🎯نفوذ رسانههای جمعی در مردم چگونه انجام میشود؟
✍️معصومه نصیری ـ مدرس سواد رسانهای
▫️امروز عرصه، عرصه تنازع برای بقا از طریق نفوذ هر چه بیشتر در افکار عمومی است. در این میان صاحبان و مدیران کلان رسانههای جهان بهخوبی دریافتند برای تاثیرگذاری عمیقتر و ماندگارتر بر افکار عمومی باید آنها را در «خواب عدم هوشیاری» نگه دارند؛ یعنی چه؟ یعنی نباید هوشیاری مخاطب را تحریک کنند البته این موضوع در پوستهی ظاهری تلاش برای آگاهسازی انجام میشود.
▫️ملوین دفلورکه سالها درباره ارتباطات جمعی و شناخت آن فعالیت کرده است، معتقد است: تأثیرات و نفوذ رسانههای جمعی بر مردم را در سه سطح #شناختی، #عاطفی و #رفتاری باید طبقهبندی کرد. او بر این باور است که در جنگ رسانهای، دو بُعد بینش و گرایش مورد هدف قرار میگیرد اما درنهایت به کنش و رفتار مخاطب ختم میشود.
▫️با این تعریف باید گفت «ایجاد ابهام در مخاطب»، «برخورد اطلاعات متناقض»، «برجستهسازی اخبار»، «شکلدهی به نگرشها» و ... تاثیرات بینشی یا شناختی هستند. «ایجاد انفعال در افراد»، «افزایش نفوذپذیری»، «افزایش حس نگرانی»، «افزایش عدم امنیت اجتماعی» و... از تاثیرات گرایشی بوده و «ایجاد نگرشهای جدید»، «مبهم جلوه دادن شرایط»، «منفعل ساختن مخاطب» و... نیز از تاثیرات کنشی یا رفتاری قلمداد میشوند.
▫️امروز رسانهها با بزرگنمایی، کوچکسازی، تکرار و تعمیم و... هم به مخاطبان میگویند چگونه فکر کنند و هم میگویند به چه چیزی با چه عمقی و از چه زاویهای فکر کنند. رسانه این توان را دارد که ذهن شما را به دورترین نقطه از واقعیت برده یا یک فریب را پیش چشم واقعی جلوه دهد و شما توان انکار آن را نداشته باشید.
▫️از سوی دیگر امروز این جمله را نباید فراموش کرد که مخاطبان دیگر سرکوب نمیشوند بلکه سرگرم میشوند. پس سرگرمی یکی دیگر از روشهای رسانهها برای نفوذ در افکار عمومی برای انتقال معناست که با تصویرسازی رخ میدهد. تصاویر از آن جهت مهم هستند که مردم آنچه میبینند را باور میکنند پس تصاویر دستکاری شده یا صحنهسازی شده یا دارای جهت مشخص بر فکر مردم اثرمیگذارد.
▫️امروز نزاع میان رسانهها بر سر مهندسی توجه، تصاحب افکار و جهتدهی به ترجیحات و سلایق مردم جوامع برای تربیت شهروندانی یکدست و بیدردسر است. شهروندانی که رسانه و کارکرد آن را میشناسند و در عین حال دانش و مهارت مواجه با آن را (#سواد_رسانهای) کسب کردهاند، پیروزان واقعی این عرصه هستند. آنها فراگرفتهاند رسانه را مدیریت کنند و نه رسانه آنها را.
✅#عصر_هوشمندی، مجموعه تخصصی سواد رسانهای و اطلاعاتی
🍃 #بصائر_علوی
🔵دیرباوری نسبت به سخن سخنچینان
🔹فریب رسانهها را نخوریم
لاتَعْجَلَنَّ إِلَى تَصْدِيقِ سَاعٍ فَإِنَّ السَّاعِيَ غَاشٌّ وَ إِنْ تَشَبَّهَ بِالنَّاصِحِينَ (#نامه_53)
در باور کردن [سخن] سخنچینان عجله نکن چون سخن چین خیانتکار و فریب دهنده است هرچند خودش را به خیرخواهان شبیه بکند.
چند نکته:
1️⃣حضرت نفرموده اند که سخن سخن چین را رد کن، بلکه فرموده اند "در تصدیق آن عجله نکن" چون به هر حال ممکن است سخن چین هم راست گفته باشد.
2️⃣منشأ فریب خوردن ما از سخن چینان همین اعتمادی است که است که به سخن چین پیدا میکنیم! سخن چین با عنوان سخنچینی، سخنچینی نمیکند بلکه با تابلو خیرخواهی سخنچینی میکند و ما نباید فریب این تابلو را بخوریم (و إن تشبّه بالناصحین)!
3️⃣از اینکه امام علیه السلام این سخن را به جملهی «أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ كُلِّ حِقْدٍ وَ اقْطَعْ عَنْكَ سَبَبَ كُلِّ وِتْر» عطف کردهاند، معلوم میشود که یکی از عوامل کینهورزی حاکمان با مردم همین گوش سپردن به گزارشها و #بولتن ها و ... است.
4️⃣یکی از مصادیق مهم سخن چینی در عصر ما #رسانه ها هستند، که بنابر فرمایش حضرت نه باید سخنشان را رد کرد و نه با عجله قبول کرد بلکه چنانکه قرآن کریم نیز فرموده باید درباره سخنشان تحقیق کرد (إن جاءکم فاسق بنبأ فتبیّنوا)
5️⃣توجه کنیم که همین رسانهها هم ممکن است با تابلوهای مثبتاندیشانهای ما را فریب بدهند! این آگاهی را باید بخشی از #سواد_رسانهای دانست.
#فریب_خوردن از #رسانه_خبری
#معارف_نهج_البلاغه