🔷️ یادداشت کوتاه 🔸️ فعالان فرهنگی و فهم متفقهانه از دین به راستی فعالان فرهنگی جبهه انقلاب، چقدر از پشتوانه بینش دینی برخوردارند؟ آیا بینش دینی با حضور در محافل دینی و استماع سخنرانیهای مذهبی و مطالعات پراکنده و گاه و بیگاه کتابهای مرتبط با موضوعات دینی حاصل میشود؟ آنچه که در روایات اهل بیت، از جوان مؤمن خواسته شده، «تفقه در دین» است و «تفقه»، عبارت است از شناخت دقیق و عمیق. هر چند اصطلاح «فقیه» برای مجتهدی که دارای ملکه استنباط احکام از منابع شرعی است به کار میرود، اما «تفقه» به مفهوم لغوی آن، متوقف بر اجتهاد نیست. «فهم فقیهانه» با «فهم متفقهانه» متفاوت است. آنچه برای دستیابی به فهم فقیهانه از دین ضروری است به طور فشرده و اهم عبارت است از: ۱. شناخت مبانی، اصول و قواعد علوم عربی ۲. تسلط بر علوم قرآنی و اصول تفسیر قرآن ۳. شناخت یک دوره کامل تفسیر آیات قرآن ۴. تسلط بر علوم حدیث و قواعد ارزیابی روایات ۵. شناخت مبادی، مبانی و اصول سیره معصومان ۶. تسلط بر مبانی، ساختار و قواعد اصول فقه ۷. شناخت یک دوره کامل مسائل فقهی ۸. تسلط بر ساختار، قواعد و منابع فقه استدلالی ۹. شناخت روش تفکر منطقی و مفاهیم و قواعد فلسفی ۱۰. شناخت یک دوره کامل مسائل کلامی روشن است که برای کسب این سطح و حجم از آگاهیها مسیری جز تحصیل در حوزه علمیه وجود ندارد. اما آنچه برای داشتن فهم متفقهانه از دین یا همان بصیرت دینی در زمانه ما لازم است: ۱. انس با قرآن و آشنایی با زبان و مفاهیم قرآن ۲. آشنایی با علوم قرآنی و تفسیر ۳. آشنایی با علوم و معارف حدیث با تأکید بر نهج البلاغه و صحیفه سجادیه ۴. شناخت احکام پرکاربرد شرعی ۵. آشنایی با شیوه استنباط احکام شرعی ۶. شناخت استدلالی اصول اعتقادات اسلامی و شیعی ۷. آشنایی با فلسفه و کلام اسلامی ۸. آشنایی با مبانی و اصول اخلاق و تربیت اسلامی ۹. شناخت سیره هدایتی معصومان علیهم السلام ۱۰. آشنایی با سیره بزرگان دینی ۱۱. آشنایی با اندیشه اسلام شناسان برجسته همچون استاد مطهری، شهید صدر و مرحوم استاد صفایی ۱۲. آشنایی با مهمترین جریانهای فکری و اجتماعی مسلمین سیرهای مطالعاتی و برنامه محدود و پاره وقت حوزوی از راههایی است که میتوان برای دستیابی به فهم متفقهانه دینی پیمود. تبیین بیشتر این بحث، مجالی دیگر میطلبد؛ اما شاید برای تأمل و ایجاد دغدغه همین مقدار کافی باشد. #یادداشت #فهم_فقیهانه #فهم_متفقهانه @taamolaat