جزیرههای تمب
جزیرههای تمب بزرگ و کوچک را در لهجههای جنوب ایران «تمب گپ» و «تمب مار» مینامند. تمب با «تاء» مضموم و «م» و «ب» ساکن به معنی «تپه» و «تل» و «زمین برآمده» به کار رفته است. در زبان دریانوردان بومی این دو جزیره را «تمب گپ» به معنی «تمب بزرگ» و «تمب مار» مینامند. تمب مار را «تمب کوچک»، «تل مار»، «تنب مار»، «طنب کوچک»، «نابیو تنب»، «نبی تنب» نیز خواندهاند.
در سال ۱۸۳۵ میلادی، ۱۲۵۵ هجری قمری که دامنۀ فعالیت دزدان دریایی در کرانههای خلیج فارس به اوج رسیده بود و طرد دزدان دریایی و جلوگیری از اعمال آنها، بهانۀ مداخلات انگلستان در خلیج فارس گردید تا امپراتوری انگلستان بتواند این شاهراه دریایی را در دست خود گیرد، بنابه پیشنهاد حکومت هندوستان کاپیتان هنل انگلیسی، افسر بحریۀ انگلیس که از طرف دریاداری انگلیس عهدهدار امور خلیج فارس بود، یک خط فرضی به موازات ساحل رسم نمود که امتداد آن از جزیرههای بوموسی و سیری میگذشت. بعدها جانشین هنل، به نام ماژور موریسن، با شیوخ و رهبران امارات خلیج فارس مذاکراتی به عمل آورد و خط دیگری برای نشان دادن حدود آبهای ایران و سواحل جنوبی خلیج فارس روی نقشۀ خلیج فارس فرض و وضع نمود که از جزیرۀ سیر ابونعیر و شمال رأس رکن در شمال جزیرۀ قطر تا نزدیکی رأس الزور در کویت میگذشت.
این خط نسبت به خط قبلی که آن هم در جنوب جزیرههای تمب قرار داشت، جنوبیتر بود. این خطوط را خطوط محدودیت نامیدهاند و جزایر تمب و بوموسی در شمال هر دو خط قرار گرفتهاند و بر اساس خطوط فرضی وضعی هر دو مأمور دریاداری انگلستان، در آبهای ایران واقع شدهاند و بنابراین حکومت انگلستان که سالیان دراز مدعی مالکیت جزایر تمب بزرگ و تمب کوچک و بوموسی بوده است، با تأیید حکومت هندوستان، این جزایر را در محدودۀ آبهای ایران میشناخته و در روی نقشه، تأیید کرده است و مالکیت ایران بر این جزایر را بر اساس اصول علمی و سیاسی و تاریخی پذیرفتهاند و مالکیت ایران را تأیید نمودهاند.
در نقشۀ خلیج فارس که از طرف وزارت جنگ انگلیس به سال ۱۸۸۸ میلادی چاپ شده است، جزیرههای تمب بزرگ و تمب مار یا تمب کوچک همراه با جزیرههای «بوموسی» و «سیری» و «فرورو» به رنگ اصلی خاک ایران روی نقشه رنگ شدهاند، اما همین دولت انگلستان در اوائل قرن بیستم و در اولین سالهای بعد از جنگ جهانی اول با کمک نیروی دریایی گشتی خود در آبهای خلیج فارس و اقیانوس هند، مانع از فعالیت مأموران گمرکی و مالیاتی ایران در این جزیرهها گردید و در کتب و مآخذ و اسناد جدید خود آنها را به حکام رأس الخیمه و شارجه متعلق دانست.
در کتاب خطی مفاص اللئالی و منار اللیالی، تألیف محمدعلی سدیدالسلطنۀ کبابی بندرعباسی که به کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران اهدا شده و هماکنون در آن کتابخانه نگهداری میشود، رونوشت سندی به خط و زبان عربی ثبت شده است که پدران و بنی اعمام حکام حالیۀ رأس الخیمه و شارجه به اتفاق عدۀ دیگری از مردمان جزایر تمب و بوموسی و سیری حقانیت ایران را در مالکیت جزایر مذکور تأیید کرده و صریحاً اعلام کردهاند که بعضی از سنوات برای تعلیف احشام خود این جزایر یا بعضی از آنها را برای علفچر مواشی خود از حاکم ایرانی بندر لنگه اجاره مینمودهاند.»
احمد اقتداری
منتخب بیست و یکمین جایزهٔ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار
[«سرگذشت تاریخی چهار جزیره در خلیج فارس»، احمد اقتداری، یغما، آبان ۱۳۵۶، ش ۳۵۰، ص ۵۰۳-۵۰۴ و فروردین ۱۳۵۷، ش ۳۵۵، ص ۴۶-۴۷]
بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی
@AfsharFoundation
JBA_Volume 15_Issue 3_Pages 25-52 (1).pdf
822.5K
بررسی قصه نخچیران مثنوی و پیکند آن با نبوت عامه
دکتر نجف جوکار
#ادبیات_عرفانی
https://eitaa.com/sibenaranjiadabiat
"بهبهانهی آخرین عکس"
با هیبتی عجیب نشسته است روی مبل
مردی که بیرقیب نشسته است روی مبل
این لحظههای آخر یک شیر زخمی است
خونی... ولی نجیب نشسته است روی مبل
این تخت، تخت شاهِ حماسه است هان مترس
با چهرهای مَهیب نشسته است روی مبل
این کوفهی جنونزده شاید جهان ماست
مسلم ولی غریب نشسته است روی مبل
این خانهی خرابه، مگر دشت کربلاست؟
یا وارث حبیب نشسته است روی مبل؟
این عکس: شام آخر عیسی است، شاید او
یکپله تا صلیب... نشسته است روی مبل
یحیی است اینکه کشتهی ننگ "هیرودیا" ست
از داغ پرنصیب نشسته است روی مبل
یک عمر ایستاده در این راه بیقرار
اینبار بیشکیب نشسته است روی مبل
ای توپها به بوسه ببارید بر سرش
یک دشت باغ سیب نشسته است روی مبل
این مرد کیست؟ مستِ نمازِ شکوه و خون:
با هیبتی عجیب نشسته است روی مبل
#حماسه
#خطر
#مرگ_سرخ
#محمد_مرادی
#یحیی_السنوار
هدایت شده از باشگاه کتاب سیب نارنجی
1_14311414653.pdf
4.12M
📚 #معرفی_کتاب خار و میخک
• مولف: شهید یحیی سنوار
رمان «خار و میخک » یحیی السنوار که به زبان عبری در زندانهای اسرائیل نوشته و جدیدا به فارسی ترجمه شده است.
♦️السنوار، به عنوان یک رهبر،فرمانده نظامی، دیپلمات انقلابی، نویسنده و مترجم مسلط به زبان عبری و انگلیسی، بعد از اسارت و جانبازی، در عالیترین شکل حماسی به شهادت رسید، تا گفتمانی جدید را در مقاومت رقم بزند!
به مناسبت اول آبان.
معرفی چند کتاب خوب دربارهٔ تاریخ بیهقی.
کتاب نخست: دیبای زربفت، گزیده و شرح تاریخ بیهقی، به گزینش و شرح دکتر محمدجعفر یاحقی و مهدی سیدی، نشر سخن.
کتاب دوم: از چنین حکایتها، گزیدۀ تاریخ بیهقی، گزینش و شرح دکتر محمد جعفر یاحقی، خوانش و اجرای متن ابوالحسن تهامی، نشر معین.
کتاب سوم: تاریخ بیهقی، تصحیح علیاکبر فیاض، شرح و توضیح دکتر خلیل خطیبرهبر (3 جلدی)، نشر مهتاب.
کتاب چهارم: تاریخ بیهقی، مقدمه، تصحیح، تعلیقات، توضیحات و فهرستها از دکتر محمدجعفر یاحقی و مهدی سیدی (2 جلدی)، نشر سخن
#ایران
#زبان_فارسی
#ادبیات_فارسی
#تاریخ
#فرهنگ
#تاریخ_بیهقی
#نثر
#اول_آبان
#آبان
#کتاب
#معرفی_کتاب
"عشق و درد در شعر قیصر امینپور"
اگر در نگاهی کلی بخواهیم دو مفهوم اصلی اشعار قیصر را معرفی کنیم به "عشق و درد" میرسیم.
در 103 شعر امینپور، میتوان عشق را در جایگاه کلیدیترین محتوا یا واژه دید. مفهوم عشق در ادوار مختلف شاعری او تحولاتی خاص یافته است. این مفهوم ابتدا در کنار ارزشهای انقلابی شعر او در دفترهای «در کوچۀ آفتاب» و «تنفس صبح»، بیشتر در حاشیه است و در بسیاری از اشعار جنگ، کمککنندۀ شاعر برای جذابیت بخشیدن به کلام حماسی یا مرثیههای پایداری اوست.
عرفان این دوره از شاعری او هم بهموازات عشق، راهی برای عروج است و به مفهوم شهادت نزدیکیای خاص دارد. در این دوران، عشق، گونهای مقدس است و در این اشعار بیشتر خود مفهوم عشق مهم است و شاعر چندان اشارهای به معشوق ندارد.
در دفتر آینههای ناگهان دوم، چون اشعار آن در اوج زمان جنگ سروده شده، عشق کمترین حضور را دارد. شیوۀ حضور عشق نیز هنوز بهصورت قبل است. در دفتر اوّل آینههای ناگهان اول، اگرچه حضور عشق پررنگتر شده، چندان چشمگیر نیست و عشق، تنها کمکی برای بیان دردها و حسرتهای شاعر و غمها و اندوههای اوست.
در دو دفتر آخر امینپور، این مفهوم حضوری چشمگیر مییابد؛ بهویژه در گلها همه آفتاب گردانند که بیش از نیمی از دفتر به مفهوم عشق اختصاص داده شده است. در این دفتر، عشق، هویت پایدارانۀ خود را از دست میدهد و بُعدی فردی مییابد. در دفتر آخر هم، عشق پربسامد ترین مفهوم شعر شاعر است. در این دفتر، معشوق حضور خود را بهوضوح نشان میدهد؛ البته در کنار آن، خود مفهوم کلی عشق هم مطرح است. گاه هم شاعر به مفهومهای پیچیدهتر عرفانی در توصیف عشق روی میآورد؛ بااینحال، عشق دیگر زمینۀ پایداری اشعار اولیهی قیصر را از دست داده است.
پس از عشق، مفاهیم درد، حسرت، شکایت و غم، از منظری کلیدیترین و متفاوتترین شعرهای امینپور را تشکیل داده است؛ نوعی بیان احساسی به درد و اندوه که او را با دیگر شاعران انقلاب متفاوت کرده است؛ بهطوری که جدا از حضور پراکندۀ درد و حسرت در شعرهای جنگ و عاشقانه، میتوان 42 شعر امینپور را برگزید که درد در آنها کلیدیترین مفهوم است.
از رباعیهای در کوچۀ آفتاب که در گذریم – که به نوعی درد و حسرت خاص با نگرش پایداری و انقلابی اشاره دارند - باید اوج استفاده از این مفهوم را – چه از منظر محتوا و چه هنری - در شعرهای سالهای آغازین پس از جنگ امینپور دانست. دفتر اوّل آینههای ناگهان، بهویژه با شعرهای دردوارهها (1و2)، مهمترین جلوهگاه این مفهوم در اشعار امینپور است.
قیصر که خود را از بازماندگان میراث جنگ میداند، از یکسو دلتنگ یاران سفر کرده است و از دیگرسو نگران ارزشهایی است که سخت به آنها وابسته بوده است. از نظر او، سالهای پس از جنگ، دوران فراموشی آن ارزشهاست. در دفتر گلها همه آفتاب گردانند هم، درد و حسرت هنوز حضوری چشمگیر دارد؛ اما نوع نگاه امینپور به درد در سرودههای دو دفتر آخر، متفاوت با اشعار دوران جنگ و دهۀ 70 است.
"کتاب منشور دوم/ محمد مرادی"
#قیصر_امین_پور
#شعر_انقلاب
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از موسسه فرهنگی هنری سیب نارنجی
فعالیتهای موسسه فرهنگی هنری سیب نارنجی را در گروهها و کانالهای تخصصی زیر دنبال کنید.
مرکز اطلاع رسانیهای موسسه
https://eitaa.com/sib_naranji
باشگاه کتاب کودک و نوجوان سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibbook
خانه تخصصی هنر و ادبیات کودک و نوجوان سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaghd
خانه تخصصی ادبیات سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaranjiadabiat
کتابخانه سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibketab
رشد و تربیت کودک با ادبیات. کودکانههای سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaranjikoodak
ویرایش و درست نویسی
https://eitaa.com/sibevirayesh
انجمن شعر کودک و نوجوان سیب نارنجی
https://eitaa.com/joinchat/3844669656C2b8186ac99
انجمن ادبی سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaranji
انجمن ادبی نوجوانان سیب نارنجی
https://eitaa.com/novjavane
با ما برای تجربه لذتبخش زندگی با ادبیات همراه باشید.
✳️ فرهنگ بیدل
🔻 واژگان، اصطلاحات و ترکیبات شعر بیدل از عوامل دشواری فهم شعر او هستند. البته این قضیه برای همه متون کهن صادق است ولی برای شعر بیدل از آن روی که فرهنگ واژگانی خاصی دارد بیشتر. دلایل این وضعیت را به اختصار چنین میتوان برشمرد:
شعر بیدل به حوزهٔ شرقی زبان فارسی اختصاص دارد و زبان فارسی آن حوزه در آن بیشتر حضور دارد همین سبب میشود که بعضی کلمات به خصوص برای مخاطبان ایرانیِ شعر او مبهم باشند.
بیدل رفتار خاصی با زبان دارد به گونهای که گاه کلمات را در خارج از معنای لغوی آنها به کار میبرد و میشود گفت به آنها توسع معنایی میبخشد به همین لحاظ معنی بعضی از واژگان شعرش را به کمک فرهنگهای لغت هم نمیتوان دریافت کرد.
🔻 به همین سبب همواره ضرورت انتشار فرهنگی از واژگان بیدل احساس میشده است و کتاب «فرهنگ بیدل» یک گام مهم در این مسیر است. پیش از این هم البته کتاب «واژهنامهٔ شعر بیدل» از دکتر اسدالله حبیب منتشر شده است.
🔻 «فرهنگ بیدل» تألیف و تدوین عبدالوهاب فایز است، یکی از بیدلپژوهان پرکار در این سالها که کتابهای متعددی دربارهٔ میرزا عبدالقادر بیدل تألیف یا تدوین کرده است. کتابی است جامع و پرحجم و در دو جلد در قطع وزیری (مجموعاً حدود ۱۰۰۰ صفحه) تدوین شده است. در مجموع حدود ۲۸۰۰ مدخل دارد که ۲۷۰۰ مدخل آن واژگان است و ۱۲۰۰ مدخل ترکیبها. از این نظر شاید تعداد مدخلهای آن پنج برابر کتاب دکتر حبیب باشد.
🔻 مؤلف در مقدمهٔ کتاب به صورت مشروح دربارهٔ خصوصیات این فرهنگ سخن گفته و برای آن برتریهایی نسبت به آثار مشابه برشمرده است. از جمله خصوصیات و بلکه برتریهای این کتاب، این است که همه واژگان و اصطلاحات با شواهدی از شعر و نثر بیدل و آن هم با قید نشانی آنها همراه شدهاند و به این صورت ما نمونههای عینی از کاربرد این واژگان را هم شاهدیم.
🔻 کسانی که دستاندرکار شعر بیدل بودهاند، میدانند که کاری چنین عظیم و پرحجم با توجه به مقدار آثار نثر و نظم بیدل همت و پشتکاری ویژه میطلبد و جناب عبدالوهاب فایز با وجود ناراحتیهای جسمی و در وضعیتی که زیر درمان بوده است، این کار را به سامان رسانده است.
🔻 کیفیت چاپ و صحافی کتاب عالی است. طرح جلد آن کار وحید عباسی است و صفحهآرایی آن هم با خودم بوده است. نمیتوانم از کار خود تعریف خاصی بکنم، جز این که میشود گفت سعی کردم مطالب خوانا و چشمنواز باشند. قضاوت بیشتر دیگر با خوانندگان عزیز.
🔻 من در مورد جنبههای علمی کتاب نمیتوانم در اینجا شرح و توضیح دهم چون برخورد من تا کنون با این کتاب در مقام صفحهآرا بوده است. ولی امیدوارم که در مسیر کارهایی که برای شعر بیدل بر سر دست دارم از این کتاب بهره ببرم و اگر خداوند توفیق دهد یک بررسی و ارزیابی فنی هم از کتاب ارائه کنم، البته در حد دانش و توان خویش. تا آن زمان، همین معرفی را نقداً از من بپذیرید.
🔻 کتاب را انتشارات امیری در کابل منتشر کرده است. در تهران هم در نمایندگی این انتشارات در دسترس است، با این نشانی: تهران؛ خیابان انقلاب، روبهروی دانشگاه، پاساژ فروزنده، طبقهٔ اول، واحد ۴۰۴. تلفن:
+989103224679
و این هم شماره تماس انتشارات در کابل، برای کسب اطلاعات بیشتر
+937444
محمد کاظم کاظمی