شهرستان ادب
🔻سه رباعی از حکیم خیام
(امروز دوازدهم آذر سالگرد درگذشت شاعر برجستۀ فارسی، #خیام_نیشابوری است. حکیمی که رباعیهای او شهرت جهانی دارند و بیش از هرچیز در اشعارش به فلسفۀ هستی، مرگ و زندگی و ماهیت آنها میپردازد. به این مناسبت به بازخوانی سه رباعی برجستۀ او میپردازیم که با گوشِ جان اهالی ادب آشناست.)
▪️ جامیست که عقلْآفرین میزندش
صد بوسۀ مهر بر جبین میزندش
وین کوزهگرِ دهر، چنین جامِ لطیف
میسازد و باز بر زمین میزندش
***
آنانکه محیط فضل و آداب شدند
در جمع کمال شمع اصحاب شدند
ره زین شب تاریک نبردند برون
گفتند فسانهای و در خواب شدند
***
از رنج کشیدن آدمی حر گردد
قطره چو کشد حبسِ صدف، دُرّ گردد
گر مال نماند سر بماناد بجای
پیمانه چو شد تهی دگر پر گردد
☑️ @ShahrestanAdab
🔻اصل شادی و کانِ غم
(یادداشتی از #محمدقائم_خانی به مناسبت روز بزرگداشت حکیم #خیام_نیشابوری)
▪️«به آنها که دوصدسال است در حسرت متجدد شدن میسوزند، و آنهایی که نیم قرن یا بیشتر است که کابوسی جز تجدد ندارند، باید گفت تا دست به دست خیام ندهیم، اسیر این سیستم جهانی خواهیم بود. نه به مواهبش میرسیم، نه از شرش در امان خواهیم ماند. مسأله البته خیام نیست، بیشتر از آن کل سنت است ماست، منتها بعد از انقلاب توجهاتی گذرا به بخشی از سنت انجام شده که اتفاقا کارآ هم نبوده. سنت خودش پیشنهادهای آینده را درون خودش دارد، نمی شود هر تکه ای از سنت را به هر هدف دلخواهی وصلهپینه کرد. منتها ویژگی خاص خیام این است که کمتر در گیر و دار مصادره به مطلوب دستمالی شده. همین به ما امکان می دهد که از دامِ ادادرآورندگان رها شویم و کمی به تغییرات واقعی و حقیقی بپردازیم. به جای کپی برداری به حاق تغییر فکر کنیم و به جای دل خوش کردن به داشته ها، به دنبال سرمایه های واقعی در سنت باشیم. یکی از اصلی ترین نکات مورد توجه خیام در رباعیاتش، بنیاد دگرگون شونده حیات دنیاست...»
🔗 ادامۀ این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
shahrestanadab.com/Content/ID/11609
☑️ @ShahrestanAdab