#یادداشت_تخصصی #مرورتجربه_ها تجربه مشهد، عبرت همدان! نویسنده: سید امیر حسینی، دکتری معماری رئیس شورای شهر مشهد گفت: "مهم‌ترین دغدغه شهرداری در منطقه ثامن برگرداندن فضای زندگی و فعالیت به این محیط است." چرا زندگی و فعالیت از محله ثامن (بافت اطراف حرم رضوی) رخت بربسته؟ که رئیس شورای شهر باید چنین گفته باشد؟ تصور کنید این سرنوشت بافت تاریخی همدان در سال های آتی نیست؟ زمانی که به اسم ساماندهی مشاغل درصدد جابجایی کسبه ایم! تجربه مشهد! در سال 72 طرحی با عنوان بهسازی و نوسازی بافت اطراف حرم تهیه شد. طرح راهبردی در سال 74 تهیه و در سال 75 مصوب شد. اگر چه بنا بود 360 هکتار مشمول این طرح باشد اما در سال 78 با محدود شدن محدوده تنها در محدوده ثامن مصوب کمیسیون ماده 5 شد. استقبال بخش خصوصی از ساخت و ساز در محدوده سبب بازنگری در سال 86 و افزایش مداخله شد تا جایی که در سال 87 دوباره در کمیسیون ماده 5 مطرح و مصوبه دیگری گرفت. از سال 92 و با عیان شدن مشکلات اجرای طرح کم کم اعتراض مردم، فعالین اجتماعی و شهرسازان بالا گرفت. منتقدان تجاری سازی غیرمتناسب و چندین برابری سرانه ها و حتی بیش از کشش خرید زائران، برون رانی اهالی و کسبه ساکن محدوده، تخریب بناهای تاریخی، تاکید بر تجمیع و واسپاری پلاک ها به سرمایه گذاران بزرگ و نادیده گرفتن حقوق مالکان خرد. و در نهایت خالی کردن بافت از اهالی و بیگانه کردن مردم مشهد با گذشته شهر مشهد را از مشکلات این طرح میدانند. تاجایی که به گفته دکتر گیوه چی، مدیر مکتب بافت و فعال اجتماعی مشهد، از بین بردن سکونت در بافت اطراف حرم آسیب جدی به هویت فرهنگی و اجتماعی مشهد زده است. در حالی که هسته تاریخی شهر حول حرم از مشهدی ها تهی شده است. حتی واحدهای مسکونی نیز عمدتا توسط دلالان یا زائرانی که سالی یکی دو بار به مشهد می آیند اشغال شده اند (یا دقیق تر خالی نگه داری میشوند). مشهدی ها دچار فراموشی تاریخی شده اند. این فراموشی موجب چندپارگی فرهنگی در مشهد شده است. محور اصلی چنین کودتای فضایی علیه مجاورین و حتی خود حرم مطهر، طرح تفصیلی شرکت طاش بوده است. تخریب بناهای تاریخی، تجمیع پلاک ها تا رسیدن به مگاپروژه ها، نادیده گرفتن حقوق اهالی و مالکان خرد، برون رانی اهالی و کسبه، خالی کردن بافت از خدمات خرد محلی و تجاری سازی افسارگریخته در بافت تاریخی به صورت مگامال ها و مجتمع های تجاری بزرگ از جمله تبعات این طرح بوده است. عبرتی برای همدان! اهالی و کسبه، دو رکن اساسی در بافت تاریخی همدان هستند. اگر چه در صددیم کسبه را به اسم جابجایی مشاغل ناسازگار بیرون کنیم! اهتمام بیشتری برای بیرون کردن اهالی هم داریم! برای این کار به قول دکتر سجادزاده، مرکز محلات بافت تاریخی را پارکینگ خودرو کردیم (پل پهلوان ها) و اگر جایی فکر بهتری داشته ایم سراغ تاسیس پارکینگ طبقاتی رفته ایم (آقاجانی بیک) بدون توجه به حقوق مالکانه ضابطه های سخت تعریف کرده ایم .(یکی دو طبقه) که آن هم گاهی به نفع افراد ذی نفوذ نادیده گرفته ایم. امید واریم تجربه مشهد، عبرتی برای بافت تاریخی همدان باشد. و با بهانه هایی مثل مشاغل ناسازگار، فرسودگی بافت، تجمیع و بلندمرتبه سازی و البته مهم تر از همه این ها ضوابط شهری دور از واقعیت و سنت تاریخی بافت، اهالی و کسبه را مجبور به ترک بافت نکنیم. بلکه به عکس بافت را سرشار از زندگی و محل رجوع همه همدانی ها بدانیم جایی که تاریخ شهر یکپارچگی فرهنگی شهر را حفظ کند. شهری که با مهاجرت اقوام مختلف در حال بزرگ شدن است و نیاز به حلقه وصلی دارد. اطلاعات تاریخی طرح طاش را از اینجا برداشته ایم: https://qudsonline.ir/x7sLt @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

نشست دوم بافت تاریخی همدان با موضوع پیشگیری از جرم از طریق طراحی CPTED برگزار شد. یکی از موضوعاتی که دراین نشست مورد بررسی قرار گرفت، تاثیر ضوابط شهری در برون رانی اهالی و کسبه بود. در این ویدئو بخشی از صحبت های دکتر عراقچی عضو هیئت علمی معماری دانشگاه بوعلی سینا را خواهید دید که بر راهکارهای مختلف در سه عرصه برنامه ریزی شهری، طراحی شهری و معماری برای تامین امنیت در بافت های شهری تاکید دارند. #همدان #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه #بافت_تاریخی #بازارتاریخی #شهرسازی #معماری #طراحی_شهری #برنامه_ریزی_شهری #مدیریت_شهری #CPTED #جرم #پیشگیری_ازجرم #امنیت #امنیت_محیطی @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

نشست دوم بافت تاریخی همدان با موضوع پیشگیری از جرم از طریق طراحی CPTED برگزار شد. در این ویدئو بخشی از صحبت های دکتر محمدیان منصور عضو هیئت علمی معماری دانشگاه بوعلی سینا را خواهید دید که با معرفی نظریه چشمان ناظر، مصادیقی از آن را در بافت تاریخی و سنت شهرسازی ایرانی برمی شمارند. #همدان #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه #بافت_تاریخی #بازارتاریخی #شهرسازی #معماری #طراحی_شهری #برنامه_ریزی_شهری #مدیریت_شهری #CPTED #جرم #پیشگیری_ازجرم #امنیت #امنیت_محیطی @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

نشست دوم بافت تاریخی همدان با موضوع پیشگیری از جرم از طریق طراحی CPTED برگزار شد. در این ویدئو بخشی از صحبت های دکتر سعید حاجی بابایی را خواهیم دید. #همدان #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه #بافت_تاریخی #بازارتاریخی #شهرسازی #معماری #طراحی_شهری #برنامه_ریزی_شهری #مدیریت_شهری #CPTED #جرم #پیشگیری_ازجرم #امنیت #امنیت_محیطی @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی کدام بافت فرسوده: نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی نویسنده: سید امیر حسینی با نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی در بیش از دو دهه اخیر در همدان، خواهیم دید مناطقی که اکنون به عنوان بافت فرسوده همدان شناخته میشوند در حدود 65 درصد بازسازی شده اند. در حالی که بر طبق این آمار، محلات متعددی در همدان هستند که با وجود فرسودگی، در بهترین حالت حدود 37 درصد و در بسیاری محلات چیزی حدود 10 درصد بازسازی شده اند. حسینی در این گزارش با اشاره به تکلیف قانونی بازبینی محدوده ها به این نکته اشاره دارد که اگر قرار است مشوق هایی مثل حذف پارکینگ، طبقه اضافه و پروانه رایگان شامل بافت فرسوده باشد باید به محلات هدف برخورد کند و نه محلاتی که از رونق ساخت برخوردارند. متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی کدام بافت فرسوده: نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی نویسنده: سید امیر حسینی با نگاهی به آمار پروانه های صادر شده ساختمانی از دهه 80 تاکنون، خواهیم دید در حدود 62 درصد از ساختمان های موجود در این مناطق، نوسازی شده اند! تعداد پروانه های صادر شده در این مدت نشان میدهد که ساخت و ساز در این محدوده ها از رونق خوبی برخوردار است. محدوده های بافت فرسوده، اکنون در صدور پروانه ساختمانی، عوارض ساختمانی و سطح اشغال از مزایای خوبی برخوردارند. یعنی سال هاست از جیب همه مردم شهر (حتی ساکنین حاشیه ها و محلات کم برخوردار) به مالکین محدوده های پررونق شهر یارانه می دهیم! سطح اشغال بیشتر مانع از رسیدن نور و باد به همسایه ها خواهد شد. طبقه اضافه یعنی افزایش تراکم جمعیتی، ترافیک و ... برای ساکنین محله! تخفیف در صدور پروانه، یعنی از تخفیف از جیب ساکنین باقی مناطق شهر! البته به یاد داشته باشیم، این مشوق ها و یارانه ها نوعی عدالت جبرانی هستند. جبران نابرابری های فضایی گذشته! و تشویق به نوسازی محلاتی که در برابر بلایای طبیعی، به شدت آسیب پذیرند! پس زمانی این تخفیف ها و مشوق ها مشروع خواهند بود که به محلات واقعا فرسوده اختصاص پیدا کنند و نه محدوده های پررونق! وزارت راه و شهرسازی بهمن سال گذشته، مصوبه 19 بندی به استان ها ابلاغ کرد. که در آن مشوق ها بیشتر هم شده اند! متاسفانه علی رغم تلاش های دستگاه های درگیر، نظیر راه و شهرسازی، شهرداری، شورای شهر و بدنه کارشناسی استانداری، برای تدقیق و بازتعریف محدوده های بافت فرسوده، شنیده ها حاکی از آن است که محدوده های بافت فرسوده ابقاء شدند! این در حالی است که تکلیف قانونی وزارت راه به استان، در خصوص بازتعریف محدوده های بازآفرینی از خرداد1400 روی زمین مانده است! @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#نقدسیاستی حکمرانی نرم شهری: نقد یکسان سازی هزینه پروانه ساختمانی در همدان نویسنده: سعید ملکی، کارشناس ارشد طراحی شهری «برای اولین بار در کشور هزینه عوارض صدور پروانه ساختمانی در سطح استان همدان به طور یکسان مبلغ 4 میلیون تومان تعیین شده که این مصوبه در تمام شهرهای استان در حال اجرا است.» (هگمتانه، 8/5/2) این متن خبری است که مرداد ماه سال جاری منتشر شده است. ملکی در یادداشت خود، به سه دلیل این تصمیم را در استان همدان، غلط و مخرب میداند. بی اثر کردن ابزار حکمرانی دولت، بی اثر کردن ابزار توزیع ثروت و در نهایت قانون نفرین میانگین و ظلم و لطف نامتوازن! متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#نقدسیاستی حکمرانی نرم شهری: نقد یکسان سازی هزینه پروانه ساختمانی در همدان نویسنده: سعید ملکی، کارشناس ارشد طراحی شهری «برای اولین بار در کشور هزینه عوارض صدور پروانه ساختمانی در سطح استان همدان به طور یکسان مبلغ 4 میلیون تومان تعیین شده که این مصوبه در تمام شهرهای استان در حال اجرا است.» (هگمتانه، 8/5/2) این متن خبری است که مرداد ماه سال جاری منتشر شده است. در این یادداشت میخواهم به ابعاد مختلف این سیاست بپردازیم. به سه دلیل تصور میکنیم این تصمیم غلط و به ضرر شهروندان خواهد بود. 1- بی اثر کردن ابزار حکمرانی دولت: عوارض، مالیات و هزینه های صدور پروانه علاوه بر منبع کسب درآمد دولت ابزارهای حکمرانی او هم هستند. مثلا دولت برای افزایش تولید یک کالا در داخل کشور، عوارض گمرکی را افزایش و مالیات واحدهای تولیدی آن کالا را کاهش میدهد. برای نوسازی بافت های فرسوده، هزینه صدور پروانه را کاهش داده و به این ترتیب برای بخش خصوصی انگیزه ایجاد می کند. 2-بی اثر کردن ابزار توزیع ثروت: عوارض، مالیات و هزینه هایی که دولت میگیرد. یکی از ابزارهای مالی برای توزیع ثروت هستند. دولت با مالیات گرفتن از ثروتمندان، شرایط اولیه زندگی برای طبقات پایین جامعه را بهبود می بخشد. بدیهی است شهرداری ها در گذشته هزینه های کلانی برای توسعه محلات مرفه شهر کرده اند. و حالا یک راه برای بهبود شرایط محلات کم برخوردار شهر، هزینه کردن درامد های بالاشهر در این محلات است. 3- نفرین میانگین و ظلم و لطف نامتوازن: زمانی که از اعضای یک مجموعه میانگین میگیریم. کیفیت و توزیع آن پدیده را نادیده گرفته ایم. به طور مثال دو مجموعه اعداد زیر، هزینه های شهرداری مناطق مختلف شهر می باشد، مثل هزینه آسفالت مجدد، تامین پیاده راه، خدمات عمومی به واحد مسکونی و ... الف: {2، 3، 5، 10، 30} ب: {10، 9، 11، 8، 12} در مجموعه اول هزینه های شهرداری در محله مرفه شهر برابر 30 میلیون تومان، و در محله فقیر 2 میلیون تومان است! با این حال میانگین هر دو سری از اعداد 10 است! حالا ببینیم با تصمیم یکسان سازی هزینه صدور پروانه آن هم نه در یک شهر که کل استان چه خواهد شد؟ مناطق مرفه در مجموعه الف، 20 میلیون تومان تخفیف و مناطق محروم 8 میلیون تومان هزینه مضاعف دارند! در تصمیم واقعی استان، هزینه 4 میلیون تومانی صدور پروانه، اگر بیشینه هزینه های استان باشد، ظلم به اغلب ساکنین استان، اگر کمینه هزینه ها باشد، افزایش چندین برابری هزینه ها و بارمالی روی دوش شهرداری ها و حتی اگر میانگین صدور پروانه باشد، ظلم و لطفی نامتوازن است. ضمن این که این تصمیم با نادیده گرفتن عدالت جبرانی، عملا دست دولت برای حکمرانی را هم بسته است. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی ضوابط غیرهوشمند: مدیریت انگیزه تجمیع با ضوابط شهری نویسنده: امیرحسین میرزایی در این یادداشت، میرزایی با مرور و تحلیل و تجمیع ضوابط طرح تفصیلی و توانمندسازی همدان، تجمیع را از منظر سود اقتصادی مورد بررسی قرار داده است. در محدوده 70 تا 220 متر، که حدود 70 درصد از پلاک های مسکونی محدوده های غیررسمی همدان را شامل میشود. تجمیع موجب کاهش مساحت واحدها و کاهش سود اقتصادی سازنده است. متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان