﷽؛
✅ فلسفه #عده طلاق و فوت
📝 پرسش : چرا زن پس از فوت یا طلاق شوهر ، عده نگه می دارد ؟
📖 پاسخ : در مورد فلسفه و حکمت احکام اسلامی نمی شود به طور قطع چیزی گفت ، آنچه کارشناسان دین در این مورد بیان داشته اند یا برگرفته از روایات است و یا به طور احتمال بیان شده است تا پذیرش عقلی آن را راحت تر کند آنچه مهم است اینکه این دستورات توسط خداوند حکیم وضع شده و او هم کارهایی را که انجام می دهد و احکامی که برای بندگانش مشخص می کند ، همه از روی حکمت و بر مبنای عقل سلیم است ، نباید در آنها چون و چرا کنیم جز آن که باید با توجه به حکمت و علم و قدرت مطلق الهی ، تعبداً پذیرفت و دانست که این دستورات الهی کاملترین دستورات است .
📖 کارشناسان و مراجع دین در این مورد بیانهای راه گشایی دارند و طبق سخن آنها مسأله عدّه زنان ، فلسفه هاى متعدّدى دارد ، و منحصر به مسأله انعقاد فرزند نیست و لذا در تمام مواردى که شرع گفته است ، زن باید عدّه نگهدارد ؛ هر چند عقیم و نازا باشد ، یا رحم خود را برداشته باشد ، یا فرضاً چند سال است از شوهر خود جدا زندگى مى کند ، در تمام این صورتها باید عدّه نگهدارد
📖 برخی از فلسفه های بیان شده عبارتند از :
1⃣ مسأله حفظ نسل و مشخص شدن وضع زن از نظر باردارى و عدم باردارى ؛ عدّه نگه داشتن زن ، باعث جلوگیری از مخلوط شدن نطفه ها در رحم زن است و باعث می شود اگر فرزندی متولد شد ، به طور یقین مشخص باشد که مربوط به چه کسی است تا در آینده محارم این فرزند معلوم باشد و وقتی این بچه بزرگ شد بداند با چه کسانی نمی تواند ازدواج کند و نیز مسأله ارث بردن او روشن شود . حتی در صورتی که زوج پس از عقد دخول نکرده باشد ، ولى انزال صورت گرفته و نطفه به رحم زن منتقل شده باشد ، و سپس طلاق واقع گردد زوجه باید عدّه نگه دارد .
📖 لذا در سه صورت که چنین مشکلاتی در کار نیست عده نگه داشتن هم بر زن لازم نیست ، یک جایی که شوهر اصلا با او نزدیکى نکرده باشد ، یا قبل از نُه سالگى طلاقش دهد ، یا زن یائسه باشد ، یعنى پنجاه سال قمرى از عمر او گذشته باشد ؛ زن در این سه صورت بعد از طلاق مى تواند بلافاصله شوهر کند .
📖 برخی می گویند عادت ماهیانه در زن دلیل عدم بارداری اوست لذا در طلاق چرا باید زن تا سه بار عده دیدن صبر کند ؟ در جواب می گوییم درست است که یک بار دیدن عادت ماهیانه معمولًا دلیل بر عدم باردارى زن است ، ولى گاه دیده شده که زن در عین باردارى ، عادت ماهیانه را در آغاز حمل مى بیند ، از این رو براى رعایت کامل این موضوع دستور داده شده که زن سه بار ، عادت ماهیانه ببیند و پاک شود ، تا به طور قطع ، عدم باردارى از شوهر سابق روشن گردد ، و بتواند ازدواج مجدد کند .
#نکته
📖 وقتى از اختلاط میاه و عدّه بحث مى کنیم بعضی مى گویند که امروزه مشکل اختلاط میاه حل شده است و با آزمایشهاى مختلف مى فهمند که بچّه متعلّق به چه کسى است ، آیا باز مسئله عدّه و اختلاط میاه هست ؟
📖 دو نکته را باید مد نظر قرار داد :
#الف
این آزمایشها آن قدر دقیق نیست که هیچ خطا و اشتباهى در آن نباشد ، بلکه خطاى انسانى و خطاى دستگاهى در آنها هست .
#ب
مسئله عدّه فقط مربوط به اختلاط میاه نیست بلکه این یکى از فلسفه ها و حکمت هاست لذا اگر مردى دو سال از زنش دور بوده و سپس زنش را طلاق مى دهد، در اینجا هم عدّه لازم است اگرچه از هم دور بوده اند .
2⃣ «عده» وسیله اى براى صلح و بازگشت :
📖 فلسفه دیگر ، وجود وسیله اى براى بازگشت به زندگى اول ، و از بین بردن عوامل جدائى است ، به خصوص اسلام روى این مسأله تأکید مى کند که زنان در دوران عدّه باید در خانه مرد بمانند ، و طبعاً یک معاشرت دائمى چند ماهه خواهند داشت ، که به آنها مجال مى دهد، مسأله جدائى را دور از هیجانات زودگذر ، مجدداً مورد بررسى قرار دهند مخصوصاً در مورد «طلاق رجعى» ، که بازگشت به زوجیت ، نیازى به هیچ گونه تشریفات ندارد ، و هر کار و یا سخنى که دلیل بر تمایل مرد به بازگشت باشد رجوع محسوب مى شود ، حتى اگر دست بر بدن زن با شهوت و یا بدون شهوت بگذارد ، هر چند قصد رجوع هم نداشته باشد ، رجوع محسوب مى شود .
📖 به این ترتیب ، اگر این مدت ، بگذرد و آن دو با هم آشتى نکنند ، معلوم مى شود به راستى آمادگى ادامه زندگى مشترک را ندارند ، و مصلحت در این است که از هم جدا شوند .
📖 گاهى در اثر عوامل مختلف زمینه روحى به وضعى درمى آید که پدید آمدن یک اختلاف جزئى و نزاع کوچک ، حس انتقام را آنچنان شعله ور مى سازد که فروغ عقل و وجدان را خاموش مى کند و غالباً تفرقه هاى خانوادگى در همین حالات رخ مى دهد اما بسیار مى شود که اندک مدتى که از این کشمکش گذشت ، زن و مرد به خود آمده پشیمان مى شوند خصوصاً از این جهت که مى بینند با متلاشى شد کانون خانواده در مسیر ناراحتی هاى گوناگونى قرار خواهند گرفت .
@skeled_b