"تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلى ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْ‌ءٍ يَتَفَيَّؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَ الشَّمائِلِ سُجَّداً لِلَّهِ وَ هُمْ داخِرُونَ «48»
آيا چيزهايى را كه خداوند آفريده نديده‌اند كه چگونه از راست و چپ سايه‌هايشان مى‌گسترد و در حال سجده، فروتنانه خضوع دارند.
نکته ها
«فيى ء» به سايه‌ى بعد از ظهر گفته مى‌شود كه در حال بازگشت است، ولى «ظل» به هر نوع سايه‌اى گفته مى‌شود.
«داخر» به معناى خاضع است و شايد مراد از «يمين» و «شمال» در آيه، دو طرف روز يعنى صبح و غروب باشد.
شايد از آن جهت كه سايه حالت به خاك افتادگى دارد، تعبير سجده در مورد آن بكار رفته است. گرچه از نظر تكوينى همه‌ى موجودات در برابر خدا ساجد و خاضع‌اند.
پیام ها
1- نه فقط خود اشياء، بلكه آثار و لوازم و خواص اشياء، همچون سايه آنها، در برابر خداوند خاضعند. ظِلالُهُ ... سُجَّداً
2- مطالعه در آفريده‌هاى الهى و تغييرات آنها، يكى از سفارش‌هاى قرآن است. أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلى ما خَلَقَ اللَّهُ ...
3- اگر اشياى هستى، حتّى سايه آنها، در برابر خداوند ساجد وخاضعند، چرا بشر نباشد. سُجَّداً ... داخِرُونَ
جلد 4 - صفحه 529
4- سجده و تسبيح تمام هستى از روى شعور است، گرچه ما آن را درك نمى‌كنيم.
«هُمْ داخِرُونَ» (به گفته فخررازى، تعبير «داخِرُونَ» در مورد موجوداتِ با شعور بكار مى‌رود و اين رمز شعور موجودات و حتى نوعى شعور سايه آنهاست.)"
#تفسیر_سوره_نحل_آیه_۴۸_جز۱۴
#سوره_مبارکه_نحل
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ «49»
و آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين است از جنبده وفرشتگان، تنها براى خداوند سجده مى‌كنند و تكبّر و سرپيچى نمى‌كنند.
يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ «50»
واز پروردگارشان كه حاكم و محيط بر آنهاست مى‌ترسند و آنچه را فرمان داده شده‌اند انجام مى‌دهند.
نکته ها
«دابَّةٍ» به جاندارى گفته مى‌شود كه از مكانى به مكان ديگر حركت كند و منتقل شود. اين كلمه بر انسان و حيوان و جنّ اطلاق مى‌شود، ولى به فرشتگان گفته نمى‌شود.
مراد از سجده‌ى تمام موجودات آسمانى و زمينى يا خضوع تكوينى و تسليم بودن آنها در برابر قوانين هستى است و يا آنكه مراد سجده‌اى برخاسته از درك و شعور است، كه ظاهر آيات، دومى است، گرچه از درك و شعور ما خارج است!
اگر همه موجودات، همانند فرشتگان، در برابر خدا خاضع و ساجدند، چرا ما انسانها سجده نكنيم و استكبار ورزيم.
همه از بهر تو سرگشته و فرمان‌بردار
شرط انصاف نباشد كه تو فرمان نبرى
جلد 4 - صفحه 530
پیام ها
1- هستى، تنها در برابر خداى واحد، مطيع و ساجد است. «لِلَّهِ يَسْجُدُ»
2- در آسمان‌ها نيز موجودات زنده و جنبنده ساكن است. ما فِي السَّماواتِ ... مِنْ دابَّةٍ چنانكه در آيه 29 سوره‌ى شورى نيز مى‌خوانيم: «وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ»
3- فرشتگان تسليم محض خدا هستند. «وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ»
4- ترس ما از خدا، بخاطر گناهانمان است، امّا ترس فرشتگان از خدا، ناشى از مقام وعظمت پروردگار است. «يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ» (چنانكه در مورد مؤمنان نيز قرآن مى‌فرمايد: «وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ» «1»)
5- فرشتگان نه در ذات، روحيّه‌ى استكبار دارند ونه در عمل. «لا يَسْتَكْبِرُونَ، يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»
6- ريشه‌ى ترك دستورات الهى، استكبار است. اگر ريشه رفت، عمل مى‌آيد. «لا يَسْتَكْبِرُونَ، يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»
7- فرشتگان، مأموران الهى و مكلّف هستند. «يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»
«1». نازعات، 40."
#تفسیر_سوره_نحل_آیه_۴۹_۵٠جز۱۴
#سوره_مبارکه_نحل
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ «51»
وخداوند فرمود دو معبود نگيريد، فقط او معبود يكتاست، پس تنها از من بترسيد.
نکته ها
مراد از اينكه دو خدا نگيريد، آن نيست كه دو خدا گرفتن ممنوع و سه خدا جايز است، بلكه اولًا نفى اقلّ، نفى اكثر را هم در خود دارد و ثانياً شايد منظور آيه، عقيده مشركان باشد كه مى‌گفتند: يك خداى خالق داريم و يك خداى ربّ و مدبّر، و عبادت‌هاى خود را براى خداى ربّ انجام مى‌دادند. «2»
در برابر مشركان كه در چند آيه قبل مى‌گفتند: اگر خدا مى‌خواست ما مشرك نمى‌شديم، اين آيه مى‌گويد: خداوند شما را از شرك نهى كرده است. پس چگونه مى‌خواسته كه شما مشرك شويد!؟
«2». تفسير الميزان.
جلد 4 - صفحه 531
پیام ها
1- در تربيت، بايد ابتدا افكار خرافى را پاكسازى كرد، سپس حرف حقّ را زد تا اثر كند. لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ ... إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ
2- پرستش دو معبود باطل است، چه رسد به چندين معبود. «لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ»
3- ثنويّت و اعتقاد به دو منشأ تدبير براى عالم، يكى خير و يكى شرّ (يزدان و اهريمن) باطل است. «لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ»
4- براى نفى باطل واثبات حقّ، تأكيد لازم است. (با آنكه «إِلهَيْنِ» تثنيه است، امّا كلمه‌ى «اثْنَيْنِ» آمده وبا آنكه كلمه‌ى «إِلهٌ» مفرد است، امّا كلمه‌ى «واحِدٌ» آمده است)
5- ترس از غير خدا شرك است. «إِلهٌ واحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ»"
#تفسیر_سوره_نحل_آیه_۵۱جز۱۴
#سوره_مبارکه_نحل
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6As