#یک_نکته_از_این_معنی بحش یکم بعد از بارگذاری متن «یک نکته از این معنی» - که درباره یک ترانه/ نوحه(؟) اربعینی نوشتم- بازخوردهای فراوانی از طرف موافقان متن و نیز چندی از مخالفان مشاهده کردم‌. نکته جالب توجه اینکه، در خلال این تعامل و تقابل فکری، یک فایل تصویری از اجرای «ملاباسم کربلایی» بدستم رسید که درباره موضوع اربعین بود. با تماشای آن فایل با خود گفتم: «شاهد از غیب رسید!» تقریباً هر آنچه را که در نوحه‌های اربعینی امسال به دنبال آن می‌گشتم، در این اجرا دیدم. به خلاف بسیاری از نوحه‌پردازان امروز، نه گرفتار سبک نوحه و جاذبهٔ موسیقایی آن هستم و نه فریقته مهارت نوحه‌خوان در اجرا... هزاران بار خدا را شکر! آنچه در نوحه به دنبال آنم، ارائه مفاهیم ارزشی در ساختار شعر است و به عبارت دیگر، پیوند هنری محتوا و فرم‌. گمشده من در نوحه، «محاکات» است؛ که یک مصداق بارز آن، بازسازی یک عبارت خاص - برگرفته از زبان و بیان مردمی - است، تا حکمت‌های عمیق و بظاهر عامیانه را بازپرداخت و زبانزد کند. امروزه مسئولیت مهم نوحه، «فرهنگ‌سازی» است و «تذکار» آیین‌ها و شعائر شیعی است و توجه این اصل مهم، در این نوحه «ملا باسم» بعینه مشاهده می‌شود. ادامه دارد... #تاریخ_شفاهی #نوحه #زییایی_شناسی @smahdihoseinir

#یک_نکته_از_این_معنی بحش دوم و پایانی از نوحه‌پردازان و نوحه‌خوانان امروز همواره انتظار می‌رود که شعائر شیعی را در نوحه‌هایشان «بازخوانی» کنند که با عنصر «تکرار»، در جامعه «زبانزد» شود. «تکرارِ شعارهای شیعی در نوحه، باعث می‌شود مفاهیم به‌مرور در ذهن مخاطب تسّری یابد و در جامعه، در قالب یک مفهوم شکل گیرد. با دریغ باید گفت، بسیاری از نوحه‌خوانان ما با فاصله گرفتن از نوحه مبتنی بر «تکرار» این فرصت‌سازی را از دست داده‌اند. اما این «بازخوانی» و «تکرار» هدفمند، در نوحه مورد بحث وجود دارد. حداقل بیست مضمون والا در این نوحه بیست و چند دقیقه‌ای به زبان و بیانی ساده، اما عمیق بازخوانی می‌شود، که مهم‌ترین آنها به قرار زیر است: * دعوت به ادای فرایض شیعی و تأکید بر آن؛ * اشاره به حضور اصحاب و بنی‌هاشم در موکب‌ها * وجود مقدس حضرت عباس (سلام الله علیه) اسامی زائران‌ را ثبت می‌کند؛ * زائران و خادمان به میزان خستگی درجه می‌گیرند؛ * خرج کن و مزد بگیر! * ضرورت تکریم زائر و موکب‌دار؛ * اشاره به فرهنگ عظیم موکب‌داری؛ ‌* سنت شیعیان عراق در تکریم زائر و عذرخواهی از او؛ * معرفی امت واحده و نشانه‌های تحقق آن؛ * وصف رفتارهای کریمانه خدام موکب‌ها (پیر، جوان، کودک، دختران و پسران)؛ * فرصت‌شناسی؛ * شناخت دشمن و فتنه‌های او؛ * ترویج فرهنگ اهل بیت و التزام به آن‌ * دعوت به نماز اول وقت و پرهیز از تسویف و کاهل‌نمازی؛ * همت و عزم برای پیکار‌؛ * حرکت در مشایه در حکم پیکار با دشمنان است؛ * در مشایه، همراه با زینب (سلام الله علیها) در حرکتی؛ *شیعه، شمشیر به دست است، با شعار یا لیتنا کنا معک؛ *شیعیان تشنگانی هستند که به سمت آب در حرکتند؛ *از فریب دشمن بپرهیز و بر حذر باش! * در مشایه پای بر زخم‌ها بنه! این مسیر، شیرمرد می‌طلبد! * فروشنده مباش، خریدار باش! * این شعائر آسان به دست ما نرسیده، به قیمت قطع‌شدن دستان عباس است! * برائت از دشمن و پرهیز از دشمنی با دوست‌؛ * معرفی شعائرِ پرورش‌یافتگان مکتب حضرت عباس (سلام الله علیه) با درنگ و تأمل در بند ترجیع این نوحه - که مخاطب هر بار آن را تکرار می‌کند - در می‌یابیم که در کنار توجه به اصل مهم «بازخوانی مضامین والای شیعی»، به شگرد و تکنیک «تکرار» نیز به شکل هدفمند و هوشمندانه‌ای توجه شده است. پ.ن: نقطه مقابل این نوحه را در برخی نوحه‌های عراقی نیز دیده‌ام که بسیار افراطی‌تر از نوحه‌های امروز کشور ماست؛ بویژه موسیقی و ریتم آن‌ها. امیدوارم همه هنرمندان عاشق و حسینی‌مرام، اصل پیوند فرم و محتوای هنری و دیگر شئون نوحه‌پردازی (بویژه بازخوانی با محوریت تکرار) را بشناسند و بر آن درنگ و تأمل داشته باشند. #تاریخ_شفاهی #نوحه #زییایی_شناسی @smahdihoseinir لینک دریافت و مشاهده فایل تصویری نوحه و اجرای ملاباسم👇 https://eitaa.com/majalesemandegar

#یک‌نکته‌‌از‌این‌معنی تکمله یادداشت شاعر ارجمند جناب آقای حسن بیاتانی درباره این نوحه را نیز بخوانید. امروز تصمیم داشتم نوحه «باسم کربلایی» را برای شما بفرستم، به خاطر نکات فراوان کارگاهی که در این نوحه هست. خوشبختانه دیدم که در موردش یادداشت نوشتید. نکته دیگری که برای بنده جالب بود، این است که در این سالها متأسفانه نوحه‌های عراقی تأثیرات منفی زیادی از نوحه‌های فارسی گرفته‌اند و من هر سال در سفر اربعین با مصادیق زیادی از این مسئله مواجه می‌شوم؛ اما در این نوحه، یک اتفاق جالب افتاده و آن اینکه، این نوحه از نظر اتفاقات شاعرانه، نوع خیال و حتی قالب، بیشتر از شعر عرب، به شعر فارسی شباهت دارد و این کار مصداق بسیار خوبی از تعامل سازندهٔ نوحه ایرانی و عراقی است. معمولاً در شعر عربی، اتفاقات لفظی و سخنورانه بر خیال، فرم و زاویه نگاه و... غلبه دارند؛ اما در این نوحه، این قضیه برعکس است. شاعر این نوحه همان شاعر نوحه ماندگار «تزورونی» است، که شاعری است بسیار متبحر. در واقع، فرهنگ غنی شیعی و عراقی در این نوحه با ظرفیت‌های شعر فارسی تلفیق شده و اتفاق مبارک و تازه‌ای را رقم زده است، #تاریخ_شفاهی #نوحه #زییایی_شناسی