شهید گمنام
🌹 سهم امروز نهج البلاغه ، خطبه ۲۲۰ تا ۲۱۷ 📜 #خطبه220 : در وصف سالكان . 🔹 پوينده راه خدا ♦️ عقلش ر
🌹 سهم امروز نهج البلاغه خطبه ۲۱۶
📜 #خطبه216 : از سخنرانی های امام (علیه السلام) در صحرای صفين .
{ قسمت اول }
1⃣ حقوق اجتماعی
🔻 پس از ستايش پروردگار ، خداوند سبحان برای من بر شما به جهت سرپرستی حكومت حقی قرار داده و برای شما همانند حق من ، حقی تعيين فرموده است . حق در مرحله بيان ، از هر چيز وسيع تر است و همه از آن دفاع مى کنند ، ولى در مرحله عمل از هر چيز سخت تر و پيچيده تر است . حق اگر به سود كسی اجرا شود ، ناگزير به زيان او نيز روزی به كار رود و چون به زيان كسی اجرا شود روزی به سود او جريان خواهد داشت . اگر بنا باشد حق به سود كسی اجرا شود و زيانی نداشته باشد ، اين مخصوص خدای سبحان است نه ديگر آفريده ها ، به خاطر قدرت الهی بر بندگان و عدالت او بر تمام موجوداتی كه فرمانش بر آن ها جاری است . لكن خداوند حق خود را بر بندگان ، اطاعت خويش قرار داده و پاداش آن را دو چندان كرده است ، از روی بخشندگی و گشايشی كه خواسته به بندگان عطا فرمايد .
2⃣ حقوق متقابل رهبری و مردم
🔻 پس خدای سبحان برخی از حقوق خود را برای بعضی از مردم واجب كرد و آن حقوق را در برابر هم گذاشت كه برخی از حقوق برخی ديگر را واجب گرداند و حقّی بر كسی واجب نمی شود مگر همانند آن را انجام دهد و در ميان حقوق الهی بزرگترين حق ، حق رهبر بر مردم و حق مردم بر رهبر است ؛ حقّ واجبی كه خدای سبحان بر هر دو گروه لازم شمرد و آن را عامل پايداری پيوند ملت و رهبر و عزّت دين قرار داد .
پس امور مردم اصلاح نمی شود مگر به وسیله کارگزاران صالح و کارگزاران هم نمی توانند امور را اصلاح کنند مگر به شرط استقامت مردم و آنگاه كه مردم حقّ رهبری را ادا كنند و زمامدار حق مردم را بپردازد، حق در آن جامعه عزت يابد و راه های دين پايدار و نشانه های عدالت برقرار و سنّت پيامبر ( صلی الله علیه واله وسلم ) پايدار گردد . پس روزگار اصلاح شود و مردم در تداوم حكومت اميدوار و دشمن در آرزوهايش مأيوس می شود . اما اگر مردم بر حكومت چيره شوند يا زمامدار بر رعيّت ستم كند ، وحدت كلمه از بين می رود ، نشانه های ستم آشكار و نيرنگ بازی در دين فراوان می گردد و راه گسترده سنت پيامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) متروک ، هواپرستی فراوان ، احكام دين تعطيل و بيماری های دل فراوان گردد ، مردم از اينكه حق بزرگی فراموش می شود يا باطلِ خطرناكی در جامعه رواج می يابد ، احساس نگرانی نمی كنند ، پس در آن زمان نيكان خوار و بدان قدرتمند می شوند و كيفر الهی بر بندگان بزرگ و دردناک خواهد بود . پس بر شماست كه يكديگر را نصيحت كنيد و نيكو همكاری نماييد .
درست است كه هيچ كس نمی تواند حق اطاعت خداوندی را چنانكه بايد بگذارد ؛ هر چند در به دست آوردن رضای خدا حريص باشد و در كار بندگی تلاش فراوان نمايد ، لكن بايد به مقدار توان ، حقوق الهی را رعايت كند كه يكی از واجبات الهی ، يكديگر را به اندازه توان نصيحت كردن و برپا داشتن حق و ياری دادن به يكديگر است . هيچ كس هر چند قدر او در حق بزرگ و ارزش او در دين بيشتر باشد ، بی نياز نيست كه او را در انجام حق ياری رسانند و هيچ كس گر چه مردم او را خوار شمارند و در ديده ها بی ارزش باشد ، كوچكتر از آن نيست كه كسی را در انجام حق ياری كند يا ديگری به ياری او برخيزد .
( پس يكی از ياران به پا خواست و با سخنی طولانی امام را ستود ، حرف شنوایی و اطاعت از امام را اعلام داشت آنگاه امام فرمود : ) كسی كه عظمت خدا در جانش بزرگ و منزلت او در قلبش والاست ، سزاوار است كه هر چه جز خدا را كوچک شمارد و از او سزاوارتر كسی كه نعمت های خدا را فراوان در اختيار دارد و بر خان احسان خدا نشسته است ، زيرا نعمت خدا بر كسی بسيار نگردد جز آنكه حقوق الهی بر او فراوان باشد .