🌸لزوم مراجعه به عالم و متخصص
🌺قرآن کریم میفرماید:
«وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ إِلَّا رِجالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛(انبیاء:7)
و (اى پيامبر! به آنان بگو:) ما (هيچ پيامبرى را) پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه (آنها نيز) مردانى بودند كه ما به ايشان وحى مىكرديم، پس اگر نمىدانيد از اهل اطلاع (و اهلكتب آسمانى) بپرسيد»
🌷نکات مهم تفسیری
1️⃣سیاق آیه در ارتباط با نبوت پیامبر اکرم(ص) و تردید مشرکان درباره آن است.
2️⃣خدای سبحان در پاسخ به مشرکان و اثبات نبوت نبی اکرم(ص)، پیامبران گذشته را نیز انسان و از جنس مرد بیان میکند و دستور میدهد در صورت شک در آن، از اهل کتاب یعنی یهود و نصاری بپرسند؛ زیرا آنان نزد مشرکان دارای احترام بوده و گاهی مورد مشورت قرار میگرفتند.
3️⃣گرچه در این آیه، سؤال کنندگان، مشرکان هستند و سؤال شوندهگان، اهل کتاب و مورد سوال، نبوت است؛ لکن با الغای خصوصیت از آنها و تنقیح مناط میتوان برداشت که پرسش و رجوع هر جاهل(نه صرفا مشرک) به هر عالم(نه صرفا اهل کتاب) در هر موضوعی ( نه صرفا نبوت) مطلوب است.
به همين دليل دانشمندان و فقهاى اسلام به اين آيه براى مساله" جواز تقليد از مجتهدان اسلامى" استدلال كردهاند.
♦️ از این رو، تقلید از عالم و مرجع تقلید، از جهت مراجعه به متخصص است؛ همچنانکه سیره عقلایی، مراجعه به متخصص است.
4️⃣در برخی از روايات، اهل ذكر به امامان معصوم(ع) تفسير شده است، مانند این روایت:
«عن زرارة عن أبي جعفر (ع): في قوله: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» من المعنون بذلك؟ قال: نحن. قلت: فأنتم المسئولون؟ قال:نعم. قلت: و نحن السائلون؟ قال: نعم. قلت: فعلينا أن نسألكم؟ قال: نعم، قلت: فعليكم أن تجيبونا؟ قال: لا ذاك إلينا إن شئنا فعلنا و إن شئنا تركنا ثم قال:هذا عطاؤنا فامنن أو أمسك بغير حساب . از زراره از امام ابى جعفر (ع) روايت شده كه درباره آيه" فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ" مقصود چه كسانى هستند؟ امام (ع) فرمود: مقصود از اهل ذكر ماييم. زراره مىگويد: پرسيدم پس مسئول هم شماييد؟ فرمود: بله.پرسيدم: سائل هم ماييم؟ فرمود: بله. پرسيدم: پس بر ما است كه از شما پرسش كنيم؟ فرمود:بله. پرسيدم: پس بر شما هم لازم است كه جواب ما را بگوييد؟ فرمود: نه بر ما واجب نيست و ما در پاسخ گفتن به شما مختاريم اگر خواستيم جواب مىدهيم و گر نه، نه، آن گاه اين آيه را تلاوت فرمود:" هذا عَطاؤُنا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ- اين عطاى ما به شما است خواستيد بر مردم منت بگذاريد و خواستيد خوددارى كنيد مسئول نخواهيد بود".
♦️این روایت، از دیدگاه برخی از مفسران از قبیل «جری» و بيان واضحترين مصداقهاى قانون كلى یاد شده است.
چگونگی جری و مصداق بودن از باب الغای خصوصیت و تنقیح مناط است.
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌸شفاعت نسبت به صاحبان گناه کبیره و برای بخشش گناه
🌺یکی از مسائل قطعی قیامت، شفاعت اولیای الهی به ویژه شفاعت رسول اکرم(ص) و اهلبیت(ع)نسبت به صاحبان گناه کبیره و برای إسقاط عذاب و بخشش گناهان است. قرآن کریم میفرماید:
وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى وَ هُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ؛(انبیاء:28)
و آنان جز براى كسى كه خداوند رضايت دهد، شفاعت نمىكنند واز ترس او (پروردگار) بيمناكند.
🌹نکات مهم تفسیری
1️⃣ از آیات دیگر استفاده میشود که متعلق «ارتضی»، «دین» است؛ آنجا که میفرماید: )وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُم)
در برخی از روایات نیز به این نکته اشاره شده است: عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع يَقُولُ: ....وَ أَمَّا قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ )وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى( فَإِنَّهُمْ لَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى اللَّهُ دِينَهُ.
2️⃣شفاعت نسبت به اهل کبایر در منابع شیعه و اهل سنت در روایت مشهوری به این مضمون از رسول اکرم ص نقل شده است که شفاعتم را برای اهل کبائر از امتم ذخیره کردم یا شفاعتم نسبت به صاحبان گناهان کبیره است و نیکوکاران نیازی به آن ندارند:
🔻«ادخرت شفاعتي لأهل الكبائر من أمتي»؛
🔻عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ إِنَّمَا شَفَاعَتِي لِأَهْلِ الْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ مِنْهُمْ فَمَا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ».
3️⃣از اهلبیت ع نیز روایات فراوان دیگری در شفاعت نسبت به اهل کبایر وجود دارد که به روشنی تبیین آیه یاد شده را تبیین میکند، مانند:
🔻عَنْ عَمْرِو بْنِ يَزِيدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع : إِنِّي سَمِعْتُكَ وَ أَنْتَ تَقُولُ كُلُّ شِيعَتِنَا فِي الْجَنَّةِ عَلَى مَا كَانَ فِيهِمْ قَالَ صَدَّقْتُكَ كُلُّهُمْ وَ اللَّهِ فِي الْجَنَّةِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ الذُّنُوبَ كَثِيرَةٌ كِبَارٌ فَقَالَ أَمَّا فِي الْقِيَامَةِ فَكُلُّكُمْ فِي الْجَنَّةِ بِشَفَاعَةِ النَّبِيِّ الْمُطَاعِ أَوْ وَصِيِّ النَّبِيِّ وَ لَكِنِّي وَ اللَّهِ أَتَخَوَّفُ عَلَيْكُمْ فِي الْبَرْزَخِ قُلْتُ وَ مَا الْبَرْزَخُ قَالَ الْقَبْرُ مُنْذُ حِينِ مَوْتِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. عمرو بن یزید گوید: به امام صادق(ع) گفتم: به راستی شنیدم که می گویید" همه شیعیان ما در بهشت هستند، با وضعیتی که هستند). امام (ع) فرمود: راست گفتم، به خدا سوگند همه آنان در بهشت هستند. گفتم: فدایتان شوم، البته گناهان، بزرگ و زیاد هستند. سپس فرمود: امّا در قیامت، همه شما در بهشت هستید با شفاعت پیامبر مطاع یا وصیّ پیامبر و لکن به خدا سوگند بر شما در برزخ می ترسم. گفتم: برزخ چیست؟ فرمود: قبر از هنگام مرکش تا روز قیامت.
🔻عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد ع : إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَشْفَعُ فِي الْمُذْنِبِينَ مِنْ شِيعَتِنَا فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ فَقَدْ نَجَّاهُمُ اللَّهُ؛ امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که روز قیامت شود، ما در گنهکاران از شیعیانمان شفاعت می کنیم، امّا نیکوکاران را خدا نجات داده است.
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🔺علت آنکه هابیل پس از ذکر اسم جلاله «الله»، صفت ربوبیت را بیان میکند، ظاهراً آن است که خدای متعال ربّ همه جهانیان است و ربّ به معنای مالك و به تعبير دقيقتر مالكی است كه امر مملوكش را تدبير می كند. هر موجودی بخواهد در مملوک خدا تصرف کند باید به اذن خدا باشد و بدون اذن خدا، نمیتوان در ملک خدای متعال تصرف داشت. یکی از مصادیق تدبیر الهی، مرگ و حیات انسان است. خدای متعال کشتن و گرفتن حیات دیگران را روا نمیدارد، مگر در موارد خاص همانند قصاص: {وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَق} و كسى را كه خدا (كشتنش را) حرام كرده، جز به حق نكشيد» {وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ} بر آنان در آن(تورات) نوشتیم که جان در برابر جان».
🔺بنابراین، توجه به ربوبیت الهی، انسان را به این نکته توجه میدهد که نمیتوان حق حیات را از دیگران سلب کرد؛ حیاتی که خدای متعال عطا کرده است.
6⃣باور به عذاب الهی و نقش آن در رعایت حق حیات
یکی از مواردی که رعایت آن، لازم است و برای ترک آن، عذاب اخروی ذکر شده، حق حیات و حفظ جان افراد است و شامل خود انسان نیز می شود.
برخی از آیاتی که بر این مساله دلالت دارد، عبارت اند از:
🔸{وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِيماً} و هر كس، فرد باايمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالى كه جاودانه در آن مىماند؛ و خداوند بر او غضب مىكند؛ و او را از رحمتش دور مىسازد؛ و عذاب عظيمى براى او آماده ساخته است.
🔺در این آیه کیفر کشتن عمدی مؤمن را که مصداقی از ظلم اجتماعی است، عذاب جاویدان در جهنم یاد میکند. روشن است که توجه به عذاب جهنم در ترک کشتن و رعایت حق حیات تاثیر دارد.
🔸{ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَ مَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُون} اما اين شما هستيد كه يكديگر را مىكشيد و جمعى از خودتان را از سرزمينشان بيرون مىكنيد؛ و در اين گناه و تجاوز، به يكديگر كمك مىنماييد؛ در حالى كه اگر بعضى از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند، فديه مىدهيد و آنان را آزاد مىسازيد! با اينكه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آيا به بعضى از دستورات كتاب آسمانى ايمان مىآوريد، و به بعضى كافر مىشويد؟! براى كسى از شما كه اين عمل را انجام دهد، جز رسوايى در اين جهان، چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز به شديدترين عذابها گرفتار مىشوند. و خداوند از آنچه انجام مىدهيد غافل نيست.
🔺این آیه پیمان شکنی یهودیان را بیان میکند که پس از آنکه پیمان بستند که یکدیگر را نکشند و از خانهشان بیرون کنند، به کشتن یکدیگر و بیرون ساختن از دیارشان اقدام کردند، با اینکه بیرون ساختن آنها از خانهیشان حرام بود. خدای متعال کیفر کارشان را رسوایی در دنیا و عذاب شدیدتر در آخرت ذکر میکند.
🔺قرآن کریم با بیان این پیمانها و تایید آن و نیز کیفر ترک آنها برای مسلمانان نیز این احکام و پیامدها را ذکر میکند. بنابراین، توجه به کیفر اخروی کشتن دیگران و آواره ساختن آنها در ترک دو گناه مهم کشتن و آواره ساختن تاثیر دارد.
🔸 {إِنَّ الَّذينَ يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ يَقْتُلُونَ الَّذينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليمٍ} همانا كسانى كه به آيات خدا كفر مىورزند و پيامبران را به ناحق مىكشند و از مردم كسانى را كه امر به قسط و عدل مىكنند به قتل مىرسانند، آنها را به عذابى دردناك بشارت ده.
🔺در این آیه نسبت به کسانی که حق حیات پیامبران و امر کنندگان به عدالت را نادیده میگیرند و آنها را میکشند، وعده عذاب دردناک میدهد.
روشن است که هرگاه مومن به این وعده الهی توجه کند، انگیزه برای ترک کشتن فراهم میشود.
(برای توضیح بیشتر ر.ک: صادقی، زمینه های تحقق عدالت اجتماعی در قرآن، ص52-53 و 74-76 و 93-95)
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌺 پیروزی و عزت مستضعفان با حکومت حضرت ولیعصر(ع)
🌸قرآن کریم می فرماید: «وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْض وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّة وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِين؛ (قصص/ 5)
و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم، و ايشان را وارث [زمين] كنيم».
1️⃣این آیه در رابطه با فرعون و ظلم او به بنی اسرائیل است که خداوند بر آنها منت گذاشته وآنان را پیشوا و وارث قرار می دهد.
2️⃣مفاد آیه به منت گذاشتن خدا بر انسان بر وعده پیروزی مستضعفان و وارث قرار دادن آنها بر روی زمین اشاره دارد.
(ر.ک: طباطبایی،المیزان، ج16، ص 9)
3️⃣گرچه ظاهر آیه مربوط به فرعون و بنی اسرائیل است ولی آیه با تنقیح مناط و الغای خصوصیت توسعه یافته و بر مستکبران و مستضعفان دیگر صدق میکند؛ از این رو، بر دشمنان اهل بیت ع و اهلبیت(ع) به ویژه امام زمان ع که در آخر الزمان ظهور می کند، تطبیق می یابد؛ همانگونه که در روایات وارد شده است:
🔻 از حضرت علی ع نقل شده است در توضیح آیه نقل شده است:
«فِي قَوْلِهِ تَعَالَى وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ قَالَ هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيَّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيُعِزُّهُمْ وَ يُذِلُ عَدُوَّهُمْ. (طوسی، الغیبه، ص 184)
آنها آل محمد ع هستند خدا مهدیِ آنان را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد میشود، بر میانگیزد، پس آنان را عزیز میکند و دشمنانشان را خوار میگرداند».
🔻در نهج البلاغه از على ع چنين آمده است:
لتعطفن الدنيا علينا بعد شماسها عظف الضروس على ولدها و تلى عقيب ذلك و نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ ...(نهج البلاغه، کلمات قصار، ش209)
" دنيا پس از چموشى و سركشى- همچون شترى كه از دادن شير به دوشندهاش خوددارى مىكند و براى بچهاش نگه مىدارد- به ما روى مىآورد ... سپس آيه" وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَ" را تلاوت فرمود".
🔻از امام زين العابدين على بن الحسين ع نقل شده است:
و الذى بعث محمدا بالحق بشيرا و نذيرا، ان الأبرار منا اهل البيت و شيعتهم بمنزلة موسى و شيعته، و ان عدونا و اشياعهم بمنزلة فرعون و اشياعه(تفسیر الصافی، ج2،ص254)
" سوگند به كسى كه محمد ص را به حق بشارت دهنده و بيم دهنده قرار داد كه نيكان از ما اهل البيت و پيروان آنها بمنزله موسى و پيروان او هستند، و دشمنان ما و پيروان آنها بمنزله فرعون و پيروان او مىباشند" (سرانجام ما پيروز مىشويم و آنها نابود مىشوند و حكومت حق و عدالت از آن ما خواهد بود)
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
3️⃣گرچه تمثیل در آیه یاد شده در مورد توحید است؛ لکن این تمثیل، کلی بوده و عام است و به همین جهت بر مصادیق دیگر هم تطبیق دارد.
از این رو، در برخی از روایات، مصادیق دیگر برای آیه بیان شده است؛
🔶الف) مصادیق « شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ»
🔸-ابوجهل نسبت به معبودان باطل و دروغین
🔺عنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ فَالرَّجُلُ هُوَ أَبُو جَهْلٍ، وَ الشُّرَكَاءُ آلِهَتُهُمُ الَّتِي يَعْبُدُونَهَا، كُلُّهُمْ يَدَّعِيهَا يَزْعُمُ أَنَّهُ أَوْلَى بِهَا.
(شواهد التنزيل ج2 ص 177)
🔸-مخالفان نسبت به پیشوای خود
🔺عنْ أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)، قَالَ: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ وَ رَجُلًا سَلَماً لِرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيانِ مَثَلًا،
قَالَ: «أَمَّا الَّذِي فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ، فُلَانٌ الْأَوَّلُ، يُجْمِعُ الْمُتَفَرِّقُونَ وِلَايَتَهُ، وَ هُمْ فِي ذَلِكَ يَلْعَنُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً، وَ يَبْرَأُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ، ...
ثُمَّ قَالَ: إِنَّ الْيَهُودَ تَفَرَّقُوا مِنْ بَعْدِ مُوسَى (عَلَيْهِ السَّلَامُ) عَلَى إِحْدَى وَ سَبْعِينَ فِرْقَةً، مِنْهَا فِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَ سَبْعُونَ فِي النَّارِ، وَ تَفَرَّقَتِ النَّصَارَى بَعْدَ عِيسَى (عَلَيْهِ السَّلَامُ) عَلَى اثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ فِرْقَةً، فِرْقَةٌ مِنْهَا فِي الْجَنَّةِ وَ إِحْدَى وَ سَبْعُونَ فِي النَّارِ، وَ تَفَرَّقَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ بَعْدَ نَبِيِّهَا (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) عَلَى ثَلَاثٍ وَ سَبْعِينَ فِرْقَةً، اثْنَتَانِ وَ سَبْعُونَ فِرْقَةً فِي النَّارِ، وَ فِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ، وَ مِنَ الثَّلَاثِ وَ سَبْعِينَ فِرْقَةً ثَلَاثَ عَشْرَةَ فِرْقَةً تَنْتَحِلُ وَلَايَتُنَا وَ مَوَدَّتُنَا، اثْنَتَا عَشْرَةَ فِرْقَةً مِنْهَا فِي النَّارِ، وَ فِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ، وَ سِتُّونَ فِرْقَةً مِنْ سَائِرِ النَّاسِ [فِي النَّارِ]».
( البرهان، ج4، ص706-707)
♦️این فراز امروزه نیز مصداق دارد؛ همانگونه که در اغتشاشات اخیر، براندازان اختلافهای خود با همدیگر را به صورت علنی نشان دادند
🔷ب)مصادیق «رَجُلًا سَلَماً لِرَجُلٍ»
🔹حضرت علی(ع) نسبت به خدای متعال
🔺عنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ... وَ رَجُلًا يَعْنِي عَلِيّاً سَلَماً يَعْنِي سَلَماً دِينُهُ لِلَّهِ- يَعْبُدُهُ وَحْدَهُ لَا يَعْبُدُ غَيْرَهُهَلْ يَسْتَوِيانِ مَثَلًا فِي الطَّاعَةِ وَ الثَّوَابِ.
( شواهد التنزيل ج2 ص 177)
🔹حضرت علی(ع) نسبت به رسول اکرم(ص)
🔺عنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ أَبُو الطُّفَيْلِ قَالَ عَلِيٌّ ع فِي قَوْلِهِ [تَعَالَى] وَ رَجُلًا سَلَماً لِرَجُلٍ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ سَلَمٌ لِلنَّبِيِّ ص.
( تفسير فرات الكوفي ص366)
🔺عنْ حُمْرَانَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) يَقُولُ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا...وَ رَجُلًا سَلَماً- هُوَ عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)- لِرَجُلٍ هُوَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ أَيْ مُخْتَلِفُونَ، وَ أَصْحَابُ عَلِيٍّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) مُجْتَمِعُونَ عَلَى وَلَايَتِهِ».
( البرهان في تفسير القرآن ج4 ص708)
🔹حضرت علی(ع) وشیعیانش
🔺عن أبي جعفر- عليه السّلام- قال: الرّجل السّلم للرّجل حقّا، عليّ و شيعته.
( تفسير كنز الدقائق ج11 ص300)
🔺عنْ أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)، قَالَ: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا ...قَالَ: «... فَأَمَّا رَجُلٌ سَلَمٌ لِرَجُلٍ فَإِنَّهُ الْأَوَّلُ حَقّاً وَ شِيعَتُهُ.
(البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص706-707)
🔹شیعیان نسبت به حضرت علی(ع)
🔺عنْ حُمْرَانَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) يَقُولُ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ وَ رَجُلًا سَلَماً- هُوَ عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)- لِرَجُلٍ هُوَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ أَيْ مُخْتَلِفُونَ، وَ أَصْحَابُ عَلِيٍّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) مُجْتَمِعُونَ عَلَى وَلَايَتِهِ».
( البرهان في تفسير القرآن ج4 ص708)
♦️ چنانچه بیان شد موارد یاد شده از باب جری و تطبیق بر مصداق است و مضمون آیه، کلی و عام است.
از این رو، بیان مصادیق گوناگون برای مضمون عام، مانعی ندارد.
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌺پیمان با ولیّامر، پیامدهای پیمان شکنی و آثار وفاداری
🌸قرآن کریم پیمان با رسول اکرم(ص) و پیامدهای پیمان شکنی و آثار وفاداری به پیمان را بیان میکند:
«إِنَّ الَّذِينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً (فتح:10)
كسانى كه با تو بيعت مىكنند (در حقيقت) تنها با خدا بيعت مىنمايند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر كس پيمانشكنى كند، تنها به زيان خود پيمان شكسته است؛ و آن كس كه نسبت به عهدى كه با خدا بسته وفا كند، بزودى پاداش عظيمى به او خواهد داد»
1️⃣این آیه درباره بیعت حدیبیه (بیع رضوان) است که گروهی از یاران رسول اکرم ص با ایشان پیمان وفاداری بستند.
2️⃣در این آیه خدای متعال به کیفر پیمان شکنی و وفای به پیمان اشاره می کند.
از این رو، قرآن مجيد به همه بيعت كنندگان هشدار مىدهد كه اگر بر سر پيمان و عهد خود بمانند پاداش عظيمى خواهند داشت، اما اگر آن را بشكنند زيانش متوجه خود آنها است و تصور نكنند به خدا ضررى مىرسانند.
3️⃣ شاید مقدم شدن بیان پیامد پیمان شکنی بر آثار وفاداری به این دلیل باشد که خطر پیمانشکنی جدی است و باید آن را بسیار جدی گرفت
4️⃣گرچه این آیه مربوط به بیعت حدیبیه است؛ لکن پیام و محتوای آیه توسعه دارد و کلی است و حتی پیمانهای مردم با امامان ع را شامل می شود.
♦️بر این اساس، در حدیث غدیر رسول اکرم ص آیه را بر بیعت با حضرت علی ع و امامان معصوم ع توسعه و تطبیق می دهند:
وَ مَنْ بَايَعَ فَإِنَّمَا يُبَايِعُ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ- مَعَاشِرَ النَّاسِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ بَايِعُوا عَلِيّاً أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ وَ الْأَئِمَّةَ كَلِمَةً طَيِّبَةً بَاقِيَةً يُهْلِكُ اللَّهُ مَنْ غَدَرَ وَ يَرْحَمُ اللَّهُ مَنْ وَفَى وَ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ الْآيَةَ...
مَعَاشِرَ النَّاسِ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ إِلَى مُبَايَعَتِهِ وَ مُوَالاتِهِ وَ التَّسْلِيمِ عَلَيْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِينَ أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ ..
( الإحتجاج (للطبرسي) ؛ ج1 ؛ ص66)
♦️امیرمؤمنان علی(علیه السلام) نیز با اشاره به این آیه، به پیمان شکنی طلحه و زبیر اشاره کردند:
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فِي كِتَابِهِ الَّذِي كَتَبَهُ إِلَى شِيعَتِهِ يَذْكُرُ فِيهِ خُرُوجَ عَائِشَةَ إِلَى الْبَصْرَةِ وَ عِظَمَ خَطَإِ طَلْحَةَ وَ الزُّبَيْرِ فَقَالَ:
«وَ أَيُّ خَطِيئَةٍ أَعْظَمُ مِمَّا أَتَيَا أَخْرَجَا زَوْجَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص مِنْ بَيْتِهَا وَ كَشَفَا عَنْهَا حِجَاباً سَتَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهَا وَ صَانَا حَلَائِلَهُمَا فِي بُيُوتِهِمَا، مَا أَنْصَفَا لَا لِلَّهِ وَ لَا لِرَسُولِهِ مِنْ أَنْفُسِهِمَا،
ثَلَاثُ خِصَالٍ مَرْجَعُهَا عَلَى النَّاسِ فِي كِتَابِ اللَّهِ الْبَغْيُ وَ الْمَكْرُ وَ النَّكْثُ، قَالَ اللَّهُ: «يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّما بَغْيُكُمْ عَلى أَنْفُسِكُمْ» وَ قَالَ: «فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ» وَ قَالَ: «وَ لا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ» وَ قَدْ بَغَيَا عَلَيْنَا وَ نَكَثَا بَيْعَتِي وَ مَكَرَا بِي.
( تفسير القمي،ج2، ص210)
5️⃣با توجه به امتداد ولایت در ولایت فقیه و ادله مشروعیت و حجیت ولیفقیه، می توان همین موضوع را درباره ولایت فقیه نیز مطرح کرد.
از اینرو، پیمانشکنی با ولیفقیه نیز همان پیماپها را دارد و تنها به ضرر خود انسان است و ضرری به خدای متعال و اولیایش نمی زند.
♦️امروزه دهنکجی به مقام معظم رهبری مصداق این آیه است و ضررش به خود افراد برمیگردد.
♦️از سوی دیگر، در عصر حاضر همانند گذشته، بزرگان فقاهت و عرفان و تقوا همانند حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی(ره)، آیت الله بهاءالدینی(ره)، آیت الله بهجت(ره) و.....با اینکه خود مجتهد و مرجع تقلید و عارف برجسته بودند، همواره به ولایت فقیه التزام داشتند و وفادار بودند و هستند.
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌸همراهی فرزندان مومن با پدر و مادر مومن در بهشت
🌺قرآن کریم میفرماید:
«وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ؛( طور:21)
و كسانى كه ايمان آوردند و فرزندانشان، در ايمان از آنان پيروى كردند ما ذريّه آنان را به ايشان ملحق نموده و از پاداش عملشان هيچ نكاهيم»
1️⃣این آیه در سیاق آیات نعمتهای مؤمنان در بهشت، ظاهرا در مقام منت نهادن بر مؤمنان است كه به زودى ذريه ايشان را به خود آنان ملحق مىكند. و بدين وسيله چشم پدران و مادران را روشن مىسازد زیرا:
♦️همراه بودن با نسل و فرزند، يكى از لذّات بهشتى مومنان است.
2️⃣از قرینه مقام امتنان، استفاده میشود که تنوين در كلمه «بِإِيمان» براى تنکیر است، یعنی بیان نوعى غير مشخص از ايمان، نه براى تعظيم ايمان.
3⃣شرط ورود به بهشت و همراهی فرزند با پدر و مادر مومن، داشتن ایمان و پیروی کردن در ایمان است؛ هر چند كه ايمانشان به درجه ايمان پدران و مادرانشان نرسد.
4⃣جمله «وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ» می رساند که خدای متعال به جهت امتنان بر پدران و مادران، از ثواب آنان كم نمیکند و در عین حال، فرزندان مومن را به او ملحق می کند
(طباطبايى، الميزان، ج19، ص12)
5⃣امام صادق عليه السلام در بارهى آيه وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ... فرمود:
مراد فرزندانى هستند كه عمل آنها از پدران كمتر است ولى خداوند آنان را به پدران ملحق مىكند تا موجب چشمروشنى آنان گردند(كافى، ج 3، ص 250)
6⃣در برخی از روایات، منظور از مؤمنان، رسول اکرم(ص) و حضرت علی(ع) بیان شده است که از باب تطبیق بر فرد اکمل است:
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
قَالَ اللَّهُ تَعَالَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ قَالَ الَّذِينَ آمَنُوا النَّبِيُّ ص وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع.
(الكافي / ج1 / 275)
7⃣این آیه از سویی به پدر و مادر مؤمن و نیز مؤمن بشارت است و از سوی دیگر،
به مؤمنان هشدار است که به شرط ایمان و لوازم ایمان پایبند باشند تا از نعمت بهشت و همراهی با پدر و مادر مومن بهره مند گردند.
8⃣این نگاه متعالی به خانواده (که نه تنها در دنیا بلکه در اخرت نیز خانواده مطرح است) را با نگاههای دیگر نمی توان مقایسه کرد
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌸نقش خانواده در تربیت دینی
🌺قرآن کریم مومنان را به نگهداری خود و خانواده از آتش جهنم فرا میخواند و می فرماید:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ» (تحریم: 6)
1️⃣قُوا : به معنای نگهدارید. از ریشه وقی به معنای حفظ کردن از خطر است
2️⃣مرحله اول سفارش قرآن به حفظ خود انسان از آتش جهنم است؛
🔻زیرا بر اساس سوره عبس آیه 34 روز قیامت روزی سخت است که هرکس به فکر خودش است و در آیه 37 علت را بیان می کند؛
و نیز در آیات دیگر بیان می کند پاداش و کیفر عمل هر کس به خودش برمی گردد ، مانند:
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَ»(سوره فصلت ایه 46)
3️⃣مرحله دوم، نگهداشتن اهل و خانواده از آتش جهنم است
🔻بر اساس آیات دیگر وقتی قران کریم بهشتیان را معرفی می کند می فرماید: آنان نسبت به خانواده خود در دنیا دغدغه مند بودند و بی تفاوت نبودند:
«قالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ» (طور:26)
🔻همچنین قرآن کریم در ذکر زیان کاری به زیان کاری خانواده اشاره دارد:
«قلْ إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ» (زمر: ۱۵)
در نتیجه زیانکار اول به خودشان و سپس به خانواده ضرر می زند.
4️⃣زیان و سود افراد خیلی وقت ها با هم مرتبط است. از این رو:
🔻پدر و مادر در تربیت تدین و دین داری فرزندان دخالت دارند.
🔻زن و شوهر در تربیت و بندگی یکدیگر می توانند کمک کند.
5️⃣مسولیت در خانواده افزون بر مسایل ظاهری و مادی، در مسایل معنوی هم وجود دارد
6️⃣ در برخی از روایات، چگونگی نگهداشتن از خطر جهنم به این صورت بیان شده است: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ، فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ناراً
قُلْتُ: كَيْفَ أَقِيهِمْ؟
قَالَ: «تَأْمُرُهُمْ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ، وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا نَهَاهُمُ اللَّهُ، فَإِنْ أَطَاعُوكَ كُنْتَ قَدْ وَقَيْتَهُمْ، وَ إِنْ عَصَوْكَ كُنْتَ قَدْ قَضَيْتَ مَا عَلَيْكَ».
(البرهان في تفسير القرآن ج5 ص424)
از ابى بصير روايت شده كه ذيل آيه" قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ناراً" گفته:
از امام پرسيدم چگونه خانواده را از آتش دوزخ حفظ كنم؟
فرمود: آنها را امر كن بدانچه كه خدا امر كرده، و نهى كن از آنچه خدا نهى كرده، اگر اطاعتت كردند كه تو ايشان را حفظ كردهاى، و به وظيفهات عمل نمودهاى، و اگر نافرمانيت كردند خودشان گنهكارند، تو آنچه را بر عهده داشتهاى ادا كردهاى.
7️⃣این مضمون در روایات دیگر هم وارد شده است، مانند:
🔻پیامبر اکرم(ص):
«کُلُّکُم راعٍ وَ کُلُّکُم مَسئولٌ فَالاِمام راعٍ وَ هُوَ مَسئولٌ و الرَّجُلُ راعٍ عَلی اَهلِه وَ هُوَ مَسئُولٌ وَ المَرئَةُ راعِیَةٌ عَلی بَیتِ زَوجِها وَ عَلی وُلدِه فَکُلُّکُم مَسئوُلٌ عَن رعیته».
در این روایت زن و شوهر هر کدام جای خودش در خانواده مسئولیت خانواده را دارند؛ شوهر نسبت به خانواده خود وزن نسبت به خانه و فرزندان.
وجه مشترک مسولیت زن و شوهر نسبت به فرزندان است.
از این رو مسولیت پدر و مادر در مسائل تربیتی و معنوی وجود دارد
🔻امام على عليه السلام مىفرمايد:
«علموا انفسكم و اهليكم الخير و ادبوهم» به خود و خانوادهتان خير بياموزيد و آنان را ادب كنيد.
♦️امروزه که خانواده و فرزندان بیش از گذشته در معرض خطر است، توجه به این مسولیت برای پدر و مادر اهمیت زیادی دارد.
#تفسیر
#خانواده
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌹نگاه عرفانی به استدلال حضرت ابراهیم ع بر نادرستی پرستش بتها
إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَٰذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ(انبیا: 52)
🔷ابراهیم علیهالسلام در زمان حضورش در بابل کلدان در مواجهه با عموی خود، آزر و قوم خود، قبل و بعد از شکستن بتها، بر نادرستی عبادت بتها استدلال میکند.
♦️عارفان ضمن بیان معنای ظاهری این استدلال، به برخی معانی باطنی هم اشاره کردهاند:
🔺 قشیری با تعمیم حد وسط این استدلال، نادرستی هر نوع خضوع در مقابل مخلوق جاهل و ضعیف را نتیجه میگیرد
(لطائف الإشارات ؛ ج2 ؛ ص431)؛
🔻صدرالمتإلهین مبتنی بر آن، تسلیم در مقابل اوهام و خیالات را نکوهش میکند
(مفاتيح الغيب، ص: 467)
🔻عبدالرازق کاشانی در مراتب بالای سلوک، صور معقوله را مصداق تماثیلی میداند که حجاب توحید ناباند و برای عبور از مرتبه روحی و وصول به توحید باید از سد آنها گذشت
(تأويلات، ج2، ص: 43)
#تفسیر
#سلسبیل
#عرفان
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
41.58M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📌بیانات مهم آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسه اخیر در مورد تفسیر تسنیم👇
❇️ چگونگی آغاز تدریس تفسیر
❇️تفاوت جهل و جهالت و نقش مهم عقل عملی
❇️معنایی عمیق از "من لم یعرف امام زمانه مات میتة الجاهلیة"
❇️طهارت روح و معنای عمیقی از "العلماء ورثة الانبیاء"
❇️تفاوت معجزه با علوم غریبه و علوم متعارف
❇️تفاوت علم الدراسه و علم الوراثه
❇️تبیین نظام امام و امت توسط حضرت امام
❇️شهید سید حسن نصرالله، نتیجه قرآن و تفسیر است
📚بیانات 6/12/1403
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat
🌺چیستی «اعراف»، کیستی «اعرافیان» و «دامنهنشینان» بهشتی و دوزخی «اعراف»
🌸یکی از دشوارترین آیات، آیه 46 سوره مبارکه اعراف است که میفرماید:
«وَ بَيْنَهُما حِجابٌ وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ وَ نادَوْا أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ؛ و ميان آن دو (بهشتيان و دوزخيان) حجابى است و بر اعراف، مردانى هستند (از اولياى خدا) كه همه را از سيمايشان مىشناسند و بهشتيان را كه هنوز به بهشت وارد نشدهاند، ولى اميدوارند، ندا مىدهند كه سلام بر شما باد.
🌷نکات مهم تفسیری
1️⃣در قیامت، میان بهشت و دوزخ یا میان بهشتیان و دوزخیان، «حجاب» به نام «اعراف» وجود دارد که مانع رسیدن و ورود است؛ نه مانع مکالمه و مشاهده بهشتیان و دوزخیان
2️⃣«اعراف» که در معنای لغوی «بلندیها» است، به معنای بالا و بلندیهای حجابی است که میان بهشت و دوزخ است.
بنابراین، « وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ» به معنای « و علی اعراف الحجاب رجال» است؛ یعنی بر بالا و بلندیهای حجابی که که میان بهشت و دوزخ است، مردان الهی مستقرند و از هر دو طرف بر بهشتیان و جهنمیان احاطه دارند.
استقرار و احاطه رجال الهی بر اعراف، از جهت مکانت و جایگاه است، نه صرفا مکان مادی بلند تا کسی بر فراز آن برود و همگان را شناسایی کند!!!
3️⃣درباره کسیتی «اعرافیان»: «رجال»، اقوال متعددی گفته شده است که قول مناسب این است که آنان مردان الهیاند که اهل کرامت و منزلتاند.
آنان کنگرهنشینان و فرمانروایان قیامتاند که بر همه گروهها سلطه و اشراف دارند. تعبیر «رجال» به صورت نکره و وصف آن با «یعرفون کلا....» بر این معنا دلالت دارد.
روشن است که همین تعبیر «رجالا» بر انسان بودن دلالت دارد و درباره فرشتگان بکار نمی رود
4️⃣دامنهنشینان بهشتی اعراف، کسانی هستند که کارهای نیک و بدشان یکسان است، یا مستضعف هستند و امید به ورود به بهشت دارند:
« لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ»
5️⃣کنگرهنشینان(اعرافیان) به دامنهنشینان بهشتی اعراف، «سلام علیکم» گویند و با اذن الهی و با شفاعت خویش آنان را وارد بهشت میسازند:
«ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ» (اعراف:49)
6️⃣کنگرهنشینان(اعرافیان)، دامنهنشینان دوزخی اعراف را تحقیر و سرزنش میکنند:
«قالُوا ما أَغْنى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَ ما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ» (اعراف: 48)
(ر. ک: المیزان، ج8،ص121_۱۳۳ و تسنیم، ج26،ص594-638)
7️⃣برخی از روایاتی که بیان میکند اهلبیت(ع)، «رجالا» و «اعرافیان» هستند و نیز جایگاه دوستان و دشمنان اهلبیت(ع) را بیان میکند، عبارتند از:
🔸عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع، سَأَلْتُهُ عَنِ الْأَعْرَافِ مَا هُمْ
قَالَ ع: هُمْ أَكْرَمُ الْخَلْقِ عَلَى اللَّهِ
(بصائر الدرجات ؛ ج1 ؛ ص500)
🔸عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ
قَالَ ع: هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ ص.(همان)
🔸عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ:
كُنْتُ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع جَالِساً فَجَاءَهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع الْأَعْرافُ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ
فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ:
نَحْنُ الْأَعْرَافُ
نَحْنُ نَعْرِفُ أَنْصَارَنَا بِسِيمَاهُمْ
وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ الَّذِينَ لَا يُعْرَفُ اللَّهُ إِلَّا بِسَبِيلِ مَعْرِفَتِنَا
وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ نُوقَفُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بَيْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ
فَلَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَنَا وَ عَرَفْنَاهُ
وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَنَا وَ أَنْكَرْنَاهُ
وَ ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَوْ شَاءَ لَعَرَّفَ النَّاسَ حَتَّى يَعْرِفُوهُ وَ يُوَحِّدُوهُ وَ يَأْتُوهُ مِنْ بَابِهِ وَ لَكِنْ جَعَلَنَا أَبْوَابَهُ وَ صِرَاطَهُ وَ سَبِيلَهُ وَ بَابَهُ الَّذِي يُؤْتَى مِنْهُ.
(همان، ص496-497)
#تفسیر
✅به کانال «سلسبیل معرفت» بپیوندید👇
🌸@salsabilmarifat
8️⃣چنانچه اشاره شد در برخی از روایات، این آیه بر جریان سقیفه و جمل تطبیق شده است؛ مانند:
🔸عن عبد الرحمن بن سالم عنه في قوله: «وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً» قال: أصابت الناس فتنة بعد ما قبض الله نبيه حتى تركوا عليا و بايعوا غيره، و هي الفتنة التي فتنوا بها، و قد أمرهم رسول الله ص باتباع علي و الأوصياء من آل محمد ع
(تفسير العياشي ؛ ج2 ؛ ص53)
🔸قوْلُهُ وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً فَهَذِهِ فِي أَصْحَابِ النَّبِيِّ ص قَالَ الزُّبَيْرُ يَوْمَ هُزِمَ أَصْحَابُ الْجَمَلِ لَقَدْ قَرَأْتُ هَذِهِ الْآيَةَ- وَ مَا أَحْسَبُ أَنِّي مِنْ أَهْلِهَا حَتَّى كَانَ الْيَوْمُ- لَقَدْ كُنْتُ أَتَّقِيهَا وَ لَا أَعْلَمُ أَنِّي مِنْ أَهْلِهَا.
( تفسير القمي ؛ ج1 ؛ ص271)
🔹روشن است که این گونه روایات از باب تطبیق هستند؛ نه تفسیر مفهومی. لذا با توجه به عمومیت آیه تا روز قیامت، هر پدیده هرج و مرج در جامعه نیز مشمول اطلاق آیه است.
🔹تطبیق آیه بر مصادیق در جامعه پس از انقلاب اسلامی تا امروز به ویژه در سالهای اخیر چندان پیچیده نیست.
از این رو، مؤمنان باید دقت بیشتری کنند تا هم به وظیفه خود عمل کنند و هم از آسیبهای فتنه درامان مانند.
✅ با توجه به تفاوت شرایط افراد، چه بسا وظایف افراد تفاوت داشته باشد، وظیفه مسول با فرد عادی یکسان نیست؛ همچنانکه وظیفه برخی تبیین است و وظیفه برخی اجرا. در عین انکه وظیفه همگانی امر به معروف و نهی از منکر به قوت خود باقی است.
وجه مشترک وظایف افراد، جهت گیری ان در جلوگیری یا مقابله با فتنه و ظلم اجتماعی است.
(ر.ک: تسنیم، ج32، ص 294-310)
#تفسیر
✅کانال سلسبیل معرفت👇👇👇
🌸@salsabilmarifat