@sokhanetarik
#مقاله
پیاده روی اربعین حسینى؛ جایگاه و کارکردها
نویسنده: حسینعلی عربی
مراسم پیاده روی اربعین حسینی، در سال های اخیر به پدیده منحصربه فردی تبدیل شده که موجب تحیر جهانیان گردیده است. این اجتماع عظیم بشری، فرصت و تهدیدهای بسیاری را به دنبال داشته که شایسته است از سوی متخصصان علوم مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.
یافته های پژوهش حاکی از این است که مراسم اربعین، یک فرصت و سرمایه عظیم اجتماعی برای جهان اسلام است که کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی، نظامی و امنیتی پرشماری دارد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24441
@sokhanetarik
#مقاله
تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان
نویسنده: علی اکبر عالمیان
«جعل حدیث» فرایندی است که به موجب آن برخی از احادیث ساختگی به معصومین و به ویژه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نسبت داده می شود. این فرایند به منظور خدشه دار کردن اصول مذهب صورت می پذیرد. بنی امیه و حاکمان آن در مدت حکومت خود تلاش فراوانی را برای جعل و وضع حدیث انجام داده اند.
پژوهش حاضر می کوشد تا به این پرسش پاسخ دهد که اهداف جعل حدیث توسط امویان چه بوده است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که اهداف بنی امیه در اجرای سیاست جعل حدیث چهار گونه بوده است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24452
@sokhanetarik
#مقاله
بررسی تحلیلی روایات دعوت مخفی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در سالهای آغازین بعثت
مشهور آن است که دعوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در سالهای آغازین بعثت بهصورت مخفیانه انجام شده است. این دیدگاه به پشتوانه چهار دسته از روایات شکل گرفته است: ۱) روایات ناظر به موضوع دعوت مخفی بهصورت مستقیم؛ ۲) روایات مربوط به مخفی کردن رسالت از ابوطالب؛ ۳) روایات تفسیری آیات ۲۱۴ شعراء و ۹۴ حجر؛ ۴) روایات مربوط به خانه ارقمبن ابیارقم.
این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته، اعتبار برخی از روایات دعوت مخفی را زیرسوال برده و بهطورکلی، نشان داده که اصل دعوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مخفی نبوده است، بلکه برخی از یاران رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با توجه به موقعیتهای خاص خود، قادر به علنی کردن اسلام خویش نبودند و بهصورت مخفیانه ایمان میآوردند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز با فراهم کردن موجبات مخفی ماندن اسلام این گروه از یاران خود، به حمایت از آنان برمیخاست.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24461
@sokhanetarik
#مقاله
بررسی نحو روایی و مدل کنشگران در روایت اردشیر زاهدی از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
نویسنده: مهدی رفعتی پناه مهرآبادی
کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ یکی از مهمترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است که به رغم گذشت نزدیک به شش دهه از آن، هنوز محل بحث و نزاعهای مختلف است. همین اختلاف آرا و دیدگاه منجربه ارائۀ روایتهای گوناگون و متضادی از کودتا از همان آغازین روزهای پس از آن تا کنون شده است.
روایت اردشیر زاهدی تحت عنوان پنج روز بحرانی یکی از روایتهایی است که چهار سال بعد از کودتا نگارش یافته و حاوی اطلاعاتی دربارۀ فعالیتهای فضلالله زاهدی و اطرافیانش برای انجام کودتا است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24475
@sokhanetarik
#مقاله
بازپژوهشی در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر (صلی الله علیه و آله)
نویسندگان: رضا جلالی لیقوان و اکبر میرسپاه
یکی از ازدواجهای رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)، ازدواج ایشان با عایشه بنت ابیبکر بود. مورخان و سیرهنویسان غیرشیعی عمدتا معتقدند: وی در زمان ازدواج، شش یا نه سال داشته و درحالیکه باکره بوده، با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ازدواج کرده است. برخی از علمای شیعه نیز به باکره بودن وی معتقدند.
همین ادعاهای مورخان عامه و خاصه درباره سن عایشه اهرم فشاری علیه پیامبر رحمت و مهربانی شده، تا برخی از مستشرقان و دشمنان اسلام انواع تهمتها و شبههها را مطرح کنند و چهره نورانی پیامبر اعظم الهی را چهرهای تاریک و شهوتپرست و زندوست معرفی نمایند.
با مراجعه به تاریخ و بررسی دقیق آن، مشخص میشود که سن عایشه به مراتب، بیش از شش یا نه سال بوده و بنا به گزارشهایی، وی قبل از ازدواج با پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، به عقد جبیربن مطعم درآمده بود و پس از طلاق گرفتن از او، همسر پیامبرˆ شده است. این پژوهش کوشیده تا سن عایشه را از منظر تاریخی بررسی کند و علل و انگیزه کم سن جلوه دادن او را مشخص سازد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24487
@sokhanetarik
#مقاله
«تحنث» حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و انگیزه های آن با تاکید بر نقد دیدگاه های مونتگمری وات
نویسندگان: عبدالهادی فقهی زاده و مجتبی محمدی انویق
گزارش های تاریخی حاکی از آن است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله پیش از بعثت، مکرر به قصد عبادت خداوند، در کوه حراء خلوت می گزید. دسته ای از خاورشناسان و در راس آنان، ویلیام مونتگمری وات شبهاتی را درباره انگیزه های تحنث حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) وارد کرده اند که با مبانی اسلامی ناسازگار است؛ از جمله اینکه ایشان در این موارد، برای گریز از گرمای سوزان مکه به غار پناه می بردند؛ یا آنکه این سنت متاثر از راهبان یهودی و مسیحی شکل گرفته است.
در مقاله حاضر، بر اساس دلایل و مستندات علمی، وجوه بطلان این دیدگاه ها شناسانده شده است. این نوشتار با به کارگیری روش «تحلیل عقلی و تاریخی» و با استفاده از مستندات ادبی، تاریخی و جغرافیایی و نیز با در نظر گرفتن شرایط زندگی فردی و اجتماعی حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) به بحث و گفت وگو درباره انگیزه های تحنث آن حضرت پرداخته است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24492
@sokhanetarik
#مقاله
بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی (علیه السلام)
نویسنده: حسین مرادی نسب
ارائه آمار نقش اساسی در تحلیل کارکردها و رویکردهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد و میتوان با استفاده از آمار و اعدادی که درباره جزییات یک واقعه در منابع تاریخی آمده، به نقد و بررسی رویدادهای تاریخی پرداخت. یکی از مواردی که مورخان در آن به ارایه آمار پرداخته اند، ماجرای مطلاق بودن امام حسن مجتبی (علیه السلام) است که ادعا شده ایشان همسران بسیاری را طلاق داده اند و بر همین اساس اعداد متفاوتی از ۵۰ تا سیصد نفر حتی تا هفصد نفر به عنوان آمار این همسران طلاق داده شده از سوی برخی از این مورخان ارایه شده است؛
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24508
@sokhanetarik
#مقاله
بررسی ویژگیهای ساختاری و محتوایی در نامههای آزادگان جنگ تحمیلی
نویسندگان: علی محمد روانستان، احمد امیری خراسانی و محمد صادق بصیری
ادب پایداری و مقاومت یکی از گونههای سرآمد، پذیرفته شده و مقدّس در تمامی کشورهاست. در این میان، ادبیات اسارت که از زیر شاخههای مهم ادب جنگ است، در ادبیات سایر ملل، جایگاه درخشانی دارد. پس از انقلاب اسلامی، این گونۀ ادبی در ایران مورد توجه شاعران و نویسندگان قرار گرفت و آثار متعددی در این زمینه خلق و آفریده شد.
یکی از وجوه اصلی ادبیات اسارت که تاکنون از دید پژوهشگران مغفول مانده، توجه به شیوۀ نامهنگاری اسیران جنگ تحمیلی است. اینگونه از ادب اسارت، علاوه بر اهمّیت محتوایی از نظر ساختار، سبک و زبان نیز حائز توجه است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24512
@sokhanetarik
#مقاله
بررسی معاهدات نبوی با تکیه بر دو اصل «دو سویه بودن تعاملات» و «عدم تحمیل دین»
نویسندگان: مهدیه پاکروان، زهرا سالاریان و یحیی صباغچی
جامعه عرب متشکل از تعداد زیادی گروههای مستقل سیاسی و اجتماعی بود که بر پایه نظام قبیلهای زندگی میکردند. به مقتضای زندگی قبیلهای، نظام همپیمانی در میان آنان رواج فراوان داشت و از عوامل قوت قبایل به شمار میآمد.
پیامبر در دعوت فراگیر خود، از ظرفیتهای مطلوب و مؤثر جامعه استفاده میکردند. مکتوبات برجای مانده درباره عهد نبوی بیانگر حسن تعاملات ایشان با قبایل گوناگون است. با بررسی این قراردادها و شرایط تحقق آنها، میتوان شاخصهای متعددی را بهدست آورد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24524
@sokhanetarik
#مقاله
تاریخگذاری روایت «هم خَیْرُ مَنْ یَشْرَبُ صَوْبَ الْغَمَامِ» در موضوع ولایتعهدی و مناقب امام رضا (علیه السلام)
نویسندگان: فهیمه غلامی نژاد، حسین ستار و محمد حسن صانعی پور
موضوع ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) از وقایع تاریخی در ابتدای سال دویست هجری است. گستردگی روایات دراینمورد نشانهای از آن است که این موضوع در قرن سوم هجری به وقوع پیوسته است که علاوه بر کتب روایی شیعه و سنی، در کتب تاریخی نیز بدان تصریح نمودهاند.
ازاینرو، بهدلیل اهمیت واکاوی سندی و متنی این روایات، پژوهش حاضر با هدف بررسی روایت نقلشده توسط شیخ صدوق درباره منقبت و ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) انجام شد. بدینمنظور بااستفاده از روش تحلیل اِسناد ـ متن در بررسی احادیث، به این پرسش که چه ابهامی در فهم حدیث «سَبْعَةٌ آبَاؤُهُمْ مَا هُمْ هُمْ خَیرُ مَنْ یشْرَبُ صَوْبَ الْغَمَامِ» وجود دارد، پاسخ داده شد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24543
@sokhanetarik
#مقاله
تحلیل گفتمان خطبه توحیدیه امام رضا (علیه السلام)
نویسندگان: فاطمه ملایم و حسن بشیر
این تحقیق درصدد است خطبۀ توحیدیۀ امام رضا (علیه السلام) را بهصورت تحلیلی توصیفی، مبتنی بر رویکرد روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) در پنج فضای گفتمانی «فضای نظری ساختاری»، «فضای معنایی ارزشی»، «فضای ارتباطی هویتی»، «فضای گفتمانی»، و «فضای فراگفتمانی» مورد تحلیل قرار دهد.
هدف این پژهش، رمزگشایی سبک بیانی امام در ارائه مفاهیم عمیق فلسفی توحید و کشف لایههای زیرین معنایی خطبه و ناگفتههای غایب آن، سپس استخراج گفتمان حاکم بر آن و فرایندهای مؤثر بر شکلگیری آن است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24553
@sokhanetarik
#مقاله
هدایت و سیاست های رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به سمت پیشرفت اقتصادی (با تاکید بر زیرساخت ها)
نویسنده: سیدمحمدکاظم رجایی رامشه
منظور از سیاست های اقتصادی رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، هدایت ها و راهبردهای اقتصادی مستخرج از احکام حکومتی و ضوابط و قوانین مستخرج از منبع وحی است. تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای در مقام پاسخ به این پرسش است که وضعیت مدینه در هنگام هجرت و پایان حکومت رسول خدا چگونه بود و حضرت چه سیاست های اقتصادی ای در دوران کوتاه حاکمیت خود اتخاذ کردند؟
یافته های تحقیق حاکی است که حضرت با تربیت انسان ها زیرساخت های فرهنگی اجتماعی و اقتصادی را به سرعت و به نحو کارا ایجاد کردند و مسیر را برای رشد و پیشرفت جامعه فراهم ساختند؛ زندگی همراه با تعصبات قبیله ای یثرب را منسجم کردند؛ جنگ های قبیله ای و ناامنی را به صلح، و جامعه متشتت را به مجموعه ای منسجم تبدیل نمودند و با تربیت توحیدی جامعه، فضای کسب وکار کارا ایجاد کردند و سرانجام یثرب متفرق را به امت واحده و مدینه طیبه بدل ساختند و توانستند در مدت بسیار کوتاه، با اعمال سیاست های دقیق، در رفتارهای فعالان اقتصادی و درنتیجه ساختارها و نهادها تحول اساسی ایجاد کنند و بالاترین رشد و پیشرفت ممکن در جامعه اعرابی آن زمان را پدید آورند.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=24557