2_144189955823499745.pdf
حجم:
528.5K
ابعاد گوناگون حماسه اربعین در بیانات رهبر انقلاب اسلامی
✏️ مناسبت ایام اربعین حسینی (ع) در کتابچه «به رهبری حسین علیهالسلام» ابعاد گوناگون حماسه اربعین در بیانات رهبر انقلاب اسلامی را مرور کرده است.
@slamLifeStyles
📌رانت اطلاعاتی و سیاسی؛ تهدیدی بزرگ برای جامعه
▫️رانت اطلاعاتی و سیاسی از جمله پدیدههای آسیبزای جوامع است که در آن، گروهی محدود و صاحب قدرت یا نفوذ، به واسطه جایگاه خود به اطلاعات حساس، منابع یا تصمیمگیری های کلیدی دسترسی پیدا میکنند و این امتیاز را به نفع خود یا نزدیکانشان مورد استفاده قرار میدهند.
▫️ در این میان، استفاده ابزاری از جایگاه سیاسی برای پیشبرد منافع فردی، خانوادگی یا جناحی، اغلب به شکل هماهنگی با فساد اقتصادی و حتی بهرهبرداری از چهرهسازیهای خیریهای برای زیبا جلوه دادن موقعیت خود همراه میشود. این ترکیب، یکی از مخربترین اشکال فساد ساختاری است که پیامدهایی بلندمدت و جبرانناپذیر بر پیکره جامعه وارد میکند.
📌ابعاد و پیامدهای
▫️۱. تهدید عدالت اجتماعی و فرصت برابر
▫️وقتی اطلاعات یا تصمیمهای کلان، قبل از عمومی شدن یا بدون شفافیت، تنها در اختیار گروه محدودی قرار میگیرد، عملاً عدالت اجتماعی از میان برداشته میشود. برندگان واقعی نه استعداد، تلاش و دانش، بلکه «ارتباط» و «رانت» خواهند بود؛
▫️این وضعیت سبب ناامیدی و ریزش انگیزه در میان قشرهای تلاشگر و متخصص میشود و چرخهای از «نابرابری بازتولیدی» شکل میگیرد که در آن، فقط وابستگان به حلقه قدرت یا سرمایه پیشرفت میکنند.
📌۲. گسترش و نهادینه شدن فساد ساختاری
▫️رانت نهتنها فساد فردی ایجاد میکند، بلکه انواع دیگر سوءاستفاده، رشوه، پارتیبازی و سوءمدیریت را مشروع و عادی میسازد. با تغییر فرهنگ سازمانی، ارزشها جابهجا میشود:
افراد «رانتی» بهعنوان «الگو» و افراد شریف و مستقل، منزوی و کماهمیت جلوه میکنند. این فضای سمی باعث نهادینه شدن فساد و سختتر شدن هر گونه اصلاحات میشود.
▫️۳. کاهش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی
▫️یکی از خطرناکترین پیامدهای رانت اطلاعاتی و سیاسی، بیاعتمادی مردم نسبت به ساختار حاکم است. مردم وقتی میبینند که «قوانین» فقط برای افراد معمولی اجرا میشود و تصمیمهای مهم در محافل بسته، پشت پرده و به نفع عدهای خاص اخذ میشود، انگیزه مدنی، مشارکت اجتماعی و امید به آینده آنان تحلیل میرود. این مسئله میتواند زمینهساز جنبشهای اعتراضی، افزایش مهاجرت و حتی بیثباتی سیاسی-اجتماعی شود.
📌۴. کاهش کارایی و بهرهوری ملی
▫️رانت اطلاعاتی و سیاسی، مسیر ارتقا و رشد را بر اساس شایستهسالاری مسدود میکند؛ استعدادها و نخبگان یا مجبور به مهاجرت میشوند یا به حاشیه رانده میشوند و هزینههای سنگین انسانی و اقتصادی به کشور تحمیل میکند.
علاوه بر این، کسبوکارها و پروژههایی با ریسک بیشتر پا میگیرند که نه به خاطر ارزش واقعی، که به دلیل رابطه و امتیاز خاص موفق میشوند و این، بازدهی ملی و کارآفرینی را تضعیف میکند.
▫️۵. تشدید فاصله طبقاتی
▫️هنگامی که یک گروه از اطلاعات کلان اقتصادی یا رانتهای مهم (مثل ارز ارزان، مجوز، زمین و املاک، امتیاز واردات یا صادرات، واگذاری منابع عمومی و...) قبل از دیگران مطلع میشوند و از آن استفاده میکنند، ثروتها به طور تصاعدی در دایره محدود انباشته و فاصله با بقیه جامعه گستردهتر میشود.
▫️۶. ابزارسازی خیریه و فعالیتهای عامالمنفعه برای مشروعیتبخشی
▫️در موارد متعدد، افراد یا گروههای صاحب قدرت سیاسی و اقتصادی، تلاش میکنند با تأسیس یا حمایت از خیریهها، چهره اجتماعی خود را بهبود دهند و حتی نقاط منفی عملکرد خود را پشت کار خیرخواهانه مخفی کنند. این موضوع سبب میشود اعتماد به نهادهای مدنی و خیریه نیز کاهش یافته و کار خیر واقعی، بیاعتبار شود.
📌بسترها و مصادیق تاریخی
▫️در کشورهای وابسته به اقتصاد رانتی (مانند بعضی کشورهای نفتی)، یا جوامعی که فرهنگ سیاسی شفاف و رسانه آزاد ندارند، این پدیده رشد بیشتری داشته و پیامدهای آن ملموستر گشته است.
▫️در ایران نیز در دهههای اخیر، تکرار پروژههای خاص، واگذاری منابع کلان به اشخاص یا شرکتها، حمایتهای پشتپرده و حتی استفاده تبلیغاتی از خیریهها، همواره مورد نقد جدی محافل علمی و فعالان مدنی بوده است.
📌پیامدهای جهانی و پژوهشهای علمی
▫️مطالعات بینالمللی (گزارشهای بانک جهانی، شفافیت بینالملل، مجله The Economist و...) بارها تأکید کردهاند که کشورهایی با شفافیت پایین، که رانت اطلاعاتی و سیاسی در آنها رایج است:
- رشد پایینتر اقتصادی،
- نابرابری بیشتر،
- فرار مغزها،
- نارضایتی عمومی
و حتی بحرانهای اجتماعی و سیاسی بیشتری را تجربه میکنند.
📌نتیجهگیری و هشدار نهایی
▫️رانت اطلاعاتی و سیاسی، اگر در جامعهای عادی و مجاز شمرده شود، دیر یا زود به فروپاشی اخلاقی، اقتصادی و حتی سیاسی منجر خواهد شد. کنترل و محدودسازی آن از طریق شفافیت، قانونمندی، رسانه آزاد، و پاسخگویی قدرت از ارکان اصلی سلامت و پیشرفت هر جامعه است.
#رانت_اطلاعاتی
#قسمت_اول
@slamLifeStyles
✈️ بهره بانکی بالا، اما نه برای همه!
در کتابهای اقتصاد مینویسند:
«نرخ بهره بالا → کاهش تورم»
اما این فرمول در ایران، مثل راهنمای استفاده مایکروویو برای پخت آبگوشت است! وجود دارد ولی به کار نمیآید.
در کشور ما بهره بانکی بالا یک اثر عجیب دارد:
برای مردم عادی = صف طولانی، ضامن، چک، کاغذبازی، وامهای قطرهچکانی با اقساط کمرشکن.
برای آقازادهها، بنگاههای رانتی، و امثال م.ع که با بیزینس هواپیمایی یا پروژههای نفتی و ساختمانی بازی میکنند = وامهای میلیاردی با نرخهای ترجیحی، آن هم بهسرعت یک سفر کاری با پرواز ماهان.
🔹 چرا این خطرناک است؟
۱. خلق پول برای پرداخت بهرهها
بانکها بهرههای کلان را نه از سود تولید، که از خلق پول و افزایش نقدینگی پرداخت میکنند. نقدینگی تازه یعنی تورم تازه.
انتقال بدهی به قیمت کالا و خدمات
وقتی بنگاه بزرگ وام رانتی میگیرد و با آن، کسبوکار تورمی راه میاندازد، فشارش آخر سر به جیب مردم منتقل میشود.
خفه شدن تولید واقعی
بهره بالا برای تولیدکنندهی واقعی سم است، ولی برای دلال زمین، طلا، دلار یا پرواز چارتر، یک بهشت اقتصادی است. نتیجه: اقتصاد کاغذی، قیمتهای واقعی آسمانی.
📌 خلاصه ماجرا:
در ایران، نرخ بهره بالا به جای مهار تورم، بیشتر شبیه توربوشارژر برای تورم عمل میکند، چون به جای این که پول به سمت تولید برود، مستقیم میرود در جیب کسانی که پشتشان به رانت و روابط گرم است.
برای مردم عادی قرض گرفتن شبیه ثبتنام در کنکور دکتری است؛ برای خوشنشینان اقتصادی، شبیه سفارش قهوه لاته توی هواپیما.
#رانت_اطلاعاتی
#قسمت_دوم
@slamLifeStyles
📌نمونههایی (داخلی و خارجی) از رانت اطلاعاتی و سیاسی و بخشهایی کلیدی از بیانات رهبر معظم انقلاب درباره خطر رانت، سوءاستفاده از قدرت و ضرورت شفافیت و عدالت .
📌نمونههای واقعی رانت اطلاعاتی و سیاسی
الف) نمونههای ایرانی
📌 ۱. رانت ارزی در ایران (مثال دلار ۴۲۰۰ تومانی)
▫️در سالهای اخیر اختصاص ارز دولتی (معروف به دلار ۴۲۰۰) به برخی واردکنندگان به جلسات پشت درهای بسته و روابط خاص وابسته بود، موجب شد تعدادی محدود با دسترسی زودهنگام به اطلاعات یا باندهای قدرت، ثروت هنگفتی به دست آورند در حالی که عموم مردم و حتی بسیاری از تولیدکنندگان واقعی به آن دسترسی نداشتند.
📌 ۲. واگذاریهای رانتی در خصوصیسازی
▫️در ماجرای واگذاری برخی کارخانهها و شرکتهای بزرگ (مثل نیشکر هفتتپه، ماشینسازی تبریز و...)، اسناد متعدد حاکی بود که برخی خریداران با زدوبند و دسترسی به اطلاعات پشتپرده، با قیمتهای بهشدت پایین و بدون رقابت واقعی، این سرمایههای ملی را تصاحب کردند.
📌۳. رانت وام، مجوز و واردات
تعداد گستردهای از پروندههای فساد (مانند پرونده بانک سرمایه و پتروشیمی و...) حول افراد یا گروههایی شکل گرفت که با تکیه بر "پشتوانه سیاسی یا اطلاعات محرمانه"، وامهای کلان بدون ضمانت یا امتیازات انحصاری واردات خودرو، شکر یا حتی موبایل را دریافت کردند. عمده مردم از این امتیازات محروم بودند.
📌۴. استفاده تبلیغاتی از خیریهها
▫️چهرههای سیاسی و اقتصادی بسیاری در ایران (به ویژه در ایام انتخابات یا به دنبال جنجالهای اقتصادی)، با راهاندازی یا حمایت از خیریهها تلاش کردند چهره اجتماعیتر و مقبولتری از خود بسازند؛ اما در مواردی، بعداً شواهدی آشکار شد که این خیریهها صرفاً ابزاری برای پوشش رانت یا ثروت ناعادلانه بودهاند.
📌ب) نمونههای جهانی
📌۲. پروژههای عمرانی در آمریکای لاتین
▫️در کشورهای غربی با باندهای ثروت پروژهها فقط به شرکتهایی میرسد که به حلقه قدرت نزدیک باشند و اغلب فرد یا خاندان خاصی پشت پرده هر پروژه چند میلیارد دلاری دیده میشود؛ شفاف نبودن قراردادها، فساد گسترده ایجاد کرده است.
📌۳. رانت سیاسی در آمریکا و پدیده "لابی"
▫️در آمریکا، شکلی حقوقی از استفاده از رانت وجود دارد و "لابیگرها" با دسترسی به سیاسیون، میتوانند اطلاعات خصوصی و زودهنگام دریافت کرده و برای مشتریان خود امتیاز بگیرند. و نگرانی از قدرت لابیها همواره وجود دارد.
📚 بخشهایی از بیانات رهبر معظم انقلاب درباره رانت و فساد اداری-سیاسی
▫️رهبر انقلاب همواره جزو جدیترین منتقدان رانت و فساد در کشور بودهاند. برخی از مهمترین محورهای بیانات ایشان:
📌۱. رانتخواری مانعی بزرگ بر سر راه عدالت و پیشرفت
▫️ "یکی از بلایای بزرگ کشور ما همین رانتخواری و سوءاستفاده از رفاقتها و نسبتهاست که باید با قاطعیت با آن مقابله بشود."
(بیانات در دیدار با مسئولان قوه قضائیه، ۱۳۹۷/۴/۶)
📌 ۲. ضرورت شفافیت و پاسخگویی
▫️"شفافیت اطلاعات اقتصادی و تصمیمات دولتی مثل یک قاعده مهم ضد فساد عمل میکند؛ هر چیز که پنهانی باشد، مایه سوءاستفاده و فساد میشود. باید دایره شفافیت را تا میشود گسترش داد."
(بیانات در جمع مسئولان نظام، ۱۳۹۶/۳/۲۲)
📌۳. استفاده از قدرت برای منافع شخصی ممنوع است
▫️ "آن کسی که قدرت دارد، امکانات دارد، دستش به جایی بند است، حق ندارد از این قدرت و امکانات برای شخص خودش یا نزدیکانش سوءاستفاده کند؛ این ظلم به مردم است و خیانت به امانت الهی است."
(بیانات در دیدار کارگزاران نظام، ۱۳۹۵/۱۱/۲۰)
📌۴. خیانت در امانت و ثروت عمومی حتماً فساد است
"ثروت عمومی مال مردم است؛ استفاده اختصاصی و سوءاستفاده از امکانات عمومی به نفع فرد یا حلقه خاص، عین خیانت و فساد است."
(بیانات در نخستین همایش ملی ارتقاء سلامت اداری، ۱۳۸۳/۹/۱۵)
📌 ۵. لزوم برخورد بیتعارف و علنی با رانت و فساد
▫️ "مبارزه با فساد باید بیملاحظه و بدون مدارا باشد. باید شفاف و بیتعارف اعلام شود تا مردم بدانند که هیچ قدرت و رابطهای بالاتر از قانون نیست."
(بیانات در جمع کارگزاران نظام، ۱۳۸۰/۱/۲۶)
✍️ رانت اطلاعاتی و سیاسی، اگر به موقع مهار نشود، شیره جانِ جامعه را میمکد و هر روز فاصله طبقاتی، ناامیدی و فروپاشی سرمایه اجتماعی را عمیقتر میکند. هیچکس از قانون و عدالت بالاتر نیست.
▫️بیانات رهبر انقلاب، ضمن اعتراف به وجود این مشکل، راهبردی شفاف برای مقابله (شفافیت، قانونی عملکردن، قاطعیت و برخورد بلااستثنا) ارائه میدهد که بهترین نقشه راه برای سالمسازی جامعه است.
📌دقت کنید حتی خود ایشان نیز تأکید دارد که فقط توصیه و شعار کافی نیست، مبارزه عملی و جدی میخواهد.
#رانت_اطلاعاتی
#قسمت_سوم
@slamLifeStyles
📌خرید و فروش دینار بهصورت دولتی و یارانهای برای زائران اربعین
در این حالت:
▫️از نظر شرعی
چون دینار با نرخ پایینتر از بازار و فقط برای هزینهکرد شخص زائر اختصاص داده شده، مالکیت آن مشروط به همان مصرف است.
فروش آن به بازار آزاد با هدف کسب سود را بسیاری از فقها تصرف خلاف شرط و در مواردی اکل مال به باطل میدانند.
مشابه حکم فروش بنزین یا کالاهای یارانهای که ویژه مصرف شخصی است.
▫️از نظر قانونی
طبق مقررات بانک مرکزی و آییننامه ستاد اربعین، فروش یا انتقال ارز یارانهای بهغیر تخلف و قابل پیگرد است (حتی جرم در قالب سوءاستفاده از منابع دولتی).
▫️از نظر اخلاقی
فلسفه این تخصیص، کمک به زائر است. اگر تبدیل به ابزار سودجویی شود، هدف یاریرسانی بیاثر میشود و اعتماد عمومی آسیب میبیند.
📌 نتیجه:
فروش دینار اربعین که با نرخ دولتی دریافت شده، چه شرعاً و چه قانوناً محل اشکال جدی است. اگر زائری واقعاً به آن نیاز ندارد، بهترین راه این است که ارز را پس بدهد یا آن را عیناً در سفر صرف کند، نه در بازار آزاد بفروشد.
#اربعین
#دینار_دولتی
@slamLifeStyles
📌ربا در اسلام حرام است؛
▫️یعنی قرض دادن یا گرفتن پول با شرط اضافه (سود) ناخالص، بدون پشتوانه کار یا مشارکت واقعی.
▫️بانکداری اسلامی باید بهجای «بهره در قرض»، از قراردادهای شرعی مثل مضاربه، مشارکت، فروش اقساطی، جعاله و مرابحه استفاده کند.
▫️مشکل اینجاست که در عمل، در خیلی از وامهای امروز، قرارداد اسمی شرعی هست، ولی عملکردش عین رباست
📌سود وامهای ۱۸٪، ۲۴٪ و مضاربهای
▫️کجا اشکال ندارد
▫️اگر واقعاً قرارداد شرعی و معامله واقعی انجام شود:مثلا در مرابحه بانک کالا را میخرد، به شما با سود مشخص میفروشد و مالکیت قبل از پرداخت اقساط منتقل میشود.یا در مضاربه، بانک سرمایهگذار است و سود بر اساس نتیجه واقعی تجارت تقسیم میشود.
▫️کجا اشکال دارد
▫️اگر بانک هیچ خرید و فروشی یا مشارکتی واقعی انجام ندهد و فقط پول بدهد و طبق درصد ثابت، مبلغ اضافه بگیرد.این حالت «قرض ربوی» است، حتی اگر اسم قرارداد «مضاربه» گذاشته شود.
▫️وقتی نرخ ثابت (مثلاً ۱۸٪ یا ۲۴٪) صرفاً روی مبلغ وام بدون ریسک محاسبه شود، این دیگر ماهیتاً رباست.
📌سود سپردهها
▫️در فقه، سود سپرده مشروط به این است که بانک آن را در فعالیتهای واقعی اقتصادی به نیابت از شما بهکار ببرد و سود حاصل از نتیجه واقعی باشد.
▫️وقتی سود پرداختی به سپردهگذار ثابت و ناچیز است و ارتباطی با نتیجه واقعی فعالیتهای اقتصادی ندارد، عملاً همان بهره ربوی با تغییر عنوان محسوب میشود.
📌جمعبندی
▫️چیزی که امروز بهنام «بانکداری اسلامی» در کشور اجرا میشود، در ظاهر اسلامی و در عمل ترکیبی از مدل ربوی و قراردادهای صوری است.
▫️نرخهای بالای وام در حالی که سپردهگذار سود اندک میگیرد، با عدالت و موازین اصلی بانکداری اسلامی همخوانی ندارد.
▫️بسیاری از فقها (مثل آیات سیستانی، سبحانی، مکارم) بارها گفتهاند: اگر قرارداد فقط شکل ظاهری داشته باشد ولی محتوا ربوی باشد، حرام است.
#قسمت_اول
#بانک #وام #ربا
@slamLifeStyles
📌جایگزینهای برای وام بانکی
▫️مؤسسات قرضالحسنه واقعی
▫️اینها بر اساس قرض بدون بهره کار میکنند و فقط هزینه کارمزد اندک (۳–۴٪) میگیرند.
نمونهها: مؤسسات قرضالحسنه محلی، تعاونیهای کارگران یا اصناف.
📌وام از صندوقهای خانوادگی یا محل کار
▫️جمعهای دوستانه، مسجد، یا محل کار میتوانند صندوق مشترک راه بیندازند.
▫️معمولاً بدون بهره است یا فقط کارمزدی برای تورم و هزینه اداری میگیرند.
📌قراردادهای واقعی مضاربه و مشارکت
▫️مثلاً بانک یا شریک پول میدهد، شما کار میکنید و سود واقعی آخر کار تقسیم میشود.
▫️نه سود ثابت؛ بلکه بر اساس نتیجه.
📌مشکل وام در سیستم بانکی
▫️بانکها اگر قرارداد مرابحه صوری بندند:
▫️مینویسند «بانک کالا را خرید و به شما فروخت»، ولی در عمل فقط پول به حسابت میریزند و سود ثابت میگیرند.
🔹 این همان جایی است که شکل کار، اسلامی ولی باطنش ربوی میشود.
📌کجا میتوان وام بهتر گرفت
▫️بانکهای تخصصی قرضالحسنه
▫️بانک قرضالحسنه مهر ایران
▫️بانک قرضالحسنه رسالت (آنلاین هم ثبتنام دارد)
▫️مؤسسات مالی ـ اعتباری مجوزدار قرضالحسنه
▫️مثل بعضی صندوقهای محلی با پروانه رسمی بانک مرکزی.
▫️صندوقهای تعاونی محلی یا صنفی
▫️بخصوص در اتحادیهها، هیئتهای مذهبی یا انجمنهای خیریه.
▫️وام مساجد و خیریهها
▫️خیلی از مساجد بزرگ و خیریههای معتبر، وام ازدواج، درمان یا ضروری بدون بهره میدهند.
📌 نکات مهم قبل از گرفتن وام
▫️قرارداد را کامل بخوانید و ببین آیا خرید و فروش واقعی یا مشارکت واقعی انجام میشود.
▫️نرخ و شرایط را با چند مؤسسه مقایسه کنید
#قسمت_دوم
#بانک #وام #ربا
@slamLifeStyles
📌نگاه شهید مطهری به «قوّه»
۱. قوّه یعنی هر ابزار و توانمندی مؤثر در قدرت امت
شهید مطهری تأکید میکند که «قوّه» در این آیه محدود به ابزار نظامی سنتی (مثل شمشیر یا اسب) نیست، بلکه یک مفهوم کلی و نسبی است: هر توانمندیای که در هر زمان باعث اقتدار مسلمانان در برابر دشمن شود، مشمول این آیه است.
«رباط الخیل» در آیه فقط نمونهای است متناسب با عصر نزول، نه محدودیت. یعنی اگر در گذشته اسب ابزار برتر جنگی بود، امروز علم، صنعت، تکنولوژی، اقتصاد و رسانه نیز جزو مصادیق قوّهاند.
۲. حفظ بازدارندگی دائمی
از دید مطهری، یکی از مقاصد اصلی این آیه «ترساندن» دشمن است تا اساساً به فکر حمله نیفتد (بازدارندگی).
پس قوّه فقط برای روز جنگ نیست؛ بلکه باید همیشه در سطحی نگه داشته شود که طرف مقابل احساس کند برخورد هزینه دارد.
قوّه فقط مادی نیست
شهید مطهری بین «قدرت مادی» (سلاح، امکانات، سازماندهی) و «قدرت معنوی» (ایمان، روحیه، وحدت) تفکیک میکند و هر دو را داخل در مفهوم آیه میداند.
او بارها یادآور میشود که در صدر اسلام پیروزیها هم به شمشیر مدیون بود و هم به ایمان و انسجام یاران پیامبر.
انعطاف مفهومی و پیوند با زمان
مطهری این آیه را نمونهای از «احکام ثابت با مصادیق متغیر» معرفی میکند: اصل حکم (لزوم آمادهسازی نیرو) ابدی است، ولی مصادیق قوّه با تحول زمان عوض میشوند.
مثلاً امروز هوش مصنوعی، علوم فضایی، شبکههای اطلاعاتی، قدرت سایبری یا مدیریت افکار عمومی میتوانند مصادیق قوّه باشند.
وابستگی به عدالت و اخلاق
او تاکید دارد که اسلام طرفدار مسابقه کور قدرت برای سلطهجویی نیست؛ قوّه در این آیه برای دفاع مشروع و جلوگیری از تجاوز است، نه کشورگشایی یا ظلم.
@slamLifeStyles
📌توصیه پیامبر اکرم ﷺ بعد از شهادت
▫️پیامبر اکرم ﷺ در خطبهای (که بنا بر روایات مختلف در حجةالوداع، روز غدیر، یا در بستر شهادت بیان کردهاند) فرمودند:
▫️«إنی تارِکٌ فیکُمُ الثَّقَلَیْن، کِتابَ اللّهِ و عِترَتی أهل بیتی، ما إن تمسکتم بهما لن تضلّوا بعدی أبداً، و إنهما لَن یفترقا حتّى یَرِدا علَیَّ الحوض.»
📌ترجمه:
▫️«من دو چیز گرانبها میان شما میگذارم: کتاب خدا و عترت خودم، اهل بیتم. تا زمانی که به این دو تمسک کنید هرگز پس از من گمراه نخواهید شد؛ و این دو از هم جدا نمیشوند تا در کنار حوض [کوثر] بر من وارد شوند.»
▫️منابع معتبر حدیث
▫️صحیح مسلم (کتاب فضائل الصحابة، باب من فضائل علی)
▫️سنن ترمذی، مسند احمد بن حنبل، سنن دارمی
▫️کافی کلینی (ج 1، ص 294)
▫️عیون اخبار الرضا و امالی شیخ طوسی و دهها منبع دیگر
📌تحلیل لغوی
▫️ثقل در اصل به معنای چیزی سنگین و گرانقدر است؛ از ریشه «ثَقُلَ» که متضاد «خَفَّ» است. به کار بردن صیغه تثنیه ثَقَلَین تداعیکننده دو گنجِ نفیس است که حملشان نیازمند توان و تعهد است. این ترکیب در قرآن هم هست: «سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَا الثَّقَلَانِ» (الرحمن/31) که به جن و انس اشاره دارد.
▫️عتره: در لغت به معنای نسل نزدیک، فرزندان و خویشان خونی صاحبنَسَب؛ ولی معنای حدیثیِ آن در اینجا منحصر به اهلبیتِ پیامبر به تعریف مصداقیِ روایات دیگر است.
📌جایگاه ترکیب «إنی تارک فیکم»
▫️فعل تارک از باب اسم فاعل، استمرار و استمرار اثر را میرساند: «من باقی میگذارم»؛ نه صرفاً «برای الان»، بلکه بهمعنای ارثی که پس از من در میان شما پایدار خواهد ماند.
▫️قید فیکم بهجای «لکم» یا «إلکم» حسّ همزیستی و امتزاج با امت را نشان میدهد؛ یعنی این دو میراث در میان شما زندگی میکنند، نه صرفاً به سوی شما پیام داده میشوند.
📌ساختار شرطی دلالت بر ضمانت
▫️بخش ما إن تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی أبداً یک جمله شرطیه مؤکده است:
▫️«ما» و «إن» هر دو شرطیه آمدهاند که با هم تأکید و شمول تمامعیار میآوردند.
▫️«لن» در جواب شرط همراه با «أبداً» یعنی نفی همیشگیِ ضلالت، این از نظر اصولی میتواند دلالت بر «قضیه شرطیه حقیقیه دائمیه» کند؛ یعنی هر زمان و هر مکان، شرط برقرار باشد، نتیجه حتمی است.
📌نکته بلاغی «لن یفترقا»
▫️این نفی افتراق هم از حیث مفهومی (یعنی قرآن و اهلبیت همسوی معناییاند) و هم از حیث وجودی (جان اهلبیت همواره با پیام قرآن زنده است) قابل برداشت است.
▫️در علم معانی، این جمله خبر در مقام انشاء است: پیامبر توصیه به عدم جدایی این دو در ذهن و عمل ما دارند.
📌استنباط فقهی و کلامی
▫️از نگاه اصول فقه، «تمسک» ظهور در وجوب دارد چون به نحو شرط نجات از ضلالت و به عنوان توصیه موکد پیامبر در مقام بیان آمده است.
▫️وجود دو مرجع: «کتاب» و «عترت» باعث شکلگیری قاعدهای شبیه «انضمام اصل و قرینه» میشود: فهم دین با پیوند متن وحی و تبیین معصوم.
▫️طبق قاعده «عدم افتراق»، هر تأویل یا فهمی که اهلبیت تأیید نکرده باشند، در این قرائت، خارج از شرط هدایت است.
#شهادت
#پیامبر_اکرم_ﷺ
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌ماهیت «علم غیب» پیامبر
📚 در تفسیرهای شیعی مانند المیزان ذیل آیه «عالم الغیب فلا یظهر علی غیبه أحدا إلا من ارتضی من رسول» (جن/۲۶–۲۷) و نیز تفسیر نمونه و مجمعالبیان، توضیح داده شده که:
▫️علم غیب به صورت ذاتی و مستقل فقط مخصوص خداست.
▫️پیامبر یا امام اگر به غیب آگاه میشوند، به اذن و ارادهی الهی است، نه دائماً و در تمام موارد.
▫️این اطلاع محدود به مصالح رسالت است؛ یعنی هر جا خدا بخواهد و مأموریت اقتضا کند، این علم به آنها داده میشود.
▫️پس ممکن است پیامبر از بسیاری امور، حتی خطرات شخصی، به صورت مأمورانه مطلع نشود تا سنت امتحان و اختیار و نیز روند طبیعی علت و معلول جاری بماند.
📌حکمت الهی در حادثه غذای مسموم
📚 محدثان (مثلاً در بحارالأنوار، ج 22، ص 514 و شروح «صحیح بخاری» و «کافی») آوردهاند که:
▫️پیامبر اسلام ﷺ در داستان زن یهودیِ خیبر که گوشت مسموم آورد، به اذن خدا از مسموم بودن آن آگاه شدند و حتی برخی صحابه را از خوردن بازداشتند.
▫️با این حال، طبق برخی روایات، ایشان به اندازهای اندک از آن چشیدند یا لقمه را فرو ندادند، ولی اثر سمّ در بدن ماند و به مرور — طبق بعضی روایتها — در سالهای آخر عمر منجر به رحلت/شهادت شد.
▫️علت اینکه خداوند مانع کامل اثر سم نشد، در تحلیل عالمان، تحقق مقام شهادت، تکمیل اجر رسالت و امتحان مؤمنان بوده است.
📌درباره تعارض «شهادت یا رحلت»
▫️در منابع شیعه و سنی، دو عبارت به کار رفته: «قبض» (رحلت) و «شهادت».
▫️برخی علما مانند شیخ مفید، علامه مجلسی و محدث نوری جمع کردهاند که: رحلت پیامبر ﷺ به لحاظ ظاهر طبیعت حالت وفات طبیعی داشت، ولی علت حقیقی آن، اثر باقیمانده همان سمّ بود، پس عنوان «شهادت» هم صحیح است.
📌جمعبندی از نگاه تفسیری
▫️تفسیرها (مثل المیزان، نمونه، مجمعالبیان) تصریح میکنند که:
▫️علم غیب پیامبر ﷺ مطلق و شخصی نیست؛ تابع اذن خداست و هرجا مشیت الهی اقتضا کند، ایشان از واقعهای مطلع یا از آن غافل گذاشته میشوند — تا هم امتحان مردم کامل گردد و هم سنتهای الهی، مثل جریان طبیعی مرگ یا شهادت، محقق گردد.
📌اما چرا نگویید وفات پیامبر، شهادت درست است
▫️در منابع معتبر شیعه، تصریح شده است که پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفیﷺ در روز دوشنبه ۲۸ صفر سال دهم هجری در مدینه بهعلت مسمومیت به شهادت رسیدند.
📌علمای برجسته شیعه این موضوع(شهادت) را چنین بیان کردهاند:
▫️شیخ مفید(ره): رسول خداﷺ در ۲۸ صفر بهدلیل مسمومیت از دنیا رفتهاند.
▫️شیخ طوسی(ره) نیز ضمن ذکر تاریخ ۲۸ صفر، بر مسمومشدن ایشان تأکید دارد.
▫️شیخ طبرسی(ره) نیز تصریح کرده پیامبرﷺ به شهادت رسیدند.
▫️ابن فتال نیشابوری(ره) هم با ذکر تاریخ ۲۸ صفر و ۶۳ ساله بودن پیامبر، مسمومیت پیامبر ﷺ را یادآور شده است.
▫️علامه حلی(ره) نیز علت از دنیا رفتن پیامبرﷺ را مسمومیت دانسته و تاریخ شهادت را همان ۲۸ صفر ذکر میکند.
▫️همچنین عالمانی چون محمد بن علی اردبیلی و علامه مجلسی(ره) نیز همین دیدگاه را تأیید کردهاند.
#شهادت
#پیامبر_اکرم_ﷺ
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌اورانیوم تسلیحاتی خاصیت انفجاری ندارد
▫️اورانیوم یک عنصر فلزی طبیعی، سنگین و پرتوزا است. گونهای که به طور معمول در طبیعت یافت میشود عمدتاً U‑238 است و خاصیت انفجاری ندارد.
▫️برای کاربردهای نظامی، اورانیوم باید «غنیسازی» شود تا درصد U‑235 آن افزایش یابد و به بیش از ۹۰ درصد برسد، که این درصد را «اورانیوم تسلیحاتی» مینامند. با این حال، حتی اگر یک کیلوگرم اورانیوم تسلیحاتی خالص در اختیار داشته باشید و آن را به زمین بیندازید یا در آتش بیندازید، هیچ اتفاق خاصی جز گرم شدن یا تغییر شیمیایی جزئی رخ نخواهد داد؛ زیرا واکنش زنجیرهای هستهای تنها تحت شرایط بسیار خاصی مانند دستیابی به جرم بحرانی، طراحی مهندسی ویژه، و وجود منبع آغازگر نوترون قابل وقوع است.
▫️بمب اتم وسیلهای است که دقیقاً با این هدف طراحی شده تا جرم بحرانی اورانیوم یا پلوتونیوم به طور ناگهانی و کامل فشرده شود. این فشردهسازی معمولاً با انفجار مواد منفجره متعارفی مانند TNT یا RDX انجام میشود که هسته را در یک لحظه به چگالی بالاتری میرسانند. همزمان، ماشهای نوترونی فعال میشود تا واکنش زنجیرهای هستهای از همان میلیثانیه نخست آغاز گردد. بدون این سطح از مهندسی بسیار دقیق و همزمانسازی کامل، حتی اورانیوم تسلیحاتی نیز قادر به ایجاد انفجار هستهای نخواهد بود.
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌وجدان بیدار و مسئولیت جهانی
▫️مطهری بارها در آثارش (بهخصوص در «قیام و انقلاب مهدی» و «سیری در نهجالبلاغه») میگوید:
▫️«وجدان انسانی در برابر ظلم بیتفاوت نمیماند، و اگر بیتفاوت ماند، حجت بر او تمام است.»
▫️او معتقد بود وقایع خونین که آزادگان جهان در برابرش میایستند، امتحان الهی برای بقیه مردم است:
▫️«هر ظلم آشکار، آیینهای است که نیتها را لو میدهد: یا با حق هستی یا باطل.»
#بیانات_شهید_مطهری
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌غزه میدان امتحان امت
▫️امام، چه در روایت قضیه فلسطین در سال ۱۳۴۸ و چه در پیامها و سخنرانیهای دهه ۶۰، تاکید داشتند:
▫️«فلسطین، قبله اول مسلمانان، سنگ محک غیرت اسلامی است. اگر کسی بیتفاوت بماند، شریک جرم است.»
▫️در پیام معروف ۱۳۶۷:
«امروز دفاع از فلسطین، اتمام حجت خدا بر مسلمانان است؛ و فردا در محکمه عدل الهی از شما سؤال خواهد شد»
#بیانات_امام_خمینی(ره)
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌صحنه حقیقت و باطل
▫️او در سخنرانیهای بیروت و صور (دهه ۷۰ میلادی) فلسطین را «کربلای عصر» نامید:
▫️«در فلسطین، حسین زمان ایستاده و یزید زمان میکشد. هر که نگاه کند و سکوت کند، در لشکر یزید است.»
▫️و تأکید میکرد:
«اتمام حجت همین است که میبینی و میدانی و میتوانی یاری کنی، ولی نکنی.»
#بیانات_امام_موسی_صدر
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌ظلم آشکار و اتمام حجت
▫️غزه و سکوت جهانی
«امروز در غزه، ظلم در برابر چشم همه دنیا انجام میگیرد… این صحنه یک امتحان بزرگ برای مدعیان حقوق بشر و آزادی است؛ نتیجه هم روشن شد: سقوط اخلاقی و انسانیِ مدعیان.»
(سخنرانی ۱۴ دی ۱۳۸۷)
▫️امتحان امت اسلامی
«مسئله فلسطین و امروز غزه، معیار صداقت ملتها و دولتهاست. سرنوشت هرکس در تاریخ بر اساس موضع او در این قضیه رقم میخورد.»
(دیدار مردم قم، ۱۹ دی ۱۳۸۷)
▫️اتمام حجت رسانهای
«دیگر هیچ کس نمیتواند بگوید خبر نداشتم. تصاویر و اخبار، ظلم را در خانههای مردم دنیا آورده است… این یعنی حجت بر همه تمام شده.»
(بیانات نمازجمعه، ۲۷ دی ۱۳۸۷)
▫️هشدار نسبت به بیطرفی
«بیطرفی در اینگونه مسائل، یعنی کمک به ظالم. خداوند از بیطرفی در جهاد با ظلم نمیگذرد.»
(سخنرانی در اختتامیه کنفرانس حمایت از انتفاضه، ۱۳۹۰)
#بیانات_رهبری
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles
📌درباره ظلم و اتمام حجت
▫️فلسطین و امت اسلامی
«فلسطین برای جهان اسلام، فقط یک قطعه خاک نیست؛ فلسطین سند آزمایش تاریخی ماست. هرکس امروز در برابر این همه جنایت ساکت بماند، در قیامت مسئول است.»
(سخنرانی در مسجد جامع تهران، ۱۳۵۹)
▫️مسئولیت فراتر از مرزها
«ما مسلمانان تنها مسئول کشور خود نیستیم. هر جا مسلمانی زیر فشار ظلم است، ما مسئولیم. این مسؤولیت زمانی سنگینتر میشود که جنایت، در برابر چشم همه و با صدای رسانهها صورت میگیرد.»
(گفتگو در حسینیه ارشاد، ۱۳۵۸)
▫️وجدان عمومی و اتمام حجت
«وقتی جنایت آشکار شد، دیگر بهانهای برای مردم باقی نمیماند. یا با مظلومید یا با ظالم؛ وسط وجود ندارد.»
(مصاحبه با روزنامه الجمهوریه، بیروت، ۱۳۵۸)
▫️پرهیز از بیتفاوتی
«بیتفاوتی در این لحظات، یعنی نوشتن نام خود در فهرست همدستان دشمن.»
(سخنرانی در انجمن اسلامی هامبورگ، ۱۹۷۹ میلادی)
#بیانات_شهید_بهشتی
🆔@faith_existence
@slamLifeStyles