🔶 هشت تعریف از تمدن از منظر هشت اندیشمند ♦️ اگر صحبت از تمدن نوین اسلامی می‌شود، شناخت تمدن پیش‌نیاز اصلی است. تعاریف مختلف تمدن ♦️ ویل دورانت تمدن را حاصل نوعی نظم اجتماعی می‌داند که در نتیجه‌ی آن، خلاقیت فرهنگی ظهور و بروز می‌یابد. او تمدن را دارای چهار رکن اصلی می‌شمارد: ۱) پیش‌بینی و احتیاط در امور اقتصادی ۲) سازمان سیاسی ۳) سنن اخلاقی ۴) کوشش در راه بسط معرفت و ظهور هنر در نهایت، وی تمدن را محصول ابداع، اختراع و گسترش علم و معرفت انسان در جهت بهبود زندگی می‌داند. (دورانت، ۱۳۷۸، ج ۱، ص ۱۶) در ادامه‌ی تعریف فوق، ویل دورانت آرامش اجتماعی، امنیت و نظم را زیربنای تمدن و خلاقیت فرهنگی و بسط علم و معرفت را روبنای تمدن معرفی می‌کند. نگاه او به تمدن، صرفاً مادی و دنیوی است. ♦️ هانتینگتون تمدن را بالاترین گروه‌بندی فرهنگی و گسترده‌ترین سطح هویت فرهنگی که انسان‌ها برخوردارند، معرفی می‌کند. بر اساس این تعریف، او اعراب، چینی‌ها و غربی‌ها را تمدن‌هایی مجزا از هم می‌داند و وجوه تمایز تمدن‌ها را در تاریخ، زبان، فرهنگ و مهم‌تر از همه، مذهب جستجو می‌کند. (هانتینگتون، ۱۳۹۶، ص ۴۸ و ۴۹) نکته‌ی قابل‌توجه در تعریف هانتینگتون، تأکید او بر دین و مذهب به‌عنوان مهم‌ترین عنصر هویتی تمدن‌هاست، که این دیدگاه تفاوت اساسی با نگاه سکولار غالب در غرب دارد. از این رو، می‌توان چنین استنباط کرد که دین می‌تواند مهم‌ترین عامل سازنده‌ی تمدن‌ها باشد. ♦️ یوکیچی، اندیشمند ژاپنی، تمدن را در دو سطح تعریف می‌کند: ۱) تمدن در سطح محدود، به معنای افزایش مصرف و بهره‌مندی از تجملات زندگی که فراتر از ضرورت‌هاست. ۲) تمدن در سطح گسترده، که محدود به رفاه ظاهری نمی‌شود، بلکه شامل پالایش معرفت و پرورش فضیلت است که انسان‌ها را به‌سوی زندگی والاتر و برتر سوق می‌دهد. بر این اساس، یوکیچی شکل‌گیری تمدن را فرآیندی بی‌حدومرز می‌داند. در تعریفی دیگر، او تمدن را به اقیانوسی عظیم تشبیه می‌کند که رودهای تاریخ، فرهنگ، ادبیات و... در آن جریان دارند و آن را شکل می‌دهند. (یوکیچی، ۱۳۷۹، ص ۱۱۹) البته باید توجه داشت که نگاه وی کاملاً سکولار است و تمدن مدرن غرب را برتر می‌داند؛ حتی معرفت و فضیلت اخلاقی را نیز از منظر غربی تعریف می‌کند. ♦️ مقام معظم رهبری پایه‌ی اصلی تمدن را نه صنعت، علم و فناوری، بلکه فرهنگ، بینش و کمال فکری انسانی می‌دانند. (سید علی خامنه‌ای، ۱۴۰۲، ص ۲۳) ♦️ علامه محمدتقی جعفری نیز بر عنصر فرهنگ در شکل‌گیری تمدن‌ها تأکید دارد و معتقد است که هر فرهنگی نمی‌تواند تمدن‌ساز باشد؛ بلکه فرهنگی که عنصر پویای حیات را در دو قلمرو انسان و جهان دارا باشد، تمدن‌ساز خواهد بود. او تمدن را این‌گونه تعریف می‌کند: «تمدن عبارت است از تشکل هماهنگ انسان‌ها در حیات معقول، با روابط عادلانه و اشتراک همه‌ی افراد و گروه‌های جامعه در پیشبرد اهداف مادی و معنوی.» (جعفری، ۱۴۰۰، ص ۴۴۲) ♦️ دکتر مهدی گلشنی تمدن را مجموعه‌ی علوم و فنون، قوانین و آداب و رسومی می‌داند که در حالت‌های فکری، سیاسی، اقتصادی، صنعتی و سایر مظاهر مادی و معنوی یک ملت، در بخشی از زمان متجلی می‌شود. (گلشنی، ۱۳۸۸، ص ۹۷) ♦️ دکتر موسی نجفی ضمن برشمردن شاخص‌ها و ویژگی‌های عام تمدن، به ارائه‌ی ویژگی‌های خاص تمدن اسلامی می‌پردازد و آن را این‌گونه توصیف می‌کند: «خاستگاه تمدن اسلامی، با نگاه حداکثری و قرائت شیعه، همان وحی است؛ مبانی آن توحید و معاد، اصول آن ولایت، شریعت و عدالت، و اهداف آن قرب به خدا، توسعه‌ی عبودیت، انسان‌سازی و پذیرش سرپرستی یک انسان کامل است.» (نجفی، ۱۳۹۹، ص ۱۱) ♦️ امام موسی صدر تمدن را ترکیب مدنیت و فرهنگ می‌داند و در تبیین این دو مفهوم چنین می‌گوید: «فرهنگ، حیات معنوی انسان‌هاست و شامل علوم، فنون، فلسفه، قانون‌گذاری، ادبیات و هنر می‌شود. مدنیت نیز ساحت ظاهری و جلوه‌ی بیرونی زندگی انسان‌های شهرنشین است؛ مانند سامان‌دهی، آبادانی، سازندگی، آبرسانی و مواردی از این دست. تمدن، ترکیبی از این دو مفهوم است که البته با هر دوی آن‌ها تفاوت دارد. حالت‌های ذهنی و درونی انسان، هنگامی که در زندگی شخصی بازتاب می‌یابد و در ایجاد مدنیت تأثیر می‌گذارد، تمدن نامیده می‌شود.» (صدر، ۱۳۹۶، ج ۱، ص ۳۰۴) وی تمدن را مفهومی کلان‌تر و پیچیده‌تر از مدنیت و فرهنگ می‌داند و آن را ترکیبی از حیات معنوی و مادی انسان‌ها معرفی می‌کند. در حقیقت، امام موسی صدر نیز مانند اغلب متفکران اسلامی، بر تأثیر ارزش‌های معنوی و دینی بر زندگی دنیوی و در نهایت تمدن‌سازی تأکید دارد. ✏️ محمدرضا محمودی #تمدن_نوین_اسلامی ✅ @Mahmoudyyii ••✾•🌿🌺🌿•✾•• 👌 "پاتوق بچه شیعه‌ها" در ایتا @shia_patogh

🎯 چطور آمریکا اقتصاد جهانی را به سلاحی سیاسی تبدیل کرد؟ 🟢 ایالات متحده آمریکا، از پایان جنگ جهانی دوم، به قدرت برتر اقتصادی در جهان تبدیل شد. این اتفاق، یعنی ظهور کشوری ابرقدرت و بسیار ثروتمند، در تاریخ بشر بی‌سابقه نبود. در ابتدای قرن بیستم، بریتانیا چنین موقعیتی داشت و قبل از آن هم قدرت‌هایی دیگر. اما آمریکا مسیری اساساً متفاوت از آن‌ها را پشت سر گذاشته است و در دهه‌های اخیر توانسته است سطحی از کنترل را بر اقتصاد جهانی اعمال کند که واقعاً در تاریخ بشر نمونۀ دیگری ندارد. حالا هر معامله‌ای که در هر کجای جهان بخواهد انجام شود، آمریکا هم نقشی در آن ایفا می‌کند. چطور چنین اتفاقی ممکن شد؟ 🟣 هنری فارل و ابراهام نیومن، در کتاب جدید خود، امپراتوری زیرزمینی: آمریکا چگونه اقتصاد جهانی را تبدیل به سلاح کرد، می‌گویند حادثۀ یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ نقطۀ عطفی در این مسیر بوده است. بعد از این حملات بود که دولت آمریکا اساساً مسیر خود را تغییر داد و تصمیم گرفت به هر قیمتی که شده است «اقتصاد جهان را گروگان بگیرد». 🔴 البته آمریکا به واسطۀ قدرت دلار، پیش از آن هم ابزارهای مداخلۀ مهمی در اقتصاد بین‌الملل داشت، اما بعد از یازده سپتامبر، دو عنصر دیگر به آن اضافه شد: کنترل بر اطلاعات از طریق سلطه بر کابل‌های فیبر نوری و کنترل مالکیت فکری. این سه عنصر در کنار هم، چیزی را ساختند که فارل و نیومن «امپراتوری زیرزمینی آمریکا» می‌نامند. آمریکا به اسم «امنیت» نظامی پیچیده و سوءاستفاده‌گر ساخت که به تعبیر این نویسندگان «شبکه‌های اقتصادی پررونق جهان را به ابزار سلطه تبدیل کرده است». فرایندی که ممکن است منجر به آسیب‌های دهشتناکی شود. 🟡 ایالات ‌متحده امروز می‌تواند هر فرد، شرکت یا کشوری را که بخواهد، حتی ابرقدرتی مثل چین را، وادار کند که رابطۀ خود را با اغلب بخش‌های اقتصاد جهانی قطع کند؛ این کار رشد جهانی را کاهش می‌دهد، امنیت بین‌الملل را کاهش می‌دهد و در موارد متعدد باعث اعمال خشونت علیه کشورها و مردمانی می‌شود که هیچ گناهی نکرده‌اند. 🟤 نمونه‌های زیادی برای این سبک مداخلات سیاسی-اقتصادی آمریکا می‌توان برشمرد. نویسندگان این کتاب، تحریم‌های همه‌جانبۀ آمریکا علیه ایران را یکی از مهم‌ترین مثال‌ها می‌دانند. نمونۀ حیرت‌انگیز دیگر، جنگ بی‌سروصدا و بی‌رحمانۀ آمریکا با شرکت بزرگ هواوی بود. سال‌ها بود که وحشت از سرعت پیشرفت هواوی در زمینۀ تکنولوژی‌های ارتباطی در آمریکا حس می‌شد. وقتی هواوی آماده می‌شد تا تجهیزات پیشرفتۀ ۵جی را به جهان عرضه کند، آمریکا با استفاده از تسلط خود بر اطلاعات اقتصادی در جهان، پروژه‌ای عظیم علیه این شرکت به راه انداخت. ⚪️ هواوی متهم شد که با ایران به صورت مخفیانه معامله و به همین دلیل، تحریم‌های آمریکا را نقض کرده است. سپس مدیر مالی این شرکت، منگ وانژو، به کلاه‌برداری متهم و با اعمال نفوذ آمریکا در کانادا دستگیر شد. شرط آزادی او را پذیرفتن محدودیت‌های عظیمی قرار دادند که عملاً هواوی را از دور مسابقات تکنولوژیک بیرون می‌راند. ⚫️ بعد از سه سال، هواوی بسیاری از این محدودیت‌ها را پذیرفت و وانژو آزاد شد. اما جایگاه پیشروانه‌اش در صنایع ارتباطی را برای همیشه از دست داده بود. فارل و نیومن می‌گویند این نمونه‌ها نشانه‌هایی است از استفادۀ بیش‌ازحد آمریکا از امپراتوری زیرزمینی‌اش. درست است که این نوع قدرت‌نمایی سیاسی و اقتصادی فعلاً جواب می‌دهد، اما اصلاً بعید نیست که در آینده کشورهای مختلف راه‌های جدیدی برای دور زدن یا بیرون راندن آمریکا از عرصۀ اقتصادی‌شان بسازند. اتفاقی که احتمالاً جهانی با شیوه‌های سیاسی و مدیریتی تازه خواهد آفرید. 📌 آنچه خواندید مروری کوتاه است بر مطلب «چطور آمریکا اقتصاد بین‌الملل را به سلاح تبدیل کرد؟» که در سی‌وسومین شمارۀ مجلۀ ترجمان علوم انسانی منتشر شده است. این مطلب در تاریخ ۳۰ مهر ۱۴۰۳ در وب‌سایت ترجمان نیز بارگذاری شده است. این مطلب نوشتۀ پل کروگمن است و فرشته هدایتی آن را ترجمه کرده است. برای خواندن نسخۀ کامل این مطلب و دیگر مطالب ترجمان، به وب‌سایت ترجمان سر بزنید. #تمدن_نوین_اسلامی @Mahmoudyyii •┈┈••๑❀๑🍃🌼🍃๑❀๑••┈┈• 👌 "پاتوق بچه شیعه‌ها" در ایتا @shia_patogh