🕊 می گویند زیر خاک آنتن نمی دهد اما اگر با حسین علیه السلام باشی زیر خاک هم آنتن می دهد دلی که با عشق ارباب زیست در قبر هم دلش با اوست 🕊 🌷🍃🌷🍃🌷🍃🌷🍃🌷

یا حق

🌺روز بيست و پنجم ماه ذى الحجّه، روزى است كه سوره «هل اتى» در آن روز نازل شد.(1) ♦️۲۵ ذی الحجه به عنوان روز خانواده در تقویم رسمی کشور درج شده است ♦️علت انتخاب این روز شأن نزول آیه «هل اتی» در سوره الانسان که راجع به خانواده و استحکام پایه‌های آن است، عنوان شده است. ♦️در این روز سوره هل اتی در شأن اهل البیت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) حضرات امیرالمومنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) نازل شده است. این مهم بعد از سه روز روزه آنان و اعطای افطارشان به مسکین و یتیم و اسیربود که آن طعام بهشتی نازل شد. ♦️امام صادق (علیه السلام) فرمود: آن کاسه ای که طعام از بهشت آوردند و آن بزرگواران میل کردند نزد ماست وحضرت صاحب الامر(علیه السلام) آن را ظاهر خواهد کرد و طعام بهشتی از آن تناول خواهند فرمود. ♦️در شأن نزول اين سوره جمع زيادى از علماى شيعه و سنّى نقل كرده اند كه امام حسن و امام حسين(عليهما السلام)بيمار شدند و پيامبر(صلى الله عليه وآله) به عيادتشان آمد و به على(عليه السلام) فرمود: چه خوب است براى شفاى آنان نذرى كنى. ♦️حضرت على(عليه السلام) و حضرت فاطمه(عليها السلام) و فضّه براى شفاى آنان سه روز روزه نذر كردند. ♦️وقتى كه حسنين(عليهما السلام) شفا يافتند، آنان براى اداى نذر روزه گرفتند - و مطابق برخى از روايات حسنين(عليهما السلام) نيز روزه گرفتند ـ در حالى كه از نظر موادّ غذايى در زحمت بودند. به هنگام افطار كه مقدارى نان را براى افطار آماده كرده بودند، صداى مسكينى را شنيدند كه تقاضاى كمك داشت. ♦️على(عليه السلام) و فاطمه(عليها السلام) و فضّه و حسن و حسين(عليهما السلام) نان خود را به آن مسكين دادند و خود در آن شب جز آب ننوشيدند. غروب فردا نيز به هنگام افطار يتيمى اظهار نياز كرد و بار ديگر جريان شب گذشته تكرار شد و آنان با مقدارى آب افطار كردند. ♦️روز سوم نيز به هنگام غروب اسيرى به در خانه آنان آمد و آن خانواده كرامت و بزرگوارى و ايثار، از سهم نان خود گذشتند و آن را به اسير دادند. ♦️فردا على(عليه السلام) دست حسن و حسين را گرفت و خدمت پيامبر(صلى الله عليه وآله) آمد، چشم پيامبر به بچّه ها افتاد كه از شدّت گرسنگى مى لرزيدند; علّت را جويا شد و على(عليه السلام) ماجرا را تعريف كرد. پيامبر(صلى الله عليه وآله)ناراحت شد و با هم به منزل حضرت زهرا(عليها السلام) آمدند، در اين حال جبرئيل فرود آمد و سوره هل أتى (انسان) را از جانب خداوند آورد. در اين سوره از ايثار توأم با اخلاص اهل بيت(عليهم السلام) به عظمت و بزرگى زياد ياد شده است.(2) ♦️براى اين روز اعمالى ذكر شده است: 1ـ مرحوم «سيّد بن طاووس» از «شيخ مفيد» نقل مى كند كه مستحب است در چنين روزى روزه بگيرند، زيرا در چنين روزى خداوند فضيلت و برترى اهل بيت رسول خدا را آشكار ساخت.(3) 2ـ در شب بيست و پنجم و روز بيست و پنجم براى تأسّى به آن بزرگواران انفاق و اطعام و صدقه دادن به فقرا مناسب است.(4) 3ـ مناسب است در اين روز غسل زيارت انجام دهند و ائمّه(عليهم السلام) را زيارت كنند مخصوصاً خواندن زيارت جامعه در اين روز مناسب است.(5) 📚منابع: 1. اقبال صفحه 529. 2. براى آگاهى بيشتر و تفسير آيات موردنظر به تفسير نمونه، جلد 25، صفحه 343 به بعد (ذيل تفسير سوره انسان) مراجعه كنيد. 3. اقبال، صفحه 529. 4. همان مدرك. 5. زادالمعاد، صفحه 368. 🌍 در مسیر بندگی

🌺۲۵ ذی الحجه، روز خانواده گرامیباد ♦️بنای کار ازدواج، بر سازش دختر و پسر است؛ بروید باهم بسازید.

🔴ویژه شکست آمریکا در قطعنامه علیه ایران ♦️رهبرمعظم انقلاب: افول سیاسی آمریکا اگر یک دلیل بیشتر نداشته باشد کافیست، آن دلیل عبارتست از انتخاب فردی با مختصات آقای ترامپ در آمریکا

📚 #معرفی_کتاب علی(ع) از زبان علی(ع) این کتاب اثر زندگی‌نامه حضرت علی (ع) از زبان خودشان است که با قلمی شیرین و جذاب توسط حجت‌الاسلام محمد محمدیان رئیس سابق نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به نگارش در آمده است. این کتاب که در بردارنده ویژگی‌هایی منحصر به فرد است توجه بسیاری از محققین معارف اهل بیت را به خود جلب کرده است از جمله آنان حجت الاسلام پناهیان است که در وصف این اثر فرمود: کتاب «علی از زبان علی (ع)» سرچمشه‌ای زلال است که مصارف گوناگون معرفتی دارد. تردید ندارم که جوانان با مطالعه این کتاب از نظر فرکی و روحی به شدت تحت تأثیر حضرت علی (ع) قرار می‌گیرند.

سلام وعرض ارادت بخاطرروز خانواده مطالبی مربوط به شهر مدینه را که در کانال ایستگاه بارگزاری شده را به این کانال ارسال میکنم به مناسبت امروز 🗓 روز نزول سوره انسان (هل اتی) و روز خانواده 🌹✨🌹✨🌹✨🌹✨🌹 مباحث شهرشناسی را از شهر خانواده اهل بیت علیهم السلام یعنی «مدینه» آغاز میکنیم.

روز بزرگداشت خانواده ونزول سوره هل اتی بر همگی مبارک.

#مدینه (نام پیش از هجرت: یثرب) از شهرهای اصلی کشور عربستان است و در ۴۵۰ کیلومتری شمال شرقی مکه در ناحیه حجاز قرار دارد. این شهر در شمال­ غربی شبه ­جزیره عربستان در دشتی هموار واقع است. طول جغرافیایی آن، ۳۹ درجه و ۵۹ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی‌اش، ۲۴ درجه و ۵۷ دقیقه شمالی است. این شهر از سطح دریا ۵۹۷ تا ۶۳۹ متر ارتفاع دارد.🗻 شهر مدینه در میان دو رشته حره (سنگ‌های سیاهی که به صورتی خشن سطح زمین را پوشانده‌ و پستی و بلندی تپه‌ای دارند ولی به صورت کوه نیستند) قرار گرفته که یکی در شرق با نام «حرّه واقم» و دیگری در غرب با نام «حرّه وبره» است. آشکارترین کوه در مدینه منوره، کوه اُحد است.⛰ 1⃣

✴ تاریخ تشکیل مدینه ✴ 👈از دو جهت قابل بررسی است: قبل از اسلام، و بعد از اسلام. 1. قبل اسلام نخستین ساکنان یثرب را پس از طوفان نوح علیه السلام🌹 چهار قسمت دانسته­ اند: ✴فرزندان(عبیل) که از بازماندگان کشتی نوح که بر کوه جودی(آرارات) نشسته بود، خارج شده در شهر یثرب فرود آمدند و این شهر بنام نخستین ساکن آن یعنی ـ یثرب بن عبیل بن عوص ابن ارم بن سلم بن نوح ـ یثرب☘ نامیده شد. ✴ بعضی اولین ساکنان آن‌را یثرب بن قافیه بن مهلابیل بن ارم بن عبیل بن عوص بن ارم سام بن نوح دانسته­ اند. ✴ بعضی اظهار داشته­اند نخستین ساکنان مدینه پس از طوفان اقوام صعل و فالح بودند که قوم فاسق و فاجر بودند که خداوند داوود نبی صلی الله علیه واله 🌹را به اصلاح آنان فرستاد. ✴ آخرین گروه نظرشان این است که قوم عمالقه در این سرزمین ساکن شده و یثرب را به وجود آوردند، 👈اما یهودیان بارها در طول تاریخ به این سرزمین مهاجرت کرده­ اند. ✍مورخان، مهاجران اولیه یهود را از هزار تا هفت‌صد سال پیش از میلاد مسیح ثبت کرده­ اند. 👈 و حدود چهارصد تا پانصد سال قبل از اسلام اقوامی از یمن به نام اوس و خزرج به یثرب رفتند که جمعیت غالب آن‌جا را تشکیل دادند که این دو قبیله سیزده سال بعد از بعثت پیامبر اسلام میزبان پیامبر و مسلمانان شدند و نقش مهمی☘ را در حفظ و گسترش اسلام ایفا نمودند. که این دو قوم سرزمین یثرب را توسعه دادند. #مدینه 2⃣

✴تاریخ تشکیل مدینه ✴ بعد از اسلام در ذی الحجه سال یازدهم بعثت، پیامبر اسلام صلی الله علیه واله🌹 با شش نفر از خزرجیان در منا گفت‌وگو کرد و اسلام را بر آنان عرضه نمود. سال بعد تعداد یازده نفر از انصار با پیامبر در عقبه‌ی منا پیمانی 🤝بستند و در سال سیزدهم تعداد 73 نفر از اوس و خزرج که 2 نفر آنان زن بودند خدمت پیامبر(ص)🌹 رسیدند، ضمن پذیرش اسلام از پیامبر دعوت کردند تا به یثرب آمده و رهبری این شهر را برعهده بگیرد؛ لذا پیامبر اسلام در نخستین شب ربیع الاول سال چهاردهم بعثت، از سوی خداوند برای ادامه مأموریت الهی خود عازم یثرب شد که این هجرت🐫 از مکه به مدینه، برای اسلام و برای جهان تاریخ جدیدی را آغاز کرد و از همان سال و با مهاجرت پیامبر خدا صلی الله علیه واله 🌹به یثرب این شهر مدینة النبی یا #مدینه نام یافت، و بدین صورت شهر مدینه با محوریت اسلام تشکیل شد. 👈با ظهور اسلام، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) اهل یثرب را به هدایت، صلح و دوستی رهنمون ساخت. آن‌حضرت برای ترویج اسلام، و جهت التیام بیماری عداوت و دشمنی و اعاده امنیت به مدینه، رهسپار این شهر شد و با اتحاد بین قبیله اوس و خزرج🤝، گروه انصار را به وجود آورد. 3⃣

☘ یثرب ☘ قبایلی که مردم این شهر را تشکیل می‌دادند، عبارت بودند از «اوس» و «خزرج»، که سال‌ها بر این ناحیه مسلط شده بودند و جمعیتی از یهودیان و دیگر قبایل که در یثرب ولی خارج از آن، به کشاورزی🌳 اشتغال داشتند و چون دو طایفه بزرگ اوس و خزرج اغلب دچار نزاع داخلی ⚔بودند، سعی بر آن داشتند که با قبایل اطراف و یهودیان هم‌پیمان🤝 شوند و از این‌رو بنی‌قریظه و بنی نضیر با👈 اوس بودند و بنی قینقاع با👈 خزرج. تأثیر این پیمان‌ها بیشتر در جنگ‌ها آشکار می‌شد؛ مردم یثرب، از جهت اقتصادی بیشتر به کار در نخلستان‌ها و کشت و زرع و اندکی پیشه‌وری اشتغال داشتند و مناطق مناسب برای کشاورزی بیشتر در اختیار یهودیان بود تا اعراب، چنان‌که یهود نیز صنایع زرگری و اسلحه‌سازی چون شمشیر🗡، زره و نیزه را در اختیار داشتند. اکنون باید دید شهری با این ترکیب ویژه، چگونه پذیرای اسلام شد؛ آن‌هم بگونه‌ای که در مدت زمان اندکی (حدود 17 ماه پس از هجرت)، توانست قریش را در بدر⚔ گوشمالی دهد! #مدینه 4️⃣

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ۱۳ سال پس از بعثت، در آغاز ربیع الاول راهی یثرب شد. این هجرت پس از بستن دو پیمان عقبه(عقبه اول و دوم) با مردم یثرب انجام شد. 🤝 حضرت پس از اقامت چند روزه در قبا، راهی آنجا شد. علت اصلی مهاجرت مسلمانان به یثرب، فشار و آزارهای مشرکان مکه و بیعت یثربیان با پیامبر(صلی الله علیه و آله) برای دفاع از مسلمانان بود. نام شهر بعد از هجرت پیامبر از یثرب به مدینة النبی (شهر پیامبر) تغییر نام پیدا کرد. ۱۰ سال پایانی عمر پیامبر عمدتاً در #مدینه سپری شد و این شهر پایگاه گسترش اسلام بود.🕌 5⃣

🌹تأثیر قرآن🌹 قرآن معجزه جاوید پیامبر اسلام 🌹است و نباید از تأثیر آن در جذب مردم مدینه به اسلام غافل بود. از یک‌سو نفوذ و جاذبه لفظی و معنوی قرآن و از سوی دیگر وجود زمینه مساعد روحی و معنوی در میان مردم یثرب برای پذیرش اسلام را می‌توان از عوامل شتاب در گسترش اسلام به‌شمار آورد. باید گفت همانگونه که بخش عظیمی از دشمنی، عداوت و مخالفت قریش با پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برخاسته از تضاد آیات قرآن با منافع قدرت‌طلبی و سودجویی 💰قریش بود، جذب و تمایل بسیاری از مردم یثرب به اسلام نیز به‌دنبال همان پیام‌های توحید و عدالت‌خواهی قرآن🎇 بوده است. آنان اسلام را همای سعادت و فرشته نجات خود می‌دانستند و بهترین شاهد بر این تأثیرگذاری، جمله‌ای است که از پیامبر اسلام 🌹نقل شده است: «فإنّ المدینة فتحت بالقرآن»؛  «همانا مدینه با قرآن فتح گردید.» و این گفتار پیامبر صلی الله علیه و آله 🌹در تحلیل شیوه نفوذ اسلام در #مدینه، آمیخته با شواهد بسیاری از ✍گزارش تاریخ است؛ از جمله این که برخی نوشته‌اند: نخستین مسلمانان انصار «اسعدبن زراره» و «ذکوان» بودند. 6⃣

نقش یهودیان برخی از مورّخان ✍ گفته‌اند، یکی از عوامل مؤثر در پیشرفت اسلام در یثرب، آمادگی ذهنی و فکری مردم این دیار به جهت معاشرت وهمسایگی با یهودیان بوده است. لازم است ابتدا به این نکته بپردازیم که آیا واقعاً یهود از بعثت پیامبر اسلام خبر داشت یا نه؟⁉️ آن‌چه از✍ گزارش تاریخ، نقل احادیث و آیات قرآنی برمی‌آید، این است که یهودیان از بعثت پیامبر اسلام آگاه بوده‌اند؛ تا آنجا که او را مانند فرزند خود❗ می‌شناختند و حتی جای مهاجرت او را می‌دانستند و اکنون نمونه‌هایی، به‌طور اختصار، از احادیث و آیات قرآن ذکر می‌کنیم: در برخی از✍ روایات اسلامی آمده است: علت مهاجرت یهود به یثرب برای این بوده است که آن را سرزمین مهاجرت پیامبری می‌دانستند؛ از جمله در تفسیر عیاشی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که در مورد آیه ... وَ لَمَّا جاءَهُمْ کِتابٌ ... فرمود: یهود در کتب خود خوانده بود که محلّ هجرت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله میان «عیر» واحد است. #مدینه 7️⃣

☘یهودیان در جستجوی مدینه☘ یهودیان چون به ناحیه #مدینه رسیدند، عرب به آنان گفت: آن عیر و این احد است. یهودیان از شتر به زیر آمدند و گفتند: به خواسته و آرزوی خود😄 رسیدیم و دیگر نیازی به تو نداریم و هرجا خواهی برو، سپس نامه‌ای 📜به هم‌کیشان خود در فدک و خیبر نوشتند، مبنی بر این‌که ما به محل سرزمین مقصود رسیدیم و شما نیز بیایید، ولی پاسخ آمد ما در این‌جا مستقر شده، ثروت و مال به دست آورده‌ایم و به شما نیز نزدیکیم. چون زمان موعود و ظهور پیامبر🌹 برسد، به‌زودی نزد شما خواهیم آمد- حاصل آن‌که این دو دسته از یهود- در اطراف مدینه مستقر گشته، اموال بسیار به‌دست آوردند- و ثروتمند شدند- چون خبر آنان به قوم تبّع رسید، به جنگ آنان آمدند، ولی یهودیان در قلعه‌های خود متحصن گردیده، در محاصره ♻️قوم تبع قرار گرفتند و امانشان دادند. آنگاه خطاب به یهودیان گفتند: سرزمین شما را خوش یافتیم و می‌خواهیم در آن مقیم شویم. یهودیان گفتند: این‌جا شما را نشاید؛ زیرا محل مهاجرت پیامبری است که به فرمان کسی درنمی‌آید تا آن پیامبر 🌹ظهور نکند. تبّع گفت: ما از خاندان خود، کسانی را این‌جا می‌گذاریم تا آنگاه که آن پیامبر ظهور کرد، او را یاری رسانند و دو طایفه اوس و خزرج را برجا نهادند. وقتی بر تعدادشان افزوده شد، اموال یهود را به غارت 😔می‌بردند. یهود به ایشان می‌گفتند: 👈«اگر پیامبر 🌹ظهور کند، شما را از این دیار می‌رانیم»، اما چون پیامبر مبعوث شد و انصار ایمان آوردند، یهود کفر ورزیدند😔 که این آیه نازل شد: ... وَ کانُوا مِنْ قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَی الَّذِینَ کَفَرُوا ....  8️⃣

اقدامات رسول خدا در #مدینه 1⃣ بنای مسجد🕌 اولین اقدام رسول خدا(صلی الله علیه و) در مدینه، ساختن مسجد بود؛ جایگاهی که علاوه بر مرکزیت عبادی، مرکزیت فرهنگی، سیاسی و اداری نیز داشت؛ مرکزی که یکی از تکیه گاه‌های اصلی اسلام در میان مسلمانان بوده است.🏳 2⃣ ایجاد پیمان‌نامه اقدام دوم رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، ایجاد یک پیمان عمومی میان مسلمانان مدینه بود. در این معاهده که همه مسلمانان برای اجرای آن تعهد و بیعت کردند، حاکمیت برای خدا و رسول شناخته شده و بخشی از قوانین حقوقی و جزایی اسلام به عنوان قانون پذیرفته شده بود. 📜 3⃣ اجرای عقد اخوت🤝 سومین اقدام رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ایجاد عقد برادری میان مسلمانان بود. آن حضرت مسلمانان را با یکدیگر برادر کرد تا نسبت به هم ارتباط و پیوند نزدیکتری داشته باشند. 9⃣

چرا یهود در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) به #مدینه هجرت کرد؟

🌴#مدینه یا مَدینَةُ النَّبی🌴 به معنای شهر پیامبر🌹، دومین شهر مهم مذهبی مسلمانان بوده و در کشور عربستان قرار دارد. هجرت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به این شهر، مبدأ تاریخ مسلمانان گشت🐫🐫. مسجد و مرقد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، قبرستان بقیع، مدفن چهار امام شیعه و بسیاری از بزرگان اسلام و نیز👈 مکان‌های مقدس دیگری در آن جای گرفته است. با هجرت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به این شهر، نام آن از یثرب به مدینة النبی تغییر کرد و تا سال ۳۶ق پایتخت نخستین حکومت اسلامی🕋 بود. 🔸جنگ‌های مسلمانان با مشرکان، 🔸نبرد پیامبر با یهودیان مدینه، 🔸شورش علیه خلیفه سوم مسلمانان و کشته شدن او، 🔸واقعه حره، 🔸قیام نفس زکیه 🔸و قیام شهید فخ از حوادث بسیار مهم در تاریخ این شهر به شمار می‌روند. 👈اکثر امامان شیعه در مدینه ساکن بوده‌اند. ✅سفر به مدینه و زیارت مکان‌های مقدس آن و نمازگزاردن در مسجد النبی سنت رایج میان مسلمانانی است که عازم حج یا عمره هستند. 1️⃣0⃣

🌴 اقتصاد مدینه 🌴 در حول و حوش دوره ظهور اسلام، #مدینه از نظر اقتصادی با مکه🕋 تفاوت داشت. اقتصاد مکه بر پایه بازرگانی بود ولی اقتصاد مدینه غالبا بر حول محور کشاورزی♻️ می‌چرخید. کشت و زرع در مزرعه‌ها و نخلستانهای نواحی مختلف منطقه از جمله قبا و نزدیک کوه احد⛰ رونق داشت. خرما و انگور مهمترین محصولات مدینه بودند؛ اما نخل 🌴منشاء اصلی حیات اقتصادی در این شهر به شمار می‌رفت که از میوه آن به‌عنوان غذا و از چوب آن در ساختمان‌ها استفاده می‌شد. با این حال غالب مردم از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نبودند😔 1️⃣1⃣

♻️ مدینه، مرکز حکومت اسلامی ♻️ #مدینه در دور ه‌های مختلفی پایتخت حکومت اسلامی بود، این مرکزیت از زمان حکومت حضرت رسول صلی الله علیه واله🌹 آغاز شد و تا پایان حکومت امام حسن علیه السلام(به جز ۳ سال از حکومت امام علی علیه السلام) یعنی سال ۴۱ قمری ادامه داشت. 🔹️مدتی نیز در دوره حاکمیت نفس زکیه (سال ۱۴۵ قمری) مرکز دولت اسلامی بود. 1⃣2⃣

🌹 مدینه، مولد و مدفن معصومین 🌹 این شهر محل تولد تعدادی از امامان شیعه است، 🌹امام حسن علیه السلام 🌹امام حسین علیه السلام 🌹امام سجاد علیه السلام 🌹امام باقر علیه السلام 🌹امام صادق علیه السلام 🌹امام کاظم علیه السلام 🌹 امام رضا علیه السلام 🌹امام جواد علیه السلام 🌹امام هادی علیه السلام 🌹 امام عسکری علیه السلام در #مدینه به دنیا آمده ند. 👈همین طور مرقد تعداد چهار تن از امامان شیعه یعنی: 💚امام حسن علیه السلام 💚امام سجاد علیه السلام 💚امام باقر علیه السلام 💚امام صادق علیه السلام در این شهر قرار دارد. 1⃣3⃣

چرا امیرالمومنین علیه السلام پایتخت حکومت خود را از #مدینه به #کوفه تغییر داد؟ 1⃣از نظر اقتصادی محیط حجاز تحمل رویارویی با عراق یا #شام را نداشت. مدینه که بهترین نقطه حجاز به شمار می‌‏رفت به درستی توانایی سیر کردن مردم خویش را نداشت. اکنون چگونه می‏‌توانست سپاهی عظیم را تغذیه کند؟! علت این عدم توانایی، به موقعیت جغرافیایی مدینه برمی‏‌گشت که در منطقه صحرا و بدون هیچ کشت و زرع و دامپروری و تجارت فعالی روزگار سپری می‌‏کرد. 2⃣مدینه از نظر نیروی انسانی کشش یک جنگ تمام‌عیار را با شام نداشت. حداکثر آماری که از سپاه مدنی همراه امام در جنگ #جمل، چهار هزار نفر است. چنین جمعیتی قادر نبود مشکلات خلافت را در مواجهه با دشمنان فراوانش حل کند. هم‏چنین بستگان اموی و بستگان شورش جمل اجازه همکاری کامل را به همین نیروی اندک هم نمی‏ دادند. 3⃣مردم این شهر به ویژه برخی از اصحاب، کسانی همچون عبدالله‏ بن عمر، سعد بنابی وقاص، محمد بن مسلمه، زیدبن ثابت و بسیاری دیگر، کوچک‏‌ترین علاقه‌‏ای به امام نداشتند و خود را مجتهدتر از آن می‌‏دانستند که سخن امام را بشنوند. 4⃣رفاه‌‏طلبی فزون از حد مردم این شهر که در دوره خلفای پیشین به آن مبتلا شده بودند، روحیه جنگی برای آنان باقی نگذاشته بود. خلیفای دوم و سوم با اعطای امتیازات بسیار به چهره‏‌های مشهور و مهم دوران جاهلیت، که ایمان آنها برای بسیاری مشکوک بود، حمایت قریش را جلب کردند. اعطای فرمانروایی ایالات مهم شام به یزید بن ابی‏‌سفیان و بعد به برادرش معاویه توسط عمر و فرمانروایی کوفه به ولید بن عقبة بن ابی محیط و سعید بن عاص توسط عثمان، - کسانی که پدرانشان از سران قریش بوده و توسط علی علیه‏‌السلام کشته شده بودند -از این موارد بود. اینها کارهایی بود که علی علیه‌‏السلام به محض رسیدن به خلافت بر بطلان آنها رأی داد و چنین افرادی را از حکومت بر مسلمانان برکنار کرد. بنابراین بیش‏تر مردم مکه و مدینه طرفدار خلفای گذشته بودند و میانه چندانی با آن حضرت نداشتند. طبیعی است که علی علیه‌‏السلام نمی‌‏توانست در میان چنین مردمی حکومت خود را قوام بخشد. 5⃣در طول بیست و پنج سالی که از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌‏گذشت به تدریج مردم از آن تحول معنوی و الهی که در اثر تعلیمات آن حضرت، پیدا کرده بودند، دور شدند. بسیاری از مردم در زمان پیغمبر(صلی الله علیه و آله) به دلیل اسلام، مقابل اقوام و خویشان مشرک خود می‌‏ایستادند و بارها اتفاق می‏‌افتاد که پسر در برابر پدر و برادر مقابل برادر درجنگ‏‌های صدر اسلام قرار می‌‏گرفتند. اما به هنگام خلافت امیرالمؤمنین علیه‏‌السلام با این که همه مسلمان بودند، به اندازه‏‌ای دگرگون شده بودند که به علی علیه‏‌السلام به عنوان قاتل پدر و برادر و یا افراد عشیره خود می‏‌نگریستند، و از این ‏رو نمی‏‌توانستند رهبری او را بپذیرند و برخلاف آنچه در بیعت با سه خلیفه قبل انجام دادند (و همه به اتفاق بیعت کردند) عده‌‏ای که در میان آنها افراد سرشناسی دیده می‏شد، از بیعت با آن حضرت خودداری کردند. بسیاری از کسانی هم که به پیروی از مردم و از روی اکراه بیعت کرده بودند، چندی بعد از اطاعت خودداری ورزیدند. 1⃣4⃣