#استئثار چیست ⁉️
استئثار ، از منظر احاديث اسلامى ، به دو بخش تقسيم مى شود : استئثار ستوده و استئثار نكوهيده .
الف ـ استئثار ستوده
استئثار ستوده ، عبارت است از ويژه سازى خويش به حق ، مانند اين كه خداوند متعال ، بخشى از علوم را به خود، ويژه ساخته است ، چنان كه از امام صادق عليه السلام روايت شده است:
إنَّ للّهِِ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ عِلمَينِ : عِلما أظهَرَ عَلَيهِ مَلائِكَتَهُ وأنبِياءَهُ ورُسُلَهُ ... وعِلما استَأثَرَ بِهِ .[۱]
براى خداى ـ تبارك و تعالى ـ دو علم است : يكى علمى كه فرشتگان و پيامبران و فرستادگانش را بر آن آگاه گردانيده ... و ديگرى، علمى كه ويژه خود قرار داده است .
و در روايتى ديگر از ايشان آمده است:
إنَّ اسمَ اللّهِ الأَعظَمَ عَلى ثَلاثَةٍ و سَبعينَ حَرفا، و إنَّما كانَ عِندَ آصِفَ مِنها حَرفٌ واحدٌ ... و نَحنُ عِندَنا مِنَ الاِسمِ الأَعظَمِ اثنانِ و سَبعونَ، و حرفٌ و احِدٌ عِندَ اللّهِ تَعالَى استَأثَرَ بِهِ فى عِلمِ الغَيبِ عِندَهُ .[۲]
همانا اسم اعظم خداوند ، داراى هفتاد و سه حرف است و از اين تعداد ، تنها يك حرف آن در اختيار آصف [بن بَرخيا] بود ... و نزد ما از اسم اعظم ، هفتاد و دو حرف است . و يك حرف ، نزد خداى متعال است كه در انحصار خود او و در علم غيبش است.
نيز مواردى از ويژه سازى خويش و يا وابستگان از اموال شخصى ، استئثار ممدوح شناخته مى شود .
و به طور كلّى هر جا ويژه ساختن خود يا نزديكان، بر اساس حكمت و منطبق با موازين عقل باشد ، استئثار ، ممدوح است.
ب ـ استئثار نكوهيده
استئثار نكوهيده ، عبارت است از ويژه ساختن خود و يا نزديكان، بر خلاف منطق عقل و فطرت . اين نوع از استئثار نيز بر دو قسم است:
اوّل . استئثارى كه تجاوز به حقوق ديگران نيست و تنها ، اقدامى است بر خلاف ارزش اخلاقىِ «ايثار» .
دوم . استئثارى كه افزون بر مخالف بودن با ايثار ، تجاوز به حقوق ديگران نيز هست.
احاديثى كه ارائه شدند ، ناظر به استئثار نكوهيده اند و شامل ويژه ساختن خود و نزديكان ، همراه با تجاوز به حقوق ديگران مى شوند .
[۱]الكافى : ج ۱ ص ۲۵۵ ح ۱ ، الاختصاص : ص ۳۱۳ ، بصائر الدرجات : ص ۳۹۴ ح ۱۰ .
[۲]الكافى : ج ۱ ص ۲۳۰ ح ۱ ، كشف الغمّة : ج ۲ ص ۴۰۳ ، دلائل الإمامة : ص ۴۱۴ ح ۳۷۷ ، إثبات الوصيّة : ص ۲۵۴ ، بحار الأنوار : ج ۱۴ ص ۱۱۳ ح ۵ .
منبع : حكمت نامه پيامبر اعظم صلَّي الله عليه و آله و سلّم ۸ سال انتشار : ۱۳۸۶ از صفحه ۴۶۵ تا صفحه ۴۷۷
❣ پژواک| سیدمحمدمجیدی
https://eitaa.com/smajidi_ir