✅ شبهه: آیا خداوند زمان و ساعت گناه بندگان را می داند ؟ اگر می داند پس آن فرد گناهکار نیست و اگر نمی داند پس علم خدا ناقص است؟ ✅ پاسخ: این حرف مغالطه ای بیش نیست زیرا در این سؤال و اشکال یکی از اجزاء علت که همان اختیار بندگان است نادیده گرفته شده است. برای روشن شدن مطلب در قالب چند نکته، به ارتباط «علم خدا» با «اختیار یا اجبار بندگان» می پردازیم. 1. علم خداوند به سرنوشت و چگونگی تعاملات و رفتارهای موجودات، موجب جبر آنها بر خطاکاری نمی شود. مثلا: اگر شما با استفاده از موقعیتی همانند ساختمان یا مکانی مرتفع، شاهد رانندگی دوستتان باشید و ببینید که با این طرز رانندگی، حتما سقوط می کند و نسبت به عاقبت ناخوشایند رفتار خارج از ضابطه و عقلانیت او، علم و آگاهی کامل داشته باشید، و پس از دقایقی هم وی به اثر طبیعی کار خود برسد، آیا شما مقصرید؟ آیا شما باعث سقوطش به دره شده اید؟ آیا علم شما به سرنوشت «انتخاب نادرست وی در شیوه رانندگی» او را مجبور به سقوط کرده؟ آیا دولت ها و مهندسین راه و سازندگان اتومبیل که یقیناً می دانند، بسیاری از تصادفات به خاطر سوارکاری، اتومبیل رانی و استفاده نادرست و نابجا از اتومبیل و جاده است، عامل جبری سوانح جاده ای اند؟ 2. در حقیقت نقش علم خداوند این است که می داند چه کسی از اسباب و زمینه های هدایت بهره گرفته و چه کسی به آن پشت پا می زند! و آن عذاب، بازتاب کردار اختیاری مردم در استفاده نکردن از اسباب هدایت است. همانند معلمی ورزیده که روز آغاز درس، عوامل موفقیت تحصیلی را می گوید و نیک می داند که چه کسانی، حرف گوش می کنند و چه کسانی سر به هوا هستند. طبیعتاً نمره ها و جوایز خوب برای اهلش است و نمرات منفی و دردسرهای آن برای کسی است که با کردار خود، همین عاقبت را طلب می کرده است! پس همان گونه که آگاهی معلم، از کردار دانش آموزان پرده برمی دارد و به هیچ وجه موجب اجبار آنها بر تنبلی نمی شود، علم خداوند نیز موجب اجبار بندگان بر گناه نمی شود. در حقیقت"خدا به طاعت و معصیت بندگان علم دارد و این علم کاشف و تابع آن کردار بندگان است". 3. خداى بزرگ که خالق و مالک همه موجودات است اراده کرده است که انسان در کارهاى اختیاریش با اراده خود منشاء اثر باشد؛ یعنى اگر براى تحقق یک حادثه مثلاً پنج شرط و علت نیازمند باشد، یکى از آن علت‏ها اختیار و اراده انسان است، بر فرض براى روشن شدن یک چراغ باید تمام وسایل لازم، سالم و مهیا باشد از جمله: کلید، سیم، لامپ، کنتور برق، اتصال سیم به کارخانه و منبع تولید برق و جریان برق در سیم‏ها. حال یکى از علت‏هاى روشن شدن چراغ، فشار دادن کلید برق است که در این مثال در کارهاى اختیارى ما وقتى همه شروط مهیا است، زدن کلید همان اختیار ماست و خداوند خواسته است که انسان با اختیار خودش کلید برق حادثه‏اى را نزند. ولی خداوند می داند که اراده این انسان به چه چیز تعلق می گیرد انجام یا عدم انجام را؟ اما این علم هیچ منافاتی با اختیار بندگان ندارد. علاوه بر اینکه خدا برای هدایت انسان پیامبر درونی (عقل سالم و فطری) و پیامبر بیرونی (انبیاء و ائمه (ع) و کتاب و علمای ربانی) را تدارک دیده است. با این حال مقصر کیست؟ آنکه صدها چراغ دارد و بیراهه می رود؟ یا آنکه از عاقبت کار چنین افرادی آگاه است؟ بنا بر این زندگی در این دنیا زندگی در مدرسه اراده است و سعادت و شقاوت هر کس بدست خود اوست. و اوست که باید حرکت کند و از خدا طلب هدایت و توفیق بیشتر نماید. و از این جهت مسؤولیت گناه انسان متوجه خود اوست و باید پاسخ گو باشد. #جبر_و_اختیار 🆔 http://eitaa.com/sarbazirani110

✅ شبهه: خداوند می‌گوید: من را اطاعت کنید و یا در آتش جهنم بسوزید !!! مردم آزادند می‌توانند از دستورات خداوند اطاعت کنند یا نکنند ! این چه آزادی است که انسان جرأت انجام گناه را ندارد، لذا وجود جهنم یعنی انسان مجبور است گناه نکند. زندگی اسلامی جبر است . ✅ پاسخ : 🔴 پاسخ کوتاه: خدا انسان را مجبور نمی‌کند، فرموده اگر گناه کنید، به چنین عذابی دچار خواهید شد، حال برخی از سخن خدا درس گرفته و با اختیار و انتخاب خود سراغ گناه نمی‌روند و برخی از فرمان الهی سرپیچی کرده و مرتکب گناه می شوند. پس در این موارد نیز هیچ اجباری وجود ندارد و انسان مختار است و می‌تواند گناه کند و در عذاب آن نیز بیافتد. 🔴 پاسخ تفصیلی: نکته اول: با این‌که خداوند به وسیله پیامبران و کتاب آسمانی بارها وجود جهنم و عذاب ناشی از اعمال بد را گوش‌زد کرده است، اما بیشتر انسان‌ها حتی مومنین و کسانی‌که آخرت را قبول دارند، مرتکب گناهانی می‌شوند، پس وجود جهنم، انسان را مجبور نکرده است. نکته دوم: اجبار یعنی این‌که اعمال انسان بدون اختیار و بدون این‌که خودش بخواهد و اراده‌ای داشته باشد انجام گیرد، مثلا دست‌های انسان را ببندند و در دهان او چیزی بریزند، یا انسان را در درون چاهی بیاندازند، اما حالتی که خود او انتخاب می‌کند ولو در شرایط بسیار سخت، عمل او از روی اختیار و انتخاب بوده است، مثلا بچه انسان مریض است و در حال مرگ و پدرش یکی از کلیه‌های خود را به او اهدا کند، اینجا درست است که پدر تحت شرایط سختی این کار را کرده و اگر شرایط عادی بود هرگز این کار را نمی‌کرد، اما باز خود اوست که تصمیم گرفته و انتخاب کرده و عمل کرده است. در رابطه با جهنم همین مساله حکم‌فرماست؛ خدا انسان را مجبور نمی‌کند، بلکه فرموده اگر گناه کنید، به چنین عذابی دچار خواهید شد، برای روشن شدن بحث بهتر است این‌گونه مثال بزنیم: شخصی به دکتر مراجعه کرده و دکتر به او می‌گوید بیمار هستی و نباید این غذاها را بخوری یا مثلا نباید سیگار بکشی، اما آن شخص با این‌که می‌داند این غذاها یا سیگار برای او مضر است، غذا را می‌خورد یا سیگار را می‌کشد، این‌جا نیز چنین است با این‌که خداوند متعال بارها در قرآن کریم و از زبان انبیا و اولیا و بزرگان دین، فرموده جهنمی وجود دارد، اما بسیاری از مردم هم‌چنان مرتکب گناه می‌شوند، پس انسان هم‌چنان مختار است. نکته سوم: جهنم به خاطر حکمت و عدالت خداست، اگر جهنم نباشد حکمت و عدالت الهی زیر سوال می‌رود، چیزی که در دنیا می‌بینیم این است که عده قلیلی از انسان‌ها به اکثریت انسان‌ها ظلم کرده و جان و مال و ثروت آن‌ها را به تاراج می‌برند، کشورهای پیشرفته و قدرتمند، کشورهای جهان سوم و مردم آن‌ها را استثمار کرده و تمام ثروت و منابع آن‌ها را غارت کرده‌اند، آن‌ها را در گرسنگی و فقر نگه داشته تا خود در آسایش و راحتی باشند. اگر جهنم و عذاب و حساب و کتابی وجود نداشته باشد، خود به خود این سوال برای ما ایجاد می‌شود پس چه خدای ظالمی که هیچ‌گاه حق مظلوم را از ظالم نمی‌گیرد، این چه خلقت ظالمانه ایست که بیشتر مردم مورد ظلم و ستم و بی‌مهری قرار گرفته‌اند؟ نکته چهارم: وجود جهنم انگیره خوبی برای ترک گناه است، بدون شک همه انسان‌ها ایمان‌شان آن‌قدر قوی نیست که عاشق خدا شده و به خاطر محبت و عشق به خداوند متعال گناهان را ترک کنند، لذا وجود جهنم و عذاب الهی و ترس از افتادن در جهنم، خود بهترین انگیزه برای فرار از گناهان و کارهای بد است. #جبر_و_اختیار ‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌   🆔 https://eitaa.com/sarbazirani110