✅ تفسیر حکمت ۱۳۱ نهج البلاغه ❓كجاى دنيا فريبنده است؟ 🍃🌸🍃🌸🍃🌸 ✅ اين كلام حكمت‌آميز كه درباره نقش مؤثر دنيا و مواهب آن براى رسيدن به #سعادت_اخروى بيان شده در زمانى امام ذكر فرمود كه «شنيد مردى به نكوهش دنيا زبان گشوده است». اين مرد اهل بصره و جنگ جمل بود، آن‌گونه كه بعضى گفته‌اند يا اهل كوفه كه برخى ديگر نوشته‌اند، تأثيرى در اصل سخن ندارد؛ ولى به نظر مى رسد كه امام عليه‌السلام احساس فرمود مرد رياكارى است و نكوهش او از دنيا نوعى اظهار قدس و تقواست بى آنكه صاحب قدس و تقوا باشد و به هر حال امام عليه‌السلام از اين موقعيت استفاده كرد تا درس بسيار مهمى را درباره دنيا و مواهب دنيوى به همگان بدهد. 🔺 اين كلام بسيار پربار و حكيمانه به دو بخش تقسيم مى شود: 1⃣ بخش اول درباره اين است كه وصف دنيا به فريب كار بودن توصيف بى‌دليلى است، زيرا اگر چشم #عبرت‌بين باشد نشانه‌هاى بی‌وفايى دنيا در همه جاى آن آشكار است. 👆🏻 مى‌فرمايد: «اى كسى كه نكوهش دنيا مى‌كنى (و دنيا را به خدعه و نيرنگ و فريبندگى متهم مى‌سازى) تو خودت تن به غرور دنيا داده‌اى و به باطل‌هاى آن فريفته شده‌اى... ✨ (عيب از توست نه از دنيا) ✨ 🔺 سپس مى‌افزايد: «آيا تو خود فريفته دنيا شده‌اى سپس دنيا را مذمت مى‌كنى (و گناه را به گردن آن مى‌افكنى؟) تو ادعا می‌كنى كه دنيا بر تو جرمى روا داشته يا دنيا چنين ادعايى بر تو دارد؟» 🔹 سپس امام عليه‌السلام از مظاهر بيداركننده دنيا به دو چيز كه در دسترس همگان است استدلال مى كند. ✅ نخست مى‌فرمايد: «چه زمانى دنيا تو را به خود مشغول ساخت يا كى تو را فريب داد؟ آيا به محلى كه پدرانت به خاك افتادند و پوسيدند تو را فريب داده يا به خوابگاه مادرانت در زير خاك؟» اشاره به اين كه اگر يك گام به سوى قبرستان بردارى و لحظه‌اى در كنار آن بايستى و بينديشى همه چيز بر تو ظاهر و آشكار مى‌شود؛ پدران و مادران و عزيزان، ديروز در ميان شما بودند و حيات و نشاطى داشتند ولى امروز، خاموش در زير خاك‌ها خفته و پوسيده‌اند. ❓ آيا همين يكى براى بيدار ساختن انسان كافى نيست؟! 👆🏻 و به گفته شاعر: بشكاف خاك را و ببين يك دم بى مهرى زمانه رسوا را آن گاه ✅ امام عليه‌السلام به صحنه‌هاى عبرت‌آميز ديگرى از بى‌اعتبارى و بی‌وفايى دنيا اشاره كرده مى‌فرمايد: «چقدر با دست خود به معالجه بيماران پرداختى و چقدر آنها را پرستارى كردى، درخواست شفا براى آنها مى‌كردى و از طبيبان، بيان راه درمان آنها را مى‌خواستى در آن روزهايى كه داروىِ تو به حال آنها سودى نداشت و گريه تو فايده‌اى نمى‌بخشيد، دلسوزى آميخته با ترس تو براى هيچ يك از آنها سودى نداشت و كوشش‌ها و كمك‌هايت براى آنها نتيجه‌اى نمى‌داد و با نيرويت دفاعى از آنها نكردى (و سرانجام با همه اين تلاش و كوشش‌ها مرگ گريبانشان را گرفت و به همه چيز پايان داد. 🔺 امام(عليه السلام) در اين گفتار شفاف و بسيار روشن صحنه‌هاى عبرت انگيز دنيا را به طرز بسيار آموزنده‌اى ترسيم فرموده و به پرستارانى اشاره مى‌كند كه حال بيمارشان روز به روز سخت.تر مى‌شود، گاه به دعا متوسل مى‌شوند، گاه به طبيب و دارو، گاه بيتابى مى‌كنند و دلسوزى و گاه سيلاب اشك از چشمشان سرازير مى شود؛ ولى هيچ كدام از آنها سودى نمى‌بخشد و بيمار در برابر چشمان اشك‌آلود آنها جان مى‌سپارد. 👆🏻 اينها امورى است كه بسيارى از مردم تجربه كرده‌اند و آنها كه تجربه نكرده‌اند از ديگران شنيده‌اند. آيا اين صحنه‌ها كافى نيست كه انسان به وسيله آن پى به بى‌اعتبارى و بی‌وفايى دنيا ببرد؟ در پايان اين بخش امام عليه السلام مى‌فرمايد: «و (بدين ترتيب) دنيا با اين نمونه‌ها وضع تو را نيز مجسم ساخته است و با قربانگاه‌هاى او (براى ديگران)، قربانگاه تو را» 🔺 اشاره به اين كه اين گورستان‌هايى كه در اطراف شهر و ديار توست و بيماران و بيمارستان‌هايى كه در جاى‌جاى وطن تو وجود دارند همه نشانه‌هايى از بى‌مهرى زمانه رسواست و جاى اين ندارد كه دنيا را با اين همه نشانه‌هاى بی‌وفايى، فريبنده و غافل‌كننده بپندارى. كدام فريبندگى و كدام فريب كارى... ❓ البته اين سؤال در اينجا پيش مى‌آيد كه در قرآن مجيد حيات دنيا به «سرگرمى و بازى» و «متاع غرور» و در روايات به نام «دارالغرور» معرفى شده است. 💠 امام عليه‌السلام در داستان خانه‌اى كه شريح قاضى خريدارى كرده بود (نامه سوم از بخش نامه ها) دنيا را به عنوان «دار الغرور» معرفى فرموده است. 🔺همچنين امام سجاد عليه‌السلام نيز در دعاى معروفش: «اللّهُمَّ ارْزُقْني التَّجافِىَ عَنْ دارِ الْغُرُورِ» دنيا را «دارالغرور» معرفى نموده اند. 👆🏻 در بعضى از احاديث ديگر هم دنيا را «دارالغرور» شناخته شده است. ❓ ممكن است بپرسيم اين تعبيرات چگونه با آنچه امام عليه‌السلام در كلام حكيمانه مورد بحث فرموده سازگار است؟ ✅ پاسخ اين سؤال روشن است؛ هرگاه نگاه به دنيا، نگاه #سطحى و #زودگذر باشد