🌸 انتظار فرج / معنای واقعی انتظار علامه حسینی طهرانی رضوان الله علیه هميشه ترغيب به انتظار فرج آن‌حضرت كرده، مى‌ فرمودند: انتظار انسان، بايد آنقدر شديد باشد كه صبح‌هنگام، انتظار ظهور حضرت را در شب داشته باشد، و شب كه مى ‌خوابد انتظار ظهور و طلوع آفتاب ولايت را در صبح داشته ‌باشد. و البتّه انتظارى را مفيد و مُنتج مى ‌دانستند كه سازنده باشد، يعنى انتظار توأم با عمل و تهذيب و تطهير باطن كه موجب تقرّب به حقيقت ولايت آن‌حضرت و انكشاف آن مى‌ شود. مى‌فرمودند: عمده در انتظار، انتظار با عمل است؛ يعنى منتظر حقيقى‌ كسى‌ است كه أعمال و رفتارش به‌ نحوى باشد كه خود را براى ظهور آن‌ حضرت مصفّا و مهيّا نموده و تهذيب نفس كند؛ و گرنه انتظار بى‌ عمل، انتظار واقعى نيست بلكه صورت و توهّمى از انتظار است. 💢 کانال سخن عرفان @sokhanerfan

🌸 امام زمان (عجل الله فرجه) در آثار حضرت علامه حسن زاده آملی ♦️اگر کسی در خصوص شخص حضرت مهدی موعود محمد بن حسن عسکری(ع) و جزئیات حالات و امامت و غیبت و علائم ظهور او، اندک تتبّعی در جوامع روایی فریقین و کتب سیره و تاریخ بنماید، به حقیقت بر وی مسلم خواهد شد که ایمان به مهدی موعود و ایقان به غیبت و ظهور آن حضرت، از ابتدای ظهور اسلام در اذهان مسلمانان مطرح بوده است.[1] ایشان در جای دیگر خاطرنشان می کند: ♦️هیچ کتابی را در اثبات حجت قائم بهتر از قرآن نیافتم. خود قرآن، تبیان است که هیچ گاه زمین خالی از حجت با بدن عنصری نیست.[2] ♦️در بقای دنیا به وجود انسان کامل که :«لولا الحجة لساخت الارض بأهلها» در فصّ یونسی فصوص الحکم و شرح قیصری بر آن، بیانی شریف دارند. آنها تأکید می نمایند: وجود آن انسان کامل به عنایت الهی در جمیع حالات و مکان ها حراست و حفاظت می گردد و او هم به عون حق تعالی، زمین و اهلش را از تخریب و فنا مصون می سازد.[3] 1. هزار و یک نکته، نکته 720، ص582. 2. همان، نکته261، ص150 151. 3. همان، نکته 882، ص725. @sokhanerfan

🌸تعجیل در ظهور ✅ حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: 📝 در هر حال باید برای تعجیل در امر فرج و رفع نگرانی‌ها و گرفتاری‌ها و نجات و اصلاح حال مؤمنین، بگوییم: «أَللهُم اکشِفْ هذِهِ الْغُمةَ عَنْ هذِهِ الأُمةِ بِظُهُورِهِ؛ خداوندا، با ظهور حضرت حجت عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف این ناراحتی را از این امت برطرف نما». زیرا واقعاً از ظلم و ستم و بلا و فشاری که بر سر اسلام و مسلمین به‌خصوص اهل ایمان وارد می‌آید، کارد به استخوان رسیده است. 📚 در محضر بهجت، ج۲، ص۴۰۴ @sokhanerfan

🌸 اگر امام معصوم موجود نباشد، خداوند شناخته و عبادت نمی شود! #یادداشت_تخصصی ✅ برید عجلی از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند: بِنَا عُبِدَ الله وَ بِنَا عُرِفَ الله وَ بِنَا وُحِّدَ الله تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ مُحَمَّدٌ حِجَابُ الله تَبَارَکَ وَ تَعَالَى. بوسیله ما خدا پرستیده شد و می شود و بوسیله ما خدا شناخته شد و می شود و بوسیله ما خداوند تبارک و تعالى یگانه دانسته شد و می شود، و محمد، حجاب خداى‏ تبارک و تعالى است. 🔹شرح های عادی و متوسطی برای این روایت مطرح شده است که در جای خود و در حد خود صحیحند. اما قصد بنده در این یادداشت شرح عرفانی این روایت است. ✅ شرح عرفانی در عرفان، که مورد تایید برهان و قرآن و عترت است، بیان می شود که ذات اقدس الهی، به خودی خود و بدون لحاظ تعینات و تجلیات، شناخته نمی‌شود. یعنی ذات غیب الغیوب، معقول و مشهود احدی نیست. ذات الهی بعد از ظهور در مظاهر گوناگون، به وسیله آنها شناخته می‌‌شود. جامع‌ترین و کاملترین مظهر حق متعال، انسان کامل است. به تعبیر دیگر، انسان کامل، آیینه تمام نمای حق، و مظهر اتم اسماء و صفات خداست؛ (عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا) و لذا انسان کامل، با معرفت کامل نفس، بیشترین شناخت ممکن را از خداوند متعال دارد. (من عرف نفسه فقد عرف ربه) و چون نفس انسان های دیگر، کامل نیست، لذا شناخت آنها از خداوند کامل نخواهد بود. (علت اینکه به معرفت نفس تاکید شد این است که تنها راه شناخت حضوری و حقیقی، معرفت نفس است و معرفت آفاقی که معرفتی حصولی است برای آماده کردن انسان و رشد او جهت معرفت انفسی است) از سوی دیگر، اگر کسی بخواهد خداوند متعال را بشناسد و به او معرفت پیدا کند، باید انسان کامل را بشناسد و به او معرفت پیدا کند تا از طریق آن مظهر اتم، به حق تعالی معرفت یابد. چرا که بدون شناخت مظهر کامل و اتم، معرفت به خدا ممکن نیست. (چون گفتیم که خداوند بدون ظهور، شناخته نمی‌شود. مرتبه غیب الغیوب، مرتبه‌ای است که نه اسمی دارد و نه وصفی دارد) یعنی انسان بدون مظاهر، نمی‌تواند ظاهر را بشناسد و بدون مظهر کامل، نمی‌تواند ظاهر را به طور کامل (در حد توان ممکن) بشناسد. لذا راه فنای معرفتی و تحققی در خداوند، فنای در انسان کامل است. (مراد از شناخت و معرفت، حصولی نیست، شهودی و تحققی است) عبادت هم همین‌طور است. عبادت صحیح و حقیقی، فرع معرفت است و هر چه معرفت انسان، نسبت به خداوند بیشتر باشد عبادتش بهتر، خالص‌تر و حقیقی‌تر خواهد بود. از سوی دیگر هیچ کس به اندازه انسان کامل، به خداوند معرفت ندارد چرا که انسان کامل، مظهر اتم اسماء و صفات حق است و لذا عبادت واقعی را تنها انسان کامل می‌تواند انجام دهد و هیچ کس مانند انسان کامل نمی‌تواند عبد خدا باشد. از اینجا، ‌روشن می‌شود که اگر عبادت انسان کامل‌ نباشد هدف خلقت (ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون) و (وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى یَأْتِیَكَ الْیَقِينُ) تحقق نمی‌یابد. چرا که عبادت واقعی و یقین و معرفت نهایی و اصلی را انسان کامل دارد و اوست که خلیفه خدا در زمین است. ضمنا دانسته می‌شود که انسان کامل، حجاب نورانی است و کسی نمی‌تواند آن حجاب را کنار زده و خداوند را بدون واسطه و بدون حجاب مشاهده کند. چون خداوند بدون ظهور، شناخته نمی‌شود و راه شناخت خدا منحصر در ظهور اوست و کامل‌ترین ظهور حق در انسان کامل است. پس همه مخلوقات به انسان کامل نیازمندند. به همین جهت فرمود پیامبر حجاب خداوند است. ✍استاد وحید واحدجوان 💢سخن عرفان @sokhanerfan

🌺 عرفان در مناجات شعبانیه_ 5 #عرفان #مناجات_شعبانیه 🔹بخشی از مناجات: إِلَهِی إِنْ كنْتُ غَیرَ مُسْتَأْهِلٍ لِرَحْمَتِك فَأَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَجُودَ عَلَی بِفَضْلِ سَعَتِك خدایا! اگر شایسته رحمت نیستم، تو سزاواری که بر من با فراوانی فضلت بخشش نمایی. 🔹به قدری این فرازها عمیق است که می شود دهها یادداشت درباره آنها نوشت. در شماره چهار، نکاتی پیرامون این فراز عرض شد. در این شماره به نکته ای تکمیلی اشاره می شود. 🔹برخی این سوال را مطرح میکنند که چرا در اسلام، دستور به خودشکنی داده شده است؟ مگر انسان حرمت و احترام ندارد؟ 🔸در پاسخ عرض میشود که نباید در موضوع خلط شود. انسان باید خود و حقیقت خود را درست بشناسد. آیا انسان مستقل است یا وابسته به خداوند؟ آیا انسان خود محور است یا خدا محور؟ آیا انسان بدون ایمان به خداوند و اخلاق و اعمال صالح، واقعا انسان است یا در حد حیوان پایین آمده؟ 🔸نکته دیگر این است که انسان دارای دو «خود» و دو «من» است؛ خودِ فطری و حقیقی که رشد می‌دهد و خودِ خیالی و مزاحم که سقوط می‌دهد. آنجا که توصیه و تأکید بر خودشکنی است، موضوع «من» خیالی و مزاحم است که باید شکسته شود تا پرده اوهام کنار رود تا انسان خودِ واقعی‌اش را دریابد و آنگاه که این «منِ» حقیقی را شناخت باید برای این هویت و «من» فطری خود ارزش قائل شود. البته باید توجه شود که مراد ارزش مستقل نیست، بلکه نفس، ارزش عبودیتی و بندگی و وابسته دارد نه اینکه دارای ارزش ربوبیتی باشد. در نگاه خدا نشناسان، ارزش انسان بالاصاله است ولی نگاه اسلام بالاتر است، چون حقیقت فراتر است. اسلام توصیه می‌کند که انسان پرده اوهام خود را پاره کند و از این خیال کاذب که دارای نفسی مستقل است خارج شود تا به حقیقتی برتر برسد و وجود خود را مرتبط و وابسته ببیند نه حقیقتی مستقل و جدا و رها شده در نظام هستی؛ زمانی که انسان این اتصال و ارتباط را درک کرد، پی به عبودیت خود برده است و اینجاست که از عبودیت، به ربوبیت پروردگار می‌رسد و مظهر اسماء و صفات حق می‌شود و حقیقت مطلق در وجودش منعکس می‌شود. 🔸به بیان دیگر، اگر در اسلام دعوت به خودشکنی و نهی از خودبینی می‌شود، در واقع دعوت به حد شکنی است. زیرا این حدود و قیود نقص هستند و اسلام دعوت به کمال و رفع حدود و نقایص می‌کند تا انسان از محدودیت خارج شود و به حقیقت مطلق بپیوندد و انسان باید مرحله به مرحله قیود و محدودیت‌ها را کنار بزند تا به کمال و درجات بالاتر برسد. مانند دانش آموزی که از کلاس اول شروع می‌کند و مرحله به مرحله سطح فعلی خود را رها می‌کند و بالاتر می‌رود. اگر دانش آموز در همان مقطع اولیه توقف کند و به آن اکتفا کند و توهم کند که در بالاترین و نهایی‌ترین سطح قرار گرفته، دیگر رشد و پیشرفتی برای او حاصل نمی‌شود. همینطور انسان اگر گرفتار انیّت و انانیت شود و برای خود حقیقت مستقل توهم کند و تنها خود را ببیند، این خیال، وهمی بیش نیست که او را محدود می‌کند و مانع تعالی‌اش می‌شود. به همین جهت، تعالیم اسلامی و عرفانی انسان را از این «من» دروغین تطهیر و نجات می‌دهد. ✍️#وحید_واحدجوان کانال سخن عرفان @sokhanerfan

🌺 عرفان در مناجات شعبانیه_ 6 #عرفان #مناجات_شعبانیه #پایانی 🔹بخشی از مناجات: إلهى هَبْ لى کَمالَ الْانْقِطاعِ إلَیْکَ خدایا! کمال و نهایت جدایى از مخلوقات را، براى رسیدن کامل به خودت به من عنایت نما! 🔸این فراز بسیار عمیق و دقیق است. در ابتدا گفته میشود: کمال انقطاع به سوی خدا به این معنا است که انسان از وابستگی و تعلّق به هر چیزی آزاد و رها گردد و فقط به خداوند وابسته و پیوسته شود. 🔸از این دقیقتر این است که معنای کمال انقطاع یعنی انسان به فنای فعلی سپس وصفی سپس ذاتی نائل شود. توضیح این است که: سالک و عارف بعد از ریاضت و عنایت الهی به مرحله ای از قرب و وصال می رسد که نامش فنای فعلی است. در فنای فعلی به نحو حق الیقینی فقط فعل خداوند را می‌بیند و همۀ افعال حتی خودش را افعال الله می‌شمارد؛ نه به این صورت که خداوند را فاعل و علت بعید یا بالتسبیب و موجودات را فاعل و علت قریب یا مباشر بداند، بلکه در نفس موطن وقوع فعل، آن فعل را در عین این‌که از جهتی فعل مخلوق می‌بیند، در حقیقت فعل خداوند می‌یابد؛ «فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمى‏». خداوند، در این حال، به تجلی فعلی بر عارف جلوه می‌کند و عارف، در این مرحله، به توحید فعلی دست می‌یابد. 🔸از آن بالاتر فنای وصفی است. عارف آنجا همۀ اوصاف کمالی را به نحو حق الیقینی اوصاف خداوندمتعال می‌بیند. خداوند، در این مرحله، به تجلی صفاتی بر او جلوه می‌کند و شخص به توحید صفاتی می‌رسد؛ «فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمین». 🔸از آن بالاتر فنای ذاتی است. عارف در فنای ذاتی، به وحدت شخصی وجود حقیقی می‌رسد و همه وجود را به نحو حق الیقینی فانی در وجود خداوند می‌بیند. بالاترین مرتبه فناء همین است که به محو کثرات و ظهور وحدت شخصی وجود می‌انجامد؛ «یا هو یا من لا هو الا هو». از این مرتبه به توحید ذاتی تعبیر می‌شود. رسیدن به این مراتب، وهبی است نه کسبی! البته اگر تلاش و همت ببینند عنایت میکنند! الهی! جان به لب رسید تا جام به لب رسید. به همین جهت در عین اینکه سالک تلاش میکند و ریاضت میکشد، اما میداند اگر عنایت و لطف خداوند نباشد به این مراتب راهی ندارد، لذا عرض میکند: «إلهى هَبْ لى کَمالَ الْانْقِطاعِ إلَیْکَ». الهی! ما همه بیچاره ایم و تنها تو چاره ای، و ما همه هیچ کاره ایم و تنها تو کاره ای. 🔸ان شاء الله؛ اگر عمری باشد و توفیق الهی دست دهد ادامه یادداشت ها درباره «عرفان در مناجات شعبانیه» به ماه شعبان سال بعد موکول می شود. والحمدلله رب العالمین ✍️ #وحید_واحدجوان 💢سخن عرفان @sokhanerfan

#اسرار_نماز با گرایش عرفانی 🔹شبهای ماه مبارک رمضان به صورت لایو (زنده) در اینستاگرام حجت الاسلام و المسلمین واحدجوان شبها ساعت ۲۳ به وقت تهران 🔹صفحه اینستاگرام vahidvahedjavan 💢کانال سخن عرفان @sokhanerfan

🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺 🌿🌺🌿🌺 🌺🌿 🌿 🌺 فضيلت ماه مبارک رمضان 🔹در تمام سال، ماهى به عظمت ماه پر برکت رمضان نیست; ماهى است که خداوند آن را جهت اهداى بالاترین هدیه خود به جهان بشریّت، یعنى «قرآن مجید» برگزیده است. 🔹ماهى است که شب قدر در آن واقع شده، شبى که مقدّرات یکسال انسانها - بر حسب شایستگى ها و لیاقت هایشان - تعیین مى گردد و عبادت آن برتر از عبادت هزار ماه است! @sokhanerfan 🔹بهار عبادت و ماه تعلیم و تربیت، ماه طهارت و پاکى، و ماه تقوا و خودسازى است. 🔹ماهى که مراحل قرب الهى و سیر و سلوک الى اللّه را با گام هاى سریع و استوار مى توان پیمود. @sokhanerfan 🔹در اهمّیّت این ماه همین بس که پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله در آستانه ماه مبارک رمضان طىّ خطبه اى چنین فرمود: «اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روى آورده; ماهى که نزد خدا برترین ماه هاست، روزهایش برترین روزها، و شبهایش برترین شبها، و ساعاتش برترین ساعات است. ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شده اید، و مورد کرامت و احترام الهى قرار گرفته اید; نفس هاى شما در آن حکم تسبیح را دارد، خواب شما در آن عبادت، عمل شما مقبولِ (درگاه الهى) و دعاى شما در آن مستجاب است! با نیّت هاى صادق و قلب هاى پاک از خدا بخواهید که شما را موفّق به روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن کند; زیرا شقىّ و دور از سعادت کسى است که در این ماه (که دریاى رحمت الهى موّاج است) از رحمت و مغفرت او محروم گردد...». @sokhanerfan سپس دستورهاى مؤکّدى درباره صدقه به نیازمندان، احترام به بزرگترها، محبّت به کوچکترها، صله رحم، حفظ زبان و چشم و گوش از گناه، نوازش یتیمان و توبه از گناه، دعا کردن ـ به ویژه هنگام نمازها ـ فرمود; سپس درباره اهمّیّت افطارى دادنِ روزه داران سخن گفت، تا آن جا که حتّى کسانى که توانایى ندارند، مى توانند با دانه اى خرما یا جرعه اى از آب در این کار خیر شرکت جویند! @sokhanerfan در پایان خطبه فرمود: «اى مردم! درهاى بهشت در این ماه گشوده است، از خداوند بخواهید آن را به روى شما نبندد، و درهاى دوزخ بسته است، از پروردگارتان بخواهید آن را به روى شما نگشاید! و شیاطین در این ماه در زنجیرند، از خداوند بخواهید آنها را بر شما مسلّط نکند!» امیر مؤمنان على(علیه السلام) عرض کرد: یا رسول اللّه! برترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: پرهیز از گناهان!» @sokhanerfan 🔹براى بهره گیرى بیشتر از برکات مادّى و معنوى و آثار و ثواب هاى ماه مبارک رمضان، نباید تنها به روزه گرفتن اکتفا کرد، بلکه باید از گناهان اجتناب نمود و با خودسازى و مراقبت و دورى از آلودگى ها، جان خویش را در معرض وزش نفحات رحمانى و عنایات ویژه سبحانى قرار داد. 📙 مفاتیح نوین @sokhanerfan

🌿🌴🌿🌴🌿🌴🌿 🌿🌴🌿🌴 🌿🌴 🌿 🌿فضیلت ماه مبارک رمضان 🔷پیامبر اعظم صل الله علیه و آله: اگر بنده «خدا» مى‏ دانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى ‏داشت كه تمام سال، رمضان باشد. 📗بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۴۶ 💢کانال سخن عرفان @sokhanerfan

🌸 برنامه تجلی 🔹بررسی شواهد قرآنی در آثار علامه حسن زاده آملی در برنامه تجلی 🔸در ایام ماه مبارک رمضان به گزارش روابط عمومی شبکه قرآن و معارف سیما، برنامه تجلی با موضوع حکمت و عرفان که از آیات قرآن کریم توسط علامه حسن زاده آملی در آثار مکتوبشان استشهاد شده توسط شاگردان برجسته ایشان مورد شرح و بسط قرار میگیرد. این برنامه گفتمان محور با اجرای آقای حسن سلطانی همراه است و در ایام ماه مبارک رمضان هر روز ساعت ۱۷:۱۵ تقدیم علاقمندان خواهد شد. جمعی از کارشناسان این برنامه از جمله دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی، آیت الله هادی عباسی خراسانی، آیت الله حسن رمضانی و آیت الله یزدان پناه هستند. این برنامه به شرح و بسط آیاتی می‌پردازد که علامه در کتب «قرآن، برهان، عرفان از هم جدایی ندارند» و «نور علی نور در ذکر ذاکر و مذکور» به آنها پرداخته است. 🔹 فایل برنامه در پایگاه اطلاع رسانی شبکه به آدرس Qurantv.ir قابل دسترسی و دریافت می باشد. @sokhanerfan

🍀 مراتب روزه 🔹روزه عام مرتبه اول روزه عبارت است از اینکه انسان با انگیزه الهی و با نیت روزه، مبطلات فقهی روزه را که در رساله های عملیه ذکر شده، ترک کند. (خوردن، آشامیدن و ...) 🔹روزه خاص مرتبه بالاتر عبارت است از اینکه انسان، علاوه بر ترک مبطلات فقهی روزه، از دیگر گناهان نیز پرهیز کند و آنها را ترک نماید. دروغ، غیبت، ظلم، اسراف، ربا، رشوه، خیانت، ترک نماز، دزدی و ... با روزه، ترک این امور را تمرین و تکرار کند و انصافا روزه، کمک خوبی در این مسیر است. 🔹روزه خاص الخاص (اخص) مرتبه سوم، عبارت است از اینکه انسان سالک و عارف، علاوه بر امور فوق، از غیر خدا پرهیز کند. فقط و فقط خدا ببیند و بس. عارف، به هر چه می نگرد خدا را در آن جلوه گر می بیند. همه کثرات و همه مخلوقات را آیات و مظاهر حق تعالی می یابد. «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ» ملکوت است که در منظر من جلوه گر است تو بر آن باش که بحر و بر و شمس و قمر است از بعضى عارفان سوال كردند: جهان را چگونه ديديد؟ پاسخ دادند: ما از وقتى خود را شناخته‏ ايم جهان نديده‏ ايم. هرچه ديده‏ ايم خدا بوده است. در خصوص بابافرج تبريزى گفته شده است: تا فرج چشم خويش بگشاده است چشم او بر جهان نيفتاده است‏. 📚استاد وحید واحدجوان 💢سخن عرفان @sokhanerfan

🌸 #حکمت_روزه در بعضي از روايات آمده است كه روزه بگيريد براي آنكه طراوت و خرمي و شادابي غير ماه مبارك را از دست بدهيد؛ زيرا آنها نشاط كاذب و زودگذر است. وقتي انسان روزه گرفت و به آن دل بست، كم كم به باطن روزه پي مي‏برد. باطن روزه انسان را به لقاي حق مي‏كشاند كه خداي سبحان فرمود: «الصّوم لى وأنا أجزى به» روزه مال من است و من شخصاً به آن جزا مي‏دهم. اين تعبير فقط درباره روزه وارد شده است. 🔹آیت الله جوادی آملی، حكمت عبادات - صفحه 131 @sokhanerfan 🌸 #آزادی_حقیقی آنكه مي‏ گويد من هر چه بخواهم مي‏ كنم، هر جا بخواهم مي ‏روم و هر چه بخواهم مي‏ گويم، او اسير است؛ آزاد نيست. گرفتار هوس و آز، برده (نفس) است نه آزاد. هيچ ارزشي در اسلام به اندازه ارزش آزادي نيست. امام علي (عليه‏ السلام) مي‏ فرمايد: «من ترك الشهوات كان حرّاً» آزاد كسي است كه شهوتها را ترك كند. معصومين (عليهم‏السلام) در بسياري از كلمات به ما آموختند كه آزاد بشويد. آزاد شدن از دشمن بيروني چندان مهم نيست. آزاد شدن از دشمن دروني مهم است. راه تشخيص بنده بودن يا آزاد بودن اين است كه اگر به دلخواه خود عمل مي‏ كنيم معلوم مي‏ شود در قفس آز و طمع زنداني هستيم؛ و اگر به خواسته خداي سبحان عمل كنيم، آزاد هستيم. انسان آزاد به غير خدا نمي ‏انديشد. از برجسته‏ ترين وظايفْ در ماه مبارك رمضان آزاد شدن و رهيدن است. انسان بايد اين قفسها و ميله‏ هاي پولادين را كه با دست خود ساخته بشكند. 🔹آیت الله جوادی آملی، حكمت عبادات - صفحه 129 @sokhanerfan