💠کژتابی در شعر آیینی
🖊#علی_مقدم
#انگیزه_نوشتار
#اهمیت_موضوع
#تذکرات_مقدماتی
🔹انگیزه این نوشتار و اهمیت پرداخت به این موضوع
یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر در فضای شعر آیینی و خصوصا شعر هیئت رواج بسیاری یافته و روز به روز بسامد بیشتری پیدا میکند، وجود "ابهام" و "کژتابی" های فراوان است.
زبان گاهی اوقات دچار ابهامات و نابسامانی هایی میشود که جز با دقّت و حسّاسیت نمیشود از آن ها نجات پیدا کرد. یکی از راه های نجات از این ابهامات ، مطالعه و گفتگو در موضوع "ابهام" و "کژتابی" است . به تعبیر استاد بهاء الدین خرمشاهی: "فایده بحث کژتابی ها، " زبان آگاهی" و حساسیت زبانی پیدا کردن، و در آثار خود یا گفته ها و نوشته های خود از ارتکاب کژتایی پرهیز کردن است".
بارها در جلسات شعرخوانی هنگام شنیدن آثار و اشعار، ذهنم متوجه و درگیر ابهامات و کژتابی هایی در بعضی از اشعار می شد و تا جایی که شرایط مهیا بود و شاعر روحیه پذیرش نقد را داشت آن کژتابی را تذکر میدادم که البته بعضی از موارد هم شاید تذکر به جا نبود و حساسیت از طرف حقیر بود اما همین گفتگوها باعث می شد که مباحث مفیدی رد و بدل شود و حساسیتی نسبت به این موضوع ایجاد شود که مفید است.
در مدت سه سالی هم که توفیق خدمت در انجمن ادبی مطلع را دارم یکی از موضوعاتی که در هنگام شنیدن اشعار دوستان سعی میکردم که دقت کنم و در صورت بودن تذکر بدهم مصرع ها و ابیاتی بود که کژتابی داشتند.
خلاصه اینکه این حساسیت باعث شد که بعضی از دوستان از حقیر درخواست کنند که نوشته ای در همین زمینه ارائه کنم تا هم مباحث منظم باشد و هم قابل بحث و گفتگو و نقد.
دیدم که این پیشنهاد بسیار خوبی است و تصمیم گرفتم به صورت مختصر نکاتی که در باب کژتابی میشود مطرح کرد را در قالب چند یادداشت عرض کنم تا هم شروعی باشد برای این موضوع مهم و اگر اساتید نظر و نقدی داشتند درباره این نکات را بشنوم تا بحث کامل شود.
یکی از نکات دیگری که انگیزه نوشتن این بحث شد این بود که بعضی از دوستان گاهی اوقات وقتی کژتابی را در شعری تذکر می دادم، می فرمودند که از کجا معلوم که واقعا شعر دچار کژتابی هست و اشکال شما سلیقه ای نیست؟!
لذا دیدم یکی از برکاتی که پرداختن و نوشتن در مورد این موضوع دارد همین است که بتوانیم به شاخصه ها و معیارهایی در موضوع کژتابی دست یابیم، تا هم از کژتابی های واقعی جلوگیری شود و هم این بحث سلیقه ای و بدون ضابطه نباشد که هر شعری را متهم به کژتابی کنیم.
🔹چند تذکر مهم مقدماتی
قبل از ورود به بحث لازم است چند تا تذکر را عرض کنم که لازم است مدنظر خوانندگان محترم باشد.
تذکر اول:
تذکر اوّلی که باید به آن اشاره کنم این است که بحثی که حقیر میخواهم عرض کنم یک عنوان مرکب است "کژتابی در شعر آیینی" لذا بحث های دیگری که در مورد کژتابی در سایر انواع شعر وجود دارد مورد بحث حقیر نیست. مثلا بحث کژتابی در شعر هجو و یا شعر طنز هم قابل طرح است که چه بسا در آن زمینه ها استفاده از کژتابی نقطه قوت هم باشد. اما بحث حقیر در مورد "کژتابی در شعر آیینی" است که یک نقطه ضعف است در اشعاری که با موضوع مدح و مرثیه اهل بیت علیهم السلام سروده می شود.
#کژتابی
ادامه در پست بعد⬇️⬇️⬇️
@sheikh_ali_moghaddam