📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 38
🔖 آیه: ۱۵ و ۱۶(بخش اول)
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅آیه ۱۵ بقره: «الله یستهزء بهم فی طغیانهم یعمهون»
(خداوند بواسطه کارهایشان آنها را استهزا می کند و آنان را در طغیانشان مهلت می دهد تا سرگردان بمانند)
🍀🍀🍀🍀
🍄خدا می فرماید «خدا آنها را در طغیانشان امتداد می دهد».
توضیح آنکه در آیه 202 اعراف آمده: «و اخوانُهم یَمُدُّونهم فی الغیّ ثمّ لا یُقصِرون» یعنی اخوان آنها، آنها را در #طغیان امتداد داده و به پیش می برند اما آنها این را نمی بینند و نمی فهمند.. منظور از #اخوان، برادران نیست بلکه معنای کلی اخوان، یعنی فردی از افراد چیزی بودن. مثلا اخوان شیاطین یعنی یکی از شیاطین یا (کانَ و اخواتها: یعنی کان و امثال کان). پس اخوانهم در آیه یعنی افرادی مثل خودش او را در طغیان به جلو می کشند.
🍄برای مثال در این زمینه آیه 27 اسراء بیان داشته: «إنّ المُبَذِّرین کانوا اخوان الشیاطین» #مبذّر کسی است که بذر افشانی بیجا می کند. بذر را هدر داده و اسراف می کند بلکه باید بذر را در شرایط #مساعد و در جای مناسب بریزد. حال طبق آیه مُبذّران برادران و افرادی از شیاطین هستند.
🍄تبذیر در دو مرحله است: تبذیر در اعتقاد به خدا که به #کفر_اعتقادی می انجامد و تبذیر در مرحله عمل که به #کفر_عملی می انجامد.
🔰🔰
🍁خداوند چگونه این کار را می کند؟
چیزی در عالم بصورت #مستقل عمل نمی کند بلکه همه چیز در هم اثر داشته و مامور خواست خدا هستند. لذا در آیه 27 اعراف گوید «انّا جعلناه الشیاطین اولیاء للّذین لا یومنون» (ما شیاطین را ولی و سرپرست کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند.) شیاطین پس از مرحله #وسوسه که #نعمتی برای همه انسانهاست کم کم بر بعضی انسانها به سبب عدم ایمان به خدا #ولایت پیدا می کنند اما آنچه مهم است این است که بدانیم این تسلط و ولایت مستقل از خدا نیست. اگرچه شیطان در اینجا، جای ولایت خدا بر انسان را می گیرد اما این به #اذن و خواست خود خداست.
🎯دلیلش این است که انسان به سمت #فضیلت آماده تر است اما اگر به سمت رذیلت ها رفت دیگر مشمول رحمت خدا نیست و لذا خدا، شیطان را برای افزایش قهر و عذاب خود بر انسان مسلط می کند چون شیطان، #مامور_قهر خداست.
🎯پس امتداد در «غیّ» و طغیان توسط شیطان به خواست خداست که نشان می دهد افعال شیطان نیز به اذن خدا بوده و #توحید_افعالی خدا همیشه پاربرجاست.
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 65
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠سوال: آیا قران، افعال را به موجوداتی که کننده کارند استناد می دهد یا به خود؟
🔷در اینجا ما با مبحثی به نام #توحید_افعالی سرو کار داریم. قران این توحید افعالی یا #بینش_توحیدی در وقوع اتفاقات و افعال را در سه بخش توضیح می دهد.
1⃣گوید هر اتفاقی که در جهان رخ می دهد به #علت_قریب یعنی موجوداتی که آن فعل را انجام داده اند مستند هستند چون حقیقتاً اینهایند که آن عمل را انجام داده اند.
2⃣گوید همه اتفاقات به #اذن خداست و بدون اذن او عملی رخ نمی دهد.
3⃣ گوید هم موجودات و هم خود افعال همگی شأنی از شئون فاعلیت خدا هستند. هر یک، حلقه ای از حلقات #فاعلیت_خدا هستند که خداوند این حلقات را به جنبش در می آورد تا فعلی صورت گیرد.
♦️لذا ربوبیت تنها مخصوص خداست (الحمد لله رب العالمین) و جایی برای ربوبیت دیگری باقی نمیماند زیرا همه چیز فانی در فعل خداست. بدین صورت به #توحید_افعالی رسیده ایم. تمام کارها و #امور_وجودی که کمال آفرین هستند به خدا استناد دارد و تمام #امور_عدمی یا نقصانی که کاهنده کمال است به خداوند استناد ندارد مثل شرور.
🔰لذا #انسان_موحد گوید: همه نعمتها از خداست. «و ما ربکم من نعمةٍ فمن الله/نحل_۵۳» یعنی هیچکس نمی تواند بگوید من خودم زحمت کشیدم و این نعمت و کمال را برای خود فراهم کردم. قران گوید این #فکر_قارونی است چون قارون می گفت این ثروت را بوسیله دانشی که نزد من است به دست آورده ام«قال انّما اوتیته علی علمٍ عندی/قصص_۷۸»
🔰اما این توحید سبب نمی شود که بگوییم موجودات تنها ابزار فاعلیت خدا هستند و هر فعلی که صورت می گیرد، خود موجود در آن تاثیر گذار نیست و موجودات را مانند آستینی بدانیم که دست خدا در درون آن، سبب تغییر در عالم می شود. قران در مورد فرشتگان، پیامبران، موجودات زمین و غیره این فاعلیت قریب را نشان داده است. در مورد فرشتگان گوید اینها مدبّران امر خدا هستند برای جهان(نازعات_۵) اگرچه به اذن ماست و خودشان حلقه ای از حلقات فاعلیت خدایند. در مورد #حضرت_ابراهیم گوید تو پرنده را بخوان تا این پرنده زنده شود و به سوی تو بیاید «ثمّ ادعهنّ یأتینک سعیاً/بقره_۲۶۰»
✅بحث بعدی این است که #معجزه هیچوقت شکست نمی خورد چه در گذشته چه حال و چه آینده. خداوند می فرماید رسالت من هیچگاه شکست نمی خورد اگرچه رسولان مرا به قتل برسانند. «کتب الله لأغلبنّ انا و رسلی انّ الله قویٌّ عزیزٌ/مجادله_۲۱»
♦️توضیح اینکه بشر تمام چیزهایی که #اختراع می کند مشابهش در #طبیعت و خلقت خدا وجود داشته و انسان با دیدن آن به فکر ساختن چیزی شبیه آن می افتد لذا اگر چیزی در طبیعت نباشد انسان در انجام آن لنگ می زند.
♦️در این عالم چیزی نیست که شکست نخورد. کوه را با تیشه، آتش را با آب می توان شکست داد. کتاب مشهور الغارات که یک قرن قبل از نهج البلاغه تالیف شده و بسیاری از روایات نهج البلاغه از آنجا گرفته شده گوید: انسان نیز با #خواب شکست خورده و دشمن خواب، #اندوه است که انسان را بیخواب می کند. اما معجزه از این قانون مستثنی است چون خرق عادت است و هیچگاه نمی توان مثلش را آورد که قابل شکست دادنش باشد.
♦️در علوم، ایمان مهم نیست و با درس خواندن قابل فراگیری است اما معجزه نیاز به قدرت #فطری و خودسازی درونی دارد. لذا اگرچه همه چیز به خدا تکیه دارد اما معجزه چون از یک نفس پاک انسانی در قالب #ولی_الله نشأت گرفته است قابل شکست نیست. اگر همان عمل را کسی غیر از پیامبر انجام دهد اعجاز نمیکند! هر چیز به #مقدار و اندازه خاصی از #مخزن_الهی منشا گرفته و نازل می شود «و ان من شیءٍ الّا عندنا خزائنه و ما ننزّله الّا بقدرٍ معلومٍ/حجر_۲۱» اما پیامبران و معصومین خودشان یا مخزنند یا کلیددار مخزن؛ پس فرض شکست برای اینها غیر ممکن است.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 122
🔖 آیات: ۴۷ و ۴۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۷ بقره:
«الذین یظنون انهم ملاقو ربهم وانهم الیه راجعون»
آنها کسانی هستند که میدانند دیدارکننده پروردگار خویشند، و به سوی او بازمیگردند.
✅ آیه ۴۸ بقره:
«واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولا یقبل منها شفاعة ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون»
و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمیپذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته میشود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری میشوند.
1⃣#ذکر نعمت به #شکر نعمت برمی گردد. نعمت از بالا تنزل میکند پس در آیه با لفظ «علی» آمده است. گوید ما شما بنی اسراییل را بر عالمین برتری دادیم. اما بعدا گوید بخاطر کفران نعمت فراوان، ما اختلاف دائمی را بین بنی اسراییل تا قیامت قرار دادیم.
2⃣فرمود از روزی بپرهیزبد که هیچ چیز از شما پذیرفته نمیشود و هیچ مالی نیز قبول نیست و #قراردادهای_اجتماعی و عوامل غیبی هم به درد شما نخواهد خورد چون قهر خدا قابل تمثیل نیست و کسی فکر آنرا نیز نمیتواند بکند.
3⃣برخی آیات در مورد شدت عذاب آن جهانند که شبیهی ندارد. برخی آیات در این موردند که هیچ چیزی از انسان پذیرفته نمیشود. در دنیا هم #عدل و جانشین راه دارد مانند روزه که جانشین کفاره اطعام فقرا است و هم #عفو در دنیا راه دارد مانند عفو قاتل از قصاص، اما در آخرت توبه و عفو و غیره راه ندارد و تنها مجازات است.
4⃣کافر در قیامت ظالم بودنش مشخص میشود لذا نیکان به فکر آنها نخواهند بود زیرا خدا به نیکان این اجازه را نمی دهد. غیر نیکان نیز درگیر گناهان خودند و به دیگری فکر نمیکنند. لذا احدی در قیامت بدون #اذن خدا سخن نمیگوید پس هیچ کس به فکر دیگری نیست.
5⃣آنقدر قیامت سخت است که قرآن گوید اگر به انسان دو زمین هم بدهند همه را می دهد تا از آن عذاب برهد اما از او پذیرفته نمیشود. وی حتی حاضر به دادن زن و فرزندش نیز هست اما قبول نمیشود. البته مساله #شفاعت در قیامت بطور کلی نفی نشده است بلکه در آیه ۱۲۳ بقره گوید شفاعت به حال او نافع نخواهد بود نه اینکه شفاعتی نمیشود.
6⃣انسانی که در دنیا کافر بود کفر در درونش رسوخ کرده پس در قیامت هم به زبان توحید سخن نمیگوید و به فرشتگان و مومنین گوید به خدایتان بگویید ما را ببخشد! نه اینکه بگوید به خدایمان بگویید که مارا ببخشد.
7⃣در آخرت، انسان گناهکار از دیگران استمداد می طلبد اما آدم خوب حق پرسیدن حال انسانهای گناهکار را ندارد و انسان بد نیز آنقدر درگیر دردها و عذابهای خود است که حال دوستان گناهکار خود را نمی پرسد لذا کسی جواب آرامش بخشی به او نمی دهد اما پاسخهای آزرده کننده خواهد شنید..
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 124
🔖 آیات: ۴۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۸ بقره:
«واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولا یقبل منها شفاعة ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون»
و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمیپذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته میشود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری میشوند.
1⃣برای انظار مردم بهترین چاره، یادِ #قیامت است. لذا خداوند تذکر میدهد که #نفس_وازره، گرفتار حمل بار خود است و نمی تواند بار دیگری را حمل کند و دیگری هم سنگینی بار گناه وی را حمل نخواهد کرد. حال #نفس_مثقله که خسته از بار سنگین است اگر از دیگری بخواهد بار سنگینش (حِمْل) را حمل کند حمل نخواهد کرد.
2⃣در بین علل امکانی تنها مساله #شفاعت بحث دارد. یک آیه گوید شفاعت به حال شخص گناهگار، نافع نیست نه اینکه اصلا در آخرت شفاعتی نیست درحالیکه برای افزایش درجه متقین، شفاعت نافع است. پس شفاعت را بطور کلی رد نمیکند.
3⃣آیه دیگر گوید اگر کسی بخواهد شفاعت کند اجازه داده نمیشود پس #اذن میخواهد. در آیه بعدی بطور کل «بیع و خُلّت و شفاعت» نفی میشود. اطلاق آیه آخر توسط آیات دیگر مقید میشود مثلا آیه ۲۵۴ بقره صراحت دارد اگر شخص بخواهد شفاعت کند باید #اذن خدا را داشته باشد که نشان می دهد شفاعت در قیامت، موجود و حق هست.
4⃣در مورد شفاعت بتها، #وثنیین(معتقدین به دوگانگی خدا) که جهان قیامت را اصلا قبول نداشتند میگفتند #رب_الارباب، خدای واحد است اما خدای موجودات کوچکتر همچون انسان در دنیا بتها هستند که نزد خدای اصلی، شفیع انسانند در حالیکه خدا هیچگاه این شفاعت را نپذیرفته و گفته خدای واحد، تنها خالق و مدیر دنیا و آخرت است و بتها نه «مالک مستقل» چیزی هستند نه «شریک» اویند، نه «ظهیر» و پشتیبان و کمک خدا هستند و نه #موجه و آبرودارند نزد خدا.
5⃣پس بطور کلی: اولا اصل شفاعت در آخرت، حق است، ثانیا عده ای به اذن خدا حق شفاعت دارند و این شفاعت ظهور #شفاعت_مطلق_خدا است.
6⃣شفاعت، #تفویض یک امر به شفیع نیست بلکه #ظهور شفاعت خداست زیرا تنها شفیع ذاتی، خداست چنانکه تمام عزت به دست خداست و دیگر افراد عزیز، مظهر عزت خدا هستند. (القوة لله جمیعاً)
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 125
🔖 آیات: ۴۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۸ بقره:
«واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولا یقبل منها شفاعة ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون»
و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمیپذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته میشود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری میشوند.
♦️♦️♦️
1⃣گفتیم که #شفاعت غیر از خلّت و عفو و ... است و در قیامت با اذن خداوند ممکن است. حال باید گفت مساله شفاعت در حل «نیازهای طبیعی» نیست مانند نیاز به آب که تنها با آب خوردن حل میشود بلکه در «مسائل اجتماعی»، مساله شفاعت مطرح میشود مانند نیاز به دیگران برای حل یک مشکل.
2⃣شفاعت هم در #مسائل_قراردادی و اجتماعی ممکن است مانند قوانین بشری و هم در #مسائل_تکوینی، اما لسان قرآن گوید در آخرت، شفاعت در مسائل تکوینی و «قابلیت قابل» است نه در مسائل قراردادی، زیرا قیامت مانند دنیا نیست که در آن جزای قراردادی باشد همچون مجازات عدم وفای به یک قرارداد یا «تبعیت از قانون بشری»، بلکه حقیقت همه چیز ظهور میابد و لذا جز تکوین چیز دیگری نیست.
3⃣محققینِ بتپرست دلایلی بر بتپرستی آوردند که خدا همه را رد کرد. آنها میگفتند ما چون به خدای واحد با قدرت نامحدود دسترسی نداریم و آنرا نمیشناسیم بت را بعنوان #مظهر خدا ساخته تا واسطه فیض خدا بر ما باشد و لذا از آنها «فیض» را میخواهیم. اما این مظهر در طول مدت، در نظر مردم استقلال پیدا میکرد.
4⃣خدا در برابر آن استدلال بتپرستها گفت این بتها را اولا خودتان ساخته اید و ثانیا این بتها هیچ قدرتی ندارند ثالثا خدا باید #اذن به این کار داده باشد که آنهم نداده است. باید متذکر شد که بت پرستان تنها دنیا را قبول داشتند و بتها را نیز تنها برای حل مشکلات دنیایشان میساختند. اینها «وحی» را نیز قبول نداشتند.
5⃣استدلال دوم بتپرستها این بود که خدای واحد، مدبر کل هستیست و تدبیر جزییات هستی همچون زمین یا آسمان به بتها سپرده شده است. پیامبر در پاسخ فرموده که اگر تدبیر کل جهان با خدا باشد چگونه ممکن است تدبیر جزییاتی چون زمین یا دریا با خدایی دیگر باشد؟!
6⃣قرآن گوید بتها یا موجه نزد خدا نیستند که هیچ، اما اگر هستند نیاز به #اذن خدا دارند که این اذن نیست و اگر هم اذن داده باشد شما مشرکین باید قابل و صالح باشید که چون مشرکید قابل و شایسته شفاعت نیستید زیرا خدا #شرک را اصلا نمیبخشد. پس هم استقلال را بتها گرفت و هم استحقاق به شفاعت را از مشرکان بت پرست.
7⃣شفیع ممکن است کاری بکند که #قابلیت_قابل کاملتر شود یا اینکه #فاعلیت_فاعل بیشتر شود لذا از هر دو جهت این توانایی را دارد. شفیع گاهی اوصاف فاعل را مطرح میکند همچون ذکر عزت و قدرت خدا، گاهی نیز اوصاف قابل را مطرح میکند همچون فقر و حقارت انسان، نه اینکه حیثیت خود شفیع مطرح شود بلکه خود را ضمیمه فاعل یا قابل میکند تا فاعل و قابل را به هم نزدیک کند.
8⃣در اینجا وقتی امام خود را به قابل ضمیمه میکند مثلا میگوید این بنده ات که نزدت می آید، نه عبدی ساده که «عبد ذلیل» است و آنگاه شفیع و قابل با هم نزد محکمه الهی می روند که خدا راحتتر میپذیرد. یا مثلا امام خود را ضمیمه الله میکند و صفت کرامت و رحمانیت خدا را مطرح میکند و گوید یا «ذی الجلال و الاکرام» تا وقتی بنده برای عفو نزد خدا آمد با خدای کریم و رحیم روبرو شود نه با خدای قادر.
9⃣لذا شفیع جز دو کار نمیکند که آن اعتماد به برخی صفات فاعل یا اعتماد به برحی صفات قابل است و لذا اصلا به #تقرب خود به خدا اعتماد و تکیه نمیکند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190