📌 خلاصه ی مطالب جلسه ی یازدهم «مکتب تربیتی و عرفانی امام ره» (سه شنبه، ۲۱اسفند۰۳، دهم رمضان۱۴۴۶) (بخش دوم) ۶. شهدا در چنین مکتبی تربیت شدند. خدیجه س در چنین فضایی نه فقط ثروت که همه ی وجودش را فنای در رسول خدا کرد. و الا در ایام شعب ابی طالب نباید همراه رسول خدا می ماند. مقایسه کنید با عشق های امروزی که تا به دوران سختی می رسد از هم جدا می شوند. خدیجه س چون فانی در رسول خداست اصلا ثروتش را نمی بیند، چون همه چیزش را فانی در رسول کرده، نشانه اش آنکه در دوران حیات رسول اصلا حدیثی از علی ع نداریم. ۶. در واقع حقیقت فطرت هم همین فنای در معشوق است و اگر با توجه خدا را دیدیم همه چیز نزد ما یک رنگ می شود، این عصاره ی نامه ی امام به حاج احمد آقا است: ۷. فرزندم، احمد خمینی - رَزَقَک الله هِدایَته -! جهان چه ازلی و ابدی باشد یا نه و چه سلسله‌های موجودات غیرمتناهی باشند یا نه، همه فقیرند چون هستیْ، ذاتی آنان نیست. اگر با احاطه عقلی جمیع سلسله‌های غیرمتناهی را بنگری آوای فقر ذاتی و احتیاج در وجود و کمال آنها به وجودی که بالذات موجود است و کمالاتْ، ذاتی آن است، می‌شنوی، و اگر به مخاطبه عقلی خطاب به سلسله‌های فقیر بالذات نمایی که «ای موجودات فقیر چه کسی قادر است رفع احتیاج شما را نماید؟» همه با زبان فطرت‌ جلد 16 - صفحه 208 هم صدا فریاد می‌زنند که ما محتاجیم به موجودی که خود همچون ما فقیر نباشد در هستی و کمال هستی؛ و این فطرت نیز از خود آنان نیست فِطْرَةَ اللهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیها لا تَبدِیلَ لِخَلقِ الله (1) فطرت توحید از خداوند است و مخلوقات فقیر بالذات مبدّل نمی‌شوند به غنیّ بالذات و امکان ندارد چنین تبدیلی. و چون بالذات فقیر و محتاجند جز غنیّ بالذات، کسی رفع فقر آنان را نخواهد کرد. و این فقر که لازم ذاتی آنان است همیشگی است، ۸. سه راه: تفکر در آیات الهی و ذات خودمان: امام در چهل حدیث اولین گام ورود به دستگاه عرفانی را تفکر می داند. بدان که اول شرط مجاهده با نفس و حرکت به جانب حق تعالی «تفکر» است. بعضی از علمای اخلاق آن را در بدایات در مرتبه پنجم قرار داده‌اند و آن نیز در مقام خود صحیح است. تفکر در این مقام عبارت است از آن که انسان در هر شب و روزی مقداری- ولو کم هم باشد- فکر کند در اینکه آیا مولای او که او را در این دنیا آورده و تمام اسباب آسایش و راحتی را از برای او فراهم کرده و بدن سالم و قوای صحیحه، که هر یک دارای منافعی است که عقل هر کس را حیران می‌کند، به او عنایت کرده و این همه بسط بساط نعمت و رحمت کرده و از طرفی هم این همه انبیا فرستاده و کتاب‌ها نازل کرده و راهنمایی‌ها نموده و دعوت‌ها کرده، وظیفه ما با این مولای مالک الملوک چیست؟» ۹. اصلا تفکر بنیاد فکر اسلامی و پایه ی ایمان است، و الا می شود جهالت.‌ آقا در طرح کلی بر مقدمیت تفکر در ایمان اصرار دارند، همین جاست که مکتب امام از تصوف -که ایمان محصول ارادت به قطب است و فکر در آن جایی ندارد و اگر تعارضی پیش آمد اراده ی استاد مقدم است- جدا می شود. ولی در آثار امام چنین رابطه ای اصلا وجود ندارد. استاد برای مرید بازی نیست، استاد کسی است که عقل را فعال کند. مانند انبیا عقل محور است و کسی که معارف عقلانی را تکمیل نکرده نمی تواند وارد سلوک شود. ۱۰. در مکتب امام گام اول سلوک عقل است و تفکر، استاد هم برای همین است. قرار نیست ذکر و ورد دهد. ستون اصلی حرکت و شخصیت عقل است. دعامه الانسان العقل ۱۱. کلینی در کافی کار بزرگی کرده، اول کتاب عقل بعد کتاب توحید. اگر عقل مقدم نباشد از دینداری، صوفیه و اباحی گری در می آید. لذا امام اولین قدم سلوک را تفکر می داند. ۱۲. در مدرسه ی قم و نجف معرفت النفس گام اول است.‌ انسانی که وارد سیر و سلوک می شود اول عاقل می شود. آیا تمام این بساط فقط برای همین حیات حیوانی و اداره کردن شهوت است که با تمام حیوانات شریک هستیم، یا مقصود دیگری در کار است؟ آیا انبیاء کرام و اولیای معظم و حکمای بزرگ و علمای هر ملت که مردم را دعوت به قانون عقل و شرع می‌کردند و آن‌ها را از شهوات حیوانی و از این دنیای فانی پرهیز می‌دادند با آن‌ها دشمنی داشتند و دارند، یا راه صلاح ما بیچاره‌های فرو رفته در شهوات را مثل ما نمی‌دانستند؟ ۱۲. در دستگاه تربیتی امام ذیل حدیث امام صادق ع وزیر عقل خیر است و وزیر شر جهل و همه خیرات و شرور محصول این دو وزیر است. اگر در دایره ی مملکت وجود خیر حاکم شود و جنود عقل اختیار او را به دست گیرند، او به سعادت می رسد. امام صادق ع می فرماید انسان دو نوع حدود دارد. اگر عقل وزیر شد لشکریان صالح را استخدام می کند و اگر جهل حاکم شد ظالمان حاکم خواهند شد. ۱۳. در سوره ی یونس آیه ی ۱۰۰ یونس می فرماید: «یجعل الرجس علی الذین لا یعقلون» تمام رجس و پلیدی در وجود کسانی است که تعقل نمی کنند. #مکتب_تربیتی_و_عرفانی_امام @taamollat

📌 خلاصه ی مطالب جلسه ی یازدهم «مکتب تربیتی و عرفانی امام ره» (سه شنبه، ۲۱اسفند۰۳، دهم رمضان۱۴۴۶) (بخش سوم) مفهومش آنست بهر میزان که عقل حاکم شد زشتی ها کنار می رود. لذا اساس مکتب تربیتی امام که در امتداد فطرت اوست عقل است. ۱۴. همه ی انسانها بدنبال کمال مطلقند، حال اگر عقل امد و مصداق صحیح عقل را داد ، و محبوب درست را نشان داد فضائل بصورت شبکه ای در وجود او پدید می آید. اما اگر جهل حاکم شد ، مجموعه از جنود ظلمانی در وجود آدمی مستقر می شود. عشق که آمد همه ی فضاىل سر جایش می نشیند، چله های متعدد نمی خواهذ، یک شبه ره صد ساله را می رود. #مکتب_تربیتی_و_عرفانی_امام #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی #فطرت @taamollat

📌 خلاصه ی مطالب جلسه ی دوازدهم و پایانی «مکتب تربیتی و عرفانی امام ره» (چهارشنبه، ۲۲اسفند۰۳، یازدهم رمضان۱۴۴۶) (بخش دوم) ۸. یکی از آثار این منطق اصلاح تلقی عمومی از امر بمعروف و نهی از منکر است. ما امروز این دو مفهوم را در فضای منطق تقابل می فهمیم، اما در منطق فطرت امر و بمعروف و نهی از منکر یکی از بروزات فطرت است. ۹. در فضای منطق هدایت معروف و منکر چیست؟ امام می گوید حتی هوای نفس هم ظهور فطرت توحیدی است، خیلی عجیب است. تلقی اولیه ی ما تقابل این دو در وجود آدمی است. «همه توجه داشته باشیم به اینکه آفت انسان، هوای نفس انسان است و این در همه هست، سرچشمه می‌گیرد از آن فطرت توحید. فطرت، فطرتِ توحید است، فطرتِ کمال طلبی است. کمال مطلق را انسان می‌طلبد، خودش نمی‌فهمد، خیال می‌کند که مقام می‌خواهد...» (صحیفه امام، ج۱۹,ص۳۷۶) ۱۰. در منطق فطرت و هدایت معروف ها لوازم میل وجودی به کمال مطلق و منکر ها لوازم وجودی میل به کمال محدود است. همین کمال های محدود اگر حیث استقلالی اش کنار گذاشته شود و نسبتی با کمال مطلق پیدا کنند ، همین ها تبدیل ذات پیدا می کند و تبدیل به معروف می شود. معروف ها هم همین است، اگر جهت خدایی داشته باشد فضیلت است، همین شهوت اگر در نسبت با کمال مطلق باشد می شود معروف و اگر ازدواج نکند از رحمت خدا به دور است. در مقابل اگر همین نماز و عبادت و روضه نسبتی با کمال مطلق نداشته باشد می شود حجاب اکبر و منکر ۱۱. در مجموع منطق امام یک دستگاه فلسفی و الهیاتی با خودش آورده و انقلابی در جان و ذهن انسان ایرانی ایجاد و افق نویی را به بشر عرضه و زمینه تربیت عارفان بزرگی چون شهدا را فراهم کرد و نشان داد که می شود راه صد ساله را یک شبه طی کرد. #مکتب_تربیتی_و_عرفانی_امام #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی #فطرت @taamollat

📌 خلاصه ی مطالب جلسه ی دوازدهم و پایانی «مکتب تربیتی و عرفانی امام ره» (چهارشنبه، ۲۲اسفند۰۳، یازدهم رمضان۱۴۴۶) (بخش سوم) ۱۲. بر خلاف دیگر نظام ها که حاکم فقط مسئول شکم است و اصلا کاری به تربیت ندارد. تربیت در آنجا یعنی تربیت شهروندان خوب که کارمندان خوبی باشند برای همان نظام اقتصادی. از همین رو دین و معنویت را که به طغیان علیه حاکمان و سلطه و نظام قدرت می خواند را بر نمی تابند. ۱۳. در منطق فطرت و هدایت حکومت عهده دار رشد و معنویت مردم است. از دو طریق : اثاره ی عقل، با همه ی مراتبش که اساس دینداری است. و دوم فعال کردن اراده ها. ۱۴. در نگاه مدرن حکومت ها بدنبال کنترل اراده ها هستند تا بتواند بر آنها سلطه داشته باشد. در نظریات مدرن دولت ها بدنبال سرپرستی مردم هستند، اما در منطق فطرت حکومت به دنبال فعال کردن اراده هاست، خود مردم باید تشکیل حکومت دهند و کارها بدست خود آنها پیش برود. «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ....» (حدید،۲۵) «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» ۗ، (رعد،۱۱) اساس حاکمیت به میدان آمدن مردم است، خود مردم باید امام شوند. عاملیت مردم باید فعال شود. ۱۵. در نظریه سیاسی اسلام دو گام مهم داریم شکوفایی عقل، شکوفایی اراده اگر مردم به میدان آمدند کارهای بزرگی رقم می خورد. مانند دوران دفاع مقدس، که در آن بعثتی شکل گرفت در میان توده ها و مردم شدند امام میدان، مانند حسن باقری که در دفاع مقدس ناگهان می شود استراتژیست بزرگ. حسن طهرانی مقدم در همین فضا رشد کرد. کتاب روایت یک رویش را ببینید، درباره اقدامات دکتر کاظمی آشتیانی. #مکتب_تربیتی_و_عرفانی_امام #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی #فطرت @taamollat

📌 نظام اندیشه ی امام و ثمرات آن 🔹اگرچه ما از رهگذر مرور کلمات امام ره، بیشتر به دنبال دیدگاه و نظریه ی اجتماعی ایشان هستیم، اما واقعیت آنست که امام قبل از آنکه یک نظریه پرداز اجتماعی یا سیاسی یا.... باشد یک فیلسوف و یک اسلام شناس است که نظریه ی سیاسی، نظریه ی اجتماعی و نظریه تربیتی و.... همگی محصول آن نگاه فرامادی به هستی و انسان و نظام فکری ایشان در رجوع به منابع اسلامی است. آنچه که در این شبها از منطق فطرت و هدایت در اندیشه ی امام گفته آمد، در واقع میوه و ثمره ی آن نگاه کلان و عام امام ره بود که جا دارد بصورت مستقل و مستوفی به آن پرداخته شود. 🔹یکی از نقاط برجسته در نگاه هستی شناسانه و عام امام ره، که تاثیر روشنی بر دیدگاه های انسان شناسانه و جامعه شناسانه ی ایشان دارد، توجه به مسئله ی حرکت، تکامل و صیرورت در عالم و آدم است. امام به تبع معارف اسلامی و براهین عقلی، عالم و آدم را بالجمله در یک صیرورت و حرکت بسوی باریتعالی می بیند و نکته ی مهم، دخالت دادن این مفهوم در نظریات خرد است که نمونه ی آشکار آن در دیدگاه های تربیتی عرضه شده در شب‌های قبل گذشت. جا دارد که این مفهوم حرکت که در واقع صیرورت و تکامل نیز هست، در نظریات امام بصورت مستقل مورد بحث قرار گیرد؛ اهمیت پرداختن به این مسئله از این روست که بحث حرکت بعنوان مبنایی برای تحلیل تاریخی و اجتماعی، در بستر هستی شناسی های دیگر رنگ و بویی دیگر گرفته و پرداختن به آن، از خلط دیدگاه اسلامی امام در باب حرکت، با دیدگاه های مادی دیگر جلوگیری خواهد نمود. اگر عمری باشد و توفیق پژوهش بیشتر در این باب، نکاتی دیگر درین باب نوشتن خواهم کردن. و للکلام تتمه. #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی #حرکت #صیرورت #تکامل @taamollat