مقدمات تزکیه نفس (قسمت اول): 🔅برای طالب پاکی نفس از اوصاف رذیله، و آرایش آن به صفات جمیله، اجتناب از چند چیز لازم است: ❇️اول: اجتناب از مصاحبت بدان و اشرار را لازم بداند و دوری از همنشینی صاحبان اخلاق بد را واجب بشمارد و از شنیدن قصه ها و حکایات آنها احتراز کند. با نیکان و صاحبان اوصاف حسنه مجالست نماید و معاشرت ایشان را اختیار کند و کیفیت سلوک ایشان را با خالق و خلق ملاحظه نماید و از حکایات پیشینیان و گذشتگان از بزرگان دین و ملت و راهروان راه سعادت مطلع شود و پیوسته استماع کیفیت احوال و افعال ایشان را نماید. 🔅زیرا صحبت باهر کسی مدخلیت عظیم در اتصاف به اوصاف و تخلق به اخلاق او دارد. چون طبع انسان دزد است و آنچه را مکرر از طبع دیگر می بیند اخذ می کند و سِرِّ این آن است که از برای نفس انسانی چندین قوه است، که بعضی مایل به خیرات و فضایل، و بعضی مقتضی شرور و رذایل هستند، و پیوسته این قوا با یک دیگر در مقام نزاع و جدال اند، و از برای هر یک از آنها که اندک قوتی حاصل شد بر آن دیگری به همانقدر غالب می شود و نفس را مایل به مقتضای خود می کند. 🔅شکی نیست که مصاحبت با صاحبِ هر صفتی و شنیدن حکایات و افعال او و استماع قصصِ احوال او باعث قُوَت مقتضیِ آن صفت می شود و به این سبب کسانی که بیشتر اوقات با هم، همنشین هستند، یا در اغلب زمان ها به جهت اجتماعی که با یکدیگر دارند - مانند شاگردان یک استاد یا بندگان یک مولی و امرای یک پادشاه - غالب آن است که اخلاق ایشان سازگار و اوصاف ایشان متناسب هستند. 🔅و لیکن، چون اکثر قوای انسان، طالب اخلاق رذیله است، انسان زودتر مایل به شَر می شود و میل او به صفات بد آسان تر از میل به خیرات است و از این جهت است که گفته اند: تحصیل ملکات ارجمند به منزله آن است که از نشیب به فراز روند و کسب صفات ناپسند چنان است که از فراز به نشیب آیند. ادامه دارد... #مقدمات_تزکیه_نفس #همنشینی #مصاحبت #میل_به_خیر #میل_به_شر 👈شکوفه های سعادت 👉@sh_saadat

مقدمات تزکیه نفس (قسمت دوم): 🔅دوم آن که همیشه مواظب اعمالی باشد که از آثار صفات حسنه است و خواهی نخواهی نفس را بر افعالی وا بدارد که مقتصای صفتی است که فرد یادر صدد محافظت بقای آن است یا آن که آن را تحصیل نماید. 🔅مثل کسی که می خواهد ملکه سخاوت و جود را محافظت نماید، باید پیوسته اموال خود را به موافق عقل و شرع به مستحقین بذل نماید و هر وقت که میل خود را به بُخل یافت، نفس خود را در مقام عتاب و سرزنش در آورد. 🔅کسی که در مقام حفظ صفت شجاعت یا در صدد کسب آن باشد، باید همیشه در امور هولناک و احوال خطرناک که عقل و شرع از آنها منع نکرده باشد، قدم گذارد. 🔅و کسی که آثار جبن در خود مشاهده می کند، با خود در قهر و جنگ بوده باشد و این به منزله ریاضت بدنیه است که از برای دفع امراض بدن یا حفظ صحت آن به کار می رود. #مقدمات_تزکیه_نفس #مواظبت_از_نفس 👈شکوفه‌های سعادت 👉@sh_saadat

مقدمات تزکیه نفس (قسمت سوم) 🔅سوم آن که پیوسته مراقب احوال و متوجه اعمال و افعال خود باشد و هر عملی که می خواهد انجام دهد ابتدا در آن تامل کند تا خلاف مقتضای حُسنِ خُلق از او سَر نزند و اگر احیانا امری از او به ظهور آمد که موافق صفات پسندیده نیست، نفس خود را تأدیب کند و در مقام تنبیه و مؤاخذه آن بر آید. به این طریق که اول خود راسرزنش و ملامت کند و بعد از آن متحمل اموری شود که بر او شاق و ناگوار است. 🔅همچنان که اگر کام خود را شیرین کند به لقمه ای که نباید از آن بخورد، مذاق را تلخ سازد به روزه داشتن؛ یا اگر غضبی بیجا از او در واقعه ای سَر زند، خود را به صبر کردن در واقعه دیگر و بیشتر از آن مؤاخذه کند یا خود را در معرض اهانتی در آورد که تحمل آن برای نفس گران باشد، و یا تلافی آن را به نذر و تصدق و امثال آن نماید. 🔅زنهار، که در هیچ حال از خود غافل نشود، و از جد و جهد در کسب صفات نیک یا حفظ آنها باز نماند، و اگر چه چنان داند که در اخلاق حسنه به مرتبه اعلی رسیده، زیرا که غفلت موجب کسالت است، و به سبب کسالت، فیض [عالم قدس] منقطع می شود و ابواب فیوضات بسته می گردد. 🔅از سعی و جهد روز به روز نفس را صفات تازه حاصل می شود و هر لحظه برای او ترقی در مرتبه کمالات و صعود به معارج سعادات هم می رسد؛ به مرتبه ای که پرده طبیعت از پیش بصیرت او برداشته می شود و محل اسرار ملک و ملکوت، بلکه محرم خلوت جبروت می گردد. همچنین باید در امور دنیا و متعلقات این عاریت سرا زیاده از قدر ضرورت سعی نکند، و بیش از قدر لازم ملتفت آنها نشود، و خود را به مشقات سرمد گرفتار نسازد. #مقدمات_تزکیه_نفس #تادیب #مواخذه 👈شکوفه‌های سعادت 👉@sh_saadat

مقدمات تزکیه نفس (قسمت چهارم و پنجم) 🔅چهارم آن که احتراز کند از آنچه باعث تحریک قوه شهویه یا غضبیه می شود و چشم را از دیدن آنچه غضب یا شهوت را به هیجان می آورد محافظت نماید و گوش را از شنیدن آنها نگاهدارد و دل را از تصور و تخیل آنها ضبط کند و بیشتر سعی در محافظت دل نماید و خیال آنها را در خاطر خود راه ندهد، زیرا که از تصور و خیال آتش، شوق و شعله غضب تیز می گردد، آنگاه سرایت به اعضا و جوارح می کند و مجرد دیدن یا شنیدن، بدون این که دل را مشغول آن کند چندان تاثیری ندارد و کسی که این دو قوه را از هیجان محافظت ننماید، مانند کسی است که شیر درنده یا سگ دیوانه یا اسب سرکشی را رها کند، و بعد از آن خواهد که خود را از آن خلاص کند. 🔅پنجم آن که فریب نفس خود را نخورد، و اعمال و افعال خود را حمل بر صحت نکند، و در طلب عیوب خود «استقصا» و سعی نماید، و به نظر دقیق در تجسس خفایای معایب خود بر آید، و چون به چیزی از آنها بر خورد، در ازاله آنها سعی کند، و بداند که هر نفسی عاشق صفات و احوال خود است، و به این جهت اعمال و افعالش در نظرش جلوه دارد، و بدون تامل و باریک بینی به عیوب خود بر نمی خورد، بلکه اکثر مردم ازعیوب خود غافل اند، و خاری که به پای کسی رود زود می بینند، ولی شاخ درختی رادر چشم خود بر نخورند. 🔅از جمله چیزهایی که در این باب نافع است آن است که دیگران را آئینه عیوب خود کند، و آنچه از ایشان سرزند تامل در قبح و حسن آن کند، و به قبح هر چه بر خورد بداند که چون آن عمل از خود او نیز سر زند قبیح است، و دیگران قبح آن رابر نمی خورند، و پس سعی در ازاله آن کند. 🔅طالب سعادت را واجب است که در آخرهر شبانه روزی محاسبه اعمال و افعال خود را کند و آنچه از او سر زند به نظر در آورد، دفتر اعمال آن روز و شب را گشوده سراپایش را مرور کند، و تفحص نماید از آنچه ازاو صادر شده، پس اگر بدی از او به وجود نیامده، و فعل قبیح از او سرنزده حمد خدا رابه جا آورد، و شکر توفیق او را نماید، و اگر مرتکب قبیحی شده باشد، با نفس خودعتاب کند و خود را ملامت کند و توبه و انابه نماید. #مقدمات_تزکیه_نفس #تحریک_قوه_غضبیه #تحریک_قوه_شهویه #طلب_عیوب_خود #باریک_بینی_در_عیوب 👈شکوفه‌های سعادت 👉@sh_saadat