💔
#شرح_خطبه_فدکیه
#قسمت_نوزدهم
حقارت مردم قبل از اسلام
ضعف معنوی
وَ کُنتُم عَلی شَفا حُفرَةِِ منَ النّارِ
و شما در پرتگاه جهنّم بودید!سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۰۳ حضرت به موقعیت های این مردم از آغار اشاره می کند و ابتدا از نظر معنوی، وضع قبلی آن ها را روشن می سازد و می فرماید: شما در دوران انحطاط بودید و در ظلمت بت پرستی و جماد پرستی به سر می بردید. ضعف اجتماعی مُذقَةَ الشّارِبِ و محلّ چشیدن و آشامیدن تشنگان بودید! یعنی مثل گوسفندان قربانی ای که هر کس تکّه ای از آن بر می دارد. مثل آبی بودید که هر کس جرعه ای از شما بر می داشت و از شما بهره کشی می کرد. وضع اجتماعی شما طوری بود که هر کس به شما طمعی داشت. غارتگران و قدرتمندان شما را مورد هجوم خود قرار می دادند. وَ نُهزَةَ الطّامِعِ و محل فرصت طمع کاران بودید! وَ قَبسَةَ العَجلانِ و مثل آتشی که هر کسی از آن چیزی بر می دارد و می برد! فرض کنید کسی در بیابان مقداری هیزم جمع می کند تا با آتشی از آنها ایجاد می شود خود را گرم کند، بعد هر کسی سر می رسد و هیزمی از آن بر می دارد و می برد، سر انجام می بیند هیچ چیز از آن گرمی و آتش برای خودش نمانده است،می فرماید: از نظر اجتماعی وضع شما طوری بود که هر کس می رسید قسمتی از سرزمین یا امور یا منافع شما را می کَند و می برد و شما هم جرات دفاع نداشتید و ضعیف بودید. وَ مَوطِیَ الاَقدامِ و شما محلّ قدم ها بودید! یعنی آن قدر ذلیل و زیر دست بودید که شما را لِه می کردند، حضرت می خواهد بگوید این اسلام بود که به شما عزّت داد. ضعف مادّی تَشرَبُونَ الطَّرَقَ از آب های کثیف گودال های بیابان می خوردید! (طَرَق) همان گودال هایی است که در بیابان وجود دارد و گاه مقداری آب باران در آن جمع می شود. وَ تَقتاتُونَ القِدَّ الوَرَق و غذای شما پوست دبّاغی نشده یا برگ درختان بود.( قِدّ) پوست دباغی نشده است.اشاره به اینکه، اینک، شما به آب و نانی رسیده اید. ضعف روحی اَذِلَّةََ خاسِئِینَ مردم ضعیف و مطرود جامعه انسانیت بودید! یعنی از آداب اجتماعی چیزی نمی دانستید، بی شخصیت و سست عنصر بودید. تَخافُونَ آن یَتَخَطَّفَکُمُ النّاسُ مِن حَولِکُم آن قدر ضعیف بودید که می ترسیدید مردم از اطراف، شما را بربایند! یعنی به بندگی بگیرند و ببرند. اینجا هم حضرت به آیات قرآن کریم استناد کرده اند، قرآن کریم می فرماید:
( وَاِذکُرُوا اِذ اَنتُم قَلیِلُُ مُستَضعَفُونَ فِی الارضِ تَخَافُونَ اَن یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ فَاواکُم وَ اَیَّدَکُم بِنَصرِهِ وَ رَزَقَکُم مِنَ الطَّیِّباتِ لَعَلَّکُم تَشکُرُونَ)سوره مبارکه انفال آیه ۲۶ و یاد آرید هنگامی که گروه اندک و ناتوانی در زمین بودید و بیم داشتید که مردم شما را بربایند پس پناهتان داد و کمک کرد شما را به یاری خود و شما را از پاکیزه ها روزی داد شاید شکرگزار باشید. همان طور که مشخص است حضرت زهرا سلام الله علیها مفهوم این آیه کریمه را در عبارت قبلی خود بیان نمودهاند، حال پس از اشاره به وضع معنوی، اجتماعی،مادّی و روحی آن مردم قبل از اسلام می فرماید: فَاَنقَذکُمُ الله تَبارَکَ وَ تَعالی بِابي مُحَمَّدِِ صلی الله علیه و آله و سلم پس خدا شما را به وسیله ی پدر من محمد صلی الله علیه و آله و سلم، نجات داد. شما در برزخی بین حیوان و انسان، مثل وحشی های بیابانی بودید، خدا به وسیله ی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به شما عزّت و آبرو بخشید. بَعدَ اللَّتَیَّا وَالَّتي وَ بَعدَ اَن مُنِیَ بِبُهَمِ الرِّجالِ وَ ذُؤبانِ العَرَبِ بعد از این همه حوداث ناگوار و آن افراد متهوّر بی منطق از مشرکین و گرگ های عرب که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به آن ها مبتلا شد. (بُهَمِ الرِّجال )، یعنی آدم های بی باک بی منطق از مشرکین. @shahidane1