✅ #روزبرگ_شیعه
ولادت حضرت احمدبن موسی شاهچراغ😍
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سَيِّدالسّادات الْاَعاظِم»
روز سه شنبه، ۱۴۰۳/۲/۲۵
✍️ مناسبت روز: در دههی کرامت قرار داریم وفردا چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت مصادف با ششم ذیالقعده روز بزرگداشت حضرت شاهچراغ (ع) است که ضمن گرامیداشت این روز، سخن خود را با سلام و صلوات به روح بلند این امامزاده جلیلالقدر آغاز مینمائیم؛
آستان مبارک امامزادگان، همواره کانون تجلی انوار و برکات الهی بوده و مرقد پاک و مطهرشان معدن فیض و کرامت است؛ آنها مقربان و آبرومندان درگاه الهی، و وسیله نزدیکی به آستان ربوبیاند؛
بیشک یکی از این امامزادگان عظیمالشأن که چون خورشیدی فروزان در قلب ایران میدرخشد، و انوار روشنگرش دلهای مؤمنان را، و کرامات روشنتر از آفتابش، جسم و جان عاشقان را مینوازد، حضرت سيد امير احمد (ع) ملقب به «شاهچراغ» و «سَيِّدِالسّاداتِ الْاَعاظِم» فرزند بزرگوار امام موسی كاظم (ع) و برادر گرامی امام رضا (ع) است، که بارگاه ملکوتی و منورش، همواره میعادگاه عاشقان و محل رفت و آمد ملائک الهی و روضهای از باغهای بهشت در شیرازِ ایران است؛
در اوصاف و فضایل این دُرّ گرانمایه، مورخین و محدثین سخن بسیار گفتهاند و ایشان را انسانی «کریم، شجاع، فاضل، صالح، پرهیزگار، صاحب مکنت و عزت، و محبوب در بین مردم و با منزلت خاص نزد امام کاظم و امام رضا (ع) دانستهاند؛
همچنین طبق شهادت علمای بزرگ شیعه از جمله علامه مجلسی (ره) در کتاب «مِرآةُ العُقُول»، مادر ایشان «ام احمد» نیز از داناترین، پرهیزگارترین و گرامیترین زنان در نزد حضرت کاظم (ع) بودهاند که امام، امانات خود را نزد ایشان میگذاشتند؛
در احوالات شاهچراغ (ع) آوردهاند که آن حضرت، شبها تا صبح به عبادت مشغول بوده و با قلم خود، بارها قرآن را نوشتهاند و بزرگان علم رجال ایشان را از محدثان بزرگ و راویان احادیث اهلبیت عصمت و طهارت (ع) دانستهاند؛
شیخ مفید (ره) نیز در «ارشاد» در شرح حال این امامزاده عظیمالشأن میفرماید: «حضرت احمد بن موسی(ع) فردی کریمالنفس، جلیلالقدر و پرهیزگار بودند که امام جعفر (ع) ایشان را (بسیار) دوست داشتند و بر دیگر فرزندان خود مقدم مینمودند» و همچنین در باب سخاوت و کرامت حضرت، نوشته است: «ایشان در طول عمر خود، هزار بنده را خریده و در راه خدا آزاد نمودهاند». (الارشاد، ج۲، ص۲۴۴)
یکی از نکات درخشان در زندگی پربرکت حضرت شاهچراغ (ع)، ولایتمداری و بیعت ایشان با امام رضا(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارشان است، بهصورتی که در تاریخ نقل شده: هنگامی که خبر شهادت امام کاظم (ع) در مدینه منتشر شد، عدهای زیادی از مردم به درب خانهی احمد بن موسی (ع) آمدند و به سبب شخصیت والای ایشان، با حضرت بیعت کردند و ایشان نیز پس از بیعت بر بالای منبر رفته و خطبهای در کمال فصاحت و بلاغت بیان نموده و فرمودند: «ای مردم، هم چنان که اکنون تمامی شما با من بیعت کردهاید، بدانید که من خود، در بیعت برادرم علی بن موسی الرّضا (ع) هستم؛ ایشان پس از پدرم، امام و خلیفهی بحق و ولیّ خداست و بر من و شما واجب است که از حضرت رضا (ع) اطاعت کنیم»؛ و سپس بهاتفاق تمامی حاضران، خدمت ثامنالائمه (ع) رسیدند و به امامت آن بزرگوار اعتراف کرده و با امام هشتم بیعت نمودند؛ حضرت رضا (ع) نیز درباره برادرشان (احمد)، دست به دعا برداشته وفرمودند: «خداوند در دنیا و آخرت تو را ضایع نگرداند، هم چنان که حق را پنهان و ضایع نکردی» (تحفةالعالم، ص۳۰۷)
همچنین در تاریخ آمده که در آن زمان، نزاعی سخت بین «امین و مأمون عباسی» در گرفته بود و همزمان قیام و نهضت سادات هاشمی و علوی به اوج خود رسیده بود، لذا مأمون پس از غلبه و کشتن برادرش به منظور فرو نشاندن مبارزات انقلابی شیعیان و تحکیم خلافت متزلزل عباسی، علیرغم میل باطنی امام رضا (ع)، حضرت را از مدینه به طوس انتقال داد و ولايتعهدی خود را با فشار و تهدید به حضرت تحمیل نمود؛
حضور با برکت امام هشتم در خراسان باعث شد تا شیعیان و محبان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به اشتیاق زیارت چهره تابناک حضرت شمسالشموس، از نقاط مختلف جهان اسلام به سوی ایران حرکت کنند؛
حضرت شاهچراغ (ع) نیز به همراه دو تن از برادرانشان «سید امیر محمد عابد (ع)» و «سید علاءالدین حسین (ع)» و باتفاق گروه زیادی از برادرزادگان، خویشان و شیعیان عازم خراسان شدند؛ اما در دو فرسنگی شیراز، خبر شهادت امام رضا (ع) به ایشان رسید و بنابر دستور مأمون، نیروهای حکومتی راه را بر کاروان حضرت بستند و جنگ نمایانی بین آنها درگرفت که انشاالله در روز آینده از این حماسه بزرگ و شجاعت بینظیر حضرت شاهچراغ (ع) سخن خواهیم گفت.
✍️ این مبحث ادامه دارد...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
روز ولادت حضرت احمد بن موسی شاهچراغ😍
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سَيِّدالسّادات الْاَعاظِم ٢»
روز چهارشنبه ۱۴۰۳/۲/۲۶
✍️ مناسبت روز: در دههی کرامت قرار داریم و امروز روز ولا ت حضرت شاهچراغ است 😍 در روز گذشته از مقام بلند و فضایل بیشمار این امامزاده عظیمالشأن از جمله: ایمان، کرامت، سخاوت، شجاعت و ولایتمداری ایشان سخن گفتیم؛
و در ادامه عرض کردیم که با حضور با برکت امام هشتم در خراسان، حضرت شاهچراغ (ع) به همراه دو تن از برادرانشان «سید امیر محمد عابد (ع)» و «سید علاءالدین حسین (ع)» و باتفاق گروه زیادی از برادرزادگان، خویشان و شیعیان، جهت دیدار و پیوستن به برادر بزرگوارشان عازم خراسان شدند؛ و اینک ادامه ماجرا:
✍️ کاروان حضرت احمد بن موسی (ع) از هر شهر و دیاری که میگذشت، بر تعداد همراهان ایشان افزوده میشد، به طوری که برخی از مورخان تعداد یاران شاهچراغ (ع) را نزدیک به پانزده هزار نفر ذکر کردهاند؛
در همین زمان، مأمون که دیگر تحمل برتری حجت الهی و پیروزیهای مکرر علمی و اجتماعی حضرت رضا (ع) را نداشت، با نقشهای مکارانه، امام را مسموم و به شهادت رساند و سپس در سوگ ایشان، با ریاکاری به عزاداری پرداخت و جسد مطهر حضرت رضا (ع) را در کنار مدفن منحوس پدر ملعونش هارون الرشید (قاتل امام هفتم) دفن نمود؛
در این اثناء به مأمون خبر رسید که یکی از برادران جلیلالقدر و بسیار شجاع امام رضا (ع) به همراه جمعی از برادران و خویشان و انبوهی از یاران و شیعیان حضرت در مسیر خراسان هستند؛
این موضوع، خلیفه عباسی را هراسناک نمود و لذا به جمیع حُکام خود دستور داد که هر کجا قافله بنیهاشم را یافتند، مانع از حرکت آنها شوند و آنها را کشته و یا با آزار و شکنجه، مرعوب و مقهور حکومت غاصب عباسی نمایند؛
این دستور پیش از رسیدن کاروان احمد بن موسی(ع) به شیراز، به حاکم وقت فارس که «قُتلُغ خان» نام داشت و مردی سفاک و خونریز بود، رسید؛ و او با لشکری بزرگ از شهر خارج شده و در برابر کاروان حضرت شاهچراغ (ع) در دو فرسنگی شیراز اردو زد؛
حضرت احمد بن موسی (ع) وقتی با حاکم فارس روبرو شدند و از خبر شهادت برادرشان امام رضا (ع) مطلع گردیدند و دانستند که این جماعت به قصد مقاتله و جدال با ایشان در اینجا گرد آمدهاند؛ چارهای جز جهاد و مبارزه ندیدند؛
البته در رابطه با چگونگی این قیام و حماسه تاریخی در منابع متأخر، نقلهای متفاوتی آمده، اما مشهورترین آنها که در سایت اطلاع رسانی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) نیز درج گردیده بدین شرح است:
لشگر چهل هزار نفری «قُتلُغ خان»، جنگ را آغاز نمودند، ولی در نتیجهی رشادت و فداکاری حضرت احمد بن موسی (ع) و یاران وفادارشان، دشمن در اولین نبرد شکست سختی خورده و به ناچار عقبنشینی نموده و به درون حصار شهر پناه برده و دروازههای شهر شیراز را مُحکم بستند؛
حاکم فارس که از ایمان و شجاعت و عشق و فداکاری شیعیان در این جنگ نابرابر شگفت زده شده بود، طرح مکارانهای ریخت و جمعی از سپاهیان جنگ آزمودهی خود را با شیوه جنگ و گریز به صفوف یاران حضرت، گسیل داشت و به آنها دستور داد در اولین درگیری وانمود به شکست و عقب نشینی کنند تا تعدادی از یاران و برادران احمد بن موسی (ع) در تعقیب آنها وارد شهر شوند و سپس دورازههای شهر را ببندند؛
وقتی که بخشی از سپاهیان حضرت با این خدعه وارد شهر شدند، سربازان قتلغ خان که از پیش در بالای گذرگاههای شهر کمین کرده بودند، همهی آنها را تیرباران و قتلعام نمودند؛
در نتیجه این توطئه، بسیاری از یاران حضرت به شهادت رسیدند و عدهای نیز زخمی و خسته در اطراف پراکنده شدند، چنانچه مورخان آوردهاند که غالب امامزادگان در فارس از پراکنده شدگان همین نهضت علوی هستند؛
سپس دشمنان، با شمار زیادی از سپاهیان خود به مابقی یاران حضرت حمله کردند و جنگ را به درون شهر کشیدند؛
بالاخره کار به جایی رسید که احمد بن موسی(ع) یکه و تنها و با شجاعت بینظیر در برابر لشکر انبوه دشمن میجنگیدند؛
دشمنان که از این شجاعت و ایمان علوی به ستوه آمده بودند، باز هم از روشهای ناجوانمردانه استفاده کردند و اینبار از پشت به سنگرگاه و سرپناه حضرت حمله برده و آن را بر سر حضرت خراب کردند، به صورتی که بدن مطهر ایشان در زیر تودههای سنگین خاک، در محلی که امروزه مرقد و بارگاه حضرت است، پنهان شد و بدین صورت حضرت شاهچراغ به مقام بلند شهادت نائل گردیدند؛
در برخی از منابع آمده که قبر احمد بن موسی (ع) تا سیصد سال مخفی بوده تا آنکه در زمان عضدالدوله دیلمی نمایان و گرامی داشته شد، که امروزه این حرم مطهر در شیراز به عنوان سومین حرم اهلبیت در ایران، سالانه زیارتگاه و عبادتگاه میلیونها زائر عاشق از سراسر جهان است.
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ١»
✍️ مناسبت روز: امروز دهم ذیالقعده، و امشب شب میلاد با سعادت حضرت ثامنالائمه علیبن موسیالرضا (ع) و فرصتی بیبدیل برای شناخت و معرفت هر چه بیشتر به ساحت مقدس این امام همام و الگوگیری از سیره گفتاری و رفتاری هشتمین خورشید آسمان ولایت و امامت است، لذا ضمن تبریک و تهنیت این روز فرخنده، سخن امروز را با موضوع «سیره رضوی» آغاز مینمائیم؛
💠 سیره قرآنی امام رضا (ع)
عشق وافر عالِم آل محمد (ع) به کتاب خدا، ایشان را بر آن داشته بود تا نخستین همنشین در زندگی فردی خود را قرآن کریم قرار دهند، به صورتی که در مواجهه با این کتاب آسمانی، نه زمان برای آن حضرت مطرح بود، نه مکان و نه روز و نه شب؛ چنانچه در روایت آمده که حضرت رضا (ع) هر سه روز یک بار، قرآن را ختم میکردند و آنگاه میفرمودند: «اگر میخواستم زودتر از سه روز آن را به پایان میبردم، (اما نخواستم چنین کنم) چراکه در موقع تلاوت، به هر آیه که میرسیدم در آن فکر و اندیشه میکردم که درباره چه چیزی و در چه زمانی نازل شده است؛ بدین جهت در هر سه روز یک بار قرآن را به پایان میرسانم» [امالی شیخ صدوق، ص ۶۶٠]
⬅️ رجاء بن ابیضَحّاک نیز در گزارشی از سفر به مرو میگوید: «امام به هنگام خواب در رختخواب خویش فراوان قرآن میخواندند و هرگاه به آیهای میرسیدند که در آن یادی از بهشت یا جهنّم آمده بود، گریه میکردند و از خداوند بهشت را درخواست نموده و از آتش جهنم به او پناه میبردند» [عیون اخبارالرضا، ج ٢، ص ١٨٢]
⬅️ همچنین شیخ طوسی (ره) نقل کرده که بعد از آن که امام رضا (ع) به دِعبِل خُزاعی، پیراهن پشمینهی سبز رنگی به همراه انگشتری که نگینش عقیق بود، هدیه کردند، به او فرمودند: «از این پیراهن به خوبی محافظت کن که من در این پیراهن در هزار شب، هزار رکعت نماز خواندهام و هزار مرتبه قرآن را در آن ختم کردهام» [امالی طوسی، ص ٣۵٩]
همچنين امام هشتم با سفارش به یاران خود از جمله رَیّان بْن صَلْت اَشْعَری قُمی، فرمودند: «قرآن سخن خداست، از مرز آن تجاوز نکنید و هدایت را جز در پرتو قرآن نجویید که در غیر این صورت، گمراه خواهید شد» [امالی شیخ صدوق، ص ٣٢۶]
💠 سیره عبادی امام رضا (ع)
در سیره عبادی حضرت ثامنالحجج (ع) آمده است که حضرت سفارش اکید به نماز اول وقت داشته و همواره میفرمودند: «نماز را بدون علت از اول وقت آن به تأخیر نیندازید و همیشه در اول وقت، آن را اقامه کنید» [بحارالانوار، ج ۴٩، ص ۴٩] و خودشان نیز به هیچ قیمتی، فضیلت نماز اول وقت را از دست نمیدادند و حتی در مهمترین جلسات سیاسی و علمی که بزرگان ادیان و فرق در آن حضور داشتند، به مجرد شنیدن صدای اذان، جلسه را ترک کرده و در پاسخ به درخواست حاضران برای ادامه بحث، میفرمودند: «نماز میگزاریم و بازمیگردیم و ادامه میدهیم» [توحید شیخ صدوق، ص ۴٣۴]
در روایت دیگری نیز شیخ صدوق از رَجاء بن ابیضَحّاک که از طرف مأمون برای بُردن امام رضا (ع) از مدینه به مرو مأموریت داشت، میگوید: «من از مدینه تا مرو همراه امام بودم، به خدا سوگند کسی را در پرهیزکاری و کثرت ذکر خدا و شدت خوف از حق تعالی مانند ایشان ندیدم، چنانچه عبادت آن حضرت در شبانه روز اینگونه بود که چون صبح میشد، نماز صبح را ادا میکردند و بعد از سلام نماز در مصلای خود تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل میگفتند و صلوات بر حضرت رسول و اولاد او میفرستادند تا آفتاب طلوع میکرد و سپس به سجده میرفتند تا روز بلند میشد...»؛ و ادامه میدهد: «حضرت در هر شهری که میرسیدند، ده روز اقامت مینمودند، و روزها را روزه گرفته و چون شب میشد پس از نماز، افطار میکردند و نافله نمازهای یومیه و نماز شب و شَفع و وَتر را در حضر و سفر ترک نمیکردند» [عیون اخبارالرضا، ج ٢، ص ١٨٣]
همچنین امام رضا (ع) نماز را حافظ انسان دانسته و میفرمودند: «نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز سبب میشود که انسان، مولا و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکشی و طغیانگری در برابر خدا، بر او غالب نیاید» [تفسیر نمونه، ج ١۶، ص ٢٩۴]
💠 و بالاخره سخن امروز را با حدیث گهربار دیگری از امام رضا (ع) به پایان میبریم که حضرت فرمودند: «انجام کار نیک و کوشش در عبادت را با تکیه بر دوستی آلمحمد (ص) رها نکنید؛ و دوستی آلمحمد (ص) و تسلیم بودن در برابر دستورات ایشان را نیز با تکیه بر عبادت وانگذارید، چراکه هیچیک از این دو بدون دیگری، پذیرفته نمیشود» (بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۴۸)
✍️ این مبحث ادامه دارد و انشاالله به شرط حیات و توفیق الهی، فردا از سیره اخلاقی و تربیتی حضرت رضا (ع) سخن خواهیم گفت...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ٢»
✍️ مناسبت روز: امروز میلاد با سعادت هشتمین اختر تابناک آسمان ولايت و امامت، حضرت رضا (ع) هست😍 و در روز گذشته به همین مناسبت از سیره قرآنی و عبادی حضرت ثامنالائمه (ع) سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز از سیره اخلاقی آن امام همام سخن خواهیم گفت؛
اهلبیت عصمت و طهارت (ع) همواره در میان مردم و با مردم زیستهاند، و با گفتار و عمل خود به مردم درس زندگی و پاکی و فضیلت آموختهاند؛
آن بزرگواران با آنکه از مقام رفیع امامت برخوردار بوده و برگزیدهی خدا و حجت الهی در زمین بودهاند، اما هیچگاه برای خود حریمی قائل نبودند و به روش برخی از حکما و جباران، خود را از مردم جدا نمیکردند و همین موضوع باعث سهولت در الگوگیری از این اسوههای بزرگ الهی شده است؛
✍️ بیشک یکی از بزرگترین و ملموسترین این الگوها برای بشریت و مخصوصاً ما ایرانیان، حضرت رضا (ع) میباشند که در این مجال به چند روایت کوتاه درباره سیره اخلاقی آن امام همام میپردازیم:
⬅️ «ابراهیم بن عباس» میگوید: «هیچگاه ندیدم که امام رضا (ع) در سخن، بر کسی جفا ورزند و نیز ندیدم که سخن کسی را پیش از تمام شدن قطع کنند؛ هرگز نیازمندی را که میتوانستند نیازش را برآورده سازند، رد نمیکردند؛ و هرگز ندیدم به کسی از خدمتکاران و غلامانشان بدگوئی کنند؛ و چون سفرهی غذا به میان میآمد همهی افراد خانه حتی دربان و مهتر را نیز بر سفرهی خویش مینشاندند و آنان همراه با امام، غذا میخوردند؛ هیچگاه خندهی حضرت به صورت قهقهه نبود، بلکه تبسم مینمودند؛ در حضور دیگری پایشان را دراز نمیفرمودند؛ کار خیر و انفاق پنهان بسیار داشتند، و بیشتر در شبهای تاریک مخفیانه به فقرا کمک میکردند...» [إعلامُالوَریٰ ص ٣١۴]
⬅️ «مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عَبَّاد» می گوید:
لباس امام رضا (ع) در خانه، درشت و خشن بود، اما هنگامیکه در مجالس عمومی شرکت میفرمودند (لباسهای خوب و متعارف می پوشیدند) و خود را میآراستند. [همان]
⬅️ در روایت دیگری آمده که شبی امام میهمان داشتند و در میان صحبت، برای چراغ خانه، مشکلی پیش آمد، میهمان دست پیش آورد تا چراغ را درست کند ولی امام نگذاشتند و خودشان این کار را انجام داده و فرمودند: ما خاندانی هستیم که میهمانان خود را بهکار نمیگیریم (و آنان را احترام میکنیم) [کافی ج٧ ص ٢٨٣]
⬅️ همچنین در روایت آمده: روزی شخصی که امام را نمیشناخت در حمام از امام درخواست نمود تا او را کیسه بکشند و امام هم بدون نکتهای مشغول به شستن او شدند؛ در این هنگام، فردی وارد شد و حضرت را شناخت و به آن شخص معرفی نمود؛ او با شرمندگی شروع به عذرخواهی کرد، ولی امام، همچنان او را کیسه میکشیدند و دلداری میدادند که اشکالی ندارد. [مناقب ج ۴ ص ٣۶٢]
⬅️ مردی از اهالی بلخ میگوید: در سفر خراسان با امام رضا (ع) همراه بودم، روزی امام سفرهای گستردند و همهی خدمتگزاران و غلامان حتی سیاهان را بر آن سفره نشاندند تا همراه ایشان غذا بخورند؛ من به امام عرض کردم: فدایتان شوم، بهتر نیست اینان بر سفره جداگانهای بنشینند؟ حضرت فرمودند: پروردگار همه یکی است و همچنين پدر و مادر همه ما یکی است و (بزرگی) و بهره هر کس هم به اَعمال اوست. [کافی، ج ٨، ص ٢٣٠]
⬅️ در روايت دیگری نیز آمده که غریبی درب خانه امام آمد و سلام کرد و گفت: من از دوستداران شما و پدران و اجدادتان هستم، از حج باز گشتهام و خرجی راه تمام نمودهام، اگر میتوانید مبلغی به من مرحمت فرمائید تا خود را بهوطنم برسانم، و انشاالله در آنجا از جانب شما، معادل همان مبلغ را به مستمندان صدقه خواهم داد، زیرا من در شهر خویش فقیر نیستم و اینک در سفر نیازمند شدهام؛
امام دویست دینار آوردند و از بالای درب، دست خویش را بیرون آورده و به آن فرد دادند و فرمودند: «این دویست دینار را بگیر و توشهی راه کن و به آن تبرک بجوی و لازم هم نیست که از جانب من معادل آن را صدقه بدهی...»
وقتی آن شخص دینارها را گرفت و رفت؛ اهل خانه از حضرت پرسیدند چرا از بالای درب، دینارها را به او دادید؟ و امام در جواب فرمودند: تا شرمندگی نیاز و سؤال را در چهرهی او نبینم. [مناقب، ج ۴، ص ٣۶٠]
✍️ آنچه گذشت، تنها بخش کوچکی از سیره اخلاقی حضرت رضا (ع) بود که با دقت در آن، متوجه میشویم که حضرات معصومین، در تربیت پیروان خود، تنها به گفتار اکتفا نمیکردند و با رفتار و کردار خود، آنها را هدایت میفرمودند تا شیعیان بتوانند با الگوگیری از آنها، به زندگی خود، رنگ خدایی زده و به سعادت دنیا و آخرت نائل شوند.
✍️ این مبحث ادامه دارد و انشاالله به شرط حیات و توفیق الهی، در روزبرگ فردا بازهم از سیره رضوی سخن خواهیم گفت...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ٣»
✍️ مناسبت روز: در دو روز گذشته به مناسبت ایام میلاد باسعادت حضرت علیبنموسیالرضا (ع) از سیره قرآنی، عبادی و اخلاقی آن امام همام سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز از سیره تربیتی آن حضرت سخن خواهیم گفت؛
«تربیت» عبارت است از شکوفاسازی استعدادهای وجودی و جهت دهی آنها به سوی کمال، و از ضروریترین نیازهای بشریت در عالم دنیاست؛ چنانچه آدمی بدون تربیت صحیح در زندگی ره به جایی نخواهد برد و بههمین دلیل، تربیت بشر از مهمترین اهداف پیامبران و اساسیترین پیام کُتُب الهی است؛
بر اساس مکتب اهلبیت (ع) بر هر پدر و مادر مسلمان لازم است که در رابطه با تربیت فرزندان خود همت مضاعف نموده و برای ایفای درست این نقش، با الگوگیری از سیره گفتاری و رفتاری معصومین (ع)، خود را به سِلاح تربیت اسلامی مجهز سازند؛ لذا در این نوشتار کوتاه، نکاتی از سیره رضوی در رابطه با تربیت فرزند صالح را یادآور میشویم؛
💠 آغاز تربیت، قبل از انعقاد نطفه و تولد فرزند:
از نگاه اسلام، «تربیت» جریانی مستمر و فعالیتی تدریجی است که نه مرزی میشناسد و نه زمان و نه مکانی؛ بلکه زمان آن به درازای عُمر آدمی و ابعاد آن به وسعت وجودی عالَم پهناور است؛ بنابراین درخت تربیت انسان، زود ثمر نمیدهد و نباید انتظار داشت که چند شبه، یا چند ماهه، و یا حتی چند ساله در امر مهم و پیچیده تربیت، معجزهای صورت پذیرد؛
برهمین اساس در مکتب اهلبیت (ع) تأکید شده که برای تربیت فرزندی صالح، باید از سالها قبل از تولد او، مقدمات ویژهای را فراهم کرد و بعد از تولد نیز به تدریج به ابعاد مختلف تربیتی فرزند پرداخت؛ لذا در دستورات اسلامی، مواردی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب اسلامی ازدواج»، «توجه ویژه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبتهای ایام بارداری» از مقدمات تربیتی قبل از تولد برای بهدست آوردن فرزند صالح است که در سیره رضوی و کلام اهلبیت به آنها اشاره شده که در این مجال به بخشی از آنها میپردازیم:
✅ انتخاب همسر صالح و شایسته:
امام رضا (ع) فرمودند: «هیچ سودی برای مرد بهتر از همسر صالح، که شوهر هنگام دیدنش خوشحال شود و در غیاب شوهر، نگهدار خود و اموالش باشد، نیست».
✅ رعایت آداب ازدواج:
پس از انتخاب همسر شایسته، مهمترین هدف ازدواج از نگاه اسلام، تولید نسل و تربیت فرزندان صالح است، لذا در روایات توصیه شده که زوجین ضمن رعایت تمامی آداب اسلامی نکاح، از خداوند فرزندانی سالم و صالح طلب کنند؛ چنانچه امام رضا (ع) در این زمینه فرمودند: «هنگامی که زن به خانه تو وارد شد، پیشانیاش را ببوس، او را به طرف قبله بِنشان و بگو: «خداوندا، او را به امانت گرفتهام و با میثاق تو، او را بر خود حلال کردهام؛ پروردگارا، از او فرزندانی با برکت و سالم، روزیام کن و شیطان را درنطفهام، شریک مساز و سهمی برای او قرار مده» (فِقْهُ الرِّضا)
⬅️ البته در رابطه با شرایط انعقاد نطفه و توجه ویژه به مواقع و مسائل پیرامون آن نیز در روایات، نکات زیادی وارد شده، چنانچه شیخ صدوق در حدیث اول مجلس هشتاد و چهارم کتاب شریف «امالی»، حدیث مفصلی را از سفارشات پیامبر اکرم (ص) به امیرالمؤمنین (ع) در این زمینه آورده که با عنایت به کوتاهی مجال، مطالعه آن را به خود عزیزان واگذار مینمائیم؛
✅ مراقبتهای ایام بارداری:
در مکتب اهلبیت پس از انعقاد نطفه، به مراقبتهای ایام بارداری نیز توجه ویژهای شده، و به نکاتی از جمله: توجه به وضعیت روانی همسر و ایجاد آرامش برای او در منزل و خارج از آن، خواندن و گوش دادن به قرآن کریم و برخی از ادعیه و اذکار، و همچنین تغذیه حلال و سالم و مقوی برای مادر تأکید شده است؛ چنانچه در حدیثی از امام رضا(ع) آمده که فرمودند: «به همسر باردارتان «کُندر» بدهید، تا اگر حمل او پسر باشد، پاکیزه قلب ودانشمند و شجاع گردد و اگر دختر باشد، خوش اخلاق و زیبا شود» (همان)
✍️ این مبحث ادامه دارد و انشاالله به شرط حیات و توفیق الهی، در روزبرگ فردا نیز از سیره رضوی برای تربیت فرزندانی صالح، سخن خواهیم گفت...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ۴»
✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته به مناسبت میلاد امام رضا (ع) از سیره قرآنی، عبادی، اخلاقی و تربیتی حضرت، سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز به ادامه مبحث تربیت کودک صالح در سیره رضوی میپردازیم؛
دیروز عرض شد که طبق سیره اهل بیت (ع) برای تربیت فرزندی صالح باید از سالها قبل از تولد او، مقدمات ویژهای را فراهم نمود و بعد از تولد نیز به تدریج و با صبر و حوصله به ابعاد مختلف تربیتی او بپردازیم؛ و همچنین اضافه کردیم که در سیره تربیتی امام رضا (ع) مسائلی چون انتخاب همسر شایسته، لزوم رعایت آداب ازدواج، توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه و مراقبتهای ایام بارداری، بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است؛ و اینک ادامه مبحث را با ارائه چند گام تربیتی بعد از تولد کودک آغاز مینمائیم:
⬅️ «خواندن آوای توحیدی اذان»
اولین گام تربیتی بعد از تولد نوزاد، خواندن اذان و اقامه در گوشهای اوست؛ چنانچه امام رضا(ع) فرمودند: «هنگام تولد فرزند، درگوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویید» تا فضای هستیاش را از نسیم خوش توحید و بندگی عطرآگین نمائید.
⬅️ «انتخاب نام نیکو»
گام دوم، گذاشتن نام نیکو است؛ چنانچه در برخی روایات و کلام بزرگان به اثر وضعی نام نیکو بر طفل در دنیا و آخرت اشاره شده و آن را مایهی سربلندی و افتخار فرد دانستهاند؛ همچنان که نام زشت را باعث سرشکستگی و احیاناً احساس حقارت انسان دانستهاند؛ چراکه نام انسان تا پایان عمر، همیشه همراه اوست و آدمی همواره با آثار خوب و بد آن مواجه است؛ لذا ائمه طاهرین (ع) بر این موضوع تأکید فراوان نمودهاند؛ چنانچه امام هشتم، نام نیکوی «محمد» را بر فرزندِ دلبندشان نهادند و از تأثیر این نام نیکو چنین پرده برداشته و فرمودند: «خانهای که در آن نام «محمد» باشد، (اهالی آن خانه) روز و شبشان را با خیر و نیکی به پایان میرسانند» (فِقْهُ الرِّضا)
⬅️ تأکید بر حفظ سلامت جسمی کودک:
دین اسلام، تأکید بر پرورش همه ابعاد انسانی دارد، هر چند در تربیت اسلامی، پرورش ابعاد معنوی، هدف اصلی و نهایی است، اما مسلماً دستیابی به این هدف بزرگ در پرتو داشتن جسمی سالم و قوی امکانپذیر است؛ لذا در سیره تربیتی امام رضا (ع)، علاوه بر تأکید بر ابعاد معنوی زندگی، به رعایت بهداشت، تغذیه سالم و همچنین عوامل غیر مادی مؤثر در سلامتی فرزند مانند «عقیقه کردن برای پسر و دختر، تراشیدن موهای سر نوزاد در روز هفتم تولد و معادل وزن موها طلا یا نقره صدقه دادن»و... توجه ویژه شده است؛
همچنین حضرت در سخن دیگری تأکید فرمودند: «فرزندانتان را در روز هفتم ختنه کنید، زیرا ختنه باعث پاکی بیشتر و رشد سریعتر آنها می شود» (همان)
علاوه بر اینها، در سیره عملی حضرت نیز به تغذیه سالم و مقوی فرزند توجه ویژه شده، چنانچه یحیی صنعانی میگوید: بر حضرت رضا(ع) وارد شدم، در حالی که به حضرت جوادالائمه (ع) موز میدادند.
⬅️ صحبت نمودن با نوزاد:
اکثر مردم فکر میکنند که چون قدرت درک نوزاد اندک است و توان فهم معانی کلمات را ندارد، صحبت کردن با او بی معناست؛ ولی برخلاف این برداشت، از نظر علمی ثابت شده که کودک حتی در شکم مادر نیز پس از تکمیل اعضای شنوایی، صداها راشنیده و سخنان ما را احساس میکند؛ لذا بدیهی است که کودک پس از تولد، صحبت و توجه والدین را نوعی اظهار محبت و ابراز عاطفه میداند و با وجود ضعف و نقصان در برخی حواس او، گاه با لبخند و زمانی با حرکات دست و پا به آن پاسخ میدهد؛
علاوه بر این، مشاهده چگونه سخن گفتن والدین، به ویژه حرکات لبها، زمینه مساعدی برای آموزش سخن گفتن کودک پدید می آورد؛ چنانچه راوی میگوید هنگامی که امام جواد(ع) به دنیا آمدند، حضرت رضا(ع) در تمام طول آن شب با فرزندشان سخن میگفتند؛
⬅️ محبت بر فرزند، بهعنوان کلید تربیت:
بیشک «محبت» در دنیا، داروی شفابخش دردها، تسکین دهنده قلبها و بهترین راه حل مشکلات و ناسازگاریهای تربیتی است؛
محبت صحیح و بجا، در هر مکان و زمان و در هر مقطع و سن، وسیلهای کارآمد و مؤثر است و همگان در هر موقعیتی که باشند به عاطفه و محبت نیازمندند؛ اما کودکان و نوجوانان بیش از دیگران، تشنه جام زلال محبتند و کلید اصلاح رفتارهای احتمالی نابجا وناقص کودکان از نگاه اهلبیت (ع) محبت است؛ چنانچه در سیره امام رضا(ع) از این شیوه مؤثر تربیتی به شکلهای گوناگون استفاده شده است و حضرت گاهی اوج محبت خود را به فرزند گرامیشان در قالب جمله زیبای «بابی انت و امی» نشان میدادند و زمانی ایشان را در حضور مردم در آغوش گرفته، به سینه خود میفشردند و میبوسیدند تا مردم محبت به فرزند را بیاموزند.
✍️ این مبحث ادامه دارد...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ۵»
✍️ مناسبت روز:
قبلاً عرض شد در سیره حضرت رضا (ع) مسائلی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب ازدواج»، «توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبتهای ایام بارداری» بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است و در ادامه به شش گام تربیتی بعد از تولد کودک از جمله: «خواندن آوای توحیدی اذان در گوش نوزاد»، «نامگذاری نیکو»، «مراقبت و حفظ سلامتی کودک»، «اهمیت صحبت با طفل» و «محبت به عنوان کلید تربیت» اشاره کردیم و اینک ادامه مبحث و گام هفتم:
✅ احترام به فرزند:
بی شک هر انسانی در هر مقطع سنی، با توجه به برداشتی که از ارزش و منزلت خویش دارد، برای خود احترام و شخصیتی قائل است و دوست دارد که مورد احترام دیگران واقع شود؛
کودکان نیز هر چند به رشد اجتماعی و عقلانی کامل نرسیدهاند، اما برای خود احترام قائلند؛ بدین جهت، رفتار احترامآمیزِ والدین و مربیان، نقش مؤثری در تربیت و رشد آنان دارد؛ چنانچه محمد بن ابی عباد، که به دستور فضل بن سهل، امور نگارش حضرت رضا(ع) را به عهده گرفته بود، میگوید: حضرت رضا(ع) همواره از فرزند بزرگوارشان «محمد» با کنیه [که نزد عرب علامت بزرگداشت و احترام است] نام میبردند و میفرمودند: «ابوجعفر» به من چنین نوشت و من به ابوجعفر چنین نوشتم؛ با آنکه امام جواد(ع) در مدینه به سر میبردند و در سنین کودکی بودند، اما حضرت رضا (ع) ایشان را بسیار احترام کرده و نامههایی که از حضرت جوادالائمه (ع) به ایشان میرسید را با کمال بلاغت و نیکویی پاسخ میدادند.
✅ گام هشتم، تشویق و ایجاد انگیزه:
بیشک تشویق بجا و مناسب، در فرزندان ایجاد انگیزه و شوق میکند و آنان را برای انجام کارهای پسندیده و بزرگ آماده میسازد؛ لذا میتوان تشویق را نردبان پیشرفت و موفقیت کودکان دانست؛ چنانچه زکریا بن آدم می گوید: خدمت امام رضا(ع) بودم که حضرت جواد (ع) دستها را بر زمین نهاده و سرشان را به طرف آسمان بلند کرده و به فکر فرو رفتند؛
امام رضا(ع) به ایشان فرمودند: جانم به فدایت باد، در چه موضوعی چنین اندیشه می کنی؟ جوادالائمه (ع) فرمودند: در آنچه نسبت به مادرم فاطمه (س) انجام دادهاند، میاندیشم؛ و سپس در رابطه با گرفتن انتقام از قاتلین حضرت زهرا (س) سخن گفتند؛
در این حال، امام رضا(ع) غیرت و شجاعت فرزند گرامیشان را ستودند و برای تشویق ایشان، حضرت را به خود نزدیک ساخته، بین دو چشم ایشان را بوسیده و فرمودند: پدر و مادرم به فدایت باد، براستی که تو برای امامت، شایستگی لازم را داری»
✅ گام نهم، نظارت مستمر والدین:
زندگی صحنه درس و تجربه است و بدیهی است آنانکه عمر زیادتری نموده و تجارب بیشتری کسب کردهاند، در رویارویی با دشواریها، ازتوان بالاتری برخوردارند؛
بنابراین کودکان که بهره کمتری از تجربه دارند، همواره به نظارت و کمک والدین خود نیازمندند؛ و نظارت مستمر و حساب شده بر وضعیت اخلاقی، تحصیلی و رفتاری فرزندان، یک ضرورت انکارناپذیر در امر تربیت است؛ و این نظارت میبایست در زمان حضور و حتی در زمان سفر و به صورت غیرحضوری نیز انجام شود؛ چنانچه در سیره رضوی میبینیم که حضرت رضا(ع) وقتی به سبب فشار مأمون، ناگزیر مدتی را دوراز وطن و خانواده به سر بردند، به شکلهای گوناگون همچون نامه و پیامهای شفاهی از دور بر وضعیت فرزندشان جوادالائمه (ع) نظارت می کردند و راهنماییهای لازم را به ایشان ارائه میفرمودند؛ چنانچه حضرت در نامهای به فرزند گرامیشان چنین نوشتند: «ای اباجعفر، به من اطلاع دادند که خدام، هنگام خروج ازخانه، شما را از درب کوچک، بیرون میبرند و این به خاطر بخل آنهاست تا از شما به کسی خیری نرسد؛ پس [فرزندم] به حقی که بر گردن تو دارم، از تو میخواهم که ورود و خروجت فقط از در بزرگ (و اصلی خانه) باشد و هنگامی که خواستی از خانه خارج شوی، همراه خود طلا و نقره داشته باش و هر که از تو چیزی درخواست نمود، عطا کن...
[ای فرزندم بدان که] این سفارش من به خاطر رشد و رفعت مقام توست، پس به دیگران انفاق کن و از خدای صاحب عرش، ترس فقر وتنگدستی نداشته باش.
✍️ این مبحث ادامه دارد...
@shahidtoraji213
✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «سیره رضوی ۶»
اما در چند روز گذشته از سیره قولی و عملی امام رضا (ع) سخن گفتیم و عرض کردیم که در سیره تربیتی حضرت مسائلی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب ازدواج»، «توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبتهای ایام بارداری» بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح قبل از تولد اوست، و در ادامه به چند گام تربیتی بعد از تولد کودک از جمله: «گفتن آوای توحیدی اذان در گوش نوزاد»، «نامگذاری نیکو»، «مراقبت و حفظ سلامتی کودک»، «اهمیت صحبت با نوزاد»، «محبت و احترام به فرزند»، «تشویق» و «نظارت مستمر والدین» اشاره کردیم و اینک ادامه مبحث را تقدیم مینمائیم:
✅ گام دهم، ضرورت استقلال وخودکفایی فرزند:
همگام با رشد جسمانی و افزایش سن کودک، توقعات و انتظارات مردم از او افزایش می یابد و باید خود را برای ایفای نقش در جامعه آماده سازد؛
از طرفی، وابستگی زیاد فرزند به والدین، به ویژه به پدر، نه مطلوب است و نه همواره ممکن؛ زیرا امکان پیش آمدن موقعیت ویژه و محروم شدن فرزند از کمک والدین انکارناپذیر است؛ بنابراین، پدر و مادر باید ضمن تربیت و نظارت صحیح و حساب شده، به تدریج زمینه استقلال و خودکفایی را در فرزندانشان به وجود آورند و با واگذاری مسئولیت به آنان، قدرت اداره زندگی را در آنها تقویت کنند؛
لذا با دقت در سیره تربیتی امام رضا (ع) نیز متوجه میشویم که بر این موضوع مهم تأکید شده، به صورتی که آن حضرت به خوبی برای فرزند گرامیشان آیندهنگری نموده و چون میدانستند حضرت جواد (ع) در اوایل نوجوانی، مسئولیت بزرگ رهبری جامعه اسلامی را به عهده خواهند گرفت با واگذاردن مسؤولیتهای مختلف به ایشان، قدرت مدیریت و رهبری را در حضرت تقویت مینمودند؛ و بر همین اساس هنگامی که امام رضا (ع) درمدینه بودند، اداره امور را عملاً به فرزند گرامیشان واگذار کرده بودند؛ چنانچه حنان بن سُدير میگوید: حضرت جواد(ع) در کودکی اداره امورحضرت رضا (ع) را در مدینه به عهده داشتند و به خادمان حضرت امر و نهی کرده وهیچ یک از خدمتگزاران با ایشان مخالفت نمیکردند؛ بدین معنا که حضرت جواد (ع) چنان مدیریت میفرمودند که جایی برای مخالفت باقی نمیماند. (اثبات الوصية، ص٢١٢)
✅ گام یازدهم، پرورش بُعد عقلانی کودک:
از نگاه مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، تربیت باید همه جانبه باشد و پرورش بُعد عقلانی و شکوفاساختن استعداد، منطق و استدلال در فرزند، یکی از مهمترین ابعاد تربیتی است؛ چرا که منطقی بار آوردن فرزند، سبب میشود که او درست بیندیشد و درست تصمیم بگیرد؛ و همچنین منطقی رفتار کند و در صورت لزوم بیهیچ هراسی از دیدگاهها و رفتارهای خود، دفاع نماید؛
سیره تربیتی امام رضا(ع) از این منظر نیز الگویی کامل برای همه رهروان اهلبیت عصمت و طهارت (ع) است؛ چنانچه بُنان بن نَافِع نقل میکند که روزی مأمون از جایی که حضرت جوادالائمه (ع) همراه با کودکان بازی میکردند، میگذشت؛ کودکان از ترس (او و نگهبانانش)، میدان بازی را ترک کردند و تنها حضرت جواد (ع) آنجا ایستادند؛
پس مأمون از ایشان پرسید: چرا همراه دیگر بچهها فرار نکردی؟ حضرت فرمودند: «من گناهی مرتکب نشدهام تا از ترس بگریزم و جاده هم تنگ نیست تا آن را برای شما باز کنم، پس از هر جا میخواهید عبور کنید»؛ مأمون (که از پاسخ آن کودک شگفت زده شده بود) پرسید: تو کیستی؟ و حضرت فرمودند: «من محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام هستم ... و مأمون اعتراف کرد بهراستی که تو فرزند حضرت رضا (ع) هستی» (مناقب آل ابیطالب، ج ۴، ص ۳۸۹)
✍️ آنچه در چند روز اخیر گذشت، تنها بخش کوچکی از اصول تربیتی فرزند در سیره رضوی بود، که امیدوارم با الگوگیری از اهلبیت عصمت و طهارت بتوانیم فرزندانی صالح، تربیت کرده و نسلی مؤمن و متعهد از خود به یادگار بگذاریم، «انشاالله».
@shahidtoraji213