🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 5⃣9⃣ 🗓 دوشنبه/۵ ابان /۱۳۹۹ 📖 ایه ٢٩ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: مسؤلیت ما در برابر آیندگان @tafsirmoqaran

🔰 مسؤلیت ما در برابر آیندگان 👌 از بیانات استاد غلامعباس هاشمی همدانی "هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ" (ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪ ، ﺳﭙﺲ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻫﻔﺖ ﺁﺳﻤﺎﻥ متعادل و ﻧﻴﻜﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ; ﻭ ﺍﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺩﺍﻧﺎﺳﺖ. بقره٢٩) 💠 یاد اوری نعمات در قران از روش های هدایت قران است. به طور فطری انسان در برابر منعم و محسن خویش خاضع و حق شناس است و لذا هر کس می خواهد به خدا نزدیک تر شود و لذت انس با خدا و عبادت را بیشتر بچشد یکی از مقدماتش این است که مکرر نعمات حضرت حق را یاد اوری نماید. 💠 لام در لکم لام اختصاص است که علاوه بر شرافت و اصالت خلقت انسان درهستی، دلالت بر مالکیت کلی نوع انسان بر هستی و منابع طبیعی آب و خاک و مراتع و جنگل ها و همه معادن دارد. اما نوع انسان مالک اینهاست و مالکیت شخصی انسان به اندازه کار و تلاش اوست و یا با واسطه به کار تلاش بر می گردد. "وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ" (نجم ٣٩) و لذا منابع جهان، مال مردم یک عصر نیست بلکه بخش اعظم ان امانت الهی است و تعدی و تفریط در ان موجب ضمان شرعی است. فقهای بزرگوار باید حکم شرعی حقوق ایندگان را روشن و از نظر مهندسی نیز متخصصان تبیین کنند که یک دولت یا مردم یک دهه یا قرن چه میزان حق بهره برداری از این منابع را دارند؟ این موضوعی است که بدان پرداخته نشده است. در سوره مبارکه واقعه برخی سوال می کردند که پدران ما هم در همان روز واحد محشور می شوند؟ قران جواب می دهد که تمام پیشینیان و پسینیان در همان روز محشور می شوند "قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ ۴٩ لَمَجْمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ ۵٠ (بدون شک تمام پیشینیان و پسینیان ﺑﺮﺍی ﻭﻋﺪﻩ ﮔﺎﻩ ﺭﻭﺯی ﻣﻌﻴﻦ ﮔﺮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ) یکی از دلایلی که باید تمام انسان ها در روز دادرسی حاضر باشند این است که همگان در سرنوشت هم دخیل اند؛ اگر صد سال دیگر نفت در چاه ها نباشد، به دلیل کشاورزی بی قاعده، خاک مرغوب تمام شود، منابع اب با افراط و اسراف فروکش نماید و صد سال دیگر، جوانان اشتغال نداشته باشند و تعدی وتجاوز کنند بی ارتباط با ما نیست و باید پاسخگو باشیم. 💠 در اینجا شبهه ای هست که در ایه ٢٩ بقره، خلقت زمین را قبل از اسمان شمرده: "خلق لکم ما فی الارض جمیعا ثم استوی الی السماء" در حالی که در سوره نازعات برعکس است: "أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا"٢٧ ﺁﻳﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﻥ ﺷﻤﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ اسمان که خدا ان را بنا کرد " رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا" ﺳﻘﻔﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺖ، ﭘﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ متعادل و ﻧﻴﻜﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ (٢٨) " وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا" ﻭ ﺷﺒﺶ ﺭﺍ ﺗﺎﺭﻳﻚ ﻭ ﺭﻭﺯﺵ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ،(٢٩) " وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا" ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺴﺘﺮﺍﻧﻴﺪ ،(٣٠) 👌 جواب این شبهه این است که تناقضی در این ایات نیست زیرا طبق ایه ٢٩ بقره، خلقت زمین قبل از اسمان بوده اما طبق ایات نازعات، دحو الارض است که بعد از خلقت اسمان است نه خلقت اصل زمین. 🔹دحو یعنی گستراندن، طبق ایات قران، زمین را کاملا اب فرا گرفته بود و طبق روایات، زمین کعبه اولین نقطه ای است که از اب بیرون امد و بعد گسترش پیدا کرد این دحو الارض است که در سوره نازعات امده است و طبق روایات ما روز ٢۵ ذی قعده دحو الارض است که ادابی شمرده اند از جمله روزه در این روز بسیار تاکید شده است و از زمان های بسیار با برکت به شمار می رود. #تفسیر_مقارن_ قرآن کریم @tafsirmoqaran

🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 6⃣9⃣ 🗓 سه شنبه/۶ ابان /۱۳۹۹ 📖ادامه ایه ٢٩ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: مسؤلیت ما در برابر ایندگان و مفهوم خلقت هفت اسمان @tafsirmoqaran

🔰ماده خلقت و مفهوم خلقت هفت اسمان 👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی هاشمی همدانی 💠 تمام انواع مختلفی که در خلقت وجود دارد از انس و جن و اجسام و غیره هر کدام از ماده جداگانه ای آفریده شده اند. انسان از گل خشک افریده شده "خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ" (ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ گلی ﺧﺸﻜﻴﺪﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻔﺎﻝ ﺁﻓﺮﻳﺪ .(الرحمن١٤) جن را از آتش افرید "وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ" (ﻭﺟﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻣﻴﺰﻩ ﺍی از ﺁﺗﺶ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ .الرحمن١٥) و آسمان ها از دود آفریده شده است "ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ" (ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻛﺮﺩ ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻭﺩ ﺑﻮﺩ ، ﭘﺲ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﮔﻔﺖ : ﺧﻮﺍﻩ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮﺍﻩ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺁﻥ ﺩﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ : ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭ ﺁﻣﺪﻳﻢ .فصلت١١) با ارزش ترین ماده ای که خدای متعال در خلقت برای چیزی قرار داده ماده عقل است که آن عبارت است از نور. پیامبر صلی الله علیه واله فرمودند "العقل نور خلقه الله للانسان" ونیز فرمودند "ان الله خلق العقل من نور مخزون مکنون". و از طرفی روایات فراوان می گوید اولین چیزی که خدای متعال خلق کرده عقل است و از طرفی پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود "اول ما خلق الله نوری" این نشان می دهد حقیقت محمدیه هم نور کل و هم عقل کل است. 💠 مفهوم اسمانهای هفتگانه اقوال گوناگون در سبع سماوات وجود دارد قولی سیارات هفتگانه (ماه، زهره، شمس، مریخ، مشتری، زحل، عطارد) را اسمانهای هفتگانه گفته اند. ٢:لایه هایی که به طرف بالا قرار گرفته و روی هم انباشته شده است. ٣: سوم این که عدد هفت، عدد کثرت است و برای کمیت نیامده است. ۴:این که هفت اسمان و هفت زمین جدا افریده شده است ما نقل معتبری در این خصوص نداریم که به آن اعتماد کنیم، از نظر علمی نیز هنوز این گره باز نشده است. ما باشیم و ظاهر آیات، هفت آسمان و هفت زمین جداگانه آفریده شده است. اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺁﻓﺮﻳﺪ . ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺎﺭی ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻋﻠﻢ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﺩﺍﺭﺩ .(طلاق١٢) و ما به این ظواهر ایمان می آوریم اما کیفیت اینکه چگونه هفت آسمان و هفت زمین آفریده شده و موقعیت این ها کجاست هیچ دلیلی بر فهم این حقیقت وجود ندارد. اما آنچه که عرض ما هست این است که هرچه هست آیات نشانگر این است که هر هفت آسمان برای انسان دست یافتنی است. در سوره الرحمن امکان عبور از همه اسمان ها را ذکر نموده است يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ ﺍﻱ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﻦ ﻭ ﺍﻧﺲ ! ﺍﮔﺮ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﻛﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺍحی ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻭﻳﺪ، ﭘﺲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻭﻳﺪ، ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻭﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﻧﻮعی ﺗﻮﺍﻧﺎیی ﻭ ﻗﺪﺭﺕ .(الرحمن٣٣) 💠 مطلب دیگری که اینجا وجود دارد این است که بیان نعمت با خلق لکم ما فی الارض جمیعا فقط یاد اوری برای شکر منعم نیست بلکه بعد عقلانی آن که انسان را به توحید می رساند و به خلقت مدبرانه و حکیمانه منتهی می‌شود نیز مراد است. #تفسیر_مقارن_قران کریم @tafsirmoqaran

🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 7⃣9⃣ 🗓 چهارشنبه/٧ابان /۱۳۹۹ 📖ادامه ایه ٢٩ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: درک علم خداوند، کمال توحید @tafsirmoqaran

🔰 رهیافت به حقیقت توحید 👌استاد غلامعباس هاشمی همدانی هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (بقره ٢٩) 💠 درک حقیقت "وهو بکل شی علیم" رکن توحید و کمال توحید است. همه توحید در این یک جمله خلاصه می شود و اگر انسان حقیقت این جمله را درک کند به سعادت می رسد. و اساسا فلسفه در خلقت هستی، رسیدن به این حقیقت بوده است. در سوره مبارکه طلاق این مسئله تبیین شده "اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا" (ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺁﻓﺮﻳﺪ . ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺎﺭی ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻋﻠﻢ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﺩﺍﺭﺩ .طلاق١٢) 🔹شهید ثانی در کتاب منیة المرید این آیه را دلیل گرفته بر این که فلسفه خلقت، علم است. و متعلق این علم در این آیه شریفه، علم به این حقیقت است که خدای متعال همه چیز را می داند. ❇️ اگر خدای متعال همه چیز را میداند معنایش این است که: 🔸اولا: تمام نیازمندی‌های مخلوق را میداند در نتیجه هدایت مخصوص خداست و غیر خداوند احدی حق هدایت ندارند چرا که هیچ کس از مخلوقات نیست که حتی صلااح خود را بداند و نیازمند به هدایت نباشد. در سوره مبارکه یونس این مطلب بدیهی را به عنوان سوال مطرح نموده است. "قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّي إِلَّا أَن يُهْدَىٰ فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (ﺑﮕﻮ : ﺁﻳﺎ ﺍﺯ ﻣﻌﺒﻮﺩﺍﻥ ﺷﻤﺎ کسی ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺣﻖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﺪ؟ ﺑﮕﻮ : ﻓﻘﻂ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﭘﺲ ﺁﻳﺎ کسی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺣﻖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ، ﺑﺮﺍی ﭘﻴﺮﻭی ﺷﺪﻥ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ کسی ﻛﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﻰ ﻳﺎﺑﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﺪﺍﻳﺘﺶ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺷﺪﻩ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺍﻭﺭی ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ ؟یونس٣٥) 🔸 ثانیا: خدایی که بر تمام امور داناست و از طرفی بر همه چیز قادر است و از سوی دیگر ذات کبریایی او عصمت مطلقه و عدالت مطلقه را داراست، انتقام از ظلم و ظالم را به قیامت موکول نمی کند بلکه در همین جهان اندازه ای که ظرف این جهان اقتضا دارد انتقام می گیرد. و فراتر از ظرفیت این جهان را به جهان آخرت موکول می کند. 🔸ثالثا: اگر خدای متعال به همه چیز علیم است نظام دست ساز او نظام عالمانه و حکیمانه است یعنی نظام احسن است حرفی به غلط رها نکردی یک نکته در او خطا نکردی در عالم عالم آفریدن به زین نتوان رقم کشیدن نظامی که حکیمانه شد و انسان به این حقیقت ایمان آورد دیگر جهان و طبیعت را بر علیه خویش نمی بیند و در ناملایمات و سختی ها به اضطراب به نمی افتد بلکه همه سختی ها و مشکلات را حکیمانه خواهد دید وچنین انسانی جز رضا و تسلیم عالمانه راهی را انتخاب نمی کند. #تفسیر_مقارن_ قران کریم @tafsirmoqaran

🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 8⃣9⃣ 🗓 شنبه ١٠/ابان /۱۳۹۹ 📖 ایه ٣٠ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: مفهوم خلیفه بودن انسان @tafsirmoqaran

🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 9⃣9⃣ 🗓 یکشنبه ١١/ابان /۱۳۹۹ 📖 ایه ٣٠ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: نقد اندیشه خلیفة الله بودن انسان @tafsirmoqaran

🔰 ره اورد بعثت پیامبر (صلی الله علیه واله) 👌سخنرانی استاد غلامعباس هاشمی همدانی (قم‌ بیت ایت الله العظمی نوری همدانی مدظله. سال 97) #کانال_تفسیر مقارن_قران @tafsirmoqaran

🔰 مفهوم خلافت انسان از خداوند(قسمت دوم) 👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی همدانی 💠 موضوع خلافت در آیه ٣٠ سوره مبارکه بقره یکی از ایات بحث بر انگیز است. اینکه خلیفه کیست و نیز اینکه مستخلف عنه کیست مورد اختلاف مفسرین است. دو اندیشه محوری در این میان وجود دارد اول اینکه خلیفه، انسان است و مستخلف عنه خداست یعنی انسان خلیفه خداوند در روی زمین است. این عقیده خود دارای اندیشه های مختلفی است از این جهت که آیا شخص آدم خلیفه خداست یا پیامبران و معصومان نیز خلیفه خدا هستند و یا کل انسان های کامل خلیفه خدا هستند؟ برخی نیز معتقدند تمام مومنان خلیفه الهی هستند. عده ای نیز مانند صاحب المنار معتقدند به مومن و کافر مقام خلافت الهی داده شده و لو قدر این هدیه الهی را ندانند. برخی نیز مانند تفسیر المیزان و تفسیر تسنیم مومن و کافر را جانشین خداوند می‌داند. تسنیم خلافت را دارای مفهوم مشکک می داند از این جهت که انسان دارای استعداد های گوناگون است و لذا خلافت الهی نیز در جمیع انسان ها دارای مراتب گوناگون خواهد بود؛ کسی که فقط استعداد انسانیت را دارد استعداد خلافت را بالفعل دارد و کسی که بالاتر از استعداد در هر مرحله ای از ظهور و بروز اسمای الهی زندگی می کند به همان اندازه خلافت الهی در وجود او محقق است. با این بیان، اضافه خلیفه به الله در روایات و زیارتنامه ها اضافه لفظیه می شود یعنی الله معمول خود خلیفه می باشد در نتیجه انسان جانشین خدا در روی زمین است و خلیفه از الله کسب تعریف نمی‌کند و لذا نوع انسان است که جانشین خدای سبحان است. 🔸قول دوم این است که مستخلف عنه خدا نیست بلکه انسان های پیشین و یا ملائکه و یا اجنه هستند. خداوند انسان را خلیفه فرشتگان و انسان های پیشین قرار داده است. 🔴 به نظر ما هیچ یک از این اندیشه ها خصوصا اندیشه اول که بسیار مشهور است قابل دفاع نمی باشند. دلایلی وجود دارد که نمی‌توان از عقیده به خلیفة الله بودن انسان با تفسیر فوق دفاع نمود. 💠 دلیل اول این است که از نظر عقل، ممکن نیست انسان در ذات حضرت حق و یا صفات حضرت حق جانشین او بر روی زمین گردد‌؛ زیرا خدای متعال واجب الوجود است و ذات و صفاتش نامحدود است اما انسان ممکن الوجود است و زمانا و مکانا و استعدادا محدود است، با این وضع چگونه می تواند این انسان، مظهر صفات حضرت حق در روی زمین گردد آن گونه که عقیده تفسیر تسنیم است که:" به هر میزان، آدمی به صراط مستقیم اعتقاد، اخلاق و عمل هدایت یابداسمای الهی در هستی او از قوه به فعلیت رسیده وبه تبع آن خلافت الهی نیز ظهور می کند" 💠 دلیل دوم این که انسان جانشین خدا در صفات خدا در روی زمین است آیا خداوند در این صفات اموری را به انسان تفویض کرده یا خیر هماهنگ با انسان، خود نیز علیم و قادر و رحیم و ستار است؟ تفویض صفات الهی به معنای انفکاک صفات از خداوند، محال است و با فعال بودن صفات خدای متعال در عرض انسان، چگونه عنوان خلیفه بر انسان صادق است؟ این که انسان در آن صفات نامحدود به اندازه استعداد محدود خود و به میزان هدایتش به صراط مستقیم فعال شود هرگز به این خلیفه اطلاق نمی شود. 💠 سوم اینکه خلافت الهی به معنای ظهور و بروز صفات خداوند در انسان، امری تکوینی است و قابلیت جعل ندارد که بگوید انی جاعل فی الارض خلیفة و اگر گفته شود جاعل به معنای خالق است صحیح نیست زیرا خداوند خلقت انسان را پیش از موضوع خلافت، با ملائکه مطرح نموده است. إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن طِينٍ* فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجدین (ص٧١و٧٢) لذا در اینجا قرار داد مطرح است مانند " یا داوود انا جعلناک خلیفة فی الارض" 💠 چهارم این که در آیه ٣٠ بقره قرینه ای بر این که انسان خلیفة الله باشد وجود ندارد. خداوند در آیاتی سخن از بیتی، روحی، رحمتی، رسولی و آیاتی به میان می آورد چرا در جایی سخن از خلیفتی به میان نمی آورد؟ اگر انسان خلیفه خدای سبحان بود چرا نفرمود خلیفتی؟ عرض ما این است که انسان هرگز نمی تواند به معنای مشهور و به معنای المیزان و تسنیم جانشین خدا باشد. 👌 ترکیب خلیفة الله در روایات و زیارتنامه ها از باب اضافه معنویه است یعنی الله که مضاف الیه است در واقع معمول مضاف نیست بلکه حرف جری در تقدیر است یعنی خلیفة من الله است. از سویی مضاف کسب تعریف از مضاف الیه می‌کند یعنی افراد خاصی خلیفه هستند. در نتیجه اولا: "خلیفة من الله" است، ثانیاً افراد خاصی خلیفه از سوی خدا هستند. خداوند با مردم ممکن نیست سخن بگوید و بر انان قضاوت کند و در بین مردم حکومت نماید از همین روی، اشخاص خاصی را برای عهده داری این امور به عنوان نماینده خود به روی زمین می فرستد. خلیفة من الله کجا و خلیفة الله کجا؟ مطالب دیگری هست که خواهد امد... #تفسیر_ مقارن_قرآن کریم @tafsirmoqaran

🔰درس تفسیر مقارن قرآن 💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی 🔸صوت جلسه: 0⃣0⃣1⃣ 🗓 دوشنبه/١٢ابان /۱۳۹۹ 📖 ادامه ایه ٣٠ سوره مبارکه بقره 👈موضوع: نقد اندیشه خلیفة الله بودن انسان @tafsirmoqaran