📜تردیدها درباره آخوند خراسانی
🔻کانال «راوی»:
🔹«مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» عنوان کتابی است که به تازگی از سوی آیتالله دکتر سید مصطفی محقق داماد به رشته تحریر در آمده است. وی در این اثر کوشیده تا شیوه اجتهادیِ مرحوم آخوند را به تصویر کشد. محقق داماد، مکتب اجتهادی آخوند خراسانی را «اجتهادی صناعتمحور» مینامد و آن را در مقابل شیوه اجتهادی آیتالله سید محمد کاظم یزدی (صاحب عروه) که «اجتهاد عرفمحور» را نمایندگی میکرد قرار میدهد (ص107). دکتر محقق داماد بر آن است تا با برجسته ساختن شیوه اجتهادی آخوند خراسانی نشان دهد که اجتهاد شیعی بر محور اصول عقلایی، عدالت و کرامت بشری به انجام میرسد. وی بر همین مبنا برخی از فتاوای آخوند را پیش میکشد و عنوان میکند که مباحث حقوق بشری دغدغه آخوند بوده و بر آن تأکید بسیار داشته است (ص 198).
🔹آقای محقق داماد در جلسه رونمایی از این کتاب نیز تأکید کرده که شیوه اجتهادی آخوند، ما را به دموکراسی میرساند. وی سپس خرسند از اینگونه نگرش مرحوم آخوند بیان داشته که: «در صد سال قبل یک شیخ فقیه از بُعد اجتهادی، یک دموکراسی برای ایران درست کرده که در آن زمان از پیشروترین دموکراسیهای منطقه بود که هنوز ترکیه و کشورهای دیگر به آن دموکراسی نرسیده بودند و این را برای ما آخوند خراسانی در نظر گرفته بود. ای کسانی که از عمامه و لباس روحانیت گلهمندید، ولی بدانید که یک روزی روحانیت، دموکراسی را برای شما خواست». آیتالله محقق داماد گفته که هدفش از نگارش کتاب، این بوده که همه بدانند آن کسی که روزی دغدغه دموکراسی برای مردم داشت، روحانیت بوده است.
🔹با این حال آخوند خراسانی که رهبر دینی انقلاب مشروطه بود، هنوز چهرهای ناشناخته برای مردم و متفکران است. اندیشه سیاسی آخوند که میتوانست مورد توجه و ریزبینی دقیق واقع شود، همواره مورد تردید دارد. محسن کدیور از جمله افرادی بود که به رویکرد سیاسی آخوند خراسانی توجه نشان داد. او کتاب «سیاستنامه خراسانی» را در سال 1385 تدوین کرد و مدعی شد که آخوند فرصت آن را نیافته بود که کتاب مدوّن یا رساله مستقلی را در حوزه سیاست به رشته تحریر در آورد، لذا آرای سیاسی او را میباید در میان کتابها و همچنین در تلگرافها، نامهها و احکام سیاسی وی جستجو کرد.
🔹توجه به عملکرد آخوند خراسانی و رفتار سیاسی وی مورد توجه یک استاد و پژوهشگر دانشگاهی دیگر به نام اکبر ثبوت نیز قرار گرفت. ثبوت نواده برادر شیخ آقا بزرگ تهرانی (از شاگردان برجسته آخوند خراسانی) است و کتاب «آخوند خراسانی و شاگردانش» را بر اساس گفتگویی که خود با آقابزرگ تهرانی داشته، به رشته تحریر در آورد. طبق ادعای ثبوت، آقابزرگ از گفتگویی بین آخوند خراسانی و میرزای نائینی خبر داده که در آن به تبعات منفی حضور روحانیون در حکومت پرداخته شده بود. این کتاب هیچگاه اجازه انتشار نیافت، ولی بخشی از آن را تاجزاده در اواخر دوره اصلاحات در مجله آفتاب (اردیبهشت 1382) منتشر کرده بود. کدیور نیز در سال 84 بخشهای دیگری از آن را منتشر کرد.
🔹این کتاب مورد توجه و نقد بسیاری قرار گرفت. مرحوم هاشمی رفسنجانی درباره این کتاب در گفتگویی با مجله «مفاخر خراسان» گفته بود: «جزوه آقای ثبوت را که به گمانم آقای دعایی به من داد، خوانده بودم و مورد توجهم قرار گرفته بود و به نظرم جالب آمد، چون اگر این دیدگاه واقعاً از مرحوم آخوند باشد، به نظر میرسد که نگاه خیلی خاصی به ولایت فقیه داشته است». هاشمی رفسنجانی در خصوص این کتاب، با آیتالله هاشمی شاهرودی نیز گفتگو کرده بود. آقای شاهرودی به آن مرحوم گفته: «من حدس میزنم کسانی با توجه به تجربه سی و چند ساله ما در ادارهی کشور، بر مبنای نظریه ولایت فقیه این جزوه را تهیه و به مرحوم آخوند نسبت دادهاند».
🔹مرحوم آیتاللهالعظمی موسوی اردبیلی نیز همان سالها که به تازگی خاطره مورد ادعای اکبر ثبوت نقل شد، ضمن تشکیک در سندیت آن، همانند آقای هاشمی شاهرودی گفته بود: «گویی شخص آخوند در تمام وقایع انقلاب اسلامی ما حاضر بوده است و همه چیز را به لحاظ عینی و به صورت ملموس مشاهده کرده است، در حالی که تصور ذهنی با واقعیتها بسیار فاصله دارد و انسان تا در جایگاهی واقع نشود اغلب در حوادث، آن جایگاه را درک نخواهد نمود». آیتاللهالعظمی صافی گلپایگانی نیز همانند مرحوم اردبیلی این نقل قول را زیر سؤال برد. با این حال ثبوت به استناد محمدرضا حکیمی (از شاگردان آقابزرگ) و نوه آخوند خراسانی سعی داشته که سندیت نقل قول خود را به اثبات برساند.
🔹به نظر میرسد که تردیدها در خصوص آخوند خراسانی نشانی است از اینکه هنوز این زعیم دینی مشروطه به نحو شایستهای شناخته نشده و کتاب دکتر محقق داماد میتواند فرصت تازهای برای معرفی این فقیه اثرگذار تاریخ شیعه و ایران فراهم آورد.
@saraeer
📜مراقب قداست حوزه باشیم تا آسیب نبیند/ اگرخروجی نجف را از حوزه های علمیه بگیرند دست حوزه ها خالی خواهد بود
🔻آیت الله جوادی آملی در دیدار جمعی از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه:
🔹مهمترین و اساسی ترین مطلبی که شما اساتید حوزه باید توجه داشته باشید این است که اگر خداوند فرمود «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ» حقیقتا این تعارف نیست. این یک حقیقت بیّن الرشد است که خداوند قرآن را مانند یک ریسمان به زمین آویخت یعنی یک طرف این طناب به دست خود اوست در نتیجه خداوند هم اینک دارد با ما سخن می گوید، بنابراین هیچ راهی جز این نداریم که این طناب را محکم بگیریم تا کسی نتواند ما را از مسیر حقیقی خود خارج کند و مراقب قداست حوزه باشیم تا آسیب نبیند.
🔹اگرخروجی نجف را از حوزه های علمیه بگیرند دست حوزه ها خالی خواهد بود؛ از کتب اربعه تا رسائل و مکاسب را اینها نوشتند، این موفقیت حوزه علمیه نجف تنها به برکت وجود مضجع مقدس حضرت امیر(ع) نیست چرا که در مدینه شش معصوم آرمیده اند اما این خروجی را ندارد، دلیل موفقیت حوزه علمیه نجف، مدیریت صحیح سید مرتضی است که هم وقف را احیاء کرد و هم موفق شد با شناسایی استعدادهای راعی آنها را بپروراند، ما اگر می خواهیم حوزه علمیه موفقی داشته باشیم باید جلو خروج استعدادهای درخشان را از حوزه و اشتغال آنها به مشاغل غیر علمی را بگیریم، نهال فروشی ابدا به مصلحت حوزه نیست، باید حوزه را پدرانه اداره و مدیریت کنید.
@saraeer
📜بنیه علمی و اخلاقی حوزهها در معرض آسیب است/ شورای عالی از نهاد مرجعیت صیانت کند
🔻آیت الله مظاهری در دیدار دبیر شورای عالی حوزه های علمیه کشور:
🔹به رغم گستردگی تلاشهای علمی و معنوی در حوزهها و با وجود کمیّت مطلوب در پژوهشها و آثار علمی، متأسفانه حوزهها از نظر کیفی و از حیث بنیۀ علمی و اخلاقی، در معرض آسیب هستند. از این جهت لازم است شورای عالی حوزه و همۀ مسئولان و متصدّیان امور حوزوی در خصوص تقویت بنیۀ علمی و اخلاقی حوزهها و جلوگیری از افت علم و معنویت در حوزهها و خصوصاً در بین طلّاب جوان، چارهاندیشی، برنامهریزی و اقدام جدّی و عملی داشته باشند.
🔹یکی از رسالتهای مهم شورای عالی حوزه، صیانت از نهاد مرجعیّت و پاسداری از حرمت و جایگاه مراجع تقلید در حوزهها و ممانعت از هرگونه ایجاد خدشه به نهاد مرجعیّت است. یکی دیگر از رسالتهای شورای عالی حوزه مقابله با هرگونه افراط و تفریط در حوزههاست و لازم است با قاطعیّت تمام، حدّ اعتدال در مسائل و امور مختلف حاکم شود تا به رشد علمی و معنوی و عقلانی حوزهها و روحانیّون و طلّاب و نیز به وجاهت و جایگاه اجتماعی و مردمی حوزه آسیبی نرسد.
@saraeer
🔺اولین پیش شماره نشریه الکترونیکی سرائر با موضوع «فقه نظامات» منتشر شد.
🔸جهت دریافت فایل PDF به کانال سرائر مراجعه کنید
https://eitaa.com/saraeer
saraeer1.pdf
1.55M
🔺اولین پیش شماره نشریه الکترونیکی سرائر با موضوع «فقه نظامات»
@saraeer
📜مردم وظیفه دارند بر فقهاء نظارت کنند
🔻شهاب الدین حائری شیرازی در کانال تلگرامی خود نوشت:
🔹ایه31 سوره توبه بیانگر انستکه یهود نسبت به علماء خود اطاعت محض داشتند حتی انجا که اوامر ایشان مخالف اوامر الهی بود. ائمه هدی نیز هشدار داده اند که مومنین بایست مراقبت کنند وچنین اطاعتی را در حد شرک تقبیح نموده اند. ابتدا ایه را ملاحظه فرمایید. اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ "آنان دانشمندان و راهبانشان و مسیح پسر مریم را به جای خدا به خدایی گرفتند؛ در حالی که مأمور نبودند مگر اینکه معبود یگانه را که هیچ معبودی جز او نیست بپرستند؛ منزّه و پاک است از آنچه شریک او قرار می دهند"
🔹امام عسكرى عليه السلام ـ بعد از تقبيح تقليدِ عوامِ يهود از علماى سوء -چنین میفرمایند: اگر (مسلمانان) از چنين فقهايى تقليد كنند ، مانند همان يهوديانى هستند كه خداوند آنان را به سبب تقليد و پيروى از فقهاى فاسق و بدكارشان نكوهش كرده است . اما هر فقيهى كه خويشتندار و نگاهبان دين خود باشد و با هواى نفْسش بستيزد و مطيع فرمان مولايش باشد، برای عوام است كه از او تقليد كنند و البته اين ويژگيها را تنها برخى فقهاى شيعه دارا هستند ، نه همه آنها ." [الاحتجاج : 2/510/337] همچنین امام صادق (ع) در توضیح همان آیه میفرمایند : اهل كتاب براى علماى خود، نماز و روزه انجام نمىدادند، بلكه علماى آنان حرامهايى را حلال و حلالهايى را حرام كرده بودند و مردم از آنان پيروى مىكردند. [بحار، ج 2، ص 98]
🔹نتیجه انکه
1) چنانچه امام صادق وامام عسکری علیهما السلام هشدار داده اند فقهاء هم در مظان دنیاطلبی هستند واطاعت کور کورانه از ایشان خطاست.
2)مردم نبایست با فقیه مثل افراد معصوم برخورد کنند بلکه بایست میزانی از معرفت را تحصیل نمایند که اگر امر و نهی فقیه را برخلاف فطرت و اموخته های خود از کتاب وسنت یافتند با مشورت وشور از عالمان دیگر بتوانند به اصطلاح دوغ را از دوشاب تشخیص دهند
@saraeer
📜نماز جمعه جای لالایی خواندن و تکرار کلیات بیاثر نیست/ نماز جمعه تریبون پاسخگو کردن دانشگاهها، حوزهها و مراجع تقلید است/ همه باید پاسخگوی مسئولیتهای معرفتی خودشان باشند
🔻حسن رحیم پور ازغدی، در سخنرانی پیش از خطبه نماز جمعه تهران:
🔹باید مراقب باشیم نماز جمعهها را عقیم، غیرمردمی و کلیشهای نکنند، نمازهای جمعه باید حلقه وصل دولت و ملت باشند، باید تریبون دو طرفه باشد که ملت با دولت و دولت و حکومت با ملت حرف بزنند، اینجا اخلاقی، حقاللهی و حقالناسی است، اتفاقات هفته قبل، استقبال از هفته بعد در افکار عمومی، موعظه حاکمان، جامعه و موعظه خود ائمه جمعه است که اول باید بگویند، اوصیکم اوصی و نفسی.
🔹نماز جمعه جای لالایی خواندن و تکرار کلیات بیاثر نیست،نماز جمعه محل پاسخ به ابهامات و شبهات و اشکالات جدید است، اینجا تریبون پاسخگو کردن رؤسای سه قوه، معاونین آنها، دولتیها و غیر دولتیهاست، محل شفافسازی بینالمال است که از کجا میآید و کجا صرف میشود؟ هر کس به اندازه پول و اختیاراتی که دارد، باید پاسخگو باشد، امام جمعه سلاح روز را برای امر به معروف و نهی از منکر و برای بازخوانی ارزشهای توحیدی و عدالت اجتماعی و نیز رصد کردن سادهزیستی ملازمان بیتالمال در دست میگیرد که به بیتالحال تبدیل نشود.
🔹نماز جمعه تریبون پاسخگو کردن دانشگاههاست که چقدر خرج کردید و چه فایدهای به حال این ملت دارید و کدام مشکلات این جامعه را به روش علمی حل میکنید؟ نماز جمعه محل پاسخگو کردن حوزههاست، مدیریتهای حوزههای علمیه، مدرسین تا مراجع تقلید، همه باید پاسخگوی مسئولیتهای معرفتی خودشان باشند، دوره کلیات و مکررات گذشت، از این عصر باید عبور کنیم، در متن جامعه باشید، جامعه رفت و شما جا ماندید، دوران استثنایی تشیع است و شما در دنیا و آخرت مسئولید که چرا از دشمنان ملت عقب ماندید.
🔹بسیاری از سنگرهای معرفتی و فقهی خالی مانده است، فیضیه مظلوم باید پرچمدار آگاهی، عدالت و فقاهت زنده باشد؛ امام(ره) گفت که مراقب خطر نفوذ در حوزه تا حد مرجعسازی باشید، گفت که مرجع پاک نیست، مرجعیت نمایشی و ارثی نیست، حوزه محافظهکار، روحانیت بی درد، روحانیت شیعه علوی نیست، تمایل به اشرافیگری خیانت به روحانیت شیعه است؛ امام به بعضیها گفت که ضعیف هستید آقا. عده معدودی دارند به جای کل حوزه و روحانیت پاسخ سؤالات و شبهات را میدهند و از 4 طرف میجنگند و از دو طرف فحش میخورند، شماها کجا هستید، در صحنههای خطر نیستید، آنجا که باید شفاف و منطقی سخن بگویید، تعدادتان خیلی کم است.
@saraeer
📜سخنی با مراجع بزرگوار شیعه
🔻رضا بابایی در کانال تلگرامی خود نوشت:
🔹اگر کسی از من بپرسد نابودکنندهترین خطر برای مراجع گرانقدر شیعه چیست، میگویم: قانونی نانوشته که نقد ایشان را منع میکند و جرم میانگارد. مرجعیت شیعه را نه مخالفان و منتقدان آن، که مداحان و دوستان نادان به خطر انداختهاند. اگر گفتوگوی انتقادی با بزرگان حوزه، رسمیت نیابد و منتقدان دلسوز ایشان در رسانههای عمومی اجازۀ نقد نیابند یا نقد آنان بر جسارت و توهین و دشمنی حمل شود، کار مرجعیت شیعه پیش از قرن بیستویکم به پایان میرسد. نقد نیز باید عمومی باشد تا اثر کند؛ وگرنه نصیحت است و به نیروی پند و نصیحت، تا امروز هیچ نهادی اصلاح نشده است.
🔹مراجع گرانقدر تقلید، بهرغم آگاهیهای بسیار در فقه و شریعت و بهرغم سلامت نفس، بهشدت نیازمند آشنایی با علوم جدید و نیز پیچیدگیهای سیاست و اقتصاد و بانک و تاریخ اسلام و ایران و قوانین جزایی و روشهای متنوع و نوبنیاد در تربیت و گفتوگو با انسان معاصرند. و اگر دانشاندوزی در این زمینهها را در شأن خویش نمیبینند یا فرصت آن را ندارند، دستکم جانب احتیاط را فرونگذارند. ما از ایشان آموختهایم که گاهی «توقف»، به اندازۀ فتوا اثر دینی و ارزش علمی دارد. آموختهایم که دربارۀ هر مسئلهای سه گونه میتوان واکنش نشان داد: موافقت؛ مخالفت؛ توقف. ارزش علمی و معنوی و خداپسندانۀ توقف، گاهی بیشتر از موافقت یا مخالفت است.
🔹مجتهدان گرانقدر قم همواره از دیگران گلایه میکنند که چرا بدون صلاحیتهای لازم در دینشناسی و فقه سخن میگویند. به محضر مبارک ایشان عرض میکنم که تنها فقه و شریعت نیست که اظهار نظر در آن نیازمند آگاهیهای تخصصی است. هنر، تاریخ، سیاست، اقتصاد کلان، کشورداری، حقوق بشر، عصر جدید، نظامهای آموزشی و تربیتی، مشق شب و کنکور، برجام، اسناد بین المللی مانند قانون پولشویی و دهها مقولۀ دیگر نیز به اندازۀ فقه ماهیتی پیچیده دارند، و تخصص کمترین چیزی است که اظهار نظر را دربارۀ آنها موجه میسازد. مقام معنوی و جایگاه دینی مراجع بزرگوار تقلید، سرمایۀ دین و کشور است. این مقام و شأن برتر و تأثیرگذار بر سرنوشت کشور، میرات هزار سال زهد و احتیاط و همراهی دانشمندانی همچون شیخ طوسی و مقدس اردبیلی و آیت الله بروجردی با مردم بوده است. پاسداری از این میراث بزرگ و گرهگشا، بیش از همه بر عهدۀ میراثبران است.
🔹طماعان و سودجویان هرگز از این سرمایه صرف نظر نخواهند کرد و این امکان وجود دارد که گاهی با سوءاستفاده از حساسیتهای شریعتمدارنۀ مراجع، سخنی از ایشان را پشتوانۀ فعالیتهای سیاسی یا اقتصادی خود کنند. عرض این نویسندۀ بیمقدار به محضر مبارک مراجع بزرگوار این است که بیت شریفشان را از احسنتگویان و دستبوسان و مریدان بپیرایند و جای آنان را به منتقدان دلسوز و کارشناسان بدهند؛ چنانکه پیامبران و همۀ پیشوایان دینی، چنان از مدح و مجیز میگریختند که گویی از ذبح با چاقوی تیز میگریزند: من مدحک فقد ذبحک؛ آن کس که تو را مدح میکند، به قربانگاه میبرد.
@saraeer
هدایت شده از خبرگزاری حوزه
💬 اگر من جای رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بودم...
برای درج ایدهها، طرحها و نظرات خود درباره سازمان تبلیغات، لطفا دیدگاههای خود را در ذیل خبر مربوط کامنت یا به آیدی زیر ارسال بفرمایید.
hawzahnews.com/detail/News/471910
📭 @InfoHawzah :صندوقپیام
🔺وحید یامین پور با انتشار این تصویر نوشت: فکر کنید فقط پنجاه سال قبل به فقها میگفتید یک فقیه جامع الشرایط به یک شطرنجباز گفته «خوشحالیم شما را داریم، شماها سرمایه هستید» و او را بوسیده و مدالش را هدیه گرفته! شطرنج که زمانی جزء آلات قمار و حرام بود، حالا به ابزار جنگ با صهیونیسم و تقویت جبهه اسلام هم میتواند بدل شود، و شطرنجباز سرمایه است. امام راحل در فهم دین و شریعت راهی را گشود که فقه از انسداد و محاق بیرون آمد و به نرم افزار روزآمدی برای اداره جامعه بدل شد. راهی که نباید متوقف شود.
@saraeer