🌎سیاست و مهدویت🌍 🔶‌درآمدی بر مسئله شناسی سیاسی مهدویت 🔷🔷مقدمه ♦️گرایش سیاسی - اجتماعی، از حوزه‌های مطالعاتی در رشته تخصصی مهدویت اسلامی به شمار می‌رود. غالب گرایش‌های مطالعاتی مهدویت اسلامی، میان رشته ای است؛ چنان که بین مهدویت اسلامی و حوزه‌های مختلف دین پژوهی و رشته‌های علوم انسانی ارتباط برقرار می‌کنند. ♦️مطالعات سیاسی مهدویت نیز در واقع، بین مباحث علوم سیاسی و به ویژه اندیشه سیاسی اسلام و دیگر حوزه‌های معارف اسلامی اشتراک دارد. ♦️پیش از ورود به این حوزه مطالعاتی، شایسته است نمایی کلی از ویژگی‌های مباحث سیاسی مهدویت ترسیم شود و پژوهش گران این حوزه، به چشم انداز مناسبی از مباحث سیاسی مهدویت آگاهی یابند تا بتوانند با اشراف و بصیرت بیشتری، این حوزه مطالعاتی را پی بگیرند. ♦️بیشتر مباحث مهدویت از منظر کلامی یا تاریخی بررسی می‌شوند، اما در واقع مباحث مهدویت از منظرهای مختلفی طرح شدنی است. ♦️در اندیشه سیاسی شیعی، با توجه به محوریت آموزه امامت، مباحث سیاسی مهدویت اهمیت ویژه ای دارند؛ زیرا از یک سو، مهدویت با آموزه امامت پیوند خورده است، و از سوی دیگر، با تحقق حکومت جهانی مهدوی آرمان مدینه فاضله اسلامی محقق می‌شود و ظلم و ستم از دنیا رخت برمی بندد. ♦️از این جهت، آموزه مهدویت اسلامی، ابعاد سیاسی بسیار مهمی در معارف اسلامی دارد و شایسته است تا با نگرشی تخصصی و با استفاده از دست آوردهای علوم سیاسی، بررسی شود. ♦️برای ورود به مباحث سیاسی مهدویت، نخست باید مباحث سیاسی مهدویت مسئله شناسی شوند، و در ضمن آن، ره یافت‌های مختلفی که در بررسی این مباحث کاربردی هستند، شناسایی شوند. ♦️ این ره یافت‌ها گاه در قالب گرایش‌های مختلف علوم سیاسی است که از این جهت، گرایش‌های مختلف علوم سیاسی و ارتباط آنها با مباحث مهدویت نیز باید شناخته شوند. از این رو، با مروری بر مفهوم سیاست و روی کردهای مختلف به سیاست در جهان امروز، مباحث مهدویت در قالب گرایش‌های مختلف علوم سیاسی، بررسی خواهد شد. 📚 #سیاست_و_مهدویت ✍ موسسه آینده ی روشن @siyasatemahdavi

🌍سیاست و مهدویت🌎 🔺‌چیستی مفهوم سیاست 🔵اولین بحث در مورد سیاست، تبیین مفهومی آن است. سیاست چیست؟ این پرسش بدان جهت اهمیت دارد که اگر مباحث سیاسی مهدویت را بخواهیم بشناسیم، ابتدا باید سیاست را تعریف کنیم. 🔵در مفهوم شناسی سیاست، ابتدا باید یادآور شد که اصطلاح سیاست هم در مورد خود فعل سیاست و هم در مورد علم به آن، یعنی در مورد علم سیاست به کار رفته است. برخی از علوم، این چنین نام می‌گیرند؛ یعنی هم به معنای خود موضوع و پدیده مورد نظر است و هم به معنای دانش مربوط به آن پدیده یا موضوع مورد مطالعه. 🔵اصطلاح تاریخ نیز این چنین است؛ گاه در معنای نفس حوادث واقعی تاریخی به کار می‌رود و از آن به تاریخِ یک، تعبیر می‌کنند و گاه به معنای علم به حوادث تاریخی است که از مقوله علم و دانش است و آن را تاریخ دو می‌خوانند (زرین کوب، ۱۳۸۱). 🔵 اصطلاح سیاست نیز این چنین است؛ گاه مراد از سیاست فعل خارجی است و بر نفس رابطه خاصی دلالت دارد که در عرصه اجتماعی بین انسان‌ها رخ می‌دهد، و گاه سیاست عبارت از علم به چگونگی این روابط است. 🔵در این بحث، ما از سیاست، فعل سیاسی را در نظر داریم؛ یعنی می‌خواهیم این مسئله را بررسی نماییم که در معارف مهدوی، رابطه سیاسی در جامعه اسلامی چگونه سامان می‌یابد، و در نتیجه، بهترین وضعیت مطلوب در عرصه سیاسی از این منظر چیست - البته گاهی در صورت لزوم، به سیاست در معنای دوم؛ یعنی به مثابه یک دانش خاص نیز اشاره خواهیم نمود. 🔵مباحث گسترده ای راجع به لفظ سیاست در زبان‌های عمده جهان اسلام (عربی، فارسی و ترکی) یا معادل آن در زبان‌های لاتین وجود دارد (نک: لویس، ۱۳۷۸). 🔵به نظر می‌رسد پرداختن به این بحث ضرورتی ندارد و تنها بر معنای اصطلاحی سیاست تمرکز خواهیم کرد. اگر بخواهیم فعل سیاسی را به گونه جامعی تعریف کنیم، باید به مفهوم قدرت در مطالعات سیاسی توجه نماییم. 🔵شاید جامع ترین تعریف از فعل سیاست، عبارت باشد از رابطه قدرت در جامعه؛ برخی هم سیاست را با دولت پیوند می‌زنند؛ برخی معتقدند سیاست عبارت است از کاری که دولت انجام می‌دهد. 🔵 تعاریف دیگری نیز مطرح شده است. در سنت اسلامی نیز سیاست، استصلاح خلق است (ابوالحمد، ۱۳۷۰: ۲۰-۱۲). ص: ۱۸ 🔵در نگرش‌های مختلفی که به سیاست وجود دارد، چه مراد از سیاست قدرت، یا دولت و یا استصلاح باشد، سیاست نوعی رابطه راه بری در عرصه اجتماعی است. ناگزیر هر نوع راه بری، مستلزم رابطه قدرت است. 🔵رابطه قدرت در هر نوع تعریفی تأثیر اراده و اعمال آن را بیان می‌کند؛ یعنی عده ای تأثیرگذارند و عده ای تأثیرپذیرند. 🔵با توجه به نگرش‌های مختلف در عرصه اجتماعی، آن گاه فعل قدرت یا فعل سیاسی رخ می‌دهد که عاملی اعم از عوامل انسانی یا ساختاری، بر عوامل انسانی تأثیر بگذارد (لوکس، ۱۳۷۵). 🔵یعنی تأثیرگذاری باید در جهت مدیریت کلی جامعه باشد. البته امروزه با توجه به تخصصی شدن و جزئی تر شدن نگرش‌ها و جدا شدن علوم انسانی از فلسفه و حکمت، برخی افعال دیگر چون مدیریت نیز به این معنا داخل سیاست می‌شوند. به هر حال، اگر رابطه قدرت را نیز در رهبری کلان جامعه در نظر بگیریم، فعل سیاسی رخ می‌دهد. 🔵در رشته مدیریت هم ممکن است چنین نگاهی باشد، اما فعل سیاسی، کلانتر و کلی تر از صرف رابطه مدیریتی در عرصه ای خاص است. 📚 #سیاست_و_مهدویت @siyasatemahdavi

🌎سیاست و مهدویت🌏 🔺‌وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت ⬅️ضرورت طرح مباحث سیاسی مهدویت در شرایط امروز، دلایلی از این شمار دارد: 🔵۱. آموزه اعتقادی امامت و استلزامات سیاسی آن؛ 🔸نخستین وجه ضرورت پرداختن به مباحث سیاسی مهدویت، بدان جهت است که مهدویت به دلیل ارتباط با مسئله امامت، آموزه ای اعتقادی است. 🔸شیعه همواره امامت را رکن اعتقادی خود می‌داند. در شرایط امروز نیز شناخت امام علیه السلام و تبعیت از وی اصلی اعتقادی است. 🔸مؤمن شیعی هنگامی درست آیین خواهد بود که بتواند امام معصوم و امام زمان خویش علیه السلام را بشناسد و از وی تبعیت کند. 🔸حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف یکی از دوازده جانشین منصوص پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم است و مصداق تام امامت در عصر حاضر به شمار می‌رود. 🔸آموزه امامت از همان ابتدا، بُعد سیاسی مهمی در جامعه اسلامی داشته است و به تعبیر شهرستانی در ملل و نحل هیچ موضوعی به اندازه امامت و جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله شمشیرها را برهنه نکرده و خون‌ها را نریخته است. 🔸 از این روی، شناخت امام معصوم و پیروی از وی راه حق و تمایز آن از باطل را نشان می‌دهد؛ یعنی اصل تولّا و تبرّا اقتضا می‌کند در عصر حاضر امام معصوم را بشناسیم و با اظهار وفاداری و تولّا به وی و دوست دارانش از دشمنانشان بیزاری بجوییم. 🔸بدین جهت، با شناخت حق لازم است از آن پیروی گردد و از باطل تبرّا و برائت شود. ادامه دارد... 📚 #سیاست_و_مهدویت #حکومت_مهدوی @siyasatemahdavi

🌎سیاست و مهدویت🌎 🔺‌وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت ◀️۲. نقش مهدویت در هویت بخشی به زندگی سیاسی- اجتماعی ما؛ ⭕️علاوه بر ضرورت اعتقاد به چیستی امامت و مصداق آن، هویت بخشی مهدویت به ما مطرح است. ⭕️ کانون بحث هویت این است که ما که هستیم و چگونه تعریف می‌شویم؟ وجوه تمایز ما از دیگران چیست؟ یکی از رویکردها به تعریف هویت، تعیین «واژگان نهایی» ماست. ⭕️طبق تعریف رورتی، مراد از واژگان نهایی آن است که اگر از کسانی بخواهیم آرمان‌های خود را تعریف کنند، از یک سری ایده‌ها و مفاهیمی سخن می‌گویند که فراتر از آنها، تکرار مکررات است. ⭕️وقتی ما می‌خواهیم از هویت خود یا آن چه آرمان ماست، سخن بگوییم ناخواسته باید به امام زمان تمسک بجوییم. ⭕️ یعنی اگر ما در جایگاه شیعه ی واقعی، خود را بخواهیم تعریف کنیم، باید با آرمانی ترین واژگان تعریف نماییم که همان واژگان نهایی ماست. ⭕️نام شیعه، خود روشنی بخش است؛ یعنی پیرو اهل بیت علیهم السلام. بدین سبب، ما در نام و تعریف خویش، همواره با اهل بیت عصمت و طهارت و در زمان خویش با حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف تعریف می‌شویم. ⭕️چنین تعریفی در دعای شریفه ی زیر نیز به خوبی منعکس شده است: "اللهم عرِّفنی نفسک فإنّک إن لم تُعَرّفنی نفسک، لم أعرف رسولک، الّلهم عرِّفنی رسولک، فإنّک إن لم تُعرِّفنی رسولک، لم أعرف حجّتک. اللهم عرِّفنی حجَّتک فإنّک إن لم تُعرِّفنی حجّتک ظَلَلتُ عن دینی." (کافی، ج۱، ص۳۳۷) ⭕️در روایات فریقین نیز از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است که آن حضرت می‌فرمایند: «من مات و لم یعرف امام زمانه، مات میتۀ جاهلیۀ» یعنی اصلاً زندگی اسلامی، دایر مدار شناخت امام زمان است؛ ما که هستیم و با چه کسی تعریف می‌شویم؟ با امام زمان خودمان عجل الله تعالی فرجه الشریف. ⭕️پس از این جهت خودشناسی ما مستلزم شناخت مهدویت است. به این جهت، ما در عرصه سیاسی هم هویت سیاسی خود را با امام زمان خویش تعریف می‌کنیم. ⭕️ وجوه تفاوت و تمایز ما از جریان‌های سیاسی دیگر و حکومت‌های غاصب زمان ما، تعلق خاطری است که ما به دولت مهدوی و حکومت جانشینان برحقّ آن حضرت داریم. 📚 #سیاست_و_مهدویت @siyasatemahdavi

🌎سیاست و مهدویت🌍 🔴وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت 🔷‌۳. بحران ایدئولوژی‌های بشری و ضرورت طرح و پی گیری آموزه سیاسی مهدویت در جهان امروز؛ 🔸سومین ضرورت طرح مباحث مهدویت در عصر حاضر، نیاز انسان امروز به شناخت بهترین الگوهای نظام سیاسی و حکومت داری است. 🔸انسان امروز حکومت‌ها و دولت‌های بسیاری را دیده و از بسیاری از این حکومت‌ها سرخورده شده است. ایدئولوژی‌هایی که درصدد بوده اند مدل‌های مختلفی را از زندگی سیاسی مطرح کنند، امروزه با بحران مواجه شده اند. 🔸در روایتی آمده است: قبل از قیام قائم، همه اقوام به حکومت خواهند رسید و ناکام خواهند ماند. 🔸این بدان جهت است که بر کسی حجتی نماند که بگوید اگر ما فرصت حکومت پیدا می‌کردیم، بنابر شیوه دیگری انسان‌ها را به سعادت می‌رساندیم. (نعمانی، ۱۲۶) 🔸بنابر تأویل این روایت و نگرش نمادین آن، هر ایده و تفکر و مرامی به حکومت می‌رسد، اما همگی ناکام می‌مانند. در شرایط کنونی نیز مکتب‌ها و جریان‌های فکری مختلفی آمده اند و رفته اند. 🔸به کدام یک باید دل ببندیم؟ در این زمان که عصر پایان مکتب هاست، و در واقع دوران افول مکتب‌ها و قرائت‌های کلان است، این دغدغه بیشتر احساس می‌شود. 🔸دنیای مدرن کوشیده بود تا در این چند سده اخیر بهترین راه حل را بنماید. اما خود مدرنیته غربی نیز با بحران مواجه شد و نقدهایی که پسامدرن‌ها از درون بر آن مطرح کرده اند، حاکی از بحران درونی تفکر مدرنیسم غربی است. 🔸حال این پرسش پیشاروی انسان امروز مطرح است که بدیل مناسب چیست؟ 🔸عده ای دل خوش کرده اند که لیبرالیسم جواب بدهد. اما لیبرالیسم و در کل مدرنیته غربی جواب نمی دهد. 🔸به هر حال در شرایطی که این ایدئولوژی‌ها و مکاتب افول می‌کنند، انسان‌ها به دنبال ایده‌های با ثبات تری هستند. 🔸پس از این جهت، ما می‌توانیم آموزه حکومت اسلامی و در رأس آن مدینه فاضله مهدوی را ارائه کنیم. 📚 #سیاست_و_مهدویت #حکومت_مهدوی @siyasatemahdavi

🌎مهدویت و سیاست🌍 🔴‌وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت 🔶۴. احیای اسلام گرایی و توجه جهان به سیاست و مدینه فاضله اسلامی؛ 🔵بُعد چهارم که ضرورت آن امروزه مطرح است، احیای اسلام گرایی در جهان امروز است. 🔵در واقع، اسلام گرایی که در شرایط امروز جهانی رو به گسترش است، یک جامعه آرمانی و مطلوب دارد. 🔵آرمان اسلام گرایی، مدینه فاضله مهدوی است. پس اگر آرمان نهایی اسلام گرایی را بخواهیم شفاف تر توضیح بدهیم، راهی جز بیان مدینه فاضله مهدوی نخواهیم داشت. 📚 #سیاست_و_مهدویت #سیاست_مهدوی @siyasatemahdavi

‌🌎سیاست و مهدویت🌏 🔶وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت 🔵‌۵. تبیین و توضیح وضعیت سیاسی جامعه امروز با الگوی مدینه فاضله مهدوی؛ ◀️از وجوه ضرورت شناسایی و پرداختن به مباحث سیاسی مهدویت؛ ضرورت‌های زندگی سیاسی امروز ماست. اگر ما امروزه در جهان اسلام وضعیت سیاسی خویش را بخواهیم سامان دهیم، می‌بایست بر اساس الگوی آرمانی خویش به ساختن جامعه امروزی بپردازیم. الگوی آرمانی ما در آینده است. البته الگویی نیز در گذشته و در صدر اسلام داریم؛ یعنی در سنت نبوی و سنت علوی. ◀️اما این الگوها به دلیل شرایط تاریخی خاص خویش، نتوانستند آرمان نهایی نظام اسلامی را محقق کنند و همواره چالش‌ها و مشکلاتی در برابر آنها وجود داشته است. اما مدینه فاضله مهدوی، کامل-ترین نظام سیاسی اسلامی است. در واقع، می‌بایست هم با نگاه به گذشته محقق و هم آینده آرمانی، زندگی سیاسی امروز خویش را سامان بخشیم. ◀️البته امروزه کسانی در سنت گذشته تردیدهایی کرده اند؛ مانند: آیا پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم مأمور به تشکیل حکومت دینی بوده است یا نه؟ آیا حضرت علی علیه السلام تنها به دلیل انتخاب مردم و بیعت آنان حکومت را پذیرفت، یا آن که مأموریتی الهی بر عهده اش بوده است؟ هر چند رویارویی با چنین مباحث و شبهاتی، استدلال‌های تاریخی و کلامی می‌طلبد، با نگاه به آینده نیز می‌توان به این شبهات پاسخ گفت. ◀️بسیاری از افرادی که در گذشته تردید می‌کنند، تردیدی ندارند که سرانجام منجی موعود از جانب خداوند برانگیخته خواهد شد و حکومت دینی جهانی تشکیل خواهد داد. برای بحث با این افراد، می‌توان به آینده شناسی روی آورد و آرمان نهاییرا توضیح داد. ◀️شناسایی آینده از جهت دیگری نیز ضرورت دارد؛ همواره آینده راهنمای امروز است. اگر ما آینده را به خوبی بشناسیم، حال را هم به خوبی خواهیم شناخت. کسانی که نگاه روشنی به آینده ندارند، حال خویش را نیز نمی توانند خوب بشناسند. ◀️از این جهت آینده شناسی ارتباط وثیقی با زندگی امروز دارد و برای ساختن و تنظیم زندگی سیاسی امروز خویش، باید به آینده موعود روی آورد. ۶. بحران عدالت و توجه به منجی گرایی در جهان امروز؛ بحران عدالت در عصر حاضر، ضرورت پرداختن به مباحث سیاسی مهدویت را در پی می‌آورد. ◀️امروزه، بحران عدالت به تدریج به بحرانی فراگیر تبدیل می‌شود. بنابر روایات، منجی موعود هنگامی ظهور خواهد کرد که زمین از ظلم و جور پر شود. (الغیبه، طوسی، ص۴۶) ◀️چه بسا ظلم و جور در روزگاران گذشته، این طور نبود که کل جهان را بتواند در بر بگیرد. در واقع، وضع جهان از این حیث چند گونه بوده است؛ جایی عدالت رواج داشته و جایی ظلم. اما به کارگیری تعبیر «جهان را ظلم و جور فرا خواهد گرفت»، با شرایط زمان ما، به سمت و سویی می‌رود که دیگر ظلم، متعلق به منطقه خاصی نیست؛ ظلم همه جهان را در برمی گیرد. ◀️از این جهت، چه بسا بحث ظلم و بحران عدالت در آستانه جهانی شدن قرار گرفته باشد؛ یعنی این طور نیست که عده ای راحت باشند و عده ای ناراحت. عامل اصلی گسترش بحران عدالت و جهان شمول سازی آن نیز خود پدیده جهانی شدن است. حتی آن کسی که در غرب زندگی می‌کند، مسئله عدالت برایش مطرح است. ◀️ چرا راه پیمایی‌های گسترده ای که علیه جهانی شدن اقتصاد صورت می‌گیرد، در غرب بیشتر است؟ بدان دلیل که حتی مردمان عادی در غرب نیز تحت تأثیر بی عدالتی در جهان امروز هستند. البته نه بدان معنا که اکنون شرایط فراگیر شدن ظلم و جور محقق شده است و ظهور محقق خواهد شد بلکه رفته رفته در جهان بی عدالتی و ظلم فراگیر می‌شود که شرط مبارزه با این بی عدالتی‌ها نیز معرفی آرمان عدالت مهدوی است. 📚 #سیاست_و_مهدویت @siyasatemahdavi

🌎سیاست و مهدویت🌎 🔷وجوه ضرورت مباحث سیاسی مهدویت ⏪‌۷. جهانی شدن و چشم انداز فرج؛ 🔺بحث جهانی شدن نیز خود دلیل دیگری برای ضرورت طرح مباحث سیاسی مهدویت است. 🔺جهانی شدن ایجاب می‌کند انسان‌ها در شرایطی زندگی کنند که آرمان فراگیر در آن مطرح است. 🔺این زندگی جهانی، چگونه ماهیتی دارد؟ چه نسبتی بین آن و جامعه موعود جهانی ادیان برقرار است؟ این بحث هم اقتضا می‌کند که به مباحث سیاسی مهدویت بیشتر بپردازیم. 🔺البته بحث‌های مربوط به جهانی شدن و ارتباط آن با بحث مهدویت اسلامی بسیار گسترده است که نمونه-هایی از آن در این اثر مطرح شده است و برخی از مسائل آن نیز در این نوشتار روشن خواهد شد. ⏪۸. فعالیت جریانهای انحرافی مهدویت و ضرورت تبیین صحیح ابعاد سیاسی مهدویت اسلامی؛ 🔺 پیشینه بحث جریان‌های انحرافی که اکنون رواج یافته، به نوعی به انجمن حجتیه و بهائیت و مانند آنها برمی گردد. 🔺البته بُعد سیاسی بهائیت به اندازه بُعد اعتقادی و دینی آن نیست. اما همین بُعد اعتقادی تأثیرات سیاسی هم دارد. ولی در انجمن حجتیه، دیدگاه‌های تعلیق حکومت و سیاسی مطرح است. #سیاست_و_مهدویت @siyasatemahdavi