💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش اول)
🔹 فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئلهای مهم در حوزه فقه اسلامی دارد که در آن توجه فقیه به مقاصد و غایات شریعت جلب میشود و مبتنی بر آن روند استنباط و تفقه صورت میگیرد.
🔹 فقه المقاصد که تاثیر بسزایی در پویایی فقه و روزآمدی احکام شریعت دارد، بیشتر از جنبه پرداخت اهل سنت مورد بررسی قرار میگیرد و کمتر به نگاههای شیعی و تاریخ آن در تراث شیعی پرداخته شده است. حال آنکه مسائل و چالشهای دنیای امروز ضرورت پرداختن با این رویکرد به تراث شیعی و اسلامی را برای همه روشن کرده است.
🔹 در این مصاحبه استاد حیدر حب الله به پیشینه حضور فقه مقاصدی در تراث شیعی پرداخته و در مورد نگاههای نو در این زمینه و همچنین اهمیت این مسئله نکات مهمی را بیان کردهاند.
🔹 شیخ حیدر حبالله عالم شیعی لبنانی الاصل مقیم ایران است. او از اساتید درس خارج فقه، اصول، رجال و حدیث در شهر قم میباشد. وی همچنین دارای تألیفات و مقالات بسیاری در علوم اسلامی است. از کتابهای مهم ایشان میتوان به نظریه السنه، حجیه السنه، حجیه الحدیث،فقه المصلحه (مدخلا للنظریه المقاصد واجتهاد المبادی والغایات) و منطق نقد سندی در مباحث رجالی اشاره کرد.
برای مطالعه بخش اول از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_اول
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
1⃣ تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش اول)
✂ برشهایی از متن
📍 فقه و اصول شیعی از زمان رونق مدرسه بغداد یعنی قرن 4 ـ 5 هجری، تا زمان وحید بهبهانی تعدی از نص را بهمثابه خطایی بزرگ میدانست. اما وحید بهبهانی در قرن 12ـ 13 هجری عملا در عملیات اجتهاد و استنباط خودش تعدی از نص داشته است.
📍 برخی از مستشرقین که تحقیقاتی در تفکر شیعی داشتهاند هم این نکته را متذکر شدهاند که تفکر شیعی، تفکری نصگرا و وفادار به نص و نگرانِ تعدی از نص و ازطرف دیگر نگران مجال به عقل برای تحلیل و روشنگری بوده است.
📍 فهم ابن جنید از روایات نهی از قیاس با فهم مشهور علمای شیعه فرق داشته و این روایت را دال بر نهی تعدی از نص نمیدانسته، بلکه فهمی که ابن جنید از قیاس مرفوض اهل بیت داشته این بوده که؛ قیاس یعنی کنار گذاشتن نصوص و احادیث در صورتی که مخالف مزاج عقلی باشد!
📍 به نظر بنده اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود. به همین دلیل شاید یکی از اسباب اساسی که سخت است نظریه مقاصد در فضای شیعی احیا بشود، دیدگاه شیعه در قضیه قیاس است.
برای مطالعه بخش اول از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_اول
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 به بهانه حوادث دردناک شیراز؛ سرودهای مرگ نزد گروه داعش
اضاءات
✂ برشهایی از متن
🔹 سازمان «داعش» به طرز شگفتانگیزی، بیش از هر گروه جهادی دیگر به سرود اهتمام میورزد، تا جایی که حتی به سرودهای مخصوص کودکان توجه داشته و در عین حال نسبت به برگزاری مسابقات سرود برای جوانان و کودکان اقدام کرده است.
🔹 ازجمله برجستهترین مراکز تولید سرود میتوان به مرکز «أجناد» اشاره کرد. این مرکز خود به تنهایی بیش از 150 سرود تولید کرد. در کنار این مرکز میتوان به مرکز «الولایات» نیز اشاره کرد. این مرکز هم توانست در طول تنها چند سال تعداد زیادی سرود تولید نماید.
🔹 تمرکز اکثر موضوعات و مضامین سرودههای سازمان داعش بر روی امور نظامی و انتقامجویی از دشمنان است. این دسته از اشعار و سرودههای داعشیها هجومی هستند نه دفاعی
🔹 داعشیها در این سرودهها، دشمنان خود را به قطع اعضای بدن، سوزاندنِ در آتش و … تهدید کردهاند. از محتوای این اشعار و سرودهها میتوان یک فرهنگ لغتِ جامع از اصطلاحاتِ جنگی تهیه و منتشر کرد.
برای مطالعه متن کامل این جا کلیک کنید:
https://zaya.io/سرود_جهادی_داعش
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
💠 شیخ حیدر حب الله: نزدیکترین فقه به نگاه مقاصدی، اندیشه فقهی امام خمینی(ره) است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش دوم)
✂ برشهایی از متن
📍 در 70 سال اخیر، اشخاصی مثل شیخ محمد مهدی شمس الدین یا سید محمد حسین فضل الله بهنوعی ذهنیت مقاصدی داشتهاند، اما بااینهمه وقتی به سراغ فقه این اشخاص میرویم مقاصدی بودن آنها در تمام دستگاه فقهی ایشان جاری نیست.
📍 من مقاصدی را به دو قسمت تقسیم میکنم. مقاصدی جزئی و مقاصدی کلی و عام، مقاصدی جزئی این است که فقیه گاهی در یک مسئله فقهی یا در یک باب اهتمام به توجیه عللی برای یک حکم دارد
📍 مقاصدی کلی با قرائت شاطبی میگوید من تمام احکام جزئی را تحتعنوانی عام مثل مقاصد خمسه قرار میدهم و اگر احکام جزئی با چارچوب کلی مقاصد تعارض داشت آن احکام جزئی را ملغی میکنم! یعنی میگوید فهم و اجتهاد من بر اساس مقاصد مقدم بر اطلاق نصوص است.
📍 در فقه امامیه جریان فقه مقاصدی بهمعنای خاص کلمه نداریم! اما در قرن 20 میلادی حرکتهای ابتدایی داریم و در فقه مقاصدی برخی فقها بهصورت افراد و نه یک جریان، نظریهپردازی داشتهاند، اما هیچگاه تبدیل به یک جریان فقهی و یک مدرسه نشد!
📍 نزدیکترین شخص به این نگاه مقاصدی بهلحاظ نظری در شخصیت فقهی امام خمینی(ره) باشد، زمانی که میگوید این احکام جزئی چیزی جز تجلیاتی برای احکام حکومتی نیستند. البته امتداد این سخن را ما در مثل تحریر الوسیله یا دیگر کتب فقهی ایشان نمیبینیم.
برای مطالعه بخش دوم از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_دوم
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
May 11
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
💠 شیخ حیدر حب الله: ایجاد یک موسوعه عللی که از تمام تراث اسلامی استفاده کند،مجموعه آفاق جدیدی را در مقابل ما ایجاد میکند؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش پایانی)
✂ برشهایی از متن
📍 اگر ما آگاهی تاریخی را از خلال سیاقات تاریخی لبی مسکوت کشف کنیم و تعلیلات نصی که هزاران یا حداقل صدها نص هستند را جمع کنیم، گام اول تفکر مقاصدی را بطور حقیقی و عملی برداشتهایم و این گام ما را از تفکر جامد تعامل با نصوص رهایی میبخشد.
📍 شهید سید محمد باقر صدر وقتی کتاب اقتصادنا را مینوشت این نگاه را کشف کرد و گفت برای حل برخی مسائل مکتب اقتصادی اسلام و ایجاد انسجام در نظام اقتصادی میتوانیم به سراغ فتاوای فقهای دیگر برویم حتی اگر فقیهی مرده باشد.
📍 آیت الله خویی نه مقاصدی کلی است و نه جزئی، اما گاهی در مواردی فتوای مقاصدی دارد. بلکه شاید بتوانیم بگوییم آقای خویی فقه را از منهج مقاصدی دور کرده است و در جهت تضعیف طریقه مقاصدی است، این بحث را در کتاب “اجتهاد مقاصدی” توضیح دادهام.
📍 شیخ مهدی شمس الدین متوجه بوده که کلمه مقاصد در فضای شیعی منفور است و به همین دلیل سعی میکند از آن استفاده نکند و بهجای آن عنوان “ادله تشریع علیا” را میآورد. چون اصطلاح ادله تشریع علیا خیلی نزدیک به ادله حاکمه در اصول امامی است. او تلاش میکند برخی تبریرات مقاصدی را در ضمن فضای امامی بیاورد و این یک گام مثبت بوده است.
برای مطالعه بخش سوم و پایانی از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_بخش_پایانی
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 سید ابوالحسن نواب: توسعه مفاهیم در زمینۀ فقه المقاصد ثمرات بسیار بزرگی برجهان اسلام بر جای خواهد گذاشت.
🔹 نخستین کرسی علمی – ترویجی معاونت پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب در تابستان ۱۴۰۲ با رونمایی، نقد و بررسی کتاب «تعلیل مداری در اجتهاد» اثر حجتالاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب، با حضور استا احمد مبلغی و دیگر اندیشوران حوزه و دانشگاه برگزار شد.
🔹 استاد نواب با اشاره به اهمیت اثرگذاری مقاصد الشریعه بر آینده جهان اسلام، تکمیل نظریه فقهالمقاصد آخرین هدف تحقیقاتی خود عنوان کرد و گفت: تعلیل مداری در اجتهاد پیدا کردن و یافتن یک فهم عقلانی از نص است و تعقل گرایی را با سنجش مقتضیات زمان گسترش میدهد.
🔹 استاد مبلغی کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» اثر استاد نواب را در رویکرد استظهارگرایی مقاصدی جای داد و گفت: مقاصد برای همین شریعت است. مقاصد چیزی نیست که ما به شریعت تحمیل کنیم. اگر بگوییم که شریعت مقاصد ندارد حکمت خدا را مدنظر قرار ندادهایم.
برای مطالعه گزارش این نشست اینجا کلیک کنید
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 داستان بنرها؛ هرچه مردمی تر، صدری تر؟ ؛ مشاهدات سفر اربعینی
زهرا اسداللهی
✂ برشهایی از متن
📍 دو دلیل من را به تصمیمی رساند که پیشتر نوشتم؛ پیگیری یک سوژه اجتماعی در عراق اربعین. اول اینکه من در طول سال، بیشتر اوقاتم را در اتمسفر عراقی سپری میکنم و تا حدی میتوانم تفاوت های اربعین و غیر اربعین عراقی ها را تشخیص بدهم
📍 دوم و افزون بر نکته اول هم اینکه عراق، عراق سیدالشهداست و از نظر من، یکی از راههای فهم میزان درونی بودن یک جنبش اجتماعی و درجه نهادینه شدگی آن در عمق جامعه عراق، سنجش نسبت آن با مفهوم عاشورا و مشایه اربعین است.
📍 کمتر تحلیلگری است که بتواند درک کند وقتی صاحب یک موکب روستایی که از ظاهر هم حتی مشخص است چیزی برای از دست دادن ندارد و طمعی هم از بازی قدرت نچشیده و اصلا سر هم در نمیآورد از دنیای پیچیده سیاست، با آن جسارت و افتخار، به اندازه ارتفاع موکبَش، عکس از آل الصدر میکوبانَد کنار جاده، دقیقا یعنی ابراز دو چیز:
📍 اول اینکه مقتدا برای او، صرفا یک رجل سیاسی نیست و رویکرد صاحب موکب کاملاً عقیدتی است، و دوم اینکه این موکبدار و هزاران موکب دار و غیر موکبدار همقطارش از قشر مستضعف جامعه عراق، چندان داشته ای برای از دست دادن ندارند که در گرو عافیت طلبی و مصلحت اندیشی و گزینش در طرفداری از صدری ها باشند! یعنی حتی از کفنپوش های طرفدار مقتدا در شهرک صدر بغداد هم جان بر کف تر، برای صاحب آن عکس.
برای مطالعه متن کامل کلیک کنید:
https://zaya.io/مشاهدات_اربعینی_عراق
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
آیا جنگ جدیدی در سوریه به راه خواهد افتاد؟
علیرضا صالحی
پس از به راهافتادن موج جدیدی از تظاهرات مدنی در سوریه که از نیمه اگوست شروع شده و چند هفتهای دوام پیدا کرده، گمانهزنیهایی در خصوص آغاز انقلابی جدید در سوریه به راهانداختهاست.
مرکز این تظاهرات شهر سویدا و درعا در جنوب سوریه بوده و در چند نقطه دیگر از جمله شمال این کشور مثل ادلب نیز تجمعاتی برقرار شده است.
🖇 برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید
#تحلیل_مسائل_روز
#سوریه
#جنگ_در_سوریه
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
بررسی نقش هویت قومی درهویت اسلامی در گفتگو با دکتر رحال حسین
همانطور که میدانیم هر شخص به قومیتی تعلق دارد و دارای هویت قومی ست؛ یک شخص مسلمان نیز علاوه بر هویت اسلامی خود دارای هویت قومی ست. اما در برخی کشورعربی ممکن است هویت قومی نسبت به هویت اسلامی اولویت داشته باشد. بهطور مثال در کشوری مانند عراق، این هویت قومی است که هویت اسلامی را راهبری میکند، یعنی گویا هویت اصلی آنها هویت قومی طایفهای عشیرهای است و بعد از آن هویت اسلامی.
برش هایی از متن:
📍در جهان عرب مناقشه بزرگی میان اسلامگرایان و قومیتگرایان عرب حول مسأله «هویت عربی» وجود دارد. ولی هر دو این جریانها، در یک نقطه متفقاند و آن این که ملت عربی یک چیز است و دولت عربی چیزی دیگر.
📍در جهان عرب مناقشه بزرگی میان اسلامگرایان و قومیتگرایان عرب حول مسأله «هویت عربی» وجود دارد. ولی هر دو این جریانها، در یک نقطه متفقاند و آن این که ملت عربی یک چیز است و دولت عربی چیزی دیگر.
📍خیرا پژوهشی بر روی DNA مصریها انجام شده بود که نشان داد تنها ۱۴ درصد مصریها اصالتا عرباند، در حالی که همین پژوهش ۵۴ درصد ایرانیان را اصالتا عرب تشخیص داد.
📍معمولا بخش زیادی از این هویتها، هویتهای خیالیاند و حقیقی نیستند. مثلا هویت قومی یک هویت خیالی است و ما وجود آن را تخیل میکنیم و ممکن است اصلا وجود نداشته باشد. بسیاری از اوقات ما ادعای وجود یک هویت میکنیم که در واقع خیالی است.
🖇 برای مشاهده متن کامل اینجا را مشاهده کنید.
#هویت
#قومیت
#هویت_اسلامی
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
چرا شیخ ابراهیم زکزکی برای کسی مهم نیست؟
سید روح الله رضوی
✂️ برشهایی از متن:
🔹 برای دنیای اهل سنت، شیخ ابراهیم زکزکی نماد شیعهسازی در پنجمین کشور پرجمعیت مسلمان دنیا است. کسی که «به زعم آنها» پول از قم میگرفته و خرج تغییر مذهب اهل سنت نیجریه میکرده و توانسته بعد از سالها، نفوذی چند میلیونی در قلب آفریقا ایجاد کند. این آدم هر چقدر هم که خوب و دوست داشتنی بوده باشد و هر چقدر هم که مورد ظلم و ستم واقع شده باشد، چون کیان مذهب مقابل را به خطر انداخته، نمیتواند جایی در دل آنها باز بکند.
🔹 در فضای عمومی بین المللی هم کشورهای غربی حرکت اسلامی نیجریه را پروژه نفوذ سیاسی جمهوری اسلامی ایران در آفریقا قلمداد میکنند که میرفت تا مدل کپی پیستی از حزب الله لبنان باشد. اگر در بعد مذهبی، اظهار نظرات پر از شوق و شعف برخی قم نشینان در قبال معجزه شیعهسازی شیخ ابراهیم زکزکی، بهانه بدست کشورهای اسلامی میداد، در بعد سیاسی، هیجان رقم زدن حزب اللهی جدید در قلب قاره سیاه، حسگرهای دستگاههای امنیتی ـ اطلاعاتی کشورهای غربی را به شدت تحریک کرد.
🔹 فارغ از نگاه ریشهای وزارت خارجه کنونی جمهوری اسلامی ایران که جای نقد جدی دارد، مجموعه انتقادات مطروحه از سوی جریانات مختلف داخل کشور به وزارت خارجه، در خصوص پرونده حرکت اسلامی نیجریه مبنائا بیاساس است. کسانی که توقع دارند وزارت خارجه در قبال آزادی شیخ ابراهیم زکزکی موضعی صریح و آشکار بگیرد، کمتر توجه و اطلاعی نسبت به شرایط کشور نیجریه و نیز تبعات چنان موضع رسمیای از سوی وزارت خارجه ایران دارند.
🖇 برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید
#نیجریه
#شیخ_زکزاکی
#آفریقا
📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
تاثیر حوداث اخیر جهان بر اقتصاد و سیاست کشورهای عربی
در دهه های گذشته اتفاقات بزرگی در دنیا رقم خورده که منشا تحولات و تاثیرات عمیقی بر اقتصاد، سیاست و حتی مسائل اجتماعی کشورها در سرتاسر جهان بوده است. یکی از برجستهترین حوداث شیوع ویروس کرونا و شاید مهمترین آنها جنگهای روسیه و اوکراین، سودان و سوریه باشد. بسیاری از این حوادث به همراه تغییرات قیمت نفت از عوامل تاثیر گذار بر امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشورها به خصوص کشورهای عربی بوده است که این نوشتار به بررسی این تغییرات و تاثیرات در کشورهای عربی پرداخته است.
✂️برش هایی از متن:
📍بحرانهای پی در پی که در طول یک دهه گذشته در منطقه ایجاد شد، به وضوح نشان از آن دارد که نظام سیاسی و اقتصادی حاکم بر تمامی کشورهای عربی دیگر قابل استمرار نیست.
📍تا زمانی که در ساختار سیاسی نظامهای عربی، تصمیمگیریها در دست یک فردِ واحد و یا یک گروهِ کوچک باشد، اجرای اصلاحات سیاسی میسر نخواهد بود.
📍کشورهای عربی پیشرفته از طریق انجام اصلاحات اقتصادی و اجتماعی تلاش دارند برای خود زمان بخرند تا اصلاحاتی نظیر مشارکت دادن مردم در ساختار سیاسی و تصمیمگیری کشور را اجراء نکنند. کشورهای فقیر نیز به اجرای اصلاحاتِ پراکندهای مبادرت میورزند که از رهگذر آنها تنها بخش بسیار کوچکی از چالشها و بحرانهای موجود قابل حل و فصل خواهد بود.
🖇 برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید
#کشورهای_عربی
#اتفاقات_جهان
#اصلاحات_سیاسی_اقتصادی_اجتماعی
📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba