#چهارشنبههایاخلاقی
زندگی در پرتو اخلاق
بهداشت اخلاق
قسمت دوم
2- اصلاح محیط
محیطهای آلوده- مخصوصاً محیطی که در آن تظاهر به گناه و فساد اخلاق زیاد است- خطر ابتلای به مفاسد اخلاقی را افزایش می دهد و این یک حقیقت غیر قابل انکار است، لذا یکی از اقداماتی که جنبه بهداشت اخلاق دارد مبارزه با مفاسد محیط و جلوگیری از تظاهر به گناه و فساد است.
اصولًا یکی از مهمترین موانع آلودگی به گناه و فساد اخلاق، اهمیت و عظمت فساد و گناه در نظر انسان و نفرت از آن است. تظاهر به مفاسد اخلاقی و گناهان اهمیت آن را در نظرها کم می کند و از نفرت آن می کاهد و روح را برای پذیرفتن آن آماده می سازد.
و لذا در اسلام برای تجدید اهمیت گناه در نظرها، دستور داده شده مجازات در حضور جمعیت و در ملأ عام انجام گردد:
(وَلْیَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَهٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ)(سوره نور( 24) آیه 2)
مجازات آن دو (زن و مرد زناکار) را باید جمعی از مؤمنان مشاهده کنند.
تا به این وسیله اهمیت گناه در نظرها تجدید شود، و این سدی که شکسته شده بود ترمیم گردد.
اسلام برای تجاهر به گناه و فساد اهمیت فراوانی قائل شده و پرده دری و تجاهر به فسق را موجب هتک احترام شخص قرار داده است. امام صادق علیه السلام می فرماید:
«اذا جاهَرَ الْفاسِقُ بِفِسْقِهِ فَلا حُرْمَهَ لَهُ»(حرّ عاملی، وسائل الشیعه 8/ 604)
هنگامی که گنه کار تجاهر به گناه کند احترام او سلب می شود.
امام باقر علیه السلام می فرماید: «ثَلاثَهٌ لَیْسَ لَهُمْ حُرْمَهٌ: صاحِبُ هَویً مُبْتَدِعٍ وَ الْامامُ الْجائِرُ و الْفاسِقُ الْمُعْلِنُ بِالْفِسْقِ»(همان مدرک، صفحه 605)
سه کس احترام ندارند: بدعت گزار، پیشوای ظالم و گنه کار متظاهر به گناه.
حتی نقل مطالب مربوط به فساد و فحشا که موجب آلودگی فکر و آمادگی محیط برای پذیرش فساد می شود از نظر اسلام ممنوع می باشد.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:
«مَنْ سَمِعَ فاحِشَهً فَافْشاها کانَ کَمَنْ اتاها، وَمَنْ سَمِعَ خَیْراً فَافْشاهُ کانَ کَمَنْ عَمِلَهُ»(حرّ عاملی، وسائل الشیعه 8/ 609.)
کسی که کار زشتی را بشنود و آن را فاش سازد همچون کسی است که آن را انجام داده و کسی که کار نیکی را بشنود و فاش سازد همچون کسی است که آن را بجا آورده است.
خلاصه، اصلاح محیطهای آلوده و مسموم و جلوگیری از نشر فساد و تظاهر به آن، یکی از وسایل پیشگیری از انحرافات اخلاقی است و بدون آن کمتر ممکن است انسان موفق به اصلاح کامل اخلاقی خود یا دیگران گردد.
و همانطور که برای مبارزه با بیماریهای جسمی باید مراکز آلوده به میکرب را از بین برد و محیط زندگی را پاک کرد و از آلودگی هوا، آب و غذا و امثال آن جلوگیری نمود؛ باید محیط زندگی اجتماعی را از آلودگی به وسایل انحراف اخلاق پاک کرد.
ادامه دارد...
#چهارشنبههایاخلاقی
#تهذیبوتربیتحقانی
6.31M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#درساخلاق
سخنران: آیت الله مشکینی
"اصلاح برادر دینی"
انسان باید با همه کسانی که با او انس دارند در مبارزه باشد و توجه به این نکته بسیار چالب است. این مبارزه شامل پدر، مادر، فرزند، همسر، همدرس و ... میباشد. منتها این جهاد یک نوع جهاد رفاقتی است. جهادی سرد و با ملایمت میباشد. یعنی باید پیوسته با خلاف آداب، خلاف اخلاق و انحرافات این انیس مبارزه کند. در روایات داریم که اگر مدتی با کسی رفیق بودید و انعکاسی از او در افعال خودت ندیدی (اگر افعال نیک داری تشویقت کند و موجب ترقی تو شود و اگر افعال زشت داری تو را نهی کند و مانعت باشد) او انسان نیست و لایق مصاحبت نیست. انسان باید به دنبال تکمیل خود و دیگران باشد و چه بسیار رفیقی که رفیق خود را به ملأ اعلی برده است.
#درساخلاق
#چهارشنبههایاخلاقی
#تهذیبوتربیتحقانی
#معرفیکتاب
🌸کتابهای اخلاقی - فلسفی
قسمت دوم
1️⃣ السعاده و الاسعاد فی السیره الانسانیه:
ابوالحسن عامری نیشابوری ، م 381ه.ق
مجتبی مینوی که نوشتن مقدمه ، فهرستها و تصحیح این کتاب را به عهده داشته است ، درباره آن چنین مینویسد:
[ کتاب السعاده والاسعاد، که دراین مجلد تقدیم می شود مشتمل براصول اخلاق و تدابیر عملی است ، که در حیات دنیا،از برای سعید شدن و سعید کردن ضروری شناخته است .این اصول و تدابیر را مولف کتاب ،از ترجمههای عربی مولفات ارسطو و سایر فلاسفه یونان استخراج کرده و با نکات و تعلیمات واندرزها و دستورها و حکایاتی که در کتب ایران و هند و عرب یافته است و مناسب و موید گفته های یونانیان تشخیص داده است در آمیخته و کتابی در سیرت و اخلاق انسانی و قوانین سیاست و اصول تربیت و تدبیر منزل ،از آن ترتیب داده است]
عامری ، در سالهای میان وفات فارابی و درخشش ابن سینا، مقام ریاست فیلسوفان مسلمان را داشت و در هماهنگی فلسفه یونانی با شریعت اسلام ، کوشش فراوانی را به کار بست و دست به نگارش کتابهای فراوان ، در بحثهای گوناگون فلسفی زد. با بررسی و چینشی در خور تحسین به مسائل اخلاقی پرداخت ، و با مدد گرفتن فراوان از گفتار حکم، و گاهی از روایات ، در تبیین مطالب اخلاقی کوشید.
ترتیب کتاب ، بدین گونه است که نخست ، با تقسیم کردن سعادت به [ انسیه] (بدنیه ،النفس البهیمیه ،الشهوانیه و ...) و [ عقلیه] ( النفس الناطقه النظریه ) و راههای به دست آوردن هر یک ، نخستین بخش کتاب آغاز می شود. سپس به بحث از فضائل ،اقسام آن و چگونگی بهره مندی از آنها می پردازد. در بخش سوم ، پیرامون مدیریت جامعه ، شرایط وانواع هر یک ، به کاوش پرداخته و در بخش چهارم و پنجم ، درباره ریاستهای اجتماعی ، جامعه فاضله ، ریاستهای گوناگون و ویژگیهای هر یک ، بحث می کند. در بخش ششم نیز،از رهبری مردم ، و وظایف هر یک ازاقشار جامعه ، سخن می گوید.
کاربرد و جایگاه پژوهش این کتاب - در باب اخلاق ، می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد، زیرا:
الف : عناوین فراوان ، و ترتیب و نظم شایان توجه ، سر خط خوبی از مطالب اخلاقی و ترتیب آنها، دراختیار خواننده و پژوهنده قرار می دهد.
ب : نقل بسیار زیاد اقوال و افکار حکمای یونانی و غیره و اعتبار ویژه ای که نویسنده دراین گزارش دارد منبع شایسته ای جهت پی بردن به افکار اخلاقی ایشان نیز، به شمار می آید. چنان که مینوی می نویسد:
[ اغلب کتبی که ماخذ مولف بوده ، مخصوصا ترجمه های کتابهای یونانی که در دسترس حکمای اسلامی بوده است ،از میان رفته و فقط از راه تالیفاتی شبیه به این کتاب است که ما می توانیم بدانیم ،اهل فلسفه و حکمت در عالم اسلامی از چه ماخذ و منابعی حاصل فکر و تعمق فلاسفه قدیم یونان را شناخته و اقتباس کرده و مبنای اندیشه ها و نوشته های خود ساخته است] . (مقدمه السعاده والاسعاد)
ادامه دارد...
#منابعاخلاقی
#معرفیکتاب
#چهارشنبههایاخلاقی
#تهذیبوتربیتحقانی
#چهار_شنبه_های_اخلاقی
👇🏿👇🏿
📚📚معرفی کتب و منابع اخلاقی📚
2- کتابهای اخلاقی - فلسفی
(قسمت سوم) :
👇🏿👇🏿
2️⃣ تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق (یا طهارة الاعراق):
کتابی به عربی درباره علم اخلاق نوشته ابوعلی احمد بن محمد بن یعقوب رازی ملقب به مسکویه، فیلسوف قرن چهارم و پنجم.
وی که از مترجمعین آثار یونانی است ، بیشتر بر عقل و مکتبهای فلسفی تکیه دارد و به شیوه و ترتیب آنها سیر می کند. به گونه ای چشم گیراز گفتار حکماء یونانی سود جسته و با مهارت این گفتار را بررسی کرده و در آنهااجتهاد می کند.
تفاوت وی با عامری در چند نکته است :
1- بهره مندی وی از شرع و تعالیم دین ، فزونتراز عامری است .
2- بر عکس عامری که نگارش ساده و روانی را دنبال می کرد،ایشان در پی شیوه ای علمی و در خور فهم صاحبان فن است . چنانکه خود گوید: [ و علمناه لمحبی الفلسفه خاصه لاللعوام] .
3- ویژگی دیگراین کتاب ، نظم بسیار مرتب و منطقی است که در هفت مقاله و براساس شیوه حکماء یونان آمده است . چنان که از نفس ، قوای نفس ، فضایل چهارگانه ، آغاز کرده و بحثهایی نظیر: اخلاق و طبایع ، سعادت ، لذت ، شجاعت ، عدالت ، جور،انواع محبت ، مرضهای نفسانی و راه مداوای هر یک و ... را به دنبال آورده است .
مسکویه رازی ، بیش از هر متفکراسلامی ، به اخلاق و مسائل روحانی ،اهتمام ورزیده است . مهمترین نگارش وی دراین زمینه ، همین کتاب[ تهذیب الاخلاق] است . که مرحوم خواجه نصیر طوسی ، درباره ارزش واهمیت آن می نویسد:
کتاب الطهاره - که استاد فاضل و حکیم کامل ،ابوعلی احمد بن محمد بن یعقوب مسکویه خازن رازی ، سقی الله ثراه ، و رضی الله عنه وارضاء، در تهذیب اخلاق ساخته است و سیاقت آن ، برایراد بلیغ ترین اشارتی در فصیح ترین عبارتی پرداخته ، چنان که این سه چهار بیت که پیش ازاین در قطعه گفته آمده است به وصف آن کتاب ناطق است :
بنفسی کتاب حازکل فضیله
وصار لتکمیل البریه ضامنا
مولفه قدابرزالحق خالصا
بتالیفه من بعد ماکان کامنا
و وسمسه باسم الطهاره قاضیا
به حق معناء ولم یک ماینا
لقد بذل المجهودلله دره
فما کان فی نصح اخلایق خانیا]
(کتابی که همه برتری را در بر گرفته و ضامن تمامیت نیکی گشته است . حق را که ناپیدا بود، بدین نگارش ، بی پیرایه آشکار ساخت . نام آن ر،[ طهارت] نامید، که سزاوار و شایسته آن است تمام کوشش را بکار بود، خدایش پاداش فراوان دهد، که در خیرخواهی مردم خطا نرفت ).
بااین که افکار واندیشه های مسکویه ، چندان نو و مبتکرانه ، به نظر نمی آید. بلکه تلفیقی است ازاندیشه های حکمای یونانی ، که با مهارت و ژرف اندیشی ، پرداخته و تکمیل شده است .اما گفتار وی ، در باب اخلاق فلسفی ، جنبه سندی داشته و ازارزش فراوانی ، بر خورداراست . زیرا وی ،از نخستین حکیمانی است که انظار فلاسفه و دانشوران اسلامی را به مطالعه اخلاق ، بدین شیوه ، متوجه ساخته و کوشیده است که معارف اسلامی را، به شیوه و جو علمی روز مطرح سازد.
کتاب دیگری ازایشان به نام[ جاویدان خرد]، به چاپ رسیده است ، که در آن ، بیشتر به پندهای جزئی و گوناگون مردم جهان ،از هر آیینی که باشند، توجه دارد و مانند[ طهاره الاعراق] به کلیات مسائل اخلاقی ، نپرداخته است . وی در تفاوت این دو می نویسد:
بالجزئیات [فهذه جمل نحکمها قبل تفصیلها
لولاانا قداحکمنالک الاصول کلها فی
کتابناالموسوم[بتهذیب الاخلاق] ، لاوجبنالک هاهنا. ولکن هذاالکتاب غرضنا فیه ایراد جزئیات الاداب بمواعظ الحکما من کل نحله و تبعنا فیه صاحب کتاب [جاویدان خرد] کما وعدناک فی اوله... .
(پس این مطالبی بود که بطور فشرده ثابت کردیم . واگر نبود که تمامی اصول این گفتار را در کتاب[ تهذیب الاخلاق] بیان داشته ایم ، بر خود لازم می دانستیم ، که اینجا بحث کنیم .اما هدف ما دراین کتاب : آوردن آداب جزئی ،از پندهای حکما از هر آیینی که باشند - هست . و همان گونه که در آغاز یادآور شدیم : به شیوه کتاب[ جاویدان خرد] ، خواهیم رفت ).
ادامه دارد...
#چهارشنبههایاخلاقی
#تهذیبوتربیتحقانی