✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش سوم)
💠اسراف از نظر قرآن
🔷در قرآن كريم واژه #اسراف و مشتقات آن مكرر به كار رفته است، ولی در ۲۳ مورد لفظ «اسراف» استعمال شده كه در هر مورد، مفهومي ويژه دارد. در غالب موارد، مقصود از #اسراف جنبههاي اخلاقي، عقيدتي و تجاوز از حدود الهي است، و تنها در چهار مورد جنبه مالي را شامل ميشود كه با دو آيه «تبذير» شش آيه ميشود.
🔴به آيات زير توجه كنيد:
🔹«كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ؛[یونس،۱۲] اينگونه برای #اسرافكاران اعمال شان زينت داده شده است».
🔹«وَ لا تُطيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفينَ؛[شعراء،۱۵۱] اطاعت فرمان #مسرفان نكنيد».
🔹«إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ؛[غافر،۲۸] خداوند #اسرافكار دروغگو را هدايت نميكند».
🔹«وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الأرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ؛[یونس،۸۳] و به راستی فرعون برتری جويي (و طغيان) در زمين روا داشت و او از #اسرافکاران بود».
💠اما آياتي كه تنها ظهور در جنبههاي اقتصادي دارند عبارتند از: ۱- انعام، آيه ۱۴۱؛ ۲- اعراف، آيه ۳۱؛ ۳- فرقان، آيه ۶۷؛ ۴- اسراء، آيات ۲۷ و ۲۸
🔴حال به ذكر چند آيه میپردازيم:
🔷«وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا؛[اسراء،۲۶و۲۷] و حق نزديكان را بپرداز! و (همچنين) مستمند و در راهمانده را، و هرگز #تبذير مكن چرا كه #تبذيركنندگان برادران شيطانند و شيطان كفران (نعمتهای) پروردگار كرد.
💠واژه #تبذير تنها يك واژه اقتصادي است و در قرآن كريم تنها در همين دو آيه از سوره اسراء به كار رفته است و شايد در #قرآنكريم كمتر مواردی بتوان پيدا كرد كه با چنين #لحنتندوشديدی از عملی نهی شده باشد.
🔷«خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛[اعراف،۳۱] زينت خود را در هر مسجد برگيريد و بخوريد و بياشاميد و #اسراف نكنيد، همانا كه خداوند #مسرفان را دوست نميدارد.
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵
منبع: وبسایتمرکزمطالعات و پاسخگویی به شبهات
✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش هشتم)
💠 #اسراف موجب تنگدستی و فقر است و ميانهروی مايه توانگری
🔷در حديثی از امام علی(ع) آمده است كه «القصد مثراة و السرف مثواة؛[وسائل،۱۵/۲۵۸] اقتصاد و ميانهروی موجب ثروتمندی، و #اسراف و ولخرجی موجب سقوط و فقر ميگردد. و نيز امام زينالعابدين(ع) از رسول خدا(ص) نقل ميفرمايد كه فرمود: «ثلاث منجيات فذكر الثالث القصد فی الغنی و الفقر؛[همان] حضرت رسول سه عامل برای نجات معرفی ميفرمايند كه سومين آن #ميانه_روی و #اعتدال در توانگری و نيازمندی است. پس افراد توانگر هم حق ندارند به بهانهی اينكه امكانات مالی وسيع دارند به اسراف پردازند. نكته مهمی كه از اين حديث استنباط ميشود اين است كه #اسراف و #تبذير موجب فقر و تنگدستی است.
💠اسرافی كه هميشه حرام است
🔷 #سهقسماسراف است كه در همه جا و در همه حالات حرام است و اختصاص به شخص يا زمان، يا جای خاصی ندارد.
1⃣ #ضايعكردنمال و بیفايده كردن آن، هر چند آن مال كم باشد. مانند بقيه ظرف آب را ريختن در جايی كه آب كمياب باشد و به آن مقدار، رفع نياز ميگردد. يا لباسی را كه قابل استفاده شخصی يا ديگران است، پاره كردن و يا دور انداختن و يا خوراكی را نگهداشتن و به ديگری ندادن، تا اينكه ضايع و تباه شود و يا دادن مال به دست صغيری كه آن را تلف ميكند و نظاير اينها.
🔶حضرت صادق(ع) ميوه نيمخوردهای را ديدند كه از منزل ايشان بيرون انداخته شده بود. آن حضرت ناراحت و خشمگين شدند و فرمودند: «اين چه كاری است كه كرديد؟ اگر شما سير شدهايد، بسياری از مردم هستند كه سير نشدهاند، پس به آنهايی كه نيازمندند بدهيد». متاسفانه در حال حاضر میبينيم در جامعه اسلامی، چه مقدار از غذاها و يا ميوههايی كه قابل استفاده است، در سطلهای آشغال و زبالهدان ها ريخته ميشود! در حالی كه افراد بسياری به آن نياز دارند. نسبت به دور ريختن باقیماندهی طعام بخصوص خرده نان (مگر در صحرا برای حيوانات) روايات تهديدآميزی رسيده است كه ذكر آنها موجب طول كلام است.
2⃣ #خوردنچيزهایمضر هم اسراف است. از موارد #اسراف، صرف كردن مال است، در آنچه به بدن ضرر برساند، از خوردنی و آشاميدنی و غير آنها؛ مانند خوردن چيزی پس از سيری، هرگاه مضر باشد، چنانچه صرف مال در آنچه كه برای بدن نافع و به صلاح آن است، اسراف نيست.
3⃣ #صرفكردنمال در #محرمات اسراف است. صرف كردن مال در مصرف هايی كه شرعا حرام است، مانند خريدن شراب و آلات قمار و اجرت فاحشه و خواننده و رشوهدادن به حكام، و صرف نمودن مال در چيزی كه ظلمی در بر دارد، يا ستمی به مسلمانی ميرساند و نظير اينها، و در چنين مواردی از جهت مخالفت امر خدا معصيت است، يكی گناه بودن اصل عمل، و يكی #اسرافبودن صرف مال در آن موارد. #ادامهدارد...
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵
منبع: وبسایتمرکزمطالعات و پاسخگویی به شبهات
#اسراف
✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دوازدهم)
💠چرا #مسرفين مبغوض خدا و #مبذرين برادران شيطان شمرده شدهاند؟
🔷علت اين مطلب را بايد در جهانبينی و اعتقادات اسلامی جستجو كرد و تبيين آن، در مورد #مسرفان ميتواند چنين باشد كه خداوند امر به عدالت و احسان ميكند و طبعا #صاحبان_عدالت را دوست ميدارد. «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ» و از آنجا كه #اسرافكاران از اين فرمان سرپيچی كرده و بی عدالتی در مصرف را پيشه خود ساختهاند، قهرا مورد خشم و دشمنی خداوند قرار خواهند گرفت،
🔷ولی در مورد #تبذيركاران علت همدست بودن و شباهتشان به #شيطان را از آيه شريفه ميتوان استنباط كرد آنجا كه ميفرمايد: «#مبذران #برادرانشيطانند» و تعبير برادر در لغت عرب، به معنی مشابه و نظير هم میآيد و شيطان در برابر پروردگارش ناسپاس است، و از طرف ديگر #تبذير به معنای #ضايعكردننعمت های خداوند است و خود نوعی ناسپاسی است، نسبت به آن نعمت ها،
🔷و #شيطان نخستين فردی است كه همه چيز را ناديده گرفت و تمرد از فرمان خدا كرد و راه #ناسپاسی را باز نمود، لذا آنها كه مبتلا به اين #خصلتناروا باشند از همكاران و همدستان شيطان خواهند بود و از آنان با عنوان #برادران_شيطان ياد شده است و اين است رمز تعبير زيبای #قرآن. #ادامهدارد...
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵
منبع: وبسایتمرکزمطالعات و پاسخگویی به شبهات