💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «53» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 🌹اعوذ بالله من الشیطان الرّجیم ؛ بسم الله الرّحمن الرّحیم ؛ و الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد وآله الطّیّبین الطّاهرین و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین.🌹 📚 «روی عن علی (علیهالسلام) قال : مَنْ تَأَدَّبَ بِآدَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَدَّاهُ إِلَى الْفَلَاحِ الدَّائِم»[1] ♻️ مروري بر مباحث گذشته : 🔸 بحث ما راجع به #تربيت و #مربّيان بود . گفته شد كساني كه قصد دارند #مربّي‌گري كنند و ديگران را #تربيت كنند و به تعبير ساده به ديگران روش گفتاري و رفتاري بدهند ، بايد شروطي را رعايت كنند . شرط اوّل اين است كه بايد خودشان مؤدّب به آداب الهي شده باشند ، بعد وارد اين وادي شوند . اين بحثي بود كه ما درگذشته داشتيم و گفتيم كه اين مؤدّب شدن هم بايد در تمام ابعاد وجودي ، يعني عقل ، قلب و نفس باشد و عرض كرديم كه نفس يعني غضب و شهوت و وهم . 🔹 در جلسات گذشته در مورد اينكه #تربيت را از كجا شروع كنيم ، گفتيم كه سفارش شده است اوّل انسان قوّه خيال و وهم خود را #تربيت كند كه به آن مي‌گويند : ضبط خيال . چون مبدأ افعال و اقوالي كه از انسان صادر مي‌شود ، همان مسائلي است كه در درون انسان مي‌گذرد و مرتبط با تصوّراتي است كه منشأ آن ، وهم و خيال است ؛ لذا اوّلين گامِ #تربيت ، ضبط خيال است . حالا چگونه خيال را ضبط كنيم ؟ گفتيم كه خيال بايد وارد منزل تفكّر شود . چند شاخه از منزل تفكّر را هم تذكّر دادم كه انسان بايد چگونه تفكّر كند تا بتواند اين نيرويي را كه از نظر واردات دروني‌اش افسار گسيخته است ، مهار كند . 🔸 در آخرِ جلسه گذشته عرض كردم كه اينجا است كه مي‌گويند : فرد وارد منزل عزم مي‌شود . عزم به معناي بنا گذاشتن و تصميم گرفتن جدّي است . حالا عزم بايد نسبت به چه چيز باشد ؟ به تعبير ما مُتعلَّقِ عزم چيست ؟ عزم نسبت به اينكه ديگر دستش آلوده به گناه و خلافكاري نشود و از آن طرف هم واجباتي را كه بر عهده اش است ، انجام دهد و از طرف ديگر مسأله جبران مافات است . بنا بگذارد آنچه را در گذشته به تعبيري خراب كاري كرده ، آنها را اصلاح كند . 📊 [1] . بحارالأنوار، ج89، ص21 #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝

💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «54» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 📚 تغنّيات ، موجب سستيِ عزم : 🔸 در اينجا تذكّري را عرض ميكنم كه قبلاً هم در مباحث معرفتي اين مطلب را گفتم ؛ استاد ما (رضوان‌الله‌تعالي‌عليه) از استادشان نقل كردند كه آن چيزيكه موجب خدشه در عزم و تصميم جدّيِ انسان مي‌شود و انسان را در درون به حسب عزم و بنايي كه براي عمل داشته است ، سُست ميكند ، عبارت است از گوش دادن به تغنّيات . گوش دادن به تغنّيات انسان را از نظر عزم سُست ميكند ، يعني آن‌طور كه بايد پاي عزم و بنا گذاري‌اش بايستد ، نمي ايستد و سستي ميكند و عمل نميكند . 🔸 به تعبير ديگر اصلاً عزم جوهره وجودي انسان است ، عزم از مختصّات انسان است و حتّي درجات انسانيّتِ انسان بر محور عزم آن است ، هر كسي كه عزمش محكم‌تر و قوي‌تر باشد ، انسانيّت او در درجه بالاتري است و هر كه عزمش سُستتر باشد ، از نظر انسانيت نيز ضعيف‌تر است.چون حيوانات به اين معنا كه ما مي‌گوييم عزم ندارند . اين ويژگي از مختصّات انسان است . چون من قبلاً اينها را در مباحث گذشته داشته‌ام ، عبور ميكنم . #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝

💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «55» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 📚 جايگاه عمل در #تربيت : 🔸 انسان بعد از آن كه قوّه خيال را ضبط كرد و آن را در اختيار گرفت ، يعني نگذاشت هر سِنخ تصوّري در ذهنش عبور كند و در نتيجه اسيرِ آن تصوّرات و واهمه هايي كه در نفس نقش ميبندند و غالباً هم چه در ربط با انسانيت و چه تديّن از امورِ باطله هستند و بعد هم تصميم به اصلاح ، يعني #تربيتِ خودش گرفت، اينجا است كه نتيجه روي عمل ظاهر مي‌شود . اين مسأله ، مسأله تعقّلي و نشستن و بحث و اين حرفها نيست . بنا گذاشتم به اينكه از اين به بعد آنچه را كه مطابق عقل و شرع است عمل كنم . مسأله ، مسأله عمل است . آنچه را كه در گذشته از نظر تكاليفم كسر گذاشته‌‌ام ، جبران كنم . يعني چه ؟ عملاً جبران كنم ، همه اينها عملي است . 🔹 لذا علماي اخلاق وقتي كه وارد بحثِ #تربيت و خودسازي مي‌شوند ، مي‌گويند كه اوّل بايد از ظاهر شروع كرد ، چون جنبه عملي است . ظاهر را چه از نظر ديداري ، چه از نظر گفتاري و چه از نظر رفتاري مطابق شرع و عقل قرار بده ، لذا مي‌گويند : بايد از ظاهر شروع كرد و اسم اين را #تربيتِ جوارح مي‌گذارند . چشم به هر چيزي نگاه نمي‌كند ، گوش به هر آهنگي گوش نمي‌دهد ، #تربيتِ عملي همين است . وقتي انسان وارد اين مرحله ميشود كه تصميم گرفت اعمالش را اصلاح كند ، جنبه عملي دارد . من در گذشته راجع به اين مسأله كه اگر در #تربيت ، مسأله عمل نباشد ، اصلاً بقيه امور هيچ اثري ندارد ، مفصّل بحث كرده‌ام و ديگر تكرار نمي‌كنم . به همان مباحث مراجعه كنيد ، مسائل را هم گفته‌ام . 🔸 الآن بحث درباره واديِ عمل است و وارد واديِ عمل مي‌شويم . ما همينطور گام به گام جلو مي‌آييم . حالا نوبت به قواي ديگر نفس مي‌رسد ، چون نفس به معناي اخصّ از سه قوّه شهوت و غضب و وهم تشكيل شده است . انسان بايد هر سه را #تربيت كند . حالا كسي رفته است و انشاءالله وهم را #تربيت كرده است ، ضبط خيال كرده است ، همينطور كه گفتيم اينجا واردِ عمل مي‌شويم . اينجا نوبت به آن قواي ديگر ، يعني شهوت و غضب مي‌رسد ؛ چون آن‌ها را هم بايد #تربيت كرد . آن‌ها را هم بايد مهار كرد . يك مهار ، مهار تصوّرات است كه مي‌گويند ذهنت را نسبت به اموري كه باطله است و تو را تحريك مي‌كند ، مهاركن . اين تصوّرات چه چيزي را تحريك مي‌كنند ؟ شهوت و غضب را ، مي‌گويند اين تصوّرات را ضبط كن ، وهم مي‌خواهد تو را به جاي آن تصوّرات ببرد . #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝

💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «56» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 📚 قوّه دوم ، شهوت : 🔸 اصلاً بحث ، بحث خود شهوت است . فرض كنيد اگر شخص در منطقه‌اي قرار گرفت كه در آنجا مسائلِ محرّك شهوت بود ، بايد چه كار كند ؟ اين خودش بحث خيلي مفصّلي است . در اينجا بحثي است كه در قرآن و روايات ما وارد شده است و من به طور اشاره عرض مي‌كنم . به طور كلّي وقتي انسان در قرآن نگاه مي‌كند ، ميبيند كه قرآن تحت دو عنوان مسأله نيروي شهوت را مطرح مي‌كند . 🔹 يكي خود شهوت كه اسم شهوت در قرآن است . يكي مسأله هوا . هوا يعني خواسته ، خواسته چيست ؟ شهوت . اينكه مي‌گويم ، همان نفس است . شايد دوّمي ، يعني تعبير به هوا در آيات بيشتر باشد كه متابعت از هوا نكن ، يعني از آنچه كه شهوتت متمايل به آن است، متابعت نكن . 🔸 در آياتي كه مسأله هوا را مطرح كرده است ، دارد : «أَ فَمَنْ كانَ عَلى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُم»[2] أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ»[3] أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ» ، دو تعبير وجود دارد كه آن كسي كه خواسته‌هاي شهوي‌اش براي او بُت شده و به گمراهي كشيده شده ‌است ، اينطور است كه خدا با او كاري ندارد . «وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ» كه از نظر دروني است و من بعداً بايد اينها را توضيح دهم . 🔹 يا با لحن صريح دارد : «وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ»[4] از هواي نفساني‌ات و خواسته هاي شهويات متابعت نكن كه تو را به گمراهي مي‌كشاند و از راه الهي باز مي‌دارد . آياتي را كه تحت عنوان هوا بود مطرح كردم ... در تعبيرِ « متابعت از هواها يعني متابعت از درخواست‌هاي گسترده و افسار گسيخته شهوي و حيواني . هر چه آن بگويد ، او هم دنبال خواسته‌هاي نفساني است . در آيه ديگري دارد : 📊 [2] . سوره محمد، آيه 14 📊 [3] . سوره الجاثيه، آيه 23 📊 [4] . سوره ص، آيه 26 #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝

💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «57» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 📚 مسأله شهوت در روايات : 🔸 ما روايات زيادي در اين مورد داريم كه من يك دسته از روايات را براي نمونه مي‌خوانم كه اينها تحت عنوان شهوات است . در روايتي دارد : «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوات»[5] وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيماً»[6] 🔹 نگاه كنيد ميگويد شهوات ! نمي‌گويد : هوا ؛ به قول ما طلبه ها از نظر دقّت لغويِ علمي هم مي‌توانيم اينها را جداسازي كنيم . مي‌گوييم : هوا اعَم است از شهوات . يعني هوا خواسته نفساني است ، حالا خواسته مي‌خواهد در ربط با شهوت باشد يا غضب . در غضب هم شخص مي‌خواهد مثلاً ديگري را بكشد . اين هم برادر هوا است ، هواي نفس است ، درست است يا نه ؟ ولي شهوات اخصّ از اين است . شهوات يك بخش است و فقط در بُعد شهوت است ، ديگر در بُعد غضب نيست . گفتم اين يك بحث طلبگي است و مي‌توانيم اينها را جداسازي كنيم ، ولي چون هر دو عنوان مناسب بحث ما است ، من هر دو را مطرح كردم ...در روايت ديگر دارد : « در اينجا بايد سراغ اِمهار كردن و ضبطِ شهوت و غضب برويم كه ابتدا شهوت را ميگوييم كه مسأله تميّلات است . 🔸 من اين نكته را كامل نگفتم كه وقتي مي‌گوييم شهوت ، يك وقت در ذهنتان نرود شهوت كه گفتم ، شهوت نسبت به امور جنسي را مي‌گويم ، چون الآن معمولاً شهوت را نسبت به امور جنسي مطرح مي‌كنند و حال اينكه مسأله اينطور نيست . اين شهوتِ جنسي فردي از افراد شهوت و فرد شاخص آن است . شهوتِ مال ، جمع كردن مال ، اين هم شهوت است . من هركدام از اينها را در مباحث اخلاقي‌ام مطرح كرده‌ام . شهوت كه مي‌گوييم اشتباه نشود ، فقط در مورد شهوتِ جنسي نيست ، به هر نوعش كه باشد ، ولو شهوتِ جمع كردن مال هم باشد ، شهوت نسبت به ثروت مي‌گويند . البته رياست نه ، رياست در ارتباط با غضب است . رياست در ارتباط با شهوت اصطلاحي در باب قواي نفساني نيست ، در ارتباط با قوّه غضبيه است . 📊 [5] . بحارالأنوار، ج11، ص3 📊 [6] . بحارالأنوار، ج5، ص90 #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝

💾 #سلسله_مباحث_تربیتی_اخلاقی «58» 🌍 #تربیت_و_مربیان_تربیتی #جلسه6 ✅ #آقامجتبی_تهرانی(ره) 📚 شهوت ، سمّ كشنده : 🔸 روايات ما هم همينطور است . توجه كنيد من گفتم همه اين روايات را به عنوان نمونه مطرح مي‌كنم . در روايت دارد : «الْهَوَى أَسُّ الْمِحَن»[7] آفة العقل الهوى»[8] أهلك الشيء الهواء» نابود كننده‌ترين چيز عبارت است از هوا . انسان را نابود مي‌كند.. روايتي از علي (عليه السلام) است كه فرمود : « اصلاً هوا پايه بدبختيها است ، تعبير به هوا مي‌كنيم ، يعني همان خواسته‌هاي نفساني‌ . يا در روايت ديگر دارد : « يا فرض كنيد در باب شهوت كه مي‌رويم در آنجا دارد : «الشهوات سموم قاتلات»[9] الشَّهَوَاتُ مَصَايِدُ الشَّيْطَانِ»[10] عبد الشهوة أذل من عبد الرق»[11] عَبْدُ الشَّهْوَةِ أَسِيرٌ لَا يَنْفَكُّ أَسْرُهُ»[12] عَبْدُ الشَّهْوَةِ أَسِيرٌ لَا يَنْفَكُّ أَسْرُهُ» . 🔹 تعبير عجيبي است . كسي كه بنده شخصي شده است ، ممكن است روزي آزاد شود ، مثلاً كسي بيايد او را بخرد و آزادش كند . فرض كنيد كسي مي‌خواهد كفّاره بدهد ، گفتند يك بنده آزاد كن ، بيايد او را بخرد و آزادش كند يا خود اين مالك دلش مي‌خواهد آزادش كند ، احتمالش هم خيلي قوي است ، اما كسي كه اسير شهوتِ خود شده است مگر به اين زودي مي‌شود آزاد شود ؟ اصلاً و ابدا ً؛ گویا حبس ابد است . اسير شهوت ، اسير ابدي است . 🔸 روايت از علي (عليه السلام) بود كه فرمود : « كسي كه بنده شهوت شده است ، خوارتر است از آن كسي كه بنده شخصي شده است . يا اين تعبير كه دارد : « يكي از دامهاي شيطان ، شهوت است . در روايتي دارد : « شهوات سَم‌هايي كشنده هستند ، عجب ! در روايت ديگري دارد : «چون من بحث كلّي را مطرح كردم ، وارد مسأله شهوت و هواي نفس شدم . لذا وقتي به حسب ظاهر انسان وارد بحث تربيت مي‌شود اوّلين مرحله ضبطِ خيال است كه گفتيم راه‌هاي آن چيست . بعد مي‌رويم سراغ شهوت يا غضب . انسان بايد اينها را در خودش كنترل كند . 🔹 كسي كه مي‌خواهد براي ديگري مربّي شود ، اگر بنا شود خودش به اسارت رفته باشد ، آيا مي‌تواند اسيري را آزاد كند ؟ به قول ما طلبه ها كه اصلاً نمي‌شود . حالا نمي‌خواهم سراغ تنزيل كردن و از اين قياسها بروم . بنده نمي‌تواند بنده ديگري را آزاد كند . آيا تو كه اسير شهوت خود هستي مي‌تواني بيايي #مربّي شوي و ديگري را #تربيت كني ؟ آيا ميتواني او را از اسارت بيرون بكشي ؟ 🔸 شعار دادن ، غير از شعور پيدا كردن و غير عمل كردن است . شعار دادن آسان است ، ممكن است بنده هم چند صباحي فكر كنم كه تو راست مي‌گويي ، امّا بعد كه خلافش ظاهر شد افتضاحش بالا مي‌آيد . مي‌خواستم اين را عرض كنم كه ما روي ترتيب و خودسازي جلو مي‌آييم ، يعني خودسازي را از كجا شروع كنيم و چگونه ؟ من تا الآن وارد اين بحث شدم . 📊 [7] . مستدرك الوسائل، ج12، ص113 📊 [8] . غررالحكم، ص64 📊 [9] . غررالحكم، ص304 📊 [10] . مستدرك الوسائل، ج11، ص343 📊 [11] . غررالحكم، ص304 📊 [12] . مستدرك الوسائل، ج11، ص346 #استاد_اخلاق 📚مربیان تربیتی انقلابی نخبه تهران📚 ╔═.🍃.🍃═══════╗ 🕹🆔 @salehintehran ┗━🍃🌺🍃━━ 🌺 ╚══════.🍃🍃.══╝