✍️«زندگی پس از زندگی»؛ درآمدی بر الهیات مرگ 🔹در روزگاری که «عرفی‌گرایی» در بستر رسانه تا ژرف‌ترین لایه‌های جامعه ما رخنه کرده، زیست‌جهان نسل‌های جدید ما را دستخوش تحولات شگرف نموده، و «مفاهیم متعالی» را چنان از دسترس‌شان خارج ساخته که هیچ‌گاه به‌خودی خود در مدار ذهن‌شان قرار نمی‌گیرد و مسأله‌شان نمی‌شود، ساختن برنامه‌ای که «مرگ‌اندیشی» را برای این نسل به امری معنادار و جذاب مبدل کند شاهکار است. 🔸برنامه‌ای که از تجاربی پرده برمی‌دارد که برخلاف تجربه‌گرایی در #عصر_مدرن، نه تنها با خداناباوری هم‌بسامد نیست، با تمام وجود خداباوری را فریاد می‌زند. تجربه زیستن در بیرون از کالبدی که همه یا بیشتر علایم حیاتی از آن سلب شده، آن‌قدر جذاب هست که جوان امروز را هم پای صحبت‌های یکی از جنس خود بکشاند. 🔹این برنامه فواید بی‌نظیری دارد، از جمله باورپذیری مفاهیم قدسی؛ معنابخشی؛ #اخلاق‌گرایی؛ جاودانه‌باوری؛ توجه به مراقبه؛ تسلی‌بخشی برای بازماندگان و ... 🔸در ساخت آن هم به عناصر خوبی توجه شده است؛ تنوع در تجربه‌ها، توجه به راستی‌آزمایی، برجسته‌سازی عناصر مشترک در تجربه‌ها، بهره‌گیری از کارشناسان در تحلیل و توصیف تجارب، استفاده از واژگان دقیق در بیان تجارب و نتیجه‌گیری از آن‌ها، پرهیز از قدیس‌انگاری و الگوسازی تجربه‌گران، توجه به ساختارمند بودن تجربه‌ها. 🔹همه این‌ها نشان می‌دهد آقای موزون، موضوع خوبی را انتخاب کرده است، و رسالت خود را به خوبی انجام داده است. اما این همه کار نیست و ارائه یک تصویر صحیح از جهان پس از مرگ نیازمند #الهیات_مرگ است. روشن است که روش پدیدارشناسانه تنها یکی از رویکردها در مرگ پژوهی است، و رویکردهای علمی، فلسفی، کلامی و عرفانی از دیگر رقبای آن به شمار می‌رود. 🔸توجه به هر یک از این منظرها می‌تواند بخشی از واقعیت مرگ یا جهان پس از آن را نمایان سازد، و مقایسه دستاوردهای متفاوت و گاه متعارض‌شان می‌تواند به تدریج به شکل‌گیری یک #الهیات_منسجم در این زمینه بیانجامد. 🔹بنابراین کار آقای موزون فراهم آوردن بستری است که این الهیات در آن شکل بگیرد. طبیعی است که تفاوت دستاورد هر یک از این رویکردها در ابتدا می‌تواند زمینه‌ساز چالش‌های قابل توجهی در این زمینه شود و سر از انکار یا #تکفیر هم درآورد، خصوصا اگر جریاناتی در صدد باشند از این آب گل‌آلود ماهی خود را صید کنند. 🔸اما باید راه را باز گذاشت و از برچسب زدن پرهیز نمود. مهم اتخاذ راهبردی صحیح از سوی سازندگان این برنامه و منتقدان دلسوز آن است که بتوانند در فضایی علمی و به دور از تنش مباحث را مدیریت کنند. 🖊حجت الاسلام محمد مرادی طلبه سطح چهار حوزه و ارشد فلسفه دین 🆔 @sedayehowzeh