می بینیم که تمدن ها به مانند یک موجود طبیعی در نقطه از زمان و مکان شکل گرفته و مسیری را در جهت هدفی طی می کنند و سرانجام یا به آن هدف دست یافته و به اوج بالندگی می رسند و یا اینکه روی به انحطاط آورده و در نهایت نابود می شوند. ⁉️اکنون به پرسش های اصلی خود بپردازیم: تمدن چیست؟ مفهوم تمدن چه حقیقتی را نمایندگی می کند که می تواند در کنار مفهوم جامعه قرار گیرد اما غیر از جامعه باشد؟! تمدن چیست که می تواند در کنار مفهوم تاریخ قرار گیرد اما تاریخ نباشد؟! تمدن چه نسبتی با مفهوم فرهنگ دارد که مفهوم فرهنگ نمی تواند نماینده تام و تمام آن باشد؟! حقیقت تمدن چیست که فرآیندی بودن و مفهوم پیشرفت نمی تواند همه ابعاد آن را روشن سازد؟! مفهوم تمدن از چه عناصر حقیقی یا اعتباری تشکیل می شود؟! عناصر محوری و عناصر فرعی دخیل در مفهوم تمدن چه مواردی هستند!؟ @sahifeh_engelab

➕ مجری: درباره زبان و فرهنگ توضیح دهید؛ می گویند در فرانسه هم زبان متولی دارد پس در ایران هم باید زبان متولی داشته باشد. ➖ دکتر غنی نژاد: کلمه #تهاجم_فرهنگی برای شما آشنا است! تهاجم فرهنگی از فرانسه آمده است، الگوی مصرف نیز... اصولا اینگونه مفاهیم را از غرب گرفته ایم! #تهاجم_فرهنگی #اصلاح_الگوی_مصرف #اقتصاد_آزاد #خوانش_لیبرال_فرهنگ @sahifeh_engelab

📚 یکی دیگر از پیام های مهم امام خمینی ره که در حقیقت #منشور_روحانیت است اما به نام دیگری شهرت یافته است پیام موسوم به منشور برادری است. ایشان در این پیام خود به گستره وسیعی از موضوعات روز اشاره می کنند و حل آن ها را به عهده روحانیت می گذارند. در این جا برخی از فراز های این پیام بسیار مهم را مرور می کنیم:👇👇 ✅امروز با كمال خوشحالى به مناسبت انقلاب اسلامى حرفهاى فقها و صاحب‌نظران به راديو و تلويزيون و روزنامه‌ها كشيده شده است، چرا كه نياز عملى به اين بحثها و مسائل است؛ ✅مثلاً در مسئلۀ مالكيت و محدودۀ آن، در مسئلۀ زمين و تقسيم‌بندى آن، در انفال و ثروتهاى عمومى، در مسائل پيچيدۀ پول و ارز و بانكدارى، در ماليات، در تجارت داخلى و خارجى در مزارعه و مضاربه و اجاره و رهن، در حدود و ديات، در قوانين مدنى، در مسائل فرهنگى و برخورد با هنر به معناى اعم؛ چون عكاسى، نقاشى، مجسمه‌سازى، موسيقى، تئاتر، سينما، خوشنويسى و غيره. ✅در حفظ محيط زيست و سالم‌سازى طبيعت و جلوگيرى از قطع درختها حتى در منازل و املاك اشخاص، در مسائل اطعمه و اشربه، در جلوگيرى از مواليد در صورت ضرورت و يا تعيين فواصل در مواليد، در حل معضلات طبى همچون پيوند اعضاى بدن انسان و غير به انسانهاى ديگر، در مسئلۀ معادن زيرزمينى و رو زمينى و ملى، تغيير موضوعات حرام و حلال و توسيع و تضييق بعضى از احكام در ازمنه و امكنۀ مختلف، در مسائل حقوقى و حقوق بين المللى و تطبيق آن با احكام اسلام، ✅نقش سازندۀ زن در جامعۀ اسلامى و نقش تخريبى آن در جوامع فاسد و غير اسلامى، حدود آزادى فردى و اجتماعى، برخورد با كفر و شرك و التقاط و بلوك تابع كفر و شرك، چگونگى انجام فرايض در سِير هوايى و فضايى و حركت بر خلاف جهت حركت زمين يا موافق آن با سرعتى بيش از سرعت آن و يا در صعود مستقيم و خنثى كردن جاذبۀ زمين ✅و مهم‌تر از همۀ اينها، ترسيم و تعيين حاكميت #ولايت_فقيه در حكومت و جامعه كه همۀ اينها گوشه‌اى از هزاران مسئلۀ مورد ابتلاى مردم و حكومت است كه فقهاى بزرگ در مورد آنها بحث كرده‌اند و نظراتشان با يكديگر مختلف است و اگر بعضى از مسائل در زمانهاى گذشته مطرح نبوده است و يا موضوع نداشته است، فقها امروز بايد براى آن فكرى بنمايند. ✅لذا در حكومت اسلامى هميشه بايد باب #اجتهاد باز باشد و طبيعت انقلاب و نظام همواره اقتضا مى‌كند كه نظرات اجتهادى - فقهى در زمينه‌هاى مختلف و لو مخالف با يكديگر آزادانه عرضه شود و كسى توان و حق جلوگيرى از آن را ندارد ولى مهم شناخت درست #حكومت و #جامعه است كه بر اساس آن نظام اسلامى بتواند به نفع مسلمانان برنامه‌ريزى كند كه وحدت رويّه و عمل ضرورى است ✅و همين جا است كه #اجتهاد_مصطلح در حوزه‌ها كافى نمى‌باشد بلكه يك فرد اگر اعلم در علوم معهود حوزه‌ها هم باشد ولى نتواند #مصلحت_جامعه را تشخيص دهد و يا نتواند افراد صالح و مفيد را از افراد ناصالح تشخيص دهد و به طور كلى در زمينۀ اجتماعى و سياسى فاقد #بينش_صحيح و قدرت تصميم‌گيرى باشد، اين فرد در مسائل اجتماعى و حكومتى مجتهد نيست و نمى‌تواند زمام جامعه را به دست گيرد. #منشور_روحانیت 📚صحیفه امام، جلد: ۲۱، صفحه: ۱۷۶ @sahifeh_engelab

📚 اسلام چگونه به ما معرفی شده است؟ چرا سلسله ای از علماء اسلامی با وجود تالیفات بسیار و تاثیرات عمیق در تمدن اسلامی از برابر دید چشمان ما کنار گذاشته شده اند؟ در این جا تلنگری نسبت به این موضوع نوشته ام: 👇👇👇 @sahifeh_engelab

♨️ یک تلنگر 🔰یک: ما روزانه حداقل بیش از بیست بار در نمازهای روزانه خود با کلمه «اسم الله» به صورت مستقیم و با مصادیق اسماء الهی از قبیل «الرحمن» و «الرحیم» به صورت مصداقی مواجهه داریم. 🔰دو: قرآن کریم آیات گوناگونی دارد. در این میان موارد بسیاری از آیات هست که پایان بخش آن ها یک یا دو مورد از #اسماء_الهی است مانند «و هو السمیع العلیم» و «و هو الغفور الرحیم» و... ؛ حقیقتا این اسماء به مانند جواهر در میان آیات پر نور الهی می درخشند اما به جز این، از منظر تفسیری نیز میان مفاد آیات با اسماء پایانی آن ها رابطه مفهومی برقرار بوده و کاربرد تفسیری دارند. 🔰سه: دعاهای ماثور اهل بیت علیهم السلام نیز سراسر مزین به اسماء الهی است. ائمه معصومین علیهم السلام در صدر و ذیل بسیاری از این #ادعیه هنگامی که به سوی خدا توجه می کنند و یا هنگامی که مسالتی از او دارند اسماء او -جل‌و‌علی- را به زبان می آورند. گذشته از این، برخی از ادعیه مانند دعاء سحر، سراسر بر اساس #اسماء_الهی مضمون یافته است. 🔰چهار: عمیق ترین و شدیدترین بایکوت تاریخ دانش مسلمین دقیقا بر علیه کسانی اعمال شده است که به شرح و تبیین معارف اسماء الهی پرداخته اند! اما این بایکوت ویژگی های خاص خود را دارد: مثلا هیچ اهمیتی ندارد که آن دانشمند بایکوت شده 95 جلد تفسیر قرآن نوشته باشد! و یا مثلا هیچ اهمیتی ندارد که فقط فهرست کتاب های نوشته شده توسط آن دانشمند بایکوت شده دو جلد کتاب شود! و یا مثلا هیچ اهمیتی ندارد که آن دانشمند بایکوت شده، بعد از هزار سال از صدر اسلام، اولین حکومت اسلامی و قدرت سیاسی مبتنی بر اسلام را ایجاد کرده باشد! 🔰پنج: فارغ از موارد فوق، این #رژیم_بایکوت ویژگی مهم دیگری دارد و آن هم این است که دانشمند بایکوت شده صرفا مورد اعراض یا سکوت واقع نمی شود بلکه قربانی می گردد! کمترین حد قربانی شدن این دانشمندان، تکفیر و محکوم شدن به کفر و الحاد است و در موارد نه چندان اندکی به اشد مجازات یعنی قتل و شهادت نیز منجر می شود! بنابراین کسی که از نظر مرتبت علمی، شریف ترین علوم را تبیین می کند و از نظر مرتبت معنوی، بالاترین درجات #معنویت را طی می کند به اندازه کسی که به صورت ظاهری شهادتین بر زبان خود جاری می کند جایگاهی ندارد. 🔰شش: به نظر می رسد ظلمی که این رژیم بایکوت به جویندگان معارف اسلامی کرده بسیار بیشتر از ظلمی است که به این دانشمندان روا داشته است اما در هر صورت این خود ما هستیم که باید بتوانیم سایه سیاه این رژیم بایکوت را کنار بگذاریم و از خرمن معارف این دانشمندان استفاده کنیم. 🔶بر همین اساس، در ادامه، بخشی از این محتوای خود را به شرط توفیق الهی به این مساله اختصاص خواهیم داد. @sahifeh_engelab