#رجال_فهرستی فهارس اماميه (6) با نگاهي به فهارس شيعی معلوم می شود که عناوين بسياری از تأليفات اصحاب اماميه و يا مرتبط با ايشان چيست. من لايحضره الفقيه، ثواب الأعمال ، الممدوحين والمذمومين، تهذيب الشيعة، و .... عناوين کتبی است که در فهارس ديده می شود. از سوي ديگر نگاهي به عناوين بسياری از کتب ذکر شده در فهارس، نشان گر محتوای آن هاست. كتاب الوضوء، کتاب الصلاة، کتاب الزكاة، کتاب الرجال، و ... اطلاعاتی است که از عناوين کتاب ها به دست می آيد. در اين ميان با عناوين ديگری مواجه می شويم که فهم موضوع و محتوای آن ها چندان آسان نيست. الف. الکتاب شيخ و نجاشی از تاليفات برخی از اصحاب تنها با عنوان «الکتاب» يادکرده اند (به عنوان نمونه نک: الفهرست، الرقم: 16؛ 17؛ 18؛ 19؛ 24.) ظاهراً مراد از «الكتاب» ـ بدون هر عنوان خاصّ ـ اين است که صاحبان اين آثار بر نگاشته خود هيچ نامی ننهاده اند، از اين رو فهرست نگاران برای تذکّر اين مطلب که اين افراد اوراقی نگاشته و مکتوب دارند برای آثار آنها عنوان «الکتاب» را انتخاب نموده اند. نمونه اين رويکرد در «الكتاب» سيبويه است، که عنوان «الکتاب» تذکّری است بر اين مطلب که سيبويه اوراقی نگاشته و مکتوب دارد، هرچند او خوش عنوان خاصّی برای اين نگاشته برنگزيده است. ب. الأصل شيخ و نجاشی از تاليفات برخی از اصحاب تنها با عنوان «الأصل» يادکرده اند (به عنوان نمونه نک: الفهرست، الرقم: 12؛ 13؛ 20؛ 21؛ 22.) در اين ميان بين شيخ و نجاشی در گزارش تعداد اين اصول اختلاف وجود دارد. نجاشي در فهرستش تنها به هشت اصل اشاره نموده است. در حالی که شيخ طوسی بيش از شصت اصل را ذکر نموده است. برای پی بردن به سرّ اين اختلاف رجوع کنيد: رجال النجاشي: 1/24ـ26، به تحقيق نگارنده اين سطور. در اين که مراد از اصل چيست اختلاف نظر وجود دارد وما نيز در صدد بيان آراء واقوال در اين باره نيستيم. (نمونه ای از اين اقوال را بنگريد: فوائد الوحيد البهبهاني: 53؛ الذريعة: 2/126؛ قاموس الرجال: 1/65.) سيّدنا الأستاد مددي ـ دام ظلّه ـ در اين باره مجلس درس می فرمودند: مراد از اصل عنوان وصفی برای بعضی از كتب است که قدماء اصحاب اماميه آن را در ازای اصطلاح صحيح محدّثيت أهل سنت وضع کرده اند. مراجعه به کلمات شيخ و نجاشی نيز اين سخن را تأييد می کند. نجاشي در ترجمه مروك بن عبيد بن سالم می گويد: «قال أصحابنا القميون: نوادره أصل». (رجال النجاشي، الرقم: 1142.) شيخ طوسی( نيز در ترجمه أحمد بن الحسين بن مغلس می نويسد: «روى عنه حميد كتاب زكريا بن محمّد المؤمن وغير ذلك من الأصول». (رجال الطوسي، الرقم: 5945.) و يا به سخن شيخ در ترجمه يونس بن عليّ العطّار دقت کنيد: «روى عنه حميد بن زياد كتاب أبي حمزة الثمالي وغير ذلك من الأصول». (رجال الطوسي، الرقم: 6391.) ج. نوادر و النوادر عنوان قابل توجه ديگر در کتب ومصنفات مندرج در فهارس دو عنوان «نوادر» (برای نمونه نک: الفهرست، الرقم: 143؛ 144؛ 145) و «النوادر» (برای نمونه نک: الفهرست، الرقم: 6؛ 8؛ 9؛ 12؛ 32؛ 38، 63؛) است. سيّدنا الأستاد مددي ـ دام ظلّه ـ در اين باره مجلس درس می فرمودند: «كتاب النوادر» عنوانی است که مؤلّف برای كتابش برگزيده است، يعنی او کتابش را «النوادر» نام نهاده است. اما عنوان «نوادر» برای كتاب هاي به کار می رود که مؤلّف هيچ عنوانی برای آنها برنگزيده است، اما اصحاب اماميه برای تذکر اين مطلب که احاديث وروايات اين شخص مختلف است نام «نوادر» را برای کتب آنها برگزيده اند. شاهد اين مطلب اين که شيخ طوسی( در تراجم بسياری می گويد: «له روايات»، در حالی که نجاشي در همان تراجم می گويد: «له نوادر». (برای نمونه نک: الفهرست، الرقم: 116، ومقارنه کنيد با رجال النجاشي، الرقم: 191) شاهد ديگر برای اين مطلب قول نجاشي( در ترجمه عبد الله بن محمّد النهيكي است که می گويد: «جمعت نوادره كتاباً». (رجال النجاشي، الرقم: 605.) @derasatfielmrejal @salmanraoofi

#رجال_فهرستی فهارس اماميه (7) از جمله اطلاعات ارزشمندی که با تحليل عبارات شيخ و نجاشی به آن دست می يابيم خصوصيات و اوصاف مصنّفات است. اين خصوصيات گاه مرتبط با خصوصيات ظاهری کتاب هاست، مثل اين تعابير: «كبير»، «مبوّب»، «غير مبوّب»، «مثل كتب الحسين بن سعيد»، «مثل كتاب المحاسن»، «مثل كتاب سعد بن عبد الله»، «مثل كتاب الحسن بن محبوب»، «على عدد»، «کتاب صغير»، «أصغر من کتاب»، «أكبر من كتاب»، «على ترتيب کتاب»، «على ترتيب الأصول»، «على ترتيب کتب الفقه»، «لم يتمّه»، «موقوف علی التمام»، و... . و گاه اين خصوصيات مرتبط با مباحث حجّيت است، مثل اين تعابير: «معتمد عليه»، «قريبة»، «قريبة من السداد»، «سديدة»، «فاسد»، «مختلط»، «تخليط»، «مخلّط»، «صحيح الحديث»، «ردي الحديث»، «مضطرب الألفاظ»، «موضوع»، «مزخرف»، «لا يعوّل عليها»، «صحاح»، «منتحل الحديث»، «أکثرها علی الفساد»، «کتاب ملعون»، و... بايد توجّه داشت که اين بحث و مباحث مشابه، که پيرامون مباحث حجّيت است، تنها در فهارس اصحاب اماميه به چشم می خورد، و در فهارس ديگر ـ چه فهرست ابن نديم و چه فهارس اهل سنت ـ نمونه های آن ديده نمی شود. @derasatfielmrejal @salmanraoofi

#رجال_فهرستی فهارس اماميه (8) در مراجعه به فهارس گاه تعبيری به چشم می خورد که نشان گر تعدّد نسخ يک کتاب و اختلاف نسخ وطرق آن است: به اين نمونه ها بنگريد: أ. لأبي رافع كتاب السنن و الأحكام و القضايا.... و روى هذه النسخة من الكوفيين أيضاً ... و ذكر شيوخنا أنّ بين النسختين اختلافاً قليلاً، و رواية أبي العبّاس أتمّ. ب. أبان بن عثمان الأحمر البجلي... و ما عرف من مصنّفاته إلا كتابه الذي يجمع المبتدأ و المبعث و المغازي و الوفاة و السقيفة و الردة. أخبرنا بهذه الكتب ـ و هي كتاب واحد ـ الشيخ أبو عبد الله محمّد بن محمّد بن النعمان ... هذه رواية الكوفيين، و هي رواية ابن فضّال، و من شاركه فيها من القميّين، و هناك نسخة أخرى أنقص منها رواها القميّون. أخبرنا بها الحسين بن عبيد الله ... ج. صنّف كتباً كثيرة، منها المحاسن ... وقد زيد في المحاسن و نقص. د. بكر بن صالح الرازي ... له كتاب نوادر يرويه عدّة من أصحابنا... و هذا الكتاب يختلف باختلاف الرواة عنه. هـ. طلحة بن زيد ... له كتاب يرويه جماعة يختلف برواياتهم. و. عبيد الله بن عليّ بن أبي شعبة الحلبي ... صنّف الكتاب المنسوب إليه... و النسخ مختلفة الأوائل، و التفاوت فيها قريب. ز. العلاء بن رزين القلاء ... له كتاب، و هو أربع نسخ: منها رواية الحسن بن محبوب... و منها رواية محمّد بن خالد الطيالسي... و منها رواية محمّد بن أبي الصهبان... و منها رواية الحسن بن علي بن فضّال. ح. محمّد بن أبي عمير أمّا نوادره فهي كثيرة، لأنّ الرواة لها كثيرة فهي تختلف باختلافهم. همچنين تعبير «له كتاب تختلف روايته»، «له كتاب تختلف الروايات فيه»، «كتابه تختلف الرواية له»، «له كتاب تختلف رواياته»، «له كتاب تختلف الرواية عنه»، «له كتاب تختلف الرواة عنه» نشانگر اختلاف کتب وطرق آنهاست. از سويی گاه نسخ مختلف يک کتاب از لحاظ ارزشيابی متفاوت اند. نجاشی در ترجمه حسين بن سعيد وبرادرش و هنگام ذکر طرق به کتب آنها ـ به نقل از اجازه ابن نوح ـ می نويسد: «قد روى عنه أبو جعفر أحمد بن محمّد بن عيسى الأشعري القمي، و أبو جعفر أحمد بن محمّد بن خالد البرقي، و الحسين بن الحسن بن أبان، و أحمد بن محمّد بن الحسن بن السكن القرشي البردعي، و أبو العبّاس أحمد بن محمّد الدينوري. فأمّا ما عليه أصحابنا و المعوّل عليه ما رواه عنهما أحمد بن محمّد بن عيسى... و أمّا أبو العبّاس الدينوري، فقد أخبرنا الشريف أبو محمّد الحسن بن حمزة بن عليّ الحسيني الطبري فيما كتب إلينا أنّ أبا العبّاس أحمد بن محمّد الدينوري حدّثهم عن الحسين بن سعيد بكتبه و جميع مصنّفاته عند منصرفه من زيارة الرضا عليه السلام، أيّام جعفر بن الحسن الناصر بآمل طبرستان سنة ثلاثمائة، و قال: حدّثني الحسين بن سعيد الأهوازي بجميع مصنّفاته. قال ابن نوح: و هذا طريق غريب، لم أجد له ثبتاً إلا قوله رضي الله عنه». اين گونه بحث ها در غير از فهارس امامی کمتر ديده می شود، بلکه در مواردی که به اعتبار کتاب و نسخه های آن پرداخته می شود ـ مانند اين نمونه ای که از نجاشی در ترجمه حسين بن سعيد و برادرش حسن ذکر نموديم ـ اصلاً ديده نمی شود. @derasatfielmrejal @salmanraoofi

#رجال_فهرستی فهارس اماميه (9) با مراجعه به فهارس امامی با نمونه های متعدّد از بحث پيرامون انتساب کتابی به مؤلّفی روبه رو می شويم. اکنون نمونه هايی از اين دست را ذکر می کنيم: أ. إبراهيم بن محمّد إبراهيم بن محمّد المذاري، صاحب حديث و روايات. له كتاب مناسك الحجّ... و حكي لنا أنّ من الناس من ينسب هذا الكتاب إلى أبي محمّد الدعلجي، لأنسه به و العمل به. ب. أحمد بن إصفهبذ القمي ... لم يعرف له إلا الكتاب الذي بأيدي الناس في تفسير الرؤيا، و هم يعزونه إلى أبي جعفر الكليني، و ليس له. ج. ثبيت بن محمّد العسكري صاحب أبي عيسى الوّراق... و الكتاب الذي يعزي إلى أبي عيسى الورّاق في نقض العثمانية له. د. عبد الملك بن عتبة الهاشمي اللهبي... ليس له كتاب. و الكتاب الذي ينسب إلى عبد الملك بن عتبة هو لعبد الملك بن عتبة النخعي. گويا اين سخن نجاشی تعريضی به شيخ طوسی است که نوشته است: «عبد الملك بن عتبة الهاشمي. له كتاب». هـ. عليّ بن أبي صالح... قال حميد في فهرسته: سمعت منه كتباً عدّة، منها: كتاب ثواب إنّا أنزلناه، كتاب الأظلّة... وليس أعلم هذه الكتب له أو رواها عن الرجال. اين ترديد در مورد کتاب های عليّ بن أبي صالح را با توجه به کلام أبو غالب می توان تأييد کرد. أبو غالب می گويد: «كتاب الأظلّة وشي‏ء من فضل إنّا أنزلناه، حدّثني به حميد بن زياد عن عليّ بن صالح عن عليّ بن حسان عن عبد الرحمن بن كثير بكتاب الأظلّة. وحدّثني حميد بالإسناد بفضل إنّا أنزلناه»‏. با توجه به ظاهر اين کلام می توان گفت كتاب الأظلّة وفضل إنّا أنزلناه از تأليفات عبد الرحمن بن كثير، و اما عليّ بن أبي صالح تنها راوي اين كتب است. و. عمارة بن زيد الخيواني الهمداني... ينسب إليه كتب، منها: كتاب المغازي، كتاب حروب أمير المؤمنين عليه السلام، كتاب مقتل الحسين بن علي عليه السلام و أشياء كثيرة تنسب إليه، و الله أعلم. ز. محمّد بن أورمة القمي... كتبه صحاح، إلا كتاباً ينسب إليه، ترجمته تفسير الباطن، فإنّه مخلّط. @derasatfielmrejal @salmanraoofi

التماس دعا

🔆سيره عملي امام خميني (ره) در ماه مبارک رمضان 🔆 امام خميني(ره) توجه ويژه اى نسبت به ماه رمضان داشتند و ملاقات هاى خود را در اين ماه تعطيل مى كردند و به دعا و تلاوت قرآن و... مى پرداختند. ايشان مى گفتند: «خود ماه مبارك رمضان، كارى است». 🔆 يكى از ياران امام، در اين‌باره گفته است: در اين ماه، ايشان دگرگونى خاصى متناسب با اين ماه در زندگى خود ايجاد مى كردند، به‌گونه اى‌كه اين ماه را، سراسر، به تلاوت قرآن مجيد و دعا مشغول مي‌شدند. 🔆 ايشان، به هنگام سحر و افطار، بسيار كم مى خوردند، به گونه اى كه خادمشان فكر مى كردند كه امام، چيزى نخورده است! 🔆 امام راحل توجه خاصى به نوافل داشتند و هرگز نوافل را ترك نمى كردند. نقل شده است كه امام در نجف اشرف، با آن گرماى شديد، ماه مبارك رمضان را روزه مى گرفتند و با اين كه در سنين پيرى بودند و ضعف بسيار داشتند، تا نماز مغرب و عشاء را به همراه نوافل به جاى نمى آوردند، افطار نمى كردند! و شبها تا صبح، نماز و دعا مى خواندند @salmanraoofi  

تماشاچی نداریم شهید احسان قاسمیه دانشجوی ممتاز مهندسی برق دانشگاه کنیگزویل تگزاس و فرمانده گردان حضرت امیرالمؤمنین : در اسلام تماشاچی نداریم، همه مسلمانان باید به هر نحوی در صحنه نبرد بین حق و باطل شرکت کنند وگرنه خود نیز باطلند #غزه @Habiliyan

ویژه ماه مبارک رمضان اهمیت ماه رمضان @hazin14

ویژه ماه مبارک رمضان آیات الاخلاق ۱ @hazin14

توبه @salmanraoofi

🎵صحبتهای استاد احمد عابدی 🔆چند نکته درباره استفاده از تعطیلات و قرائت قرآن و .... ۱۸ اردیبهشت ۹۷ 🎧با دوستانتان به اشتراک بگذارید @Ahmad_aabedi @salmanraoofi

باسمه تعالی وقتی برای صوتی یا مطلبی اسم استاد در نوشته یا لینک نمی آید یعنی مطلب از بنده است @salmanraoofi