✅مشابه آیه ۱۸ سوره جنّ، آیه ۲۱۳ سوره شُعراء است که فرموده: فَلاَ تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلٰهاً آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ(و هيچ معبود ديگرى را با خدا مخوان كه از عذاب‌شدگان خواهى بود)؛ که مشخص می‌شود با خدا دیگری را نخوانید، یعنی دیگری را به‌عنوان معبودی دیگر نخوانید. 🌀 روشن است این نوع خواندن، همان عبادت است که هیچ‌کدام از شیعیان وقتی «یا علی» و «یا زهرا» می‌گویند، آن‌ها را به‌عنوان معبود صدا نمی‌زنند؛ بلکه آن‌ها را مخلوق و عبد خداوند متعال می‌دانند. 🌀 پس «تدبر در قرآن» این چنین مردم را از هلاکت نجات بخشیده و به حق، رهنمون می‌شود. 🌐 @tadaborydarquran

✅ نمونه‌ای دیگر در سوره نحل چنین می‌خوانیم: وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لٰكِنْ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَ لَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ(و اگر خدا مى‏خواست، حتماً شما را يك امّت قرار مى‏داد؛ و ليكن هر كس را بخواهد [بخاطر اعمالش] در گمراهى وا مى‏نهد، و هر كس را بخواهد [و شايسته بداند] راهنمايى مى‏كند؛ و قطعاً از آنچه همواره انجام مى‏داديد، بازپرسى خواهيد شد.(سوره نحل، آیه۹۳). اگر کسی این آیه را به تنهایی ببیند ممکن است قائل به جَبر بشود و بگوید خدا هر که را بخواهد گمراه و هر که را بخواهد هدایت می‌کند؛ پس ما اختیاری از خود نداریم؛ ولی اگر همین آیه با روش «متشابه مثانی» که گفتیم، در مجموع آیات قرآن نگاه شود، نتیجه چنین نخواهد بود. 🌐 @tadaborydarquran 🔺 🔻

🔺 🔻 خداوند در سوره ابراهیم فرموده: يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ؛(خدا مؤمنان را به‌سبب اعتقاد و ايمانشان در زندگى دنيا و آخرت ثابت‌قدم و پابرجا مى‏دارد، و خدا ستمكاران را [به‌علت لجاجت و عنادشان‏] گمراه مى‏كند، و خدا هر چه بخواهد[بر اساس حكمتش‏] انجام مى‏دهد.(سوره ابراهیم، آیه۲۷)؛ همچنین در سوره رعد فرموده: وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لاَ أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ؛(و كسانى كه كفر ورزيدند مى‏گويند: «چرا نشانه‌ای از طرف پروردگارش بر او فرود نيامده است»؟! «بگو: «در حقيقت خدا هر كس را [بخاطر اعمالش] بخواهد، در گمراهى وانهد؛ و هر كس را كه باز گردد، به‌سوى خود راهنمايى مى‏كند.(سوره رعد، آیه۲۷)؛ 🔺🔻 با این دو آیه معلوم می‌شود جبری در کار نیست؛ اگر در سوره نحل فرموده «يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ»، در سوره ابراهیم فرموده «يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ»، یعنی آن مَن یَشاء، همان ظالمان هستند و آن‌ها در ابتدا ظالم شدند، سپس جزای ظلمشان می‌شود «اضلال»؛ و همچنین در مورد «يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ» در سوره رعد فرمود «يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ»؛ یعنی آن‌ها در ابتدا انابه و بازگشت می‌کنند، سپس خدا آنان را هدایت می‌فرماید؛ «پس هیچ جبری در کار نیست». 🌐 @tadaborydarquran

✳️ نزول تدریجی قرآن و ضرورت تدبر یکی از اموری که تدبر در قرآن و دیدن آیات به صورت مجموعه واحد را ضروری می‌کند کیفیت تنزیل قرآن به صورت تدریجی و در طول ۲۳ سال است. همین خصوصیت و اشتمال قرآن بر عام و خاص، مطلق و مقید و ناسخ و منسوخ باعث می‌شود بررسی تک آیه‌ای قرآن ما را به مراد خداوند نرساند. 🔰 نمونه‌ای از مطلق و مقید خداوند درباره عدّه زنان مطلّقه می‌فرماید: وَالْمُطَلَّقَاتُ یتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوء؛ یعنی زنان طلاق داده‌شده باید به‌مدت سه پاکی [از حیض] انتظار کشند [و ازدواج نکنند]؛(سوره بقره، آیه۲۲۸). بر پایه اطلاق این آیه هر زن مطلّقه، باردار باشد یا نباشد و با او آمیزش شده باشد یا نه، باید به مقدار سه پاکی عدّه نگهدارد. اما با رجوع به دیگر آیات قرآن به مقیّدهایی برمی‌خوریم که دامنه این اطلاق را محدود می‌کند: 🔺🔻 ۱. تقیید به عدم آمیزش: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکمْ عَلَیهِنَّ مِنْ عِدَّة تَعْتَدُّونَهَا.(ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هرگاه زنان مؤمن را به نکاح خود درآوردید، سپس پیش از آنکه با آنان همبستر شوید طلاقشان دادید، برای شما بر عهده آنان عدّه‌ای نیست که بخواهید روز‌های آن را شماره کنید.(سوره احزاب، آیه۴۹) ۲. تقیید به بارداری: وَاللاَّئِی یئِسْنَ مِنَ الْمَـحِیضِ مِن نِسَائِکمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاَثَةُ أَشْهُر وَاللاَّئِی لَمْ یحِضْنَ وَ أُولاَتُ الاَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَن یضَعْنَ حَمْلَهُنَّ.(و از زنان شما آنان که از عادت ماهیانه نومیدند، اگر شک دارید [که به سن یائسگی رسیده‌اند، یا به سبب عارضه‌ای حایض نمی‌شوند]، عدّه آنان سه ماه است و عدّه زنانی که [در سال‌های عادت به سر می‌برند، ولی] خون ندیده‌اند نیز سه ماه است؛ و پایان عدّه زنان باردار این است که وضع حمل کنند...(سوره طلاق، آیه۴) 🔘حاصل اینکه با توجه به مقیّدها، آیه نخست ناظر به گروهی خاص از زنان مطلقه است؛ یعنی زنان حائض‌شونده‌ای که با آن‌ها آمیزش شده و باردار نباشند، عدّه‌شان سه طُهر است؛ اما زنانی که پس از ازدواج، شوهرانشان با آنان آمیزش نکرده باشند، عده طلاق ندارند و پایان عده زنان باردار نیز وضع حملشان است. 🔸پس مشخص شد که با دیدن سه آیه از سه سوره قرآن، یک حکم روشن می‌شود. همین قاعده در مورد بحث شفاعت، توسل، دعا و سایر مباحث اعتقادی و اخلاقی در قرآن نیز جاری است. ادامه دارد... #میلاد_حضرت_زهرا مبارک ❤️ 🌐 @tadaborydarquran

✳️ تفاوت میان بیان‌بودن قرآن و هدایت قرآن از نکات مهم و قابل دقت در قرآن این است که خداوند متعال میان بیان بودن قرآن و هدایت بودن آن تفاوت گذاشته‌اند؛ در سوره آل‌عمران فرموده‌اند: هذا بَيانٌ‏ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقينَ(اين (قرآن) بيانى است براى [عموم] مردم، و هدايت و اندرزى است براى پرهيزگاران‏.(سوره آل عمران، آیه۱۳۸)؛ یعنی بیان قرآن برای همه مردم است، ولی فقط «پرهيزگاران» از هدایت آن بهره‌مند می‌شوند. شاهد این مطلب هم ابتدای سوره بقره است که فرموده: ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ‏ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقينَ(آن كتاب [با عظمتی است که‏] هيچ شک و ترديدى در آن نيست؛ [و] راهنماى پرهيزگاران است.(سوره بقره، آیه۲). 🔰حال که قرآن برای همه مردم «بیان» است، پس همه می‌توانند در آن تدبّر کنند؛ امام باقر علیه السلام در حدیثی می‌فرماید: فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ كِتَابَ اللَّهِ مُبْهَمٌ‏ فَقَدْ هَلَكَ‏ وَ أَهْلَك‏؛ یعنی هر کس گمان کند که کتاب خدا مبهم است، پس قطعا خودش هلاک شده و دیگران را نیز هلاک کرده است. ولی همین قرآن که برای همه بیان است، فقط متقین از هدایت آن بهره می‌برند؛ یعنی بهره بردن از هدایت قرآن شرط دارد و شرطش «متّقی بودن» است. 🔘اما این متقین چه کسانی هستند که از هدایت قرآن بهره می‌برند؟ 🤔 🌐 @tadaborydarquran 🔺 🔻

🔺 🔻 ✳️ در سوره زمر می‌فرماید: وَ الَّذي جاءَ بِالصِّدْقِ‏ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ(و آنكه سخن راست (قرآن) آورد و كسانى كه آن را تصدیق و باور كردند، اينانند كه پرهيزگارانند.(سوره زمر، آیه۳۳)؛ یعنی متقین کسانی‌اند که این قرآن را تصدیق کنند؛ پس بهره‌بردن از قرآن مشروط به تصدیق کردن آن است و تصدیق قرآن نیز با تدبر در آن حاصل می‌شود. 🔰به‌عبارت دیگر بیانِ قرآن برای همه است و آن‌هایی که در این بیان «تدبر» می‌کنند، تصدیق می‌نمایند که این قرآن از جانب خداست و جزو متّقین می‌شوند؛ سپس از هدایت قرآن بهره می‌برند. 🔸در سوره نساء فرمود: أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ‏ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً؛ شاهد این مطلب نیز آیه ۲۳ سوره زمر است که فرمود: اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَديثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذينَ يَخْشَوْنَ‏ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدي بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ؛ در این آیه خداوند متعال فرموده کسانی از هدایت قرآن بهره می‌برند که دارای این خصوصیت هستند: «الَّذينَ يَخْشَوْنَ‏ رَبَّهُمْ»؛ طبق مطالب گذشته، مشخص می‌شود که این «الَّذينَ يَخْشَوْنَ‏ رَبَّهُمْ» همان «متقین» هستند؛ چرا که فرمود متقین از هدایت قرآن بهره می‌برند. 🌐 @tadaborydarquran 🔺 🔻

🔺 🔻 برای اینکه از نتیجه‌گیری بالا مطمئن شویم، با همین روش «متشابه مثانی» این مطلب را به قرآن عرضه و شاهد صدق آن را در سوره انبیاء مشاهده می‌کنیم: وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى‏ وَ هارُونَ الْفُرْقانَ وَ ضِياءً وَ ذِكْراً لِلْمُتَّقينَ‏* الَّذينَ يَخْشَوْنَ‏ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ(ما به موسى و هارون، فرقان (وسيله جدا كردن حق از باطل‏) و نور، و آنچه مايه يادآورى براى پرهيزگاران است، داديم. همانان كه از پروردگارشان در نهان مى‏ترسند، و از قيامت بيم دارند.(سوره انبیاء، آیات۴۹-۴۸). ✳️ نام دیگر متقین در قرآن «اولوا الالباب» است، همان‌هایی که اهل خشیت هستند و از هدایت قرآن بهره می‌برند: أَ فَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ* الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ لاَ يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ* وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ يَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ(آيا كسى كه مى‏داند آنچه از طرف پروردگارت بر تو فرود آمده حق است، همانند كسى است كه او نابيناست؟! تنها خردمندان متذكّر مى‏شوند. [همان] كسانى كه به پيمان خدا وفا مى‏كنند، و پيمان محكم را نمى‏شكنند. و آن‌ها كه پيوندهايى را كه خدا دستور به برقرارى آن داده، برقرار می‌دارند و از [مخالفت با] پروردگارشان مى‏ترسند و از سختی حساب [در روز قيامت] بيم دارند.(سوره رعد، آیات۲۱-۱۹)؛ در آیه ۲۱ خداوند اولوا الالباب را با ویژگی «يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ» توصیف کرده و در سوره زمر نیز می‌فرماید خدا اولوا الالباب را هدایت فرموده است: وَ الَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَ أَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ* الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَ أُولٰئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبَابِ(و كسانى كه از پرستيدن طاغوت دورى كردند و به‌سوى خدا بازگشتند، بر آنان مژده باد؛ پس به بندگانم مژده ده. آنان كه سخن را مى‏شنوند و از بهترينش پيروى مى‏كنند. اينانند كسانى كه خدا هدايتشان كرده، و اينان همان خردمندانند.(سوره زمر، آیات۱۸-۱۷)؛ 🔰پس مشخص می‌شود مراد از «الذین یخشون ربهم» در آیه ۲۳ سوره زمر که خدا ایشان را هدایت می‌فرماید و از هدایت قرآن بهره‌مند می‌شوند همان «اولوا الالباب»‌اند و ایشان همان «متقین» هستند. 🌐 @tadaborydarquran 🔺 🔻

🔺 🔻 🔰شاهد صدق دیگر این مطلب که متقین همان اولوا الالباب‌اند آن است که خداوند در آیات ۱۷ و ۱۸ سوره زمر «اولوا الالباب» را به عنوان «عباد» خود معرفی فرمود و طبق آیات دیگر متقین «عباد الله» هستند: الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ* يَا عِبَادِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لاَ أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ(دوستان در آن روز دشمن يكديگرند، مگر پرهيزگاران. [خدا در آن روز به پرهيزگاران گويد:] اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگين مى‏شويد.(سوره زخرف، آیات۶۸-۶۷)؛ و از کنار هم قرار دادن این آیات با آیات سوره یونس مشخص می‌شود متقین و اولوا الالباب همان «اولیاء الله» هستند: أَلاَ إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ* الَّذِينَ آمَنُوا وَ كَانُوا يَتَّقُونَ(آگاه باشيد اولياى خدا، نه ترسى دارند و نه غمگين مى‏شوند. همان‌ها كه ايمان آوردند و همواره پرهيزگاری مى‏كردند.(سوره یونس، آیات۶۳-۶۲)؛ 🔺در سوره زخرف فرمود آن‌هایی که خوفی بر ایشان نیست و محزون نمی‌شوند «متقین» هستند که «عباد الله» می‌باشند و در سوره یونس فرمود اینان اولیاء خدا هستند که ایمان می‌آورند و پرهیزگاری می‌کنند... 🌐 @tadaborydarquran

🔰نیازمندی نتایج گرفته‌شده از روش تدبر در آیات قرآن به شاهدی از قرآن یا روایات نکته مهمی که در این روش تدبر در قرآن باید لحاظ شود این است که وقتی دو یا چند آیه مشابه را کنار هم قرار دادیم و نتیجه‌ای گرفتیم، برای اینکه مطمئن شویم این نتیجه درست است و در این مسیر دچار برداشتی اشتباه نشده‌ایم، حتما باید شاهد صدقی از آیات دیگر قرآن یا روایات پیامبر یا اهل‌بیت علیهم‌السلام که مفسران حقیقی قرآن هستند، برای برداشتمان بیاوریم؛ چرا که مقتضای کتاب متشابه‌مثانی و لازمه فرمایش رسول‌اکرم و مولا امیرالمومنین علیهماالسلام که فرموده‌اند «یُصدّق بعضُه بعضا: برخی از آیات قرآن برخی دیگر را تصدیق می‌کند» این است که اگر نتیجه ما درست باشد حتما آیات دیگر یا روایات پیامبر یا اهل‌بیت علیهم‌السلام آن را تصدیق کند و بر آن شهادت دهد «یشهد بعضُه علی بعض». به عنوان نمونه... 🌐 @tadaborydarquran 🔺 🔻