#همنشین_خدا 20 ؛ زمین یا آسمان؟ بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم می‌خواهیم یک مثال فرضی با هم بزنیم تا یک بیان نورانی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را بهتر بفهمیم: رضا و مرتضی هر دو در خطِ حمله یک تیم نود دقیقه تلاش می‌کنند، نود دقیقه می‌دوند. بعد از مسابقه مربی به رضا هزار کیلو مس می‌دهد خیلی خوشحال می‌شود ! خیلی ارزشمند است. وقتی می‌بیند به مرتضی هزار کیلو طلا داده است، بُهت زده نگاه می‌کند و می‌گوید: کار ما مساوی بوده چرا پاداش ما متفاوت است؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: دو نفر در امت من نماز می‌خوانند و رکوع و سجده آنها مثل هم هست یعنی ظاهر نمازشان مثل هم است اما تفاوت پاداشی که این‌ها دریافت می‌کنند مثل تفاوت زمین با آسمان‌ها می‌ماند، [1] آن قدر پاداش شان متفاوت است. سه چیز که باعث می‌شود پاداش نماز تفاوت پیدا کند را با هم مرور‌‌ می‌کنیم: یک. رضا نماز می‌خواند، آخر وقت ! مرتضی نماز می‌خواند دقیقاً مثل نمازِ رضا، ولی اوّل وقت ! امام صادق علیه السلام فرمودند: فضیلت نماز اول وقت بر آخر وقت، مانند برتری آخرتِ نامحدود است بر دنیای محدود و زودگذر. [2] اگر انگیزه‌ی من و شما نسبت به نمازِ اوّل وقت کم است در اینترنت جستجو کنیم « روایات نماز اول وقت ! » مطالعه‌ی این روایات می‌تواند انگیزه ما را بالا ببرد. دو. رضا نماز می‌خواند در غیرِ ماه رمضان و مرتضی نماز می‌خواند در ماهِ رمضان. در ماه رمضان هر یک آیه از حمد و سوره‌اش را خداوند برایش یک ختم قرآن حساب می‌کند. [3] در شب قدر اگر کسی مثلاً از سر شب تا صبح نماز بخواند برتر است از سی هزار شبانه روز که نماز بخواند و در این سی هزار شبانه روز، شب قدری وجود نداشته باشد. [4] پس زمان‌ها می‌توانند ارزشِ یک کار را بالا یا پایین بیاورند. سه. رضا در نمازش یادِ خداوند نیست اما نماز مرتضی سرشار از حضور قلب است، سرشار از یاد خداست. حضور قلب یک اکسیر است که اگر به هزار کیلو مس بزنی هزار کیلو طلا به تو می‌دهد. امام صادق علیه السلام فرمودند: خداوند به کسی که در نماز دلش غافل از یاد او باشد، چیزی عطا نمی‌کند. [5] با توجه به روایاتِ دیگری که می‌فرمایند: عبادت هیچ گاه بدون پاداش نخواهد شد منظور روایتِ امام صادق علیه السلام این است که پاداشِ چندانی گیر او نمی‌آید. پس باید سعی کنیم عیار حضور قلبِ نماز ما بالا ببریم تا به آن پاداش بسیار بسیار زیادش برسیم. نمازتان سرشار از یاد خدا. [1] (بحار الأنوار، ج‏81، ص 249) [2] عَنِ الصَّادِقِ قَالَ : فَضْلُ الْوَقْتِ الْأَوَّلِ عَلَى الْآخِرِ کفَضْلِ‏ الْآخِرَةِ عَلَى‏ الدُّنْیا. (مستدرک الوسائل، ج ‏3، ص 102) [3] (بحار الأنوار، ج‏ 93، ص 341) [4] سوره قدر آیه 3 آمده که شب قدر از هزار ماه برتر است و هر ماه سی روزه است. (لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر) [5] (أمالی شیخ طوسی، ص 693)

#همنشین_خدا 21 ؛ ادب محضر خدا بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم دعا‌‌ می‌کنم همیشه تو کلاس بندگی شاگرد اول باشیم. آیا دیده‌اید وقتی سربازها رژه می‌روند یا برای سان دیدن می‌ایستند، حرکت سر، دست و پایشان در برابر فرمانده دقیقاً مثل هم است. من وقتی وارد یک مسجدی شدم دیدم که مثلاً صد نفر حاضرِ در مسجد هر کس به شیوه‌ مختلف « تَکبیرةُ الإحرام » می‌گوید، ناراحت شدم ! گفتم: شاید من مبلغِ خوب آدابِ نماز را توضیح نداده‌ام. رعایت آداب نماز، یعنی رعایت ادب در مقابل پروردگار. حالا‌‌ می‌خواهم آداب تَکبیرةُ الإحرام [1]را با هم دوره کنیم با یادآوری دو نکته. اول: این آداب مستحب است واجب نیست. دوم: تفاوتی بین زن و مرد در رعایت ادب تَکبیرةُ الإحرام نیست هر دو مثل هم است. دستان خود را کنارِ ران قرار نمی‌دهیم، رها هم نمی‌کنیم بلکه روی ران می‌گذاریم. وقتی دست‌ها را می‌خواستیم بالا بیاوریم کفِ دستان را مچاله نمی‌کنیم، صاف باشد. کفِ دست رو به قبله باشد، رو به صورتِ ما نباشد.. انگشتانِ دست همه به هم چسبیده باشد. فقط دو جایِ نماز انگشتان جدا می‌شود، در قنوت که انگشت شصت جدا می‌شود و در رکوع که همه انگشت‌ها از هم جدا می‌شود، روی زانوها قرار می‌گیرد. ولی در جاهای دیگر نماز مستحب است همه انگشتان چسبیده باشد. هنگام گفتن تَکبیرةُ الإحرام به محلِ سجده‌ نگاه کنیم. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وقتی « اللَّهُ‏ أَکبَر » می‌گفتند، در روایات آمده است که دستشان را تا نرمه گوششان بالا می‌آوردند. [2] پس مستحب است تا نزدیک گوش ـ برابر گوش ـ دست را بالا بیاوریم. حرفِ الف « اللَّهُ‏ أَکبَر » را موقعی می‌گوییم که دستان روی ران است و حرف راء « اللَّهُ‏ أَکبَر » را موقعی می‌گوییم که دستان به کنار گوش رسیده باشد. در مسیر برگشت دست ها به سویِ پایین چیزی نمی‌گوییم. برخی از افراد‌‌ می‌گویند: ما شنیدیم موقعی که در نماز هستیم ذکرها را نباید در حال حرکت بگوییم ! این حرف درست است ولی دو استثنا دارد: یک. ذکر « تَکبیرةُ الإحرام » دو. ذکر « بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ أَقُومُ وَ أَقْعُد » ان شاءالله آداب نماز را خوب یاد بگیریم و به دانش آموزان خود هم ادب در مقابل پروردگار را یاد بدهیم. [1] برای مشاهده روایات ادب تکبیرة الاحرام رجوع کنید به شناخت نامه نمازمحمدی ری شهری، ج‏1، ص 294. [2] (شناخت نامه نمازمحمدی ری شهری، ج‏ 2، ص 623)

#همنشین_خدا 22 ؛ دعای مستجاب بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم امیدوارم پایین هر دعاتون امضای خداوند باشد. همان طور که می‌دانید ما بعد از رکوع هر نماز می‌ایستیم و می‌گوییم: « سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَه‏ » آیا دوست دارید درباره این ذکر اطلاعاتِ تان را افزایش دهید؟ دو نکته خدمت تان بیان می‌کنم: یک. وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به سفر معراج رفتند آنجا کنار عرش الهی وضو گرفتند، و خداوند آخرین وِرژن نماز را رونمایی کرد. به حضرت فرمود: بایست ؛ « اللَّهُ‏ أَکبَر » بگو، حمد و سوره را بخوان، بعد فرمودند: رکوع برو و بگو: « سُبحانَ رَبّی العَظیمِ و بِحَمدِه‏ »، وقتی حضرت داخل رکوع بودند و ذکر می‌گفتند ؛ صدای ذکر فرشتگان را هم می‌شنیدند که آنها می‌گفتند: « سُبْحانَ اللَّه، الحَمدُ لِلّه، لا اِلهَ اِلَّا اللَّه‏ » وقتی از رکوع بلند شدند فرمودند: « سَمِعَ‏ اللَّهُ‏ لِمَن‏ حَمِدَهُ » خداوند می‌شنود هر کسی حمد او را بجا بیاورد. [1] شاید حضرت می‌خواستند به فرشتگان یادآوری کنند که صدای شما را خداوند می‌شنود. من و شما وقتی نماز می‌خوانیم به خودمان یادآوری کنیم و تلقین کنیم که الان در محضرِ خداوند ایستاده‌ایم و خداوند صدای ما را می‌شنود این در حضور قلب ما در نماز مؤثر است. دو. شخصی به امام صادق علیه السلام عرضه داشت: دعایی به من بیاموز که اجابتش قطعی قطعی باشد. ! حضرت فرمودند: « اَلحَمدُلله » بگو و هر حاجتی خواستید از خداوند بخواه که اجابتش قطعی است با تعجب پرسید: « چه ربطی بین ذکر « اَلحَمدُلله » و اجابت دعا هست؟ » حضرت فرمودند: وقتی تمام مسلمان‌ها در شبانه روز چندین بار به خداوند عرضه می‌دارند که خدایا دعای حمد کنندگان را بپذیر ! یعنی، شفیع شما می‌شوند در نزد خداوند برای اجابت دعاهایتان ؛ آیا خداوند قبول نمی‌کند؟ ! آیا خداوند دعای شما را مستجاب نمی‌کند؟ ! پرسید: کجا مسلمان‌ها چنین درخواستی را از خداوند دارند؟ حضرت فرمودند: در نمازهایشان می‌گویند: « سَمِعَ‏ اللَّهُ‏ لِمَن‏ حَمِدَهُ »[2] « سَمِعَ » فعل ماضی است. همان طور که می‌دانید گاهی اوقات فعلِ ماضی به معنای امر به کار می‌رود. یعنی خدایا « بشنو » دعای کسی که حمد تو را می گوید. « بشنو » یعنی بپذیر، یعنی قبول کن، یعنی اجابت کن ! چرا به ما سفارش شده است بعد از هر نمازی حتماً دعا کنیم؟ [3] چون داخل نماز ما مدام ذکر « اَلحَمدُلله » گفتیم و این مقدمه‌ی اجابت دعاست، پس از این فرصت خوب نباید بگذریم. البته یادمان باشد اگر امضای خداوند زیر دعای ما آمد اجابت خداوند به معنای یکی از این چهار چیز است: [4] یک. یا همان خواسته‌ی ما را می‌دهد. دو. یا آن خواسته به نفع ما نیست بهترش را می‌دهد سه. یا آن خواسته به نفع ما نیست در عوض بلایی را در دنیا از ما دور می‌کند. چهار. یا آن حاجت به نفع ما نیست، ولی در عوض آن را ذخیره‌ی قیامت ما می‌کند و در روز قیامت آن قدر به ما می‌بخشد که روایت داریم، انسان‌ها آرزو می‌کنند ای کاش هیچ یک از دعاهایشان در دنیا مستجاب نشده بود. یادمان باشد « دعایِ حامدین » در درگاه خداوند گم نمی‌شود زیاد « اَلحَمدُلله » بگوییم و بعدش دعا کنیم. دعاهایتان مستجاب. [1] (شناخت نامه نماز، ج‏1، ص44) [2] (محمدی ری شهری، نهج الذکر، ج‏2، ص 228) [3] (ری شهری، شناخت نامه نماز، ج 2، حدیث 763) [4] (بحار الأنوار، ج 93 ص 302)

#همنشین_خدا 23 ؛ راه فرزند دار شدن به نام آنکه نام دلربایش * بود درمان درد بندگانش به لب ذکر شفا بخش تو دارم * خدایا هر چه دارم از تو دارم یکی از سؤالاتی که پرسیده می‌شود این است که ازدواج کرده‌ام ولی فرزنددار نمی‌شوم ! آیا اسلام راهکاری برای بچه‌دار شدن دارد؟ قبل از پاسخ به این سؤال عرض‌‌ می‌کنم که بعضی از آدم‌ها سطح فهمِ شان پایین است. فقط علت‌های مادی را قبول دارند ! مثلاً می‌گویند: انرژی درون زمین جمع می‌شود، متراکم می‌شود، وقتی آزاد شود، زلزله اتفاق‌‌ می‌افتد ! ولی مؤمنین در کنار عللِ مادی، علل معنوی را که خداوند و اهل بیت علیهم السلام گفته‌اند را قبول دارند مثلاً روایت داریم که وقتی زنا زیاد شود زلزله زیاد می‌شود. [1] این مقدمه را به این دلیل بیان کردم که ما می‌گوییم ؛ در کنار مراجعه به پزشک و سیر درمان پزشکی، که یک عامل مادی است، علل معنوی را هم در نظر قرار بدهیم و هر دو عامل مادی و معنوی را انجام دهیم. سه عامل فرزنددار شدن که در روایت آمده را با هم مرور می‌کنیم: یک. شخصی به نام هشام بن ابراهیم محضر امام رضا علیه السلام آمد و گفت: ناراحتم از اینکه فرزندی ندارم ! حضرت به او فرمود: داخلِ خانه با صدایِ بلند اذان بگو ! ایشان می‌گوید: من‌ هنگام نماز که می‌شد مدتی توصیه امام رضا علیه السلام را انجام دادم خداوند فرزند به من داد آن هم چندین فرزند خداوند به من داد ! [2] بنده شخصی را می‌شناسم که هشت یا نُه سال فرزند دار نمی‌شد. [3] ولی در کمالِ نا امیدی، خداوند فرزند اول به او داد و تا پنج فرزند به او داد. ایشان مؤذن یک مسجد بود ! سعی کنیم اذان گفتن با صدای بلند را داشته باشیم. دو. شخصی به نام حارث، سنش بالا رفته بود. محضر امام صادق علیه السلام آمد و گفت: از اینکه فرزند ندارم و نسلِ من منقطع می‌شود ناراحتم ! دوست دارم نسلِ من ادامه پیدا کند ! حضرت فرمودند: به سجده برو و در حال سجده این سه دعایی که حضرت زکریا داشتند تو هم این دعا را بخوان: « رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْک وَلِیا یرِثُنِی »[4] « رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْک ذُرِّیةً طَیبَةً إِنَّک سَمِیعُ الدُّعاءِ »[5] « رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیرُ الْوارِثِین‏ »[6] این سه دعا در آیات قرآن موجود است. ایشان می‌گوید: مدتی به این توصیه امام صادق علیه السلام عمل کردم و خداوند دو فرزند به من داد. [7] شخص دیگری محضر امام صادق علیه السلام آمد و گفت: من فرزند دار نمی‌شوم. حضرت فرمودند: سحرها، قبل از اذانِ صبح صد بار استغفار کن. اگر خواب ماندی یا فراموش کردی هر موقع یادت آمد قضای این صد بار استغفار را بگو. [8] امام باقر علیه السلام فرمودند طبق آیه ده تا دوازده سوره مبارکه نوح [9] استغفار چهار فایده دارد: بخشش گناهان، ریزش باران، زیاد شدن اموال و زیاد شدن فرزند [10] پس استغفار، فرزندان و نسل را زیاد می‌کند. آیت الله نصرالله شاه آبادی فرمودند: بنده بیش از هفتاد تا زن و شوهر را می‌شناسم که فرزنددار نمی‌شدند با مداومت بر نمازِ استغفار، خداوند به آنها فرزند داد ؛ و بنده در گوش نوزادشان اذان و اقامه گفتم. [11] در آخر به خداوند بگوییم خدایا می‌دانم تو خیر من را بهتر از خودم می‌خواهی، اگر داشتن فرزند برای آخرتِ من ضرر دارد، راضی هستم به رضای تو، و مطمئن هستم تو بهتر از این حاجت، به من عطا می‌کنی ! [1] امام صادق علیه السلام : إذا فَشا أربَعَةٌ ظَهَرَت أربَعَةٌ : إذا فَشَا الزِّنا ظَهَرَتِ الزَّلزَلَة و... (دانشنامه قرآن و حدیث، ج‏12، ص 218) [2] من لا یحضره الفقیه، ج 1 ص 292. [3] و البته متأسفانه ایشان به دنبال سیر درمان پزشکی نبود. [4] سوره مریم، آیه 5. [5] سوره آل عمران، آیه 38. [6] سوره انبیاء، آیه 89. [7] (الکافی، ج‏6، ص 8) [8] (نهج الذکر، ج‏4، ص 98) [9] اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً * یرْسِلِ السَّماءَ عَلَیکمْ مِدْراراً * وَ یمْدِدْکمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یجْعَلْ لَکمْ جَنَّاتٍ وَ یجْعَلْ لَکمْ أَنْهارا. [10] بحار الأنوار، ج 86، ص 130. [11] (بحار الأنوار، ج 91 ص 354)

#همنشین_خدا 24 ؛ ارتباط قطع نشه بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم در این جلسه‌‌ می‌خواهم درباره عبادت خانم‌ها دو نکته را با هم گفتگو کنیم: یک. بعضی از خانم‌ها فکر می‌کنند در ایّام عذر شرعی خداوند کلاً عبادت را از آنها برداشته است ! در حالی که خداوند نماز را برداشته است و نخواسته که ارتباط قطع شود و حتی تشویق به عبادت هم کرده است. مثلاً امام باقر علیه السلام فرمودند: ما اهل بیت علیهم السلام به همسران خود می‌گوییم در این ایام خودشان را تمیز کنند، وضو بگیرند، و رو به قبله بنشینند و ذکر سُبْحانَ اللَّه، اللَّهُ أَکبَر، لا اِلهَ اِلَّا اللَّه‏ و... بگویند [1] مستحب هست ذکر خداوند بگویند. خانم‌ها روی سجاده‌شان رو به قبله بنشینند سی مرتبه تسبیحاتِ اربعه را بگویند [2]، یا یک دورِ تسبیح صلوات بفرستند یا تسبیحاتِ حضرت زهراء علیها السلام را بگویند. خواندن سوره « قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد » و « آیت الکرسی » بعد از هر نمازی مستحب است، این ها را بجا بیاورند. برخی از افراد می‌گویند: « ما شنیده ایم خواندن قرآن در این ایام اشکال دارد ! » جواب: غیر از چهار سوره فُصّلَت، نَجم، سَجده و عَلَق که سجده واجب دارند، بقیه سوره‌ها را‌‌ می‌توان خواند. در رساله نوشته شده خواندن قرآن در این ایام کراهت دارد [3] که منظور از « کراهت در عبادت » به معنای ثوابِ کمتر است. یعنی در این ایام، ثوابش کمتر است از ایام پاکی است نه اینکه نباید قرآن بخوانید. دو. بعضی از خانم‌ها که به اداره‌‌ می‌روند، می‌گویند: ما هیچ گاه نماز جماعت اداره شرکت نمی‌کنیم، چون اگر بخواهیم شرکت کنیم چون بعضی از روزها که عُذر شرعی داریم ممکن است همکارِ ما بفهمد ما چه روزی نماز جماعت می‌رویم و چه روزی نمی‌رویم ؛ و ما دوست نداریم این اتّفاق بیفتد ! جواب: از لحاظِ قانونی شما بیست دقیقه برای عبادت در اداره وقت دارید. [4] به همین خاطر پیشنهادِ ما این است که هر روز به نمازخانه بروید، روزهایی که عُذر شرعی دارید، توصیه‌ی امام باقر علیه السلام را انجام بدهید. بنشینید و ذکر خداوند بگیرید. این گونه چهار فایده به دست‌‌ می‌آورید: یک. از فواید عبادت بهره‌مند می‌شوید. دو. وضو نور است، با گرفتنِ وضو نورانی می‌شوید. سه. ذکر خداوند آرامش‌‌ می‌آورد و سبب ریزشِ گناهان می‌شود. ذکر خداوند می‌گویید، آرام می‌شوید و گناهِ تان ریخته‌‌ می‌شود. چهار. عبادت در این ایام تعطیل نمی‌شود. بعضی‌ها که چند روز عبادت انجام نمی‌دهند، بعد از عادتِ ماهیانه خواندن نماز برایشان سخت و سنگین‌‌ می‌شود. توصیه امامان علیهم السلام به بانوان این است که: « در این ایام، ذکر و دعا و قرآن را ترک نکنید ». [1] (بحار الأنوار، ج‏ 78، ص 119) [2] (بحار الانوار، ج‏83، ص 21). [3] سید محمدحسین بنی‌هاشمی ؛ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 269، مسأله 477. [4] ‌متن ماده ۳ ‌آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز مصوب دولت : «با توجه به نظر مقام معظم رهبری، در کلیه دستگاه‌های مشمول این آیین‌نامه و واحدهای تابعه آنها در سراسر کشور، به منظور ادای فریضه نماز، حداکثر‌مدت (۲۰) دقیقه زمان در وقت فضیلت و ترجیحاً بلافاصله پس از ازان در نظر گرفته شود تا امکان شرکت کلیه مدیران و کارکنان دستگاه‌های مزبور در مراسم‌ نماز جماعت فراهم شود.

#همنشین_خدا 25 ؛ انجام وظیفه بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم سلام به شما که تلاش‌‌ می‌کنید همیشه وظیفه‌تان را به بهترین صورت انجام دهید. همان طور که می‌دانید صحیح خوانی نماز، وظیفه‌ی واجبِ ماست و زیباخوانی نماز، وظیفه‌ی مستحبِ ماست. ‌‌ می‌خواهم یک مسئله را که در رساله‌ی همه‌ی مراجع آمده است را خدمتِ تان عرض کنم: « انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قِسم نمی‌تواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که می‌تواند بخواند ». [1] دو تا از اشتباهاتِ رایج در قرائت نماز را با هم دوره می‌کنیم: یک. اینکه یکی از حروف الفبا را نگوییم ! مثلاً در زبان فارسی « هـ ِ دو چشم » را گاهی اوقات حذف می‌کنیم. به جای مشهد‌‌ می‌گوییم: مَشد ! به جای چهارشنبه‌‌ می‌گوییم: چارشنبه ! باید دقّت کنیم در نماز این « هـِ دو چشم » حذف نشود وگرنه نماز ما باطل است. مثلاً بعضی‌ها‌‌ می‌گویند: « قُلُ وَالله »، درستش این است « قُلْ هُوَ اللَّهُ » در آخر نماز، « وَ رَحمةُ اللهِ وَ بَرکاتُ » این اشتباه است، « وَ بَرکاتُه » درست است. در کلمه « اَلحَمدُلله » هـِ دو چشم باید شنیده شود. یا در جمله « أَشْهَدُ أَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّه‏ »، « اَشَدُ » درست نیست ! یا وقتی در رکوع نماز‌‌ می‌گوییم: « سُبْحانَ رَبِّی العَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ » ؛ هـِ دو چشم را دقّت کنید گفته شود. دو. گاهی اوقات بعضی از حروف را به حروف دیگری تبدیل می‌کنیم و این سبب باطل شدن نماز می‌شود. مثلاً میم ساکن، اگر به واو برسد، باید « اَشدِّ اظهار » صورت بگیرد، یعنی دقّت کنیم حتماً میمِ ساکن گفته شود، وگرنه « میم » حذف‌‌ می‌شود و به جای میم، دو بار واو گفتیه‌ایم و این اشتباه است. در سوره حمد، بعضی‌ها‌‌ می‌گویند « عَلیهِ وَّ لَا الضّالّین » در حالی که درستش این است « عَلَیهِمْ وَ لا الضَّالِّینَ » یا در سلام نماز‌‌ می‌گویند، « اَلسَّلامُ عَلیکُ وَّ رَحمَةُ الله » ! میم، را نمی‌گویند و به جای آن دو تا « واو »‌‌ می‌گویند. در حالی که باید بگوییم: « اَلسَّلامُ عَلیکُمْ وَ رَحمَةُ الله » بنده در جمعی بودم، بیش از پنجاه نفر آنجا بودند که همه تحصیلات دانشگاهی داشتند و حدود نصف آنها عبارتِ « عَلَیهِمْ وَ لا الضَّالِّینَ » را اشتباه می‌خواندند ؛ خیلی ناراحت شدم ! کسی شانزده سال درس بخواند هر سالی هم اگر هزار ساعت فقط برای تحصیلاتش گذاشته باشد شانزده هزار ساعت وقت گذاشته است ! ولی نوزده تا جمله واجب را دقّت نکرده درست بگوید؟ ! آیا این زشت نیست در درگاه خدا؟ دو تا پیشنهاد برای شما دارم: یک. در اینترنت بنویسید قرائتِ نماز استاد عباس سلیمی یا استاد طباطبایی یا استاد موسوی بلده، این ها را دانلود کنید و بارها و بارها گوش کنید تا صحیح خوانی و زیباخوانی نمازتان درست شود. دو. به یک قاری محترم یا امام جماعتِ محل مراجعه کنید و از صحیح بودن قرائت نماز خود مطمئن شوید. بندگان خوبی برای خداوند باشید. [1] توضیح المسائلِ مراجع، ص 550، مسأله 997.

#همنشین_خدا 26 ؛ غائبِ حاضر بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم دعا‌‌ می‌کند من و شما از یاران خاص امام زمان عجّل الله فرجه الشریف باشیم. آیا می‌دانید یارانِ خاص امام زمان چه نشانه‌ای دارند؟ امام سجاد علیه السلام فرمودند: « اَلْغَیبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ » [1]یعنی درست است که حضرت را با چشمِ سر نمی‌بینند اما با چشمِ دل، حضرت را حاضر و ناظرِ اعمال خودشان می‌بینند. چهار جایی که یارانِ خاصّ حضرت، آقا را حاضر می‌دانند با هم دوره می‌کنیم: یک. هنگام معصیت: در مقامی که کنی قصدِ گناه * گر کُند کودکی از دور نگاه شرم داری ز گُنه درگذری * پرده‌ی عِصمت خود را نَدَری آدم‌ها این طور هستند که اگر یک کودکی هم حاضر باشد، بی‌خیال گناه می‌شوند. اما یارانِ خاص حضرت، هرگاه بخواهند حرفی بزنند، یا صدایی را گوش کنند، مثلاً موسیقی را گوش کنند، صحنه‌ای را ببینند مثلاً با موبایلِ شان یک فیلم را ببینند، حتی اگر در خلوت هم باشند و هیچ کسی نباشد امام زمان را حاضر می‌دانند و از خودشان می‌پرسند: آیا امام زمان از این کار من خوشحال می‌شود یا ناراحت؟ دو. هنگامِ خدمت: چه بی‌مِهری و تندی به آنها شود، چه نشود، چه از زحمت آنها قدردانی بشود، چه نشود ؛ برای آنها تفاوتی ندارد. چون انگیزه کارشان رضایتِ امام زمان است. اصلاً کار برای امام زمان عجّل الله فرجه الشریف ـ که حضرت را حاضر بدانیم ـ نه خستگی دارد نه پشیمانی. حتی اگر ساعتِ کاری هم برای‌ آنها نزنند، همان طور تلاش می‌کنند که ساعت کاری برایشان زده می‌شود. سه. هنگام تجارت: وقتی به بازار می‌روند و می‌خواهند چیزی را بخرند یا بفروشند، چون حضرت را حاضر می‌بینند، کم فروشی و گران فروشی ندارند ؛ فریب و تقلّب در کارشان نیست. چهار. هنگام عبادت: برخی از علمای ما فرمودند: قبل از اینکه « اللَّهُ أَکبَرِ » نماز را بگویید ؛ خوب است به امام زمان سلام بدهیم و بگوییم: « اَلسَّلاَمُ عَلَیک یا بَقِیةَ اللَّهِ »، یعنی امام زمان عجّل الله فرجه الشریف را حاضر کنار خودتان فرض کنید. [2] حالا کسی که امام زمان را کنار نماز خودش می‌بیند آیا نمازش را آخرِ وقت می‌خواند یا اول وقت؟ ! با تأنّی و فرصت می‌خواند یا نوک کلاغی؟ ! رکوعش را می‌گوید، « سُبْ، سُبْ، سُبْ » یا می‌گوید: « سُبحانَ الله، سُبحانَ الله، سُبْحانَ اللَّه ». بعد از نمازش تعقیبات می‌خواند یا مثلِ فنر فرار می‌کند؟ ! ما اگر امام زمان را حاضر بدانیم رفتار ما تغییر خواهد کرد، عباداتِ ما بهتر خواهد شد. [1] (بحار الأنوار، ج ‏52، ص 122) [2] (به سوی محبوب، ص 63)

#همنشین_خدا 27 ؛ لذت نماز بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم دعا‌‌ می‌کنم لحظه لحظه زندگی ما با یاد خداوند شیرین باشد. همه ما شیرینی عسل را چشیده‌ایم شیرینیِ نماز را چطور؟ لذّت عروسی و عشق را درک کرده‌ایم ! لذّت نماز را درک کرده‌ایم؟ آیت الله بهجت رضوان الله علیه اعتقاد داشتند: بالاترین لذتی که یک انسان می‌تواند طول زندگی‌اش ببرد، لذتِ گفتگو با خداست. می‌فرمودند: اگر سلاطین عالم که همه جور لذتی برایشان فراهم است، لذت نماز را بچشند، لذت‌های مادی را طلاق می‌دهند و به دنبال آن لذت‌ها نمی‌روند. [1] خود ایشان این لذت‌ها را چشیده بود. نشانه‌اش این بود که تا سن نود و چهار سالگی، یک ساعت و نیم قبل از اذان صبح بلند می‌شد برای نماز شب، دعا، استغفار. از اذانِ صبح تا طلوع ِآفتاب مشغول نماز قرآن و دعا بود. [2] چهار راهکاری که باعث می‌شود ما هم لذّت عبادت را بچشیم با هم دوره می‌کنیم: یک. توجه به کسی که داریم با او صحبت می‌کنیم. یعنی خداشناسی ما را بالا ببریم. توجه کنیم به نعمت‌هایی که خداوند به ما داده است. این توجه سبب می‌شود که ما محبّتِ خداوند در دلمان بیاید و انسان از گفتگو با کسی که به او محبّت دارد لذّت می‌برد. [3] دو. از خود خداوند بخواهیم تا لذت عبادت را به ما بدهد ؛ آن خدایی که اگر بنده چیزی از او بخواهد و به خیرش باشد به او عطا می‌کند. « یا مَنْ إِذَا سَأَلَهُ عَبْدٌ أَعْطَاه‏ »[4] ما در قنوتِ نماز و در سجده این دو دعای امام زین العابدین علیه السلام را یاد بگیریم و از خداوند بخواهیم « اَللَّهُمَّ مَتِّعْنَا بِلَذِیذِ مُنَاجَاتِک‏ »[5] خدایا لذت مناجات خودت را به من بچشان. « اِلهی اَذِقْنِی حَلَاوَةَ ذِکرِک »[6] خدایا شیرینی یادِ خودت را به من بچشان. و می‌دانیم بالاترین یادِ خداوند، نماز است. سه. گناه را ترک کنیم. امیرالمؤمنین علیه السلام با تعجب پرسیدند: « مگر می‌شود کسی لذّت عبادت را ببرد بدون ترک گناه؟ ! »[7] یعنی لذّت گناه با لذتِ عبادت با هم جمع نمی‌شود. جوانی به حضرت موسی علیه السلام گفت: برو به خدایت بگو ؛ نافرمانیت را کردم، گناه کردم اما من را عذاب نکردی ! سلامتی من و ثروت و قدرت من سر جایش است ! خدا به حضرت موسی علیه السلام گفت ؛ برو به او بگو، بدترین عذاب را برایت فرستادم ! از گفتگوی با من لذت نمی‌بری ! [8] دو دقیقه می‌خواهد مناجات کند انگار زهرِ هلاهِل داخل گلویش ریخته‌اند ؛ این قدر برایش تلخ است ! یکی از آن گناهانی که گفته‌اند اگر ترک شود، خداوند لذت عبادت را به ما می‌چشاند، ترک نگاهِ حرام است. یک موقع من نگاهِ حرام نمی‌کنم چون می‌ترسم آبرویم برود اما پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند هر کسی نگاه به نامحرم را ترک کند برای رضای خداوند، خداوند مزّه‌ی عبادت را به گونه‌ای به او می‌چشاند که خشنود شود. [9] چهار. شیخ رجبعلی خیاط که یکی از عُرفا هست فرمودند: خداوند لذت در عبادت را به کسی می‌دهد که بیشتر به بندگان او خدمت و احسان کرده باشد. [10] خدا وقتی می‌بیند کسی به بندگانش « نَفع » می‌رساند، در نماز، بیشتر تحویلش می‌گیرد. شیرینی عبادت را بیشتر به او می‌چشاند. [1] (زمزم عرفان، محمدی ری شهری، ص 90) [2] (زمزم عرفان، محمدی ری شهری، ص 278، توصیف نماز ایشان از زبان پسرشان) [3] (مشكاة الأنوار فی غرر الأخبار، النص، ص : 333) [4] مفاتیح الجنان، مناجات الراجین امام سجاد علیه السلام. [5] مفاتیح الجنان، مناجات المطیعین امام سجاد علیه السلام. [6] دعای امام باقر علیه السلام : [اِلهی] أَذِقْنِی بَرْدَ عَفْوِک‏ وَ حَلَاوَةَ ذِکرِک. (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج ‏2، ص 835) [7] کیفَ‏ یجِدُ لَذَّةَ الْعِبَادَةِ مَنْ لَا یصُومُ عَنِ الْهَوَى؟ (عیون الحکم و المواعظ (للیثی)، ص 384) [8] (مستدرک الوسائل، ج‏12، ص 173) [9] (مستدرک الوسائل، ج‏ 14، ص 270) [10] کیمیای محبت، شرح حال شیخ رجبعلی خیاط، ص 200.

#همنشین_خدا 28 ؛ مختصر یا مفصل؟ بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم یکی از سؤالاتی که زیاد پرسیده می‌شود این است که نماز اول وقت مختصر بهتر است یا نمازی که با تأخیر باشد ولی مفصّل؟ مثلاً من اول وقت، سرم شلوغ است اگر نماز بخوانم فقط می‌توانم واجبات را بجا بیاورم، اما اگر یکی دو ساعت بگذرد، سر فرصت، مستحبات را هم بجا می‌آورم ؛ اذان و اقامه‌‌‌ می‌گویم و ذکر رکوع و سجده بیشتری‌‌ می‌گویم، و تعقیباتِ نماز را مفصّل می‌خوانم. حالا شما فکر می‌کنید کدام بهتر است؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: « إِنَ‏ اللَّهَ‏ یحِبُ‏ مِنَ‏ الْخَیرِ مَا یُعَجَّلُ » [1] خداوند دوست دارد در کارِ خیر عجله شود. این ضرب المثل که می‌گویند: « عجله کار شیطان است » ضرب المثل دقیقی نیست ! در بدی‌ها عجله کار شیطان است ؛ اما « در خوبی‌ها عجله کار خدایی است »، خداوند دوست دارد ! و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: نماز کلید همه خوبی‌هاست. [2] پس خوب است وقتی وارد وقت نماز شدیم، در شروع کردن به نماز عجله کنیم. دو. امام رضا علیه السلام فرمودند: به محضِ اینکه وارد وقت نماز شدی، نمازت را بخوان. تو نمی‌دانی در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد [3]به قولِ معروف انسان از یک دقیقه بعدش خبر ندارد. و فرمودند: حادثه خبر نمی‌کند پس خوب است که اول وقت باشد. [4] و امامان علیهم السلام فرمودند: اگر نماز اول وقت را بدون دلیل عقلی و شرعی عقب انداختی و مثلاً در آن دقایق و ساعات از دنیا رفتی، به خاطر نخواندن آن نمازت در نزد خداوند خطاکاری ! [5] پس نمازِ اول وقت مختصر بهتر است به سه دلیل: یک. نماز کار خیر است و در کار خیر بهتر است عجله شود. دو. انسان از یک دقیقه بعدی خودش خبر ندارد. سه. اگر نماز نخواندی و مرگت فرا رسید به خاطر نخواندن آن نماز خطاکاری. با این فرمول مشخص می‌شود نماز اول وقتی که در مسافرت شکسته بخوانیم بهتر است از نمازی که یکی، دو ساعت بگذرد و ما به وطن برسیم و نماز را کامل بخوانیم. سعی کنیم در اول وقت خواندنِ نماز عجله کنیم. [1](بحار الأنوار، ج ‏68، ص 222) [2] الصَّلاةُ مِفتاحُ‏ کلِ‏ خَیر. (محمدی ری شهری، شناخت نامه نماز، ج ‏1، ص 216) [3] إِذَا دَخَلَ الْوَقْتُ عَلَیک فَصَلِّهَا فَإِنَّک‏ لَا تَدْرِی‏ مَا یکونُ‏. (وسائل الشیعة، ج ‏4، ص 119) [4] امام رضا علیه السلام : حَافِظُوا عَلَى مَوَاقِیتِ الصَّلَوَاتِ فَإِنَّ الْعَبْدَ لَا یأْمَنُ‏ الْحَوَادِثَ‏. (بحار الأنوار، ج‏ 80، ص 20) [5] (دعائم الإسلام، ج‏1، 137)

#همنشین_خدا 29 ؛ فیلتر هوا بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم سلام به شما معلم عزیز. دعا‌‌ می‌کنم همیشه بدن‌تان صحیح و سالم باشد. آیا اسلام به فکر ِسلامتی بدن انسان‌ها بوده است؟ بله، یک مورد کوچک آن را بیان می‌کنم: اسلام می‌گوید ؛ قبل از هر نمازی وضو بگیر و قبل از وضو، « اِستِنشاق » کن یعنی سه بار آب را داخل بینی قرار بده که تمام مجاریِ بینی تا گلو شسته شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این کار را عبادت معرفی کردند. و فرمودند: این کار را خوب انجام دهید سبب ریزش گناهان‌تان می‌شود و شیطان از شما فراری می‌شود دور می‌شود. [1] این‌قدر به این کار سفارش شده بود که بعضی از مسلمان‌ها فکر می‌کردند این از واجباتِ وضو است، امام صادق علیه السلام فرمودند: نه ! این مستحب قبل از وضو است. [2] بعضی‌ها فکر می‌کردند اگر این کار را انجام ندهند، نمازشان باطل است و باید دوباره بخوانند. حضرت فرمودند: نه ! این کار سنّت پیامبر است و اگر انجام ندادید، لازم نیست نمازتان را دوباره بخوانید. [3] همان طور که فیلتر هوایِ ماشین جلوی گرد و غبار و ذرات ناخالص را می‌گیرد که به ماشین نرسند، بینی ما با مخاط مرطوبی که دارد، با موها و پیچ و خم‌هایی که دارد، جلوی گرد و غبار و میکروب‌های خطرناک را می‌گیرد که به ریه ما نرسند. ما فیلتر هوا را زود به زود عوض می‌کنیم. به ما فرمودند: زود به زود مجاری بینی‌تان را شست و شو بدهید تا از میکروب‌ها و گَرد و غبار تخلیه شوند و راحت‌تر بتواند وظیفه‌اش را انجام دهد. مقالات پزشکی زیادی در سطح دنیا نوشته شده بر فواید « اِسْتِنشاقْ » ! می‌گویند اگر این کار زود به زود و کامل انجام شود جلوی بیماری‌های ریه مثل سِل، آسم و تنگی نفس گرفته می‌شود. سردردهای شدید نمی‌گیرید. حتی گفته شده اگر میگرن دارید یا لوزه‌ی شما التهاب و درد و ورم دارد، یکی از درمان‌هایش همین استنشاق است ! [4] اسلام هزار و چهار صد سال قبل، از مسلمان‌ها می‌خواهد، روزانه چندین و چند بار قبل از گفتگوی با خداوند به فکر سلامتی بدنشان باشند و میکروب‌ها را از خودشان دور کنند. [1] لِیبَالِغْ أَحَدُکمْ فِی الْمَضْمَضَةِ وَ الِاسْتِنْشَاقِ فَإِنَّهُ غُفْرَانٌ‏ لَکمْ‏ وَ مَنْفَرَةٌ لِلشَّیطَانِ. (وسائل الشیعة، ج ‏1، ص 433) [2] عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام، قَالَ : سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَضْمَضَةِ وَ الاسْتِنْشَاقِ‏ : أَ مِنَ‏ الْوُضُوءِ هِی؟ قَالَ : «لَا». (الکافی، ج‏5، ص 77) [3] (بحار الأنوار، ج‏77، 334) [4] (قرآن و علوم روز، سید محمود افتخاریان، ص 19)

#همنشین_خدا 30 ؛ کرم و لطف خدا « یا مَنْ یعْطِی الْکثِیرَ بِالْقَلِیلِ »[1] ای خدای کریمی که پاداش بسیار زیادی‌‌ می‌دهی در برابر عمل کم و اندک. برای درک بهتر کریم بودن خداوند یک مثال را با هم دوره می‌کنیم: وارد فروشگاهِ لوازم خانگی می‌شویم به ما می‌گویند چه می‌خواهید بخرید؟ می‌گوییم این یخچال قشنگ، این کولر گازی و این تلویزیونِ شیک چشمِ ما را گرفته است. دلمان می‌خواهد آن را داشته باشیم، ولی موجودی حساب ما کافی نیست ! حتی یک هلِ پوک کفِ دست ما نمی‌اندازند ما را به بیرون از مغازه هدایت می‌کنند و می‌گویند: توقف بیجا مانع کسب است ! این فروشگاه خلق است. اما در فروشگاه خالق با یک نیّت ساده با یک دلم می‌خواهد، می‌توانیم بهترین و بیشترین خرید را داشته باشیم ! سه مثال از آقا امام صادق علیه السلام می‌زنیم: یک. شخصی نیّت می‌کند امشب من بلند بشوم یک نماز شب طولانی مفصل و با حال بخوانم. اما خوابش می‌برد ! خداوند در اعمالش یک نماز شب مفصّلِ باحال می‌نویسد به همین راحتی ! [2] دو. یک مؤمنی اهل نماز جماعت است، اما مریض شده و دیگر نمی‌تواند به مسجد برود خداوند به فرشتگان ثبت اعمال می‌گوید: همان عباداتی که در ایام سلامتی انجام می‌داد، همان‌ها را برایش بنویسید. [3] چون ایشان نیّت داشت که این کار را انجام دهد، اما بیماری مانع شد. سه. یک مؤمن فقیری دعا می‌کند: « یا رَبِّ ارْزُقْنِی حَتَّى أَفْعَلَ کذَا وَ کذَا » [4] خدایا به من ثروت بده، مال بده تا مثلاً یک مسجد بزرگ با تمام امکانات بسازم. خدا به قلبش نگاه می‌کند می‌بیند نیتش صادقانه است. به همین خاطر در اعمالش می‌نویسد: ساخت یک مسجدِ بزرگ با تمام امکانات ! وقتی به نماز می‌ایستیم توجه داشته باشیم که در مقابل چنین کریمی ایستاده‌ایم به همین خاطر در قنوت نماز، در تعقیبات نماز، دعا کردن را دستِ کم نگیریم و هم از خداوند زیاد بخواهیم و هم توفیق انجام کار های خوب بزرگ را طلب کنیم. اگر آن چیزی که می‌خواهیم خیر و صلاح ما نباشد، پاداش آن کار خوب را در نامه اعمال ما ثبت می‌کند. ان شاء الله ارتباط و گداییِ ما درِ این خانه کم نشود. [1] مفاتیح الجنان، اعمال ماه رجب، دعا پس از نماز های روزانه در ماه رجب. [2] (وسائل الشیعة، ج ‏1، ص 54) [3] (وسائل الشیعة، ج‏2، ص397) [4] ٍ (كافی، ج 2، ص 85)

#همنشین_خدا 31 ؛ فرشتگان شب، فرشتگان روز بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم دعا‌‌ می‌کنم خدای اَرْحَمُ الرّاحِمین‏ بدی‌های اعمال ما را پاک کند و در روز قیامت در پرونده اعمال ما غیر از خوبی نبینیم. در این جلسه به این سؤال پاسخ‌‌ می‌دهیم که آیا در آیاتِ قرآن آیه‌ای درباره‌ی نمازِ صبح نازل شده یا نه؟ در سوره مبارکه قاف آمده: « ما کنار هر انسانی دو فرشته قرار دادیم، از راست و چپ او را همراهی می‌کنند و گفتار و رفتار و افکارش را می‌نویسند و ثبت و ضبط می‌کنند ». [1] خداوند چون « اَرْحَمُ الرّاحِمین‏ » است در شبانه روز این فرشته‌ها را عوض می‌کند. دو تا در شب همراه انسان هستنند و دو تا در روز. و هر فرشته ای که مأموریتش تمام شود تا روز قیامت دیگر به پیش انسان برنمی‌گردند. اگر موقعی که از ما جدا می‌شوند خوبی دیده باشند می‌گویند: « این از بندگان خوب خداوند بود ». اگر از ما بدی دیده باشند می‌گویند: « هنوز فرصتِ توبه دارد ؛ شاید توبه کند » این چنین خدایِ « ستّارُ العُیوب » برای ما آبروداری می‌کند. در سوره اسراء آمده است: « إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُودا »[2] « قُرْآنَ الْفَجْرِ » همان « صَلاةُ الفَجر » است. این آیه‌‌ می‌فرماید: « به درستی که نماز صبح شهود می‌شود و دیده می‌شود ». از امام صادق علیه السلام پرسیدند: مگر اعمالِ دیگر ما و نمازهای دیگر ما دیده نمی‌شود که می‌گویند ؛ نماز صبح دیده می‌شود؟ ! حضرت فرمودند: نماز صبح به صورت ویژه دیده می‌شود ! یعنی وقتی اذانِ صبح می‌دهند، فرشتگان شب می‌خواهند شیفت را تحویل فرشتگانِ روز بدهند، به علت اهمیتِ نماز صبح از خداوند درخواست می‌کنند که بمانند و نماز صبح را هم به عنوان آخرین عملی که از انسان می‌نویسند، بنویسند. حضرت فرمودند: هر کسی نماز صبحش را در ابتدای وقت بخواند دو رکعت خوانده ولی چهار رکعت برایش نوشته می‌شود. فرشتگانِ شب می‌نویسند، فرشتگانِ روز هم می‌نویسند. [3] برخی از علماء فرمودند: منظور از اولِ وقت اینجا، زمان فضیلتِ نماز صبح است. یعنی زمانی که ستارگان آسمان دیده می‌شوند و هوا هنوز روشن نشده است. سعی کنیم نماز صبح‌ ما، اول وقت باشد تا برای ما چهار رکعت نوشته شود. [1] ذْ یتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیمینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعید (سوره قاف، آیه 17) [2] سوره إسراء، آیه 78. [3] (وسائل الشیعة، ج ‏4، ص 212)