🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
🔷وَ قَالَ ( عليه السلام ) : مَنْ جَرَي فِي عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ .
💠و درود خدا بر او فرمود: آن كس كه در پي آرزوي خويش تازد، مرگ او را از پاي درآورد.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت19
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
═════ ೋღ🍂🌸🍂ღೋ════
#حکمت19
1⃣:براساس این حکمت و امثال آن یعنی تلاش برای تحقق آرزوها مذموم است؟
2⃣:منطق امیرمومنان علیه السلام در تلاش انسان برای نیل به آرزوها چیست؟
#جواب:
با توجه به اهمیت بحث آرزوها و سوالات مکرر و متعددی که برای افراد در این زمینه پیش می آید به نظرم رسید که بحث کاملی درباره آرزو، انواع و اثار آن و روش مدیریت بهینه آرزوها از نهج البلاغه تقدیم کنم.
✳️حضرت بیش از ۲۶ بار مطالبی پیرامون آرزو در نهج البلاغه بیان فرموده اند که دسته بندی و منطق آن از قرار زیر است.(اگرچه متاسفانه در فهرست موضوعی پایان ترجمه مرحوم دشتی ۶۹ ادرس داده شده که بیش از نیمی از آنها اصلا ربطی به موضوع آرزوها ندارد)
#مقدمه: اگرچه اصل آرزو و آرزو داشتن یکی از لوازم طبیعی زندگی است و اساساً نیروی محرکه انسان ها برای فعالیت، تلاش، مبارزه و تحمل دشواریها آرزوهای آن هاست پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)نقل شده که فرمود: «الاَْمَلُ رَحْمَةٌ لاُِمَّتِی وَلَوْ لاَ الاَْمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا وَلاَ غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً; آرزو مایه رحمت براى امت من است و اگر آرزو نبود هیچ مادرى فرزندش را شیر نمى داد و هیچ باغبانى درختى نمى کاشت».۱
زیرا آرزوهاست که انسان را به تلاش و کوشش براى رسیدن به اهداف برتر و بالاتر وا مى دارد.
ولی از آنجا که اکثر انسان ها در اکثر اوقات گرفتار آرزوهای واهی، طولانی و مخرّب هستند؛لذا غالب بیانات حضرت پیرامون آرزوها جنبه سلبی، تحذیری و آسیب شناسانه دارد.
🌹آرزوها محصول تلاش ها
در #خطبه28 میخوانیم: " ... آگاه باشيد! همه در دوران آرزوئی بسر مي بريد كه اجل و مرگ بدنبال دارد با اين حال هر كس پيش از رسيدن اجلش، در همان دوران آرزوهايش به عمل پردازد، اعمالش به او منفعت مي بخشد و مرگش به او زياني نمي رساند، و آن كس كه در اين ايام آرزو پيش از فرا رسيدن اجل در عمل كوتاهي كند گرفتار خسران شده و فرا رسيدن اجل براي وي زيانبخش است."
💠انواع آرزوها
از مجموع بیانات امام علیه السلام میتوان دریافت که آرزوها بر دو نوع اند:
1⃣● آرزوهای #خوب: که سه ویژگی یا نشانه دارند:
۱. واقعی هستند
۲. قابل دسترسی هستند
۳. ارزش آن را دارند که در قالب دعا از خداوند مسالت شود.
بعنوان نمونه آرزوی شهادت که در #نامه53 سطر آخر برای خود و مالک اشتر مسالت کرده اند.
2⃣● آرزوهای #بد:که سه ویژگی یا نشانه دارند:
۱. واقعی نیستند.
۲. طولانی و دور از دسترس هستند.
۳. ارزش آن را ندارد که از خداوند مسالت شود.
🚫آثار مخرب آرزوهای بد:
۱_ ناکام مردن:
در #خطبه183 بند ۳ می خوانیم: " پیش از آن که اجل فرا برسد آماده باشید؛ زیرا ناگهان آرزوهای مردم با فرارسیدن اجل قطع شده، مرگ انها را در کام خود فروکشد و درِ توبه بسته می شود"
لذا در #حکمت19 فرمودند: " کسی مهار خود را به دست آرزوهایش بسپارد، با اجل از پای در میآید"
۲_کور شدن چشم دل: در #حکمت275 آمده است: " آرزوها چشم بصیرت را کور می کنند"
۳_ بیماری دل: در #حکمت228 می خوانیم : کسی که دلش با دنیاطلبی پیوند بخورد همواره قلبش گرفتار سه بیماری است: اندوهی رهانشدنی، حرصی جدانشدنی و آرزویی دست نیافتنی"
۴_ زشتی اعمال: #حکمت36 درباره رابطه آرزوهای طولانی با ارتکاب اعمال زشت می فرماید:" مَن اَطالَ الاَمَلَ اَساءَ العَمَلَ" هرکس آرزوهایش را طولانی قرار دهد، رفتارهایش زشت می شود.
۴_ وسیله شیطان شدن: حضرت در #نامه10 نهج البلاغه درباره معاویه ملعون می نویسند:" تو نازپرورده ای هستی که شیطان ... با تو به آرزوهایش می رسد!"
۵_ فریب خوردن: در #خطبه64 میخوانیم:« فَاِنَّ اَجَلَه مَستورً عَنه و اَمَلَه خادِعً لَه» همانا اجل انسان مخفی و ارزوهایش حیله گر و فریب دهندهء اویند"
۶_ آینده نگران کننده: در #خطبه42 از دو چیز بر ما نگران هستند :" ای مردم! بدترین چیزهایی که بخاطرش برای شما نگرانم دو چیز است: پیروی از هوای نفس و آرزوهای طولانی. " سپس دلیل نگرانی خود از آرزوهای طولانی را فراموشی آخرت بیان کرده می فرمایند: " آرزوهای طولانی آخرت را از یاد می برند!"
💠راههای کنترل آرزوها:
حضرت راهکارهای مختلفی برای پیشگیری از آسیب های آرزوهای ناپسند دارند. که عبارتند از :
۱_ کوتاه کردن آرزوها: " ایها الناس الزَّهاده قَصرُ الاَمَل: زهد یعنی کوتاه کردن آرزوها" #خطبه81
۲_ ترک آرزوهای واهی: " اشرَفُ الغِنی تَرکُ المُنی: با شرافت ترین نوع بی نیازی ، ترک ارزوهاست" #حکمت34
۳_ تکذیب آرزوها؛ یعنی توجه و اعتقاد به دروغ بودن خیلی از آرزوها: "
حضرت در #خطبه114 بند ۲ درباره ویژگی های متقین حقیقی می فرمایند: " مرگ را نزدیک دیده و در اعمال نیک شتاب کرده اند . آرزوهای دنیایی را دروغ دانسته و مرگ را به درستی نگریسته اند."
۴_ توجه به دست نیافتنی بودن اکثر آزوها: در #نامه31 نهج البلاغه در توصیف جوان و دوران جوانی فرمود:
" المُوءمِّلِ مالایُدرَک: آرزوی چیزهایی را دارد که به دست نخواهد آمد"
۵_ توجه به مرگ: " لو رَاَی العَبدُ الاَجَلَ و مَصیرَه لَاَبغَضَ الاَمَلَ و غُرورَه: بنده اگر مرگ و بازگشت به خدا را می دید.
از آرزو و حیله گری اش بدش می آمد." #حکمت334
📚منابع:
۱.بحار الأنوار , ج 74 , ص 173
🔍سوال:
3⃣:آیا در #حکمت19 منظور امام اینست که دنبال آرزوهایمان نرویم؟
#جواب:
✳️منظور آرزوهای طولانی مادی و حرام است که لاجرم انسان را به گناه ترک حقوق واجبه می کشاند.
#حکمت19
🖊حجت الاسلام مهدوی ارفع
═─═ঊঈঊ🌿🌸🌿ঈঊঈ═─═
🌹سهم #روز_دوم ختم نهج البلاغه، از حکمت ۱۳ تا حکمت ۲۵
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 چون نشانه های نعمت پروردگار آشكار شد، با ناسپاسی، نعمتها را از خود دور نسازيد.
📒#حکمت13
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 كسي را كه نزديكانش واگذارند، بيگانه او را پذيرا باشد.
📒 #حکمت14
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 هر فريب خورده اي را نمي شود سرزنش كرد.
📒 #حکمت15
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 كارها چنان در سیطره ی تقدير است كه چاره انديشی به مرگ می انجامد.
📒 #حکمت16
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 (از امام پرسيدند كه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: موها را رنگ كنيد، و خود را شبيه يهود نسازيد يعني چه؟ )
فرمود: پيامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) اين سخن را در روزگاري فرمود كه پيروان اسلام اندك بودند، اما امروز كه اسلام گسترش يافته، و نظام اسلامي استوارشده، هر كس آنچه را دوست دارد انجام دهد.
📒 #حکمت17
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 (در باره آنان كه از جنگ كناره گرفتند)
حق را خوار كرده، باطل را نيز ياري نكردند.
📒 #حکمت18
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 آن كس كه در پی آرزوی خويش تازد، مرگ او را از پاي درآورد.
📒 #حکمت19
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠از لغزش جوانمردان درگذريد، زيرا جوانمردی نمی لغزد جز آنكه دست خدا او را بلندمرتبه می سازد.
📒#حکمت20
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 ترس با نااميدي و شرم با محروميت همراه است، و فرصتها چون ابرها مي گذرند، پس فرصتهاي نيك را غنيمت شماريد.
📒 #حکمت21
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 ما را حقی است اگر به ما داده شود، وگرنه بر پشت شتران سوار شويم و براي گرفتن آن برانيم هر چند راه رفتن ما در شب به طول انجامند.
(اين از سخنان لطيف و فصيح است، يعنی اگر حق ما را ندادند، خوار خواهيم شد و بايد بر ترك شتر چون بنده بنشينيم.)
📒 #حکمت22
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 كسی كه كردارش او را به جایی نرساند، افتخارات خاندانش او را به جايي نخواهد رسانيد.
📒 #حکمت23
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠از كفاره گناهان بزرگ، به فرياد مردم رسيدن، و آرام كردن مصيبت ديدگان است.
📒#حکمت24
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
💠 اي فرزند آدم! زمانی كه می بينی خداوند انواع نعمتها را به تو می رساند، در حالی که تو معصيت كاری، بترس.
📒 #حکمت25
┄┅═══✼🦋✼═══┅┄
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی