✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۵۶ نهج‌البلاغه... 👇🏻👇🏻👇🏻 ❓از چه کسى باید اطاعت کرد؟ 🔸امام(علیه السلام) در این کلام حکمت‌آمیز خود اشاره به این نکته مى‌کند که از چه کسى باید اطاعت و از چه کسى نباید اطاعت کرد... 💠 مى‌فرماید: «لازم است از کسى اطاعت کنید که از نشناختن او معذور نیستید»; (عَلَیْکُمْ بِطَاعَةِ مَنْ لاَ تُعْذَرُونَ بِجَهَالَتِهِ). 🔹 منظور از «آن کس» در درجه اول ذات پاک #خداوند متعال و در درجه بعد رسولش #پیامبر_اسلام (صلى الله علیه وآله) و #جانشینان_معصوم_و_برحق اوست که اطاعت از آنها اطاعت #مطلقه است؛ یعنى کسى نمى تواند بگوید چون نمى‌دانستم اطاعت نکردم، چرا که بر هر کسى واجب است بخشنده نعمت‌ها را بشناسد؛ کسى که تمام هستى ما از اوست و ما هرگز نمى‌توانیم بگوییم چون نمى‌شناختیم در برابر ترک طاعتش معذور بودیم و بعد از شناخت خداوند باید بداند او مطابق «قاعده لطف»، رسولانى را مبعوث مى کند تا پیامش را به بندگان برسانند و راه صحیح و باطل را به آنها نشان دهند و به هنگام رحلت رسولان، اوصیاى آنها را بشناسند و پیام رسولان را از آنها بگیرند. 🔺 در ضمن هدف حضرت این است که به مردم هشدار دهد از اطاعتش سر نپیچند و بدانند هرگونه سرپیچى روز قیامت مایه سرافکندگى است و هیچ گونه عذرى از آنها قبول نخواهد شد. ✅ در تأیید این سخن، در حدیثى از امام صادق(علیه السلام)در تفسیر آیه شریفه «(فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ); بگو دلیل رسا و قاطع براى خداست (دلیلى که براى هیچ کس بهانه اى باقى نمى گذارد». فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُولُ لِلْعَبْدِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَکُنْتَ عَالِماً فَإِنْ قَالَ نَعَمْ قَالَ لَهُ أَفَلاَ عَمِلْتَ بِمَا عَلِمْتَ وَإِنْ قَالَ کُنْتُ جَاهِلاً قَالَ لَهُ أَ فَلاَ تَعَلَّمْتَ حَتَّى تَعْمَلَ فَیَخْصِمُهُ وَذَلِکَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ; خداوند متعال روز قیامت به بنده اش مى گوید: آیا مى دانستى؟ اگر بگوید: آرى مى فرماید: چرا به آنچه مى دانستى عمل نکردى؟ و اگر بگوید نمى‌دانستم به او مى‌گوید: چرا یاد نگرفتى که عمل کنى و به این ترتیب با او مخاصمه مى‌کند و این است معناى حجت بالغه». ✨ ولى امور بسیارى است که انسان بر اثر عدم شناخت، در برابر آن معذور است; مثلاً من اگر ندانم فلان غذا یا لباسى را که از بازار مسلمانان مى‌خرم دزدى و حرام است; غذا را بخورم و با لباس نماز بخوانم اگر فرضاً در قیامت از من سؤال کنند چرا چنین کردى مى گویم: نمى‌دانستم و هرگز به من نمى‌گویند چرا نرفتى و تحقیق و تفحص کنى و در اینجا جهل من عذر است; ولى در احکام شرع و معارف و عقائد دینى، جهل عذر نیست. ❇️ بعضى دیگر از شارحان نهج البلاغه، تفسیر دیگرى براى این کلام حکمت‌آمیز مولا کرده و گفته اند: مفهوم آن این است که شما باید از شخص #عاقلى اطاعت کنید که جهلى در افکار و اعمال او نیست که به هنگام سقوط در خطرات اعمالش، آن را عذرى براى خود بشمارید. به تعبیر دیگر از شخص عاقلى پیروى کنید که شما را به راه راست و امن و امان ببرد نه به بیراهه هایى که ناچار باشید از آن به علت نادانى اعتذار جویید. 👌🏻 ولى به یقین تفسیر اول که مورد قبول بیشتر مفسران نهج البلاغه است صحیح تر به نظر مى رسد. 🔺از جمله امورى که گواهى به صحت معناى اول مى دهد تعبیرى است که در نسخه دعائم الاسلام آمده که مى گوید: «عَلَیْکُمْ بِطَاعَةِ مَنْ لاَ تَعْذِرُونَ فِی تَرْکِ طَاعَتِه» @syed213