eitaa logo
سلامت معنوی
610 دنبال‌کننده
807 عکس
291 ویدیو
11 فایل
این کانال برگرفته از طرح پژوهشی، تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان (طرح شهید احمدی) وبا هدف ارائه راهکار برای پرورش سلامت معنوی در کودک، نوجوان، جوان و سالمند، در خانه، مدرسه و محیط کار؛ و نیز آثار آن در زندگی شهدا و علما میباشد. ادمین https://eitaa.com/F_kh00
مشاهده در ایتا
دانلود
به نظر می رسد اين اصطلاح را می توان اين گونه تعريف كرد: سلامت معنوی وضعيتی است كه انسان به بالاترين سطح ممكن از كمال وجودی دست يافته باشد و به عبارتی، بينش، گرايش و كنش فردی و اجتماعی انسان در راستای قرب و رضای الهی (يعنی كمال برتر) قرار گرفته باشد. نتيجه ی اين كمال، علاوه بر سعادت اخروی، اميد، نشاط، آرامش و رضايت از زندگی است. برگرفته از كتاب: به سوی آسمان (۱)، سلامت معنوی كودكان با نگرش اسلامی، كتاب جامع.
💢شاخص هاي سلامت معنوي : ۱- شاخص دروني ۲- شاخص بيروني ◀️ شاخص درونی : 🔹️در بعد شناختي-گرايشي، خداوند و معصومين (ع) براي فرد "اهم" (مهمترين) امور باشد، و لذا از جمله دعاهاي پيامبر اكرم ص اين بود كه اللهم ... لا تَجْعَلِ الدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا وَلاَ مَبْلَغَ عِلْمِنَا يعني "خدايا دنيا را براي ما مهمترين امر و بزرگترين همت و نهايت فهم و دانش ما قرار مده" 🔹️در بعد گرايشي، خداوند و معصومين (ع) براي فرد "احب" (محبوبترين) موجودات باشد، و لذا قرآن در سوره توبه آيه 24 مي فرمايد: قُلْ إِنْ كانَ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ وَ إِخْوانُكُمْ وَ أَزْواجُكُمْ وَ عَشيرَتُكُمْ وَ أَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسادَها وَ مَساكِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ في‏ سَبيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقينَ. يعني "اگر والدين، فرزندان‌، برادران‌، همسر، خويشاوندان، اموالى كه اندوخته اید ، تجارتى كه از كساد آن بيم داريد و خانه‏هایی كه بدان دلخوش هستيد براى شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه او دوست داشتنى‏ تری است منتظر عواقب ناگوار آن باشيد، و خداوند فاسقين را هدايت نمي كند." 🔸️ادامه در پست بعدی...
◀ شاخص بیرونی : در وضعيت سلامت معنوي، شرايط بينشي و گرايشي انسان بگونه اي است كه رفتار مورد رضاي خدا و معصوم (ع) از فرد صادر مي شود. چرا؟ زيرا رفتار انسان تابع وضعيت ذهني و رواني و اراده او است. بدين ترتيب مي توان گفت شاخص بيروني سلامت معنوي، تبعيت كامل از خداوند و معصومين (ع) در تمام رفتارهاي فردي و اجتماعي، و به عبارتي، داشتن زندگي توحيدي است. 💢 با توجه با شاخصهايي كه براي سلامت معنوي اسلامي بيان شد، اگر خدا و معصومين (ع) در بالاترين جايگاه در ذهن و دل انسان قرار بگيرند از جمله لوازم قلبي آن عبارت است از : 🔸️عبادات با حضور قلب 🔸️اوج احساس حضور خدا در خانه، محل كار، محل تفريح، در زمان غم و شادي، فقر و غني و به عبارتي سيطره روح معنوي در كل زندگي انسان 🔸️احساس فقر مطلق در برابر خداوند، عبوديت با افتخار و عزت،‌ تواضع و فروتني حتي در اوج قدرت 🔸️توكل و رضا 🔸️كوچك شدن دنيا و مشكلات آن در مسير كمال 🔸️نشاط ، سعه صدر، آرامش و اطمينان
💢 آثار تقویت ارزش های دینی در جامعه بر بعد اعتماد اجتماعی : 🔸️هرچه ارزش‌های دینی در جامعه‌ای تقویت شده باشند، رفتار افراد پیش‌بینی پذیرتر می‌شود؛ زیرا افراد در چارچوب قواعد خاصی رفتار میكنند و قابلیت اعتماد به افراد بیشتر و مناسبات اجتماعی روانتر و كم هزینه‌تر صورت میگیرد. 🔸️افرادی که نسبت به انجام دادن اعمال دینی خود مصمم ترند، از اعتماد بیشتری در روابط اجتماعی خود نسبت به سایر افراد برخوردارند. همچنین، افرادی که بیشتر پایبند به امور دینی باشند، خود را موظف می دانند که در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند. زیرا از نگاه دینی، فرد در مقابل خدایش، خودش و جامعه‌اش موظف است. 📚 منبع موسوی، سید نجم الدین؛ سپهوند، رضا؛ جعفری، سلیمان؛ 1397 ، بررسی نقش دینداری در اعتماد و مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه لرستان ، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی ، دوره پنجم ، شماره4 ، زمستان ۹۷
راهكار رسيدن به سلامت معنوی: استمرار در انجام نمازهای پنج گانه در اول وقت قبلاً در بحث از شاخص های سلامت معنوی اسلامی بيان شد كه شاخص آن در بعد شناختی، اين است كه خداوند و معصومين (ع) برای فرد "اهم" (مهم ترين) امور باشد. با توجه به اين شاخص می توان گفت تقيد به نمازهای پنج گانه در اول وقت در تحقق اين شاخص تأثير بسزايی دارد؛ زيرا مقدم كردن نماز در اول وقت بر ساير امور، به معنای مهم تر شمردن خواست خدا بر ساير امور است. تكرار اين رفتار به تدريج جايگاه خدا در زندگی را بالا می برد و به اكبر شدن خدا در زندگی كمک می كند. بدين ترتيب می توان گفت پای بندی مستمر به نمازهای پنج گانه در اول وقت راهی نزديک برای نيل به سلامت معنوی و رسيدن به مقامات عاليه ی معنوی است. در نقطه ی مقابل نيز هرگاه در طول عمر خود، در ايامی خاص، از پای بندی به اين عمل فاصله گرفتيم به همين ميزان از سلامت معنوی دور شده ايم. برگرفته از کتاب: به سوی آسمان (۱)، سلامت معنوی کودکان با نگرش اسلامی، کتاب جامع.
راهكار كسب سلامت معنوی: تقويت روحیه ی بخشندگی، همدلی و همياری (۱) ✅شركت فعال در برنامه های همياری و مواسات، گامی به سوی سلامت معنوی است. ✅بخشندگی و همدلی زيباست، زيبايی اخلاقی و معنوی دارد. ✅برای زيباسازی خود، فرزندان و جامعه همت گماريم. دو صفت يا روحیه ای که باید از کودکی زمینه سازی شود، و رابطه ی عميقی با سلامت معنوی دارد، روحیه ی بخشندگی و همدلی (همدردی با دیگران و خود را جای دیگران گذاشتن) است. ۱. تقويت روحيه ی بخشندگی اين صفت باعث خشنودی خداوند می‌شود و از با فضیلت‌ترین صفات انسان است و موجب زیبایی ایمان و معنویت اوست. امیرالمؤمنین (ع) در مورد نكته ی اول می فرمايند: إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُحِبُّ كُلَّ سَمْحِ الْيَدَيْنِ حَرِيزِ الدِّين‏؛ خدای متعال انسان بخشنده ای که از دین خود محافظت می کند را دوست دارد (غررالحکم، ص ۳۷۶).حضرت ناظر به نكته ی دوم می فرمایند: تحل بالسخاء و الورع فهما حلیة الایمان و اشرف خلالک؛ دو ویژگی بخشندگی و پرهیز از گناه را در خود پدیدار کن چرا که این دو، زینت ایمان هستند و از بهترین ویژگی های تو هستند (همان). از سوی دیگر بخل و خساست ویران کننده ی ایمان و معنویت انسان است. رسول خدا (ص) در اين باره می فرمايند: لا یجتمع الشح و الایمان فی قلب عبد ابدا؛ بخل (شدید) و ایمان هرگز در قلب بنده ای جمع نمی شوند (مشکاه الانوار، ص ۲۳۱). ایشان هم چنین می فرمایند: ما محق الاسلام محق الشح شیء؛ هیچ چیز مسلمانی فرد را به اندازه بخل (شدید) نابود نمی کند (کافی، ج ۴، ص ۴۵).
🔆درک مفهوم خدا🔆 یکی از مبانی هستی شناسی سلامت معنوی توجه به جایگاه خداست. از جمله اهداف شناختی که در مسیر سلامت معنوی باید به درستی حاصل شود درک مفهوم خدا و صفات اوست.
عنه صلي الله عليه و آله : اِفتَحوا عَلى صِبيانِكُم أوَّلَ كَلِمَةٍ ب «لا إلهَ إلاَّ اللّه ُ»، ولَقِّنوهُم عِندَ المَوتِ «لا إلهَ إلاَّ اللّه ُ»؛، فَإِنَّهُ مَن كان§نَ أوَّلُ كَلامِهِ «لا إلهَ إلاّ اللّه ُ» وَآخِرُ كلامِهِ «لا إله إلاَّ اللّه ُ» ثُمَّ عاشَ ألفَ سَنَةٍ، ما سُئِلَ عَن ذَنبٍ واحِدٍ. حديث پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : زبان كودكانتان را با «لا إله إلاّ اللّه » باز كنيد و هنگام مرگ ، «لا اله إلاّ اللّه » را به آنان تلقين كنيد ؛ چرا كه هر كس اوّلين سخنش «لا اله إلاّ اللّه » و آخرين سخنش «لا اله إلاّ اللّه » باشد و هزار سال هم عمر كند ، از هيچ گناهى بازخواست نمى شود .
از آنجایی که معنویت اسلامی، حول محور خداباوری و خداخواهی پایه ریزی می شود، خداشناسی صحیح از مقدمات مهم سلامت معنوی است. این شناخت از همان کودکی و بر اثر دریافت هایی که کودک از والدین و محیط دارد، شکل می گیرد و در بزرگسالی تقویت و تکمیل می شود.
راهكار كسب سلامت معنوی: تقويت روحیه ی بخشندگی و همدلی (۲) ✅تهديد دوران كرونا را به فرصت بخشش، سخاوت، همدلی و همياری كه پلكان سلامت معنوی است، بدل كنيم. ✅بخشندگی زيباست، فرزندانی زيبا تربيت كنيم. بخل و بخشندگی دارای ریشه های غریزی و فطری هستند. غرایز مادی ما را به بخل سوق می دهد، اما گرايش فطری ما به بخشندگی است، لذا همه ی انسان ها ولو بخيل باشند بخشندگی را تحسين می كنند و بخل را ناپسند می دانند. گرچه این دو، صفاتی درونی هستند اما تا حدود زیادی می‌توان بر اثر تربیت عقلانی و معنوی باعث غلبه ویژگی بخشندگی شد، لذا طبق روایات، خردورزی و رشد عقلانی می تواند در رشد صفت بخشندگی مؤثر باشد. به فرموده ی امير مؤمنان (ع): "الحرص و الشره و البخل نتیجه الجهل"؛ حرص و طمع و بخل نتیجه ی نادانی است (غررالحکم، ص ۲۹۲) "علیک بالسخاء فانه ثمره العقل"؛ سخاوتمند باش که این خصلت، میوه عقلانیت است (غررالحکم، ص ۳۷۶). بنابراین دلسوزان سلامت معنوی بايد خود و ديگران را به گونه ای تربیت کنند که به تقویت روحیه ی بخشندگی بيانجامد.
راهكار كسب سلامت معنوی (۳): تقويت روحیه ی بخشندگی و همدلی (۳) ✅شركت فعال در برنامه های همياری و مواسات، گامی به سوی سلامت معنوی است. با توجه به شاخص هايی كه قبلاً بيان شد، خودخواهی و خودگرايی مانع سلامت معنوی و خداگرایی كه در رفتار ظاهر شود عامل آن است. خداگرايی در روابط اجتماعی منشأ توجه به ديگران و بيرون آمدن از پوست خودگرايی مادی است، لذا اسلام بر ايجاد روحیه ی همدلی و همدردی با دیگران به ويژه مؤمنين و خود را جای دیگران گذاشتن تأكيد ويژه دارد. به فرموده ی امیر مؤمنان (ع): پیوستگی و استواری دیانت به دو چیز است: انصاف داشتن و همدردی با مؤمنين (شرح آقا جمال بر غررالحکم، ج ۶، ص ۱۷۹)؛ لذا اين صفت موجب استواری در دیانت می شود. این روحیه، خود منشأ بسیاری از رفتارهای نیک معنوی از جمله کمک به دیگران و افزایش صبر و تحمل در معاشرت ها می شود.