#عرفان_نظری
🔹تعریف علم ذهنی، فرق آن با فطرت یا معرفت شهودی و رسیدن به #معرفت_الله (قسمت دوم)
🔸"سُبحانَ اللهِ عَما یَصفُون. الا عِبادَ اللهِ المُخلَصین"
خداوند پاک و منزه است از آنچه در وصف می آورند، جز [توصیفِ] بندگان پاکدل او. [1]
♦ شبهه ای که برخی در باب رسیدن به #معرفت_الله وارد می کنند، این است که ذات خداوند بر همه موجودات پوشیده بوده و امکان شناخت آن برای انسان ممکن نیست ؛ در نتیجه عقل ما را کفایت می کند که فقط وجود خداوند را اثبات کرده و سپس به پرستش او بپردازیم.
♦ برای پاسخ به این شبهه، ابتدا به این مسئله اشاره می کنیم که منظور از #معرفت_خداوند، رسیدن به ذات بی انتهایش نیست ؛ بلکه درکِ قلبیِ اراده او و در ادامه صفات و اسمائش می باشد. (توحید افعالی و توحید در صفات ) در روایات وارد شده که پایه ریزی ارکان همه چیز در عالم بر مبنای صفات الهی ست [2] ، و هر فعلی که در جهان به وقوع می پیوندد در حقیقت اراده خداوند است. (لا موثرّ فی الوجودِ الا الله ) [3]
🔷 علامه طباطبایی(ره) می فرمایند : با اینکه شناخت و #معرفت_خداوند سبحان اگر هم محال باشد، همانا شناخت و معرفت فکری و از راه اندیشه و نظر است، نه شناخت شهودی و از طریق مشاهده، و تازه به فرض پذیرش این قول، مقصود از محال بودن شناخت خداوند، شناخت احاطی و کامل و معرفت به کُنه ذات او مراد است. اما معرفت به فراخور توانایی و قدرت امکانی، محال نخواهد بود. [4]
🔶 در آیه ای که ذکر شد، خداوند متعال خودش را از وصف بندگانش پاک و مبرا می داند، و بعد استثنا میزند : مگر بندگان مخلّص خدا، آیه مذکور صراحتا دلالت بر این دارد که نه تنها شناخت خداوند محال نیست، بلکه تنها کسانی که به #معرفت_الله برسند از گمراهی شیطان در امانند. [5]
♦ ممکن است این سوال به ذهن برسد، کسانی که از راه معرفت شهودی به شناخت خداوند نرسیده اند، چه وضعیتی دارند؟ خداوند در آیه ۱۱۱ سوره یوسف می فرماید : وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ. یعنی اکثر اینها به خدا ایمان نمی آورند مگر در حالی که به او شرک می ورزند!
♦ آن خدایی که ما در ذهن خود از جنس خیال تراشیده ایم، همانند بت هایی ست که اعراب جاهلی برای خود می تراشیدند و سپس پرستش می کردند. در هر بار نمازی که میخوانیم، هر بار گناهی کرده و خواهان توبه به سمت او هستیم، هر گاه حالت دعا به خود میگیریم، در ذهن خود خدایی را تصور کرده و او را میخوانیم!
♦ امام باقر(ع) می فرمایند : آنچه از صفات کبریائی (خدا) را در دقیق ترین معانیشان بفهمید، معانی است که آفریده و مخلوقی مثل خود شماست، به درد خودتان میخورد! شاید مورچه ای بپندارد که برای خدا شاخک هایی است، چرا که نهایت فکر او همین است، و گمان کند نداشتن آن شاخک ها نقصی است برای کسی که آنرا ندارد، و همین حال عُقلایی است که خدا را توصیف می کنند!
🔴 این که چطور می توان از پرستش خدای خیالی به سمت خدای فطری حرکت کرد، انشاءالله در قسمت بعدی بحث خواهد شد، از همراهی شما سپاسگزاریم.
برای سلامتی علمای اسلام صلوات ختم کنید
@pasokhgoo_fetrat ادمین جهت پاسخ‌گویی به سوالات
https://eitaa.com/Fetrat112 ______________________
[1] : سوره صافات، آیات ۱۵۹ و ۱۶۰
[2] : فرازی از دعای کمیل ؛ ...و باسمائک التی وسعت ارکان کل شیء...
[3] : سوره واقعه، آیات ۶۳ و ۶۴ ؛ مرا خبر دهید به آنچه می کارید، آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟
[4] : ترجمه رساله الولایه علامه طباطبایی، جلد ۲ ؛ ص ۸۱
[5] : سوره ص، آیات ۸۲ و ۸۳ ؛ (شیطان) گفت : به عزتت سوگند همه آنان را گمراه میکنم، مگر بندگان مخلّصت را.
[6] : بحارالنوار، جلد ۶۶ ؛ ص ۲۹۳
#عرفان_نظری
🔷 تعریف علم ذهنی، فرق آن با فطرت یا #معرفت_شهودی و رسیدن به معرفت الله (قسمت آخر )
🔸 در قسمت های قبلی بیان شد که رسیدن به #معرفت_خداوند نه تنها غیرممکن نیست، بلکه بر تمامی انسان ها واجب است که با مجاهده و صبر خود را به آن مرحله برسانند. امیرالمؤمنین علی(ع ) می فرماید : "کسی که به نفس خود جاهل است، در حقیقت به همه چیز جاهل است!" [1] و همچنین در حدیث دیگری فرمودند : "در شگفتم از کسی که نفس خود را نشناخته، چگونه میتواند پروردگارش را بشناسد؟!"[2]
🔹 حال این سوال بوجود می آید که منظور از #معرفت_نفس دقیقا چیست؟ و آن چه علمی است که حضرت امیر(ع) جاهل به آن را ملامت کرده و عالم به آن را رستگار میداند، و تمامی مسلمانان را دستور به کسب آن میدهد؟[3] آیا همین علومی که در حوزه ها و دانشگاه ها تحصیل می شود منظور است یا حقیقت دیگری است؟
🔸 برای پاسخ به این سوالات لازم است بدانیم که علوم به طور کلی، به دو دسته علوم حصولی و #علوم_حضوری تقسیم می شوند. قسم اول مربوط به همه صورت هایی است که توسط حواس پنجگانه در نفس نقش می بندد ؛ از این رو به آنها حصولی گفته می شود. اما قسم دوم وابسته به هیچ کدام از حواس پنجگانه نیست، و برای درک کردن حقایق عالم نیازی به بدن مادی ندارد ؛ از این رو به آن علم حضوری یا #معرفت_شهودی می گویند. مثل علم انسان به وجود خودش (دقت بفرمایید)
🔸 شهود در لغت به معنی حاضر بودن چیزی در نزد انسان است، مثلا عالم ماده برای ما مشهود است، به این معنا که ما آنرا به طور کامل با تمام یا بیشتر ویژگی هایش توسط حواس پنجگانه درک می‌کنیم. پس مشخص می شود که انسان با حواس مادی خود نمیتواند به #اسما_و_صفات_الهی و همچنین #اراده_خداوند برسد (و منظور از #معرفت_الله نیز دقیقا همین مسئله است.[4]) ؛ چرا که موارد مذکور اموری فرامادی و مجرد بوده و برای درکشان نیاز به #معرفت_شهودی می باشد.
🔸 اینجاست که فرق بین خدای خیالی و #خدای_فطری روشن می شود ؛ لازمه پرستش الله این است که انسان بتواند حداقل اراده او را با فطرتش درک کند، و از تصور کردن صفات عُلیایش به شدت بپرهیزد، و خداوند را محدود به عقل و ذهن خود نکند. و برای رسیدن به این مرحله باید تحت راهنمایی یک استاد زبده، به اصلاح نفس خویش بپردازد.[5]
🔹 علامه طباطبایی(ره ) می فرمایند : ...اگر فرمود علیکم انفسکم (بر شما باد نفستان ) مقصود این است که شما ملازمت کنید نفس خود را، از جهت اینکه نفس شما راه هدایت شماست، نه از جهت اینکه نفس یکی از رهروان راه هدایت است (دقت کنید ) ... معلوم می شود نفس مومن همان طریقی ست که باید سلوک نماید ... و اصولا برای این طریق، شبیه و نظیری نیست که یکی از آن دو را انتخاب نماید ... نفس مومن همان راهی است که او را به سعادتش می رساند. [6]
✔ منتظر مطالب جدید در این زمینه باشید، جهت سلامتی خود و خانوادتان صلواتی ختم کنید
https://eitaa.com/Fetrat112
@pasokhgoo_fetrat ادمین جهت پاسخ‌گویی به سوالات
__________________________
[1] : ترجمه المیزان، جلد ۶ ؛ ص ۲۵۵
[2] : همان.
[3] : قال النبی صلی الله علیه و اله : طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه.
[4] : مراجعه شود به قسمت دوم.
[5] : ترک این راه بی همرهی خضر مکن ظلمات است بترس از خطر گمراهی (دیوان حافظ)
[6] : ترجمه المیزان، جلد ۶ ؛ ص۲۴۳ و ۲۴۵