اصل اجتهاد در اسلام.pdf
265.3K
بسم الله الرحمن الرحیم
🔰 مساله اجتهاد و تقلید در اسلام و پاسخ به بسیاری از شبهات
❇️درس گفتار فوق با نام «اصل اجتهاد در اسلام» نام گذاری و منتشر شده است. البته حق مساله این است که بگوییم «مساله اجتهاد و تقلید» چرا که مباحث زیادی از گفتار فوق در باب تقلید و کیفیت آن و تقلیدِ مذموم و ممدوح است.
❇️گفتار فوق برای آشنایی با چیستی و چگونگی اجتهاد و حد و حدود آن بی نهایت آموزنده و مفید است. ان شاء الله در روزهای آینده صوت این جلسه که سخنرانی استاد شهید است را نیز در اختیار شما بینش پژوهان گرامی قرار می دهیم.
💠در ادامه فهرستی از اهم مطالب موجود در این گفتار رو با هم می خوانیم:
🔆اجتهاد در نگاه #تشیع چیست و چگونه انجام می شود؟
🔆تفاوت اجتهاد در مکتب تشیع و #تسنن چیست؟
🔆چرا اهل تسنن به چهار امام فقهی اکتفا کردند؟
🔆آشنایی با سیر تطور واژه «اجتهاد » در طول تاریخ علم اصول فقه
🔆پیدایش جریان مهم و منحرف اخباری گری در تشیع
🔆نقش #وحید_بهبهانی و #شیخ_انصاری در مبارزه با تفکر #اخباری_گری
🔆نقد امت #یهود در مواجهه با علمای منحرف و مقایسه آن با اسلام و علمای اسلام
🔆چرا #تقلید از میت جایز نیست؟!
🔆تاثیر جهان بینی و نگاه های هستی شناسانه یک فقیه در اجتهاد او چیست؟
🔆پیشنهاد مهم تخصصی شدن رشته های علوم اسلامی و تشکیل شوراهای فقهی
#اسلام_شناسی #شهید_مطهری #بینش_مطهر
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری
#اخباری_گری (1)
🔰پيدايش اخباريگرى در تشیع / پنج اصل مهم و خطرناک اندیشه اخباری گری
💠در اينجا يك جريان مهم و خطرناكى را كه در عالم تشيع در چهار قرن پيش تقريباً، در موضوع اجتهاد پيدا شد بايد ذكر كنم و آن موضوعِ «اخباريگرى» است. و اگر گروهى از علماى مبرّز و دلير نبودند و جلوى اين جريان نمى ايستادند و آن را نمى كوبيدند معلوم نبود كه امروز چه وضعى داشتيم.
💠مكتب اخباريگرى بيش از چهار قرن از عمرش نمى گذرد. مؤسس اين مكتب مردى است به نام #ملا_امين_استرآبادى كه شخصاً مرد باهوشى بوده و اتباع زيادى از علماى شيعه پيدا كرد.
💠خود اخباريّين مدعى هستند كه قدماى شيعه تا زمان «صدوق» همه مسلك اخبارى داشتند. ولى حقيقت اين است كه اخباريگرى به صورت يك مكتب با يك سلسله اصول معين كه:
1️⃣ #منكر_حجيت_عقل باشد
2️⃣ حجيت و سنديت قرآن را به بهانه اينكه فهم قرآن مخصوص اهل بيت پيغمبر است و وظيفه ما رجوع به احاديث اهل بيت است منكر شود
3️⃣ بگويد اجماع بدعت اهل تسنن است،
4️⃣ از ادلّه اربعه يعنى #كتاب و #سنت و #اجماع و #عقل، تنها سنت حجت است
5️⃣ همه اخبارى كه در كتب اربعه يعنى #كافى و #من_لا_يحضره_الفقيه و #تهذيب و #استبصار آمده صحيح و معتبر بلكه قطعى الصدور است، پيش از چهار قرن پيش وجود نداشته است.
💠شيخ طوسى در كتاب عُدّة الاصول از گروهى از قدما به عنوان «مقلّده» ياد مىكند و انتقاد مىنمايد، ولى آنها مكتبى از خود نداشتهاند. علت اينكه شيخ آنها را مقلّده مىخواند اين است كه در اصول دين هم به اخبار استدلال كرده اند.
💠به هر حال مكتب اخباريگرى ضد مكتب اجتهاد و تقليد است. آن اهليت و صلاحيت و تخصص فنى كه مجتهدين قائلند او منكر است، تقليد غير معصوم را حرام مى كند. به حكم اين مكتب چون حجت و سند منحصر به احاديث است و حق اجتهاد و اعمال نظر هم نيست مردم موظفند مستقيماً به متون مراجعه كنند و به آنها عمل نمايند و هيچ عالمى را به عنوان مجتهد و مرجع تقليد واسطه قرار ندهند.
💠ملا امين استرآبادى كه مؤسس اين مكتب است و شخصاً مردى باهوش و مطالعه كرده و مسافرت رفته بود كتابى دارد به نام #الفوائد_المدنيّه. در آن كتاب با سرسختى عجيبى به جنگ مجتهدين آمده. مخصوصاً سعى دارد كه حجيت عقل را منكر شود.
⬅️ مدعى است كه عقل فقط در امورى كه مبدأ #حسى دارند يا قريب به #محسوسات مى باشند (مثل رياضيات) حجت است، در غير اينها حجت نيست.
🌐 از قضا اين فكر تقريباً مقارن است با پيدايش #فلسفه_حسى در اروپا.
❓ آنها در علوم حجيت عقل را منكر شدند و اين مرد در دين منكر شد. حالا اين فكر را اين مرد از كجا آورد، آيا ابتكار خودش بود يا از كسى ديگر گرفته، معلوم نيست.
📚 مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۲۰ ، ص ۱۶۹_۱۷۰
#اخباری_گری #شهید_مطهری #جریان_شناسی
@bineshemotahar_qom
#اخباری_گری (2)
🔰 دیدگاه آیت الله بروجردی نسبت به اخباری گری
💠يادم هست در تابستان سال 1322 شمسى كه بروجرد رفته بودم و آن وقت هنوز مرحوم آيت اللَّه بروجردى اعلى اللَّه مقامه در بروجرد بودند و به قم نيامده بودند يك روز سخن از همين فكر اخباريين شد. ايشان در ضمن انتقاد از اين فكر فرمودند كه پيدايش اين فكر در ميان اخباريين اثر موج #فلسفه_حسى بود كه در اروپا پيدا شد.
💠اين را من آن وقت از ايشان شنيدم، بعد كه به قم آمدند و درس اصول ايشان به اين مبحث يعنى مبحث حجيت قطع رسيد من انتظار داشتم دوباره اين مطلب را از ايشان بشنوم ولى متأسفانه چيزى نگفتند. الآن نمىدانم كه اين فقط حدسى بود كه ايشان ابراز مى داشتند يا مدركى داشتند.
💠من خودم تاكنون به مدركى برنخوردهام و بسيار بعيد مى دانم كه اين فكر حسى در آن وقت از #غرب به شرق آمده باشد. ولى از طرف ديگر ايشان هم بىمدرك سخن نمى گفتند. اكنون متأسفم كه چرا از ايشان استفسار نكردم.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهری، ج20، ص 170
#اخباری_گری #آیت_الله_بروجردی #شهید_مطهری #اساتید_شهید
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری
#اخباری_گری(3)
🔰 علت اصلی رشد مسلک اخباری گری، تعبدِ جاهلانه و عوام پسند آنهاست...
💠 #جمود_اخباريگرى در بسيارى از مسائل اخلاقى و اجتماعى و بلكه پارهاى مسائل فقهى هنوز هم حكومت مىكند. فعلًا مجال شرح و بسط نيست.
💠يك چيز كه باعث رشد و نفوذ طرز فكر اخبارى در ميان مردم عوام مى شود آن جنبه حق به جانب عوام پسندى است كه دارد، زيرا صورت حرف اين است كه مى گويند ما از خودمان حرفى نداريم، اهل تعبد و تسليم هستيم، ما جز قال الباقر عليه السلام و قال الصادق عليه السلام سخنى نداريم، از خودمان حرف نمى زنيم، حرف معصوم را مى گوييم.
💠 #شيخ_انصارى در فرائد الاصول مبحث «برائت و احتياط» از سيد نعمت اللَّه جزايرى كه مسلك اخبارى دارد نقل مى كند كه مى گويد:
💠آيا هيچ عاقلى احتمال مى دهد كه در روز قيامت يك بندهاى از بندگان خدا را (يعنى يك اخبارى را) بياورند و از او بپرسند تو چگونه عمل مى كردى و او بگويد به فرمايش معصومين عمل مى كردم و هرجا كه كلام معصوم نبود احتياط مى كردم و آنوقت يك همچو آدمى را ببرند به جهنم و از آن طرف يك آدم لاقيد و بى اعتنا به سخن معصوم (يعنى يك نفر اصولى و پيرو مسلك اجتهاد) را كه هر حديثى را به يك بهانه طرد مىكند ببرند بهشت!! حاشا و كلّا.
💠جوابى كه مجتهدين مى دهند اين است كه اين گونه تعبد و تسليمها تسليم به قول معصوم نيست، #تسليم_به_جهالت است. اگر واقعاً محرز بشود كه معصوم سخنى گفته ما هم تسليم هستيم ولى شما مى خواهيد جاهلانه به هرچه مى شنويد تسليم شويد.
📚 مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 20 ،ص172
#اخباری_گری #شهید_مطهری #جریان_شناسی
@bineshemotahar_qom
#اخباری_گری (۴)
🔰ابعاد مبارزه مجتهدان با اخباريان
💠 مبارزه بسيار شديدى ميان مجتهدين و اخباريين صورت گرفت. اخباريين مظهر كامل #جمودند. اى كاش به اين جمود قناعت می كردند. اين ها يك #تعصب_احمقانه اى راجع به اخبار و روايت ها دارند.
💠 ما چهار دليل [در فقه] داريم: قرآن، سنت، اجماع و عقل. اينها به واسطه يك تعصب شديد و احمقانه اى كه پيدا كرده بودند، براى اينكه آن سه دليل ديگر را از حجّيت بيندازند، گفتند شما می گوييد چهار دليل داريم.
1️⃣ اجماع كه مال سني هاست. اجماع وسيله شد براى اينكه ابوبكر خليفه بشود و با همين اجماع اميرالمؤمنين را كوبيدند. حالا شما میگوييد اجماع؟!
✅ مجتهدين گفتند اولًا موضوع خلافت جاى اجماع نبود، موضوع نصّ است، نصّ قطعى پيغمبر. ثانياً درباره ابوبكر كه اجماع صورت نگرفت. اجماع اين است كه همه اهل حل و فصل در يك مطلبى اجماع بكنند. على بن ابي طالب و زبير در مدينه بودند و جزء اجماع كنندگان نبودند. يك عده بسيار كمى جمع شدند و با هوچيگرى كارى را درست كردند و اسمش را اجماع گذاشتند.
2️⃣ [گفتند] شما عقل را در كار دين دخالت می دهيد. اصلًا اين فضولي ها به عقل نيامده است. عقل هزاران خطا میكند، عقل اشتباه میكند، عقل حق ندارد در كار دين دخالت كند. انسان بايد عقل خودش را تخطئه كند. ما اگر حديثى را ديديم، هرچه هم عقل ما داد بكشد كه اين درست نيست، بايد بگوييم عقل! تو حق ندارى دخالت بكنى.
✅ اين، درست حرف #مسيحي هاست. مسيحي ها گفتند عقل حق ندارد در حوزه دين مداخله كند. می گفتند خدا عيسى شد، عيسى خدا شد و همين. منشأ عالم (خدا) يكى است و در عين يكى سه چيز است. آخر چطور میشود هم يكى باشد و هم سه تا؟! عقل می گويد اينچنين نيست، ولى میگويند عقل حق چنين دخالتى را ندارد.
💠 اخباريين می گفتند اساساً عقل حق ندارد در موضوعات دينى دخالت كند. هرجا كه استدلال عقلى به كار می آمد، میگفتند عقل حق ندارد دخالت كند. مثلًا اگر در يك جا گفته میشد يك دريا آب در يك فنجان جاى گرفت، اين با عقل جور در نمی آيد ولى میگفتند عقل حق ندارد فضولى بكند.
💠از اين حرف اينها، مردم حقه باز زيرك هم استفاده كردند.هر دروغى كه میخواستند جعل كنند، جعل كردند و در اختيار آنها قرار دادند. يك چيزهايى يهودي ها و مغرضين جعل كردند و به اينها دادند و اين خوش باورها هيچ نگفتند. مثلًا حديثى نقل كرده اند به نام حديث «سلسلة الحمار» كه روزى پيغمبر اكرم آمد و به الاغى برخورد كرد ... تا آخر.
✅ اينها واقعاً #اسباب_ننگ است و اگر مجتهدين نبودند، امروز [اين جريان] اسباب زحمت براى مسلمين بود.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى، ج21، ص: 108
#اخباری_گری #شهید_مطهری #جریان_شناسی
@bineshemotahar_qom
کانال جامع اندیشه شهید مطهری