📝📝📝📝 📎حجت‌الاسلام والمسلمین زائری در اولین نشست اندیشه صدر 🔺مهمترین ویژگی شهید صدر ارائه چارچوبی منسجم از دستگاه فکری اسلام است 📎حتی اگر شهید صدر در حوزه علمیه تحصیل نکرده بود از نوادر روزگار ما بود؛ بی شک در فضای حوزه علمیه و چارچوب حوزه‌های علمیه، شخصیت شهید سید محمد باقر صدر استثنایی و بسیار ویژه است؛ از سویی ایشان فرزند خاندانی با سابقه نهصد سال فقاهت است؛ از سوی دیگر شرایط شخصی یتیم شدن در کودکی، فقر، خود اتکایی در تحصیل و رشد عجیب درسی که نمی‌شود برای آن مثالی پیدا کرد. 📎از نشانه‌های نبوغ بسیار زیاد شهید محمدباقر صدر را اجتهاد در دوازده سالگی است. باور کردنی نیست که آثار ایشان برای ایام کودکی است؛ وی در سن ۲۲ سالگی درس خارج دارد؛ جایی که بزرگان در آن حوزه علمیه تدریس می‌کردند. 📎 در غیاب ائمه معصوم علما باید جلوه‌ای از حضور ایشان باشند؛ غالب علما از جهت سلوک فردی و اخلاقی سعی کرده‌اند شبیه اهل بیت (ع) باشند؛ هرچند فاصله زیاد است اما در آن پیروی و توسل، مردم آن جلوه‌ها را دیده‌اند. 📎جلوه‌ای از نمایندگی اهل بیت به وسیله علما، تفکر نظام‌مند در شناخت دین است. زندگی نماینده ائمه اطهار (ع) باید مجموعه‌ای منسجم در تمام ابعاد زندگی باشد؛ ارتباطات و رسانه‌های جدید، شناختی جدید را به ارمغان آورده است و سئوالات متعددی در برابر اسلام قرار گرفته است. 📎مطالب قدیمی مشکلی را از مخاطب جدید حل نمی‌کند؛ اجتهاد به معنای سنتی که احکام دین را از منابع اصیل استخراج کند و تنها احکام نماز و روزه را بگوید، پاسخگوی بشر امروز نیست؛ اینجا به اجتهادی نیاز داریم که کلیت علم و دین را بفهمد و بتواند پاسخ بدهد. 📎 اجتهاد به معنای سنتی در بعضی موارد نوعی تقلید است. برخی از اساتید فعلی، آرای علمای قدیم را در سینه دارند و آن‌ها را بازگو می‌کنند؛ این کار بسیار ارزشمند است اما اجتهاد برای زمان فعلی نیست؛ گاهی اوقات به دلیل محیط اجتماعی جرأت نوآوری نداشته‌ایم، در نتیجه خیلی از اشکالات و ایرادات در حوزه علمیه به وجود آمده است و به این خاطر نمی‌تواند مشکلی حل کند. 📎استاد سید ابوالحسن اصفهانی فرمودند اجتهاد «منطق پیغمبر فهمی» است؛ مجتهد کسی است که به اندازه توان خود تشخیص دهد پیامبر (ص) درباره موضوع فعلی چه تصمیمی می‌گرفت؛ اگر پیامبر اکرم (ص) با این سئوال مواجه می‌شد چه می‌کرد؛ در نتیجه اینجا پیام امام، پیامبر و خدا است پیام فقه، اصول و تفسیر نیست. 📎اجتهاد جلوه‌ای از رفتار است که شناخت همگن، منسجم و منضبط با یک دستگاه فکری روشن از دین را ارائه می‌کند. نخست اینکه عالم باید خود این دستگاه فکری را دریافت کند و دوم اینکه آن را منتقل کند؛ چنین مواردی زیاد نبوده است و اگر هم بوده، امکان عرضه خود را پیدا نکرده است؛ البته عمر کوتاه شهید محمدباقر صدر نیز باعث شد که فرصت تبیین اندیشه خود را پیدا نکند. 📎مهمترین ویژگی شهید صدر پیدا کردن چارچوبی منسجم از دستگاه فکری اسلام است. شهید محمدباقر صدر توانست پیام دین را برای انسان امروز بیان کند؛ این مهمترین جنبه شهید صدر است و دریغ و افسوس از اینکه جنایت وحشتناک صدام فرصت نداد که این شخصیت بی‌نظیر بتواند این دستگاه فکری را بیشتر تبیین کند. 📎 شهادت خواست شهید صدر بود. شهید صدر می‌توانست با سفر به کشورهای اروپایی خود را از مهلکه نجات دهد، اما ایستادگی و شهادت را برگزید و جهان معاصر ما از ایشان محروم شد؛ هرچند آثار ایشان به صورت منسجم در اختیار همگان قرار دارد. 📎 برای ترویج اندیشه شهید صدر، ابتدا باید شخصیت خود شهید صدر را به درستی تبیین کرد؛ حتی مخاطبان نخبه و متخصص با شخصیت شهید صدر آشنا نیستند؛ کتاب‌هایی مانند «نا» و آثار عمومی‌تر درباره ایشان، باید ترویج و خوانده شود؛ به شکل‌های دیگری مانند برگزاری همین نشست‌های علمی نیز لازم است که فعالیت‌هایی برای شناخت شخصیت شهید صدر صورت گیرد. 📎 آثار امام موسی صدر مکمل آثار شهید محمدباقر صدر هستند. این دو در کنار هم چشم‌انداز روشن‌تری را ارائه می‌کند؛ اول اینکه امام موسی صدر ارتباط بین‌الملل بیشتری داشت؛ دوم اینکه شهید محمدباقر صدر تجربیات اجتماعی، علمی و فرهنگی محدود به جامعه شیعه و حوزه نجف داشت اما امام موسی‌صدر با عمر طولانی‌تر و فعالیت‌های بیشتر توانست آن اندیشه‌ها و افکار را با شرایط روز تطبیق کند؛ تلفیقی از امام موسی صدر با شهید محمدباقر صدر بسیار سودمند خواهد بود. #اندیشه_صدر #مرور_نشست 🆔 @shahidsadr

💠 یاد صدر 🔻 در چهل‌ودومین سالگرد شهادت علامه شهیدصدر به‌صورت #حضوری برگزار می‌شود: 🔷 آیت‌الله محسن اراکی 🔹 جایگاه شهید صدر در تحول حوزه 🔷 حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی سبحانی 🔹 شهید صدر و دانش نوین کلام شیعه 🔸 پنج‌شنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت: ۱۱:۰۰ 🔸قم، میدان مصلی، پژوهشکده باقرالعلوم (علیه‌السلام) 📺 پخش زنده از صفحۀ‌ رسمی اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر و 🔘 نشست اسکای روم 🆔 @shahidsadr

📎دکتر مسعود پورفرد در دومین نشست اندیشه صدر: 🔺دیدگاه‌های شهید صدر راهگشای جمهوری اسلامی و جهان اسلام است 📎کتاب «فقه سیاسی شهید صدر» را سال 1396 چاپ و منتشر کردم؛ نگاه شهید صدر در حوزه سیاست می‌تواند تحول آفرین باشد؛ نگاه شهید صدر در قلمروهای مختلف علوم انسانی بویژه سیاست، بسیار کاربردی و کارآمد است. 📎طرح بحث‌های شهید صدر در اقتصادنا، فلسفتنا و مانند آن‌ها را دریایی از خلاقیت در حوزه‌های علوم اجتماعی هستند. با توجه به دیدگاه‌های شهید صدر می‌توانیم حوزه علم سیاست را متحول کنیم؛ این نگاه‌ها بومی و اسلامی است. 📎ما در تبیین «نظریه عاملیت جمعی در اندیشه سیاسی شهید صدر» از کتاب‌های «المدرسه القرآنیه»، «الاسلام یقود الحیات» و «اقتصادنا» استفاده کرده‌ایم. 📎به طور ساده منظور از عاملیت جمعی چیزی در مقابل عاملیت فردی است؛ شهید صدر حامی این عاملیت جمعی است که در حوزه نظام‌های اجتماعی سیاسی عاملیت جمعی مؤثرتر و کارآمدتر است؛ سازمان‌های مردم‌نهاد و تشکل‌های مردمی و جمعی نمونه ساده‌ای از عاملیت جمعی هستند؛ یعنی گروهی از مردم که مجموعه‌ای از روابط اجتماعی، شبکه اجتماعی و هدف خاص دارند. 📎منظور از عاملیت جمعی یک گروه مستقل از قدرت سیاسی است که ممکن است تخصصی در فرهنگ، اقتصاد و سیاست نیز داشته باشند؛ این گروه زیرمجموعه قدرت اجتماعی هستند. 📎شهید صدر نقشی کلیدی و اساسی برای عاملیت جمعی در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی در نظر داشت. این عاملیت جمعی در دوران معاصر پیروزی‌های بزرگی را برای جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی و عرصه‌های مختلف رقم زده است؛ اگر این عاملیت مهم شمرده شود نظام سیاسی هم می‌تواند موفقیت خود را بیمه کند. 📎شهید صدر ثابت کرد عاملیت جمعی بر پایه اسلام می‌تواند ساختارهای متصلبی مانند ساختار سیاسی صدام را در هم بشکند. هرچند متأسفانه این عالم بزرگ جهان اسلام را به شهادت رساندند اما ایشان منابع و مطالب کلیدی را در فلسفه جامعه‌شناسی مطرح کرد که می‌تواند مورد استفاده ما قرار گیرد. 📎شش گزاره در چگونگی استفاده از آثار شهید صدر مورد توجه قرار دارد. گزاره اول این است که عاملیت فردی با تلاش اجتماعی می‌تواند به سمت عاملیت جمعی سوق پیدا کند؛ دو نوع می‌توان این طریق را پیمود یکی حب ذات که مورد اشاره شهید صدر است که خودخواهی ذاتی افراد زمینه‌ای برای رساندن خیر به دیگران است و این کمال خواهی می‌تواند به حرکات خیرخواهانه جمعی نیز منتقل شود؛ دوم فلسفه صدرایی و حکمت متعالیه که شهید صدر آن را تدریس می‌کرد نیز به دنبال حرکت جوهری فردی به حرکت جوهری جمعی و مورد تأیید شهید صدر است. 📎گزاره دوم موید این است که تغییر در ساختار غیر ممکن نیست. دو بخش ساختار و کارگزار نشان می‌دهد که ساختارها سیستم جبری است که الزامات و شکل‌های خاص خود را دارد و ممکن است منعطف یا متصلب باشد؛ شهید صدر اعتقاد دارد ساختار به هر شکلی باشد قابل تغییر است؛ از سویی عاملیت جمعی با قدرت بیشتر خود می‌تواند این ساختار را تغییر دهد. 📎در کتاب مدرسه القرآنیه شهید صدر، ویژگی‌های امت که همان ویژگی‌های عاملیت جمعی است بیان شده است؛ در این کتاب بیان شده است که امت باید هدفی خاص، همبستگی، همدلی و ارزش‌های معنوی داشته باشد. 📎در گزاره چهارم کارگزار فردی نقش فردی و کارگزار جمعی نقش جمعی دارد. باید عاملیت جمعی با ویژگی‌های مطلوب خود فعال شود و ما این قدرت اجتماعی را در کنار قدرت سیاسی به رسمیت بشناسیم و وظیفه نظارت و کنترل را به آن واگذار کنیم که این یکی از پایه‌های اساسی و زیرساخت‌های نظریه عاملیت است. 📎تأکید نصوص دینی بر عاملیت جمعی و نهی از گوشه‌گیری عنوان کرد است و همچنین گزاره ششم مطرح می‌کند که آیات مربوط به این مسأله در حوزه اجتماعی وجود دارد؛ شهید صدر آیاتی را انتخاب می‌کند که زندگی اجتماعی سیاسی نشان می‌دهد که این جامعه، جمع و امت، می‌تواند در راه‌ها و سبک‌های زندگی خود موفق شود؛ عاملیت جمعی بر اساس این آیات می‌تواند گره‌گشای کارآمدی یک نظام باشد. 📎مشکلات جمهوری اسلامی ناشی از توجه کم به عاملیت جمعی است. شهید صدر به این مشکلات پاسخ می‌دهد که مشارکت جمعی را در نظام خود استفاده کنید و هیچ نگران نباشید؛ ما با این دیدگاه می‌توانیم در جمهوری اسلامی و حتی در جهان اسلام تحول ایجاد کنیم. 📎ناکارآمدی نظام سیاسی با وجود داشتن اندیشمندی مانند شهید صدر عجیب است. دیدگاه‌های شهید صدر راهگشای جمهوری اسلامی و جهان اسلام است. 📎در جمهوری اسلامی هم نظریات مختلفی در باب عاملیت جمعی داریم که البته قوی نیستند؛ در نظریات نخبگانی یک عده خاص تصمیم می‌گیرند و تصمیم‌ساز و همه کاره هستند و مردم هیچ کاره هستند؛ اما در دیدگاه شهید صدر حتی نخبگان هم مجبور هستند در تشکل‌های مردم حضور پیدا می‌کنند. #اندیشه_صدر #مرور_نشست 🆔 @shahidsadr

💠اندیشه صدر 🔻 در چهل‌ودومین سالگرد شهادت شهیدصدر به‌صورت وبینار برگزار می‌شود: سلسله‌‌نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» 🔻 چهارمین نشست از سلسله‌جلسات اندیشۀ صدر: 🔷 روش تفسیری شهید صدر 🔹 حجت الاسلام و المسلمین پناهیان 🔸 جمعه ۱۹ فروردین ۱۴۰۱، ساعت: ۱۸:۰۰ 📺 پخش زنده از صفحۀ‌ رسمی اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر 🆔 @shahidsadr

🔰 انتشار نخستین‌بار 📹 ببینید | رهبر انقلاب: شهید محمدباقر صدر امید آینده اسلام بود 🔺️ رسانه KHAMENEI.IR به مناسبت سالگرد شهادت شهید سیدمحمدباقر صدر از علمای عراق، گزیده‌ای از بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های نمازجمعه ۲۱فروردین۱۳۶۶ را برای نخستین بار منتشر میکند. 🌙 @Khamenei_ir

📚فرصت صدرخوانی 🔺به مناسبت چهل‌ودومین سالگرد شهادت شهید محمدباقر صدر 🔺فروش ویژه همه آثار فارسی و عربی پژوهشگاه شهید صدر 🔴 ۲۵ درصد تخفیف 🔴 از ۱۹ فروردین ۱۴۰۱ 🔴 تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۱ 🏷️ خرید از سایت mbsadr.ir 🆔 @shahidsadr

💡با نابغۀ ناشناختۀ قرن آشنا شوید 🔻تعابیر کم‌نظیر امام خمینی و رهبر انقلاب برای این شخصیت بزرگ 👈🏻 ۱۹فروردین، سالروز شکنجه و شهادت "نابغة ناشناختۀ قرن" توسط شخص صدام @Panahian_ir @shahidsadr

💫 آیت‌الله خامنه‌ای: مرحوم آیت‌الله صدر فقاهت اسلامی را با نوآوری در مسائل و با شجاعت و با دیانت همراه داشت. ۱۳۶۶/۰۱/۲۱ 🌷 سالگرد شهادت شهید محمدباقر صدر 🌙 @Khamenei_ir

🔰 #تحلیل_و_تبیین | شهید صدر؛ نابغه مبارز 🔻 گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین کعبی، درباره شخصیت علمی و مبارزاتی شهید سیدمحمدباقر صدر 🔹شهید صدر در سال منتهی به پیروزی انقلاب و در سال بعد از پیروی انقلاب، کتاب‌های ارزشمندی تدوین کرد که آن کتاب‌ها جزو پایه‌های تئوریک نظام اسلامی می‌تواند حساب شود. 🔹اگر بخواهم شهید صدر را با شخصیت‌های معروف انقلاب اسلامی مقایسه کنم، باید بگویم که شهید صدر از لحاظ مایه فکری، از تفکر عمیق شهید مطهری و از لحاظ تشکیلاتی، از بعد تشکیلاتی و سازماندهی شهید بهشتی برخوردار بود. 🔹واقعاً نابغه متفکری بود که در سن میان‌سالی شهید شد و همه این دستاوردها را در ۴۷ سال عمرش به‌دست آورد. یکی از بعدهای مهم شهید صدر، اخلاص و برای خدا کارکردن و ازخودگذشتن و قیام لله بود. 🔹جمله معروف شهید صدر است که می‌گوید: «ذوبوا فی‌الامام‌الخمینی، کما ذابه فی‌الاسلام»؛ ذوب شوید در امام خمینی همان‌طور که امام در اهداف اسلام ذوب شد. 🔍 ادامه را بخوانید👇 https://khl.ink/f/49997

💠اندیشه صدر 🔻 در چهل‌ودومین سالگرد شهادت شهیدصدر به‌صورت وبینار برگزار می‌شود: سلسله‌‌نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» 🔻 پنجمین نشست از سلسله‌جلسات اندیشۀ صدر: 🔷 جامعیت تفسیر شهید صدر 🔹 حجت الاسلام و المسلمین سعید بهمنی 🔸 شنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۱، ساعت: ۱۸:۰۰ 📺 پخش زنده از صفحۀ‌ رسمی اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر 🆔 @shahidsadr

📎دکتر پیغامی در سومین نشست اندیشه صدر: 🔺شهید صدر به سئوالات بنیادین اقتصاد دنیا پاسخ داده است 📎شهید صدر بر خلاف دیگر علمای اسلامی در عرصه اقتصاد به سئوالات بنیادین اقتصاد پاسخ داده است. 📎امام موسی صدر و یکی شهید محمد باقر صدر دو بازوی بین‌المللی برای امام خمینی (ره) در تأسیس انقلاب اسلامی بودند که متأسفانه هر دو در همان زمان انقلاب از میان ما رفتند؛ البته کماکان روز به روز به اندیشه‌های این شهیدان نیاز داریم و باید آن‌ها را مرور کنیم. 📎شهید صدر مشکلات اقتصاد جهان را به صورت مبنایی مطرح کرده است و به دنبال ارائه راه حل از مبانی اسلامی برای آن‌ها بوده است؛ در حالی که دیگران اخلاق اقتصادی، حقوق اقتصادی و فلسفه اقتصادی اسلام را بیان کرده‌اند. 📎سئوال از «سهم‌بری عادلانه عوامل تولید» را یکی از سئوالاتی برشمرد که شهید صدر در صدد پاسخ به آن از مبانی اسلامی بوده است. در هر فرآیند تولید عوامل مختلفی حاضر هستند که در مشارکت با هم تولید می‌کنند؛ حال پس از به دست آمدن ماحصل تولید این مقدار چگونه باید بین تولید کنندگان تقسیم شود؟ این یکی از سئوالات مهم تمام مکاتب اقتصادی است. 📎سئوال مذکور سئوال جدی اقتصاددانان از گذشته تا همین سال‌هاست. هر مکتب اقتصادی بنا به اصول خود به بخشی از عوامل تولید توجه دارد؛ به طور کلی غرب قائل به مساوات است، یعنی همه تولید کنندگان گندم باید به صورت مساوی از محصول برداشت کنند؛ اما این طور مساوی هم دارای اقسام مختلفی است. 📎شهید صدر فرآیند تولید را همگن فرض نمی‌کند؛ اگر این اندیشه امروز به خوبی و به زبان انگلیسی در محافل علمی خارجی مطرح شود خریدار خواهد داشت؛ متأسفانه دیپلماسی علمی ما به گونه‌ای نبوده است که این اندیشه‌ها را بتواند صادر کند. 📎شهید صدر خلاف همه اقتصاددانان جهان انواع تولید را همگن فرض نکرده است؛ اسلام در برداشت از منابع طبیعی و مباهات عامه به کنشگری صاحب کار اصالت می‌دهد؛ یعنی صاحب سرمایه و ابزار اصالت ندارد؛ متأسفانه از این اندیشه در شیلات ایران و دیگر کشورهای اسلامی مدل‌سازی نشده است؛ شهید صدر در فلاحت نیز قائل به اصالت نیروی کار است. 📎دومین نوآوری شهید صدر همگن ندانستن سرمایه‌هاست. شهید صدر بین سرمایه فیزیکی و سرمایه مالی تفکیک می‌کند که سرمایه مالی یا به قرض آمده است و یا باید مشارکت در کار داشته باشد؛ در صنعت، شهید صدر اجازه می‌دهد که هر سه صاحب زمین، صاحب پول و کارگر در ریاست مجموعه مشارکت کنند. 📎ارزش اضافی ناشی از کار تیمی عوامل تولید مسأله‌ای است که اقتصاد خرد کنونی از پاسخ دادن به آن فرار می‌کند، اما این پرداخت شهید صدر به مسأله آن را به درستی پاسخ داده است. 📎 رویکرد شهید صدر ایفای کرامت انسانی به تمام انسان‌هاست. ما نباید با اسم تأکید بر کرامت انسانی در رویکردهای مارکسیستی بیفتیم که با نجات انسان از استثمار سرمایه جلوگیری کنیم. شهید صدر راه میانه و درست را پیموده است و توجهی به هیچ کدام از مکاتب مارکسیستی و لیبرالیستی و مانند این‌ها ندارد. 📎 درباره بانکداری اسلامی بسیار کار شده است، اما عجیب است که به مقاله الاسس العامه للبنک فی المجتمع الاسلامی در الاسلام یقود الحیاه ارجاع نداده‌اند؛ همه به کتاب البنک اللاربوی شهید صدر ارجاع می‌دهند اما به آن مقاله ارجاع داده نمی‌شود؛ در حالی که در این مقاله شهید نوعی از بانکداری به نام بانکداری تجاری را اسلامی می‌کند و در کتاب خود بانکداری سرمایه‌داری را اسلامی می‌کند؛ همین بی‌توجهی در قانون بانکداری بدون ربای پیشین همه بانک‌ها را همگن فرض کرده، در حالی که شهید صدر تمام بانک‌ها را همگن نمی‌دانسته است. 📎 ورود شهید صدر در مبحث توازن اجتماعی و اقتصادی ستودنی است. در جلساتی که در کتاب «گفتارهای عدالت اجتماعی» چاپ شده است، تصریح کرده‌ام که رسیدن به این عدالت یکی از مسائل بزرگ جهان است. 📎مباحث اقتصادی شهید صدر فنی و تخصصی است. بنیان و مبانی این مباحث مایه‌ای است که شهید صدر از اسلام دارد؛ نکته عجیب این است که اسلام‌شناسی مبنایی شهید صدر با اسلام‌شناسی علامه طباطبایی، شهید مطهری و امام موسی صدر بسیار مشابه است؛ شهید صدر استاد رهبر معظم انقلاب نبوده است اما مبانی اسلام‌شناسی این شهید با رهبر معظم انقلاب و دیگر علمای اسلامی یکی است؛ به این دلیل می‌توان این منظومه را بی‌توجه به اینکه چه کسی آن را صادر کرده است به نام منظومه فکری اسلام ناب نامید. 📎داشتن سیستم عامل اندیشه انقلاب اسلامی منوط به مجهز بودن به نظام فکری انقلاب اسلامی است که با خواندن اندیشه‌های شهید مطهری، علامه طباطبایی، شهید صدر و دیگران است. بدون این خوانش کسی معنای مطالبات رهبر معظم انقلاب را متوجه نمی‌شود؛ متوجه شدن بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی منوط به آشنایی با این اندیشه اسلامی است که در یک منظومه واحد هستند. 🆔 @shahidsadr