سالگرد کودتای ۲۸ مرداد
🔰 شاه نمیخواست برگردد
«...اینجا لندن است، رادیوی BBC، اکنون دقیقا نیمه شب است...»
🔻این جمله رمز کودتایی بود که سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و انگلیس بنا داشتند روز ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت محمد مصدق صورت داده و شاه را به تخت باز گردانند.
🔸قرار بود که صبح همان روز ۲۵ مرداد، شاه به اتفاق همسر دومش یعنی ثریا اسفندیاری از طریق نوشهر از ایران فرار کنند و حکم برکناری مصدق که از سوی شاه صادر شده بود، توسط سرهنگ نعمتالله نصیری (که بعدا با درجه ارتشبدی سالهای رئیس سازمان مخوف ساواک بود) به نخستوزیر تسلیم گردد.
🔸اما شاه به این طرح و نقشه باور و اعتماد نداشت و میخواست که این برنامه به نحوی از سوی آمریکا یا انگلیس تایید شود. او میترسید که از کشور خارج شده و مصدق و یا تودهایها، حکومت را از چنگش درآورند. شاه یک نشانه و علامت یا کد و یا رمزی میخواست که مستقیما از سوی اربابان غربیاش صادر گردد.
🔸مارک گازیوروسکی استاد علوم سیاسی دانشگاه لوییزیانای آمریکا که کتابها و مطالب متعددی درباره سیاست خارجی آمریکا و روابط این کشور با کشورهای جهان سوم تالیف کرده، در کتاب خود تحت عنوان «کودتای سال ۱۳۳۲ علیه مصدق» در این باره نوشته است:
🔻«اسدالله رشیدیان (جاسوس رسمی انگلیس که در هنگام انجام کودتا همراه برادرانش به خدمت سفارت آمریکا گرفته شد) در روزهای 30و31 ژوییه (۸ و ۹ مرداد) با شاه ملاقات کرد. وی برای اثبات این امر که از جانب انگلستان سخن میگوید ترتیبی داد که یکی از عبارتهای انتخاب شده شاه از رادیو BBC پخش شود»
🔸در اجرای عملیات کودتا، سرهنگ نصیری و افسرانش با دو حکم برکناری مصدق و نصب سرلشکر زاهدی از سوی شاه، ابتدا برای دستگیری سرلشکر ریاحی، رئیس ستاد ارتش راهی منزل ایشان شده اما به دلیل عدم حضور ریاحی، موفق به دستگیری وی نگردیدند. پس در ساعت یک نیمه شب با چهار کامیون نظامی مسلح و دو جیپ ارتش و یک زرهپوش به منزل مصدق مراجعه کرده و حکم عزل ایشان را ابلاغ نمودند.
🔻در همین حال با گروه سرهنگ ممتاز مواجه شده و به دلیل اینکه تعداد افرادشان از نیروهای سرهنگ ممتاز کمتر بود، نصیری دستگیر شد و در واقع در همین جا کودتای طراحی شده ابتر ماند!
🔻یعنی برخورد نیروهای سرهنگ ممتاز با نیروهای نصیری كه ظاهراً رئیس ستاد هیچ خبری از جریان كودتا نداشت، کاملا تصادفی بود و تنها نخستوزیر، از یک كودتای احتمالی آگاهی داشت.
🔸کریستوفر مونتاگ وودهاوس، مسئول عملیات چکمه در MI6 که در سالهای۱۹۵۱ ۱۹۵۲ در تهران بود و بعدها رئیس انستیتوی سلطنتی امور بینالمللی، نماینده مجلس عوام از حزب محافظهکار و رئیس مؤسسه انتشاراتی پنگوئن شد، نیز به نقش اصلی شاپور ریپورتر در وقایع اواخر دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ شمسی در ایران پرداخته است. کریستوفر وودهاوس در خاطراتش نوشته است:
🔻«زینر (مامور MI6 در ایران) همچنین یک پارسی اهل بمبئی را که همشاگردی شاه بود، به من معرفی کرد، اگرچه در آن موقع او آدم مهمی نبود ولی بعدها به واسطه خدماتی که برای ما انجام داد، به لقب سر شاپور ریپورتر مفتخر شد».
#دفتر_پژوهشهای_مؤسسه_کیهان
https://kayhan.ir/001ERT
جنگ نرم ودشمن شناسی
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi