🍂سلسله مباحث: #راهورسمطلبگی
شماره 26
موضوع: ضرورت تحصیل حوزوی
آیا تحصیل حوزوی در شرایط کنونی لازم است؟ آیا مناسبتر نیست در بحران فرهنگی موجود نیروهای جوان حوزه بهجای پرداختن به علوم کشدار حوزوی به فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی روی آورند؟ چرا مراجع تقلید تحصیل دانش دین را واجب شرعی میشمارند؟
پاسخ این سؤال را در عناوین زیر جستجو میکنیم:
1.. #ارزش_تفقه
روایات فراوان از پیشوایان بزرگ اسلام بر ارزش ذاتی تفقه و آشنایی عمیق با دین خدا تأکید میورزد. از امام صادق نقل شده که فرمودند:
لَیتَ السِّیاطَ عَلَی رُءُوسِ أَصْحَابِی حَتَّی یتَفَقَّهُوا [بحارالانوار ج1، ص 213]
کاش تازیانه بر سر یاران من میبود تا آنان با دین خدا آشنا میشدند.
این حدیث بیانگر اهمیت معرفت دین است و عبارت تازیانه در این روایت کنایه از جایگاه والای آشنایی با دین خدا است. در ضمن نوعی گلایة امام از یاران خود را نیز نسبت به کوتاهی آنان در این امر مهم بیان میدارد.
تَفَقَّهوا فِی دینِ اللهِ وَ لاتَکونوا اَعراباً فَانَّهُ مَن لَمیَتَفَقّه فی دینِ اللهِ لَمیَنظُرِ اللهُ الیهِ یَومَ القِیامةِ وَ لَمیُزَکِّ لَهُ عَمَلاً[بحارالانوار ج1، ص214]
دین خدا را درست بفهمید و جاهل مباشید، زیرا کسی که در دین خدا فقیه نگردد خدا در روز قیامت به او نظر نمیکند و عمل او را پاک نمیگرداند (و نمیپذیرد)
امام باقرعلیهالسلام نیز فرمودهاند:
الْکمَالُ کلُّ الْکمَالِ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَی النَّائِبَةِ وَ تَقْدِیرُ الْمَعِیشَةِ [الکافی ج1، ص 32]
کمال مطلوب انسان در سه چیز است: آشنایی عمیق با دین، صبر بر مشکلات و حسابگری در زندگی.
سلیمان بن خالد میگوید از امام صادق در بارة «حکمت» در آیة شریفة «وَ مَنْ یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیراً کثِیراً» سؤال کردم حضرت فرمودند:
إِنَّ الْحِکمَةَ الْمَعْرِفَةُ وَ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ فَمَنْ فَقُهَ مِنْکمْ فَهُوَ حَکیمٌ وَ مَا أَحَدٌ یمُوتُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَحَبَّ إِلَی إِبْلِیسَ مِنْ فَقِیهٍ[بحارالانوار ج1، ص 215]
حکمت ـ که در قرآن کریم از آن به خیر کثیر یاد شده ـ همان معرفت و تفقه در دین است. پس هرکس از شما که با دین خدا آشنا باشد او حکیم ـ و برخوردار از آن خیر فراوان ـ است و مرگ هیچ مؤمنی برای ابلیس از مرگ فقیه دوست داشتنیتر نیست.
امام جواد علیهالسلام نیز فرمودند:
التَّفَقُّهُ ثَمَنٌ لِکلِّ غَالٍ وَ سُلَّمٌ إِلَی کلِّ عَالٍ[بحارالانوار ج1، ص 218]
دینشناسی بهای هر چیز گرانبها و نردبان همة بلندیها است.
از امام امیرالمؤمنینعلیه السلام نیز روایت شده که فرمودند: خوشا به حال کسی که با اهل تفقه همنشین باشد.[ اَيُّهَا النَّاسُ طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ وَ تَوَاضَعَ مِنْ غَيْرِ مَنْقَصَهٍ وَ جَالَسَ أَهْلَ التَّفَقُّهِ وَ الرَّحْمَه وَ جَالَسَ أَهْلَ الذِّكْرِ وَ الْمَسْكَنَهِ وَ أَنْفَقَ مَالًا جَمَعَهُ فِي غَيْرِ مَعْصِيَه (بحارالانوار ج66، ص380)]
با توجه به ارزش بالای تفقه و معرفت دین باید برای آن زحمت کشید و آن را ـ هرچند در زمان طولانی ـ به دست آورد.
#راهورسمطلبگی
#ندای_تهذیب
💐 @nedaye_tahzib
🌱 tahzib-howzeh.com
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: #راهورسمطلبگی
شماره 27
موضوع: ضرورت تحصیل حوزوی / #سربازان_نبرد_فرهنگی
2.. سربازان نبرد فرهنگی
در زمان دفاع مقدس ـ هنگامی که شعلههای تجاوز استکبار جهانی به کشور ما روزبهروز زبانه میکشید و امام بسیجیان، شرکت در جبهه را واجب و جنگ را در رأس همه امور میدانستند ـ هزاران نفر از جوانان مخلص بسیحی در پادگانها به آموزش نظامی اشتغال داشتند. گرچه جبهههای نبرد، تشنة حضور این جوانان بود اما در یک محاسبة عقلانی، معطل نگهداشتن این جوانان در پادگان و طی دورههای آموزشی فشرده، از حضور ابتدایی آنها در جبهه، بهتر تشخیص داده شده بود. زیرا گذران این دورة آموزشی، کارآیی نیروها را بالا میبَرد و یک سرباز ضعیف را که دانش و توان دفاع از خود را ندارد، تبدیل به نیروی توانمندی میکند که بسیار مؤثر و مفید است.
امروز نیز گرچه صحنة نبرد فرهنگی، نیرو میطلبد اما بیش از آن که به سیاهی لشکر و سربازان ناتوان محتاج باشد به نیروهای مقتدری نیاز دارد که در مدیریت این نبرد سنگین، فعالانه حضور یابند و عملیات بزرگ فرهنگی را بر مدار معارف اسلامی، تدبیر و اداره نمایند. از این رو نیاز گستردة جامعه به حضور فرهنگی طلبه در شرایط کنونی، بهانة موجهی برای کنارگذاشتن تحصیل دانش دین نیست.
#راهورسمطلبگی
#ندای_تهذیب
🌷 @nedaye_tahzib
✅ tahzib-howzeh.com
🍂سلسله مباحث: #راهورسمطلبگی
شماره 28
موضوع: ضرورت تحصیل حوزوی / #نهال_فروشی_حوزه
4.. نهال فروشی حوزه
یکی از آسیبهای مهم و درعینحال ناپیدایی که حوزه را تهدید میکند آفتی است که حضرت آیه اللّه جوادی آملی از آن به نهالچینی تعبیر فرمودهاند.
طلبه پس از چند سال تحصیل حوزوی، تواناییهای چندی بهدست میآورد و آمادگی اولیه برای رفع نیازهای جامعه پیدا میکند. در این شرایط دست تقاضای مردم شهرها و روستاها، ارگانها، نهادها، مدارس، دانشگاهها و مراکز فرهنگی یا تحقیقاتی جهت امامت جماعت، تبلیغ، تدریس، پژوهش، تشکیل کانونهای فرهنگی، ارائه مقاله یا طرحهای مذهبی، ارتباط با جوانان، ادارة مراکز دینی، تدوین جزوه، تألیف کتاب و.. . به سوی طلبه دراز میشود و از او دعوت به همکاری میگردد. طلبه با مشاهدة نیاز فراوان جامعه و توان خود، احساس ضرورت میکند و جذب این فعالیتها میشود.
طلبهای که تنها چند سال در حوزه تحصیل کرده، در این موقعیت به منزله نهالی است که تازه به ثمر نشسته و چند میوه نورس، زیبا، خوشرنگ و جذاب را به رهگذران مینمایاند. اگر این نهال از رشد و تکامل بازداشته شود تا پایان، همین میوهها را خواهد داد.
طلبه نیز اگر در این موقعیت از خدمت ارزنده و میوه زیبایی که ارائه کرده است احساس رضایت کند و از زمینه رشد و تحصیل خود جدا شود تا پایان، میوههایی کوچک و اندک از همین دست خواهد داشت. و در مقابلِ بادهای ناملایم مقاومتش درهم خواهد شکست. ولی اگر ارتباط این نهال با زمینة علمی و معنوی خود محفوظ بماند و مرتب از آن زمینه تغذیه گردد به رشد و پویش خود ادامه میدهد و به درخت بالغ تناوری تبدیل میشود که علاوه بر میوههای آبدار فراوان ـ بسیار بیشتر از آنچه ابتدا عرضه میکرد ـ سایة پهناوری بر جامعه میافکند و تکیهگاه علمی و معنوی جمعی گسترده میشود. ریشه و تنه و ساقهای مستحکم بهدست میآورد که در طوفان فتنهها قامت استوار خود خم نکند و آفات شبهات، آسیبش نرساند و با شکستن چند شاخه ضعیف از پای نیفتد.
حوزه علمیه در شرایط کنونی نهالچینی و نهالفروشی میکند. یعنی نیروهای خود را در موقعیتی که تازه به بار نشسته، یکباره جدا و عرضه میکند. درحالیکه با در نظر گرفتن نیاز آینده جوامع بشری و توانمندی بالقوة طلبه باید بهگونهای دیگر برنامهریزی کرد. زیرا رسالت سنگین حوزه، بر دوش نیروهای ضعیف قرار نمیگیرد. توان نیروهای حوزوی باید متناسب با آن وظایف عظیم فعال شود.
#راهورسمطلبگی
#ویژه_طلاب
#ندای_تهذیب
🌸 @nedaye_tahzib
🌾 tahzib-howzeh.com
🍂سلسله مباحث: #راهورسمطلبگی
شماره 29
موضوع: ضرورت تحصیل حوزوی / #ثمرات_متفاوت
4.. ثمرات متفاوت
انواع خدمات دینی و حوزوی، توسط عالمان دین و مراکز پژوهشی و فرهنگی در سطح جامعه ارائه و منتشر میشود. اینگونه فعالیتها همه در یک سطح قرار ندارند. این فعالیتها فراورده و ثمره دوره تحصیل حوزوی است و بسته به نوع کار و توان متولیان آن متفاوت است. شبیه اختلاف گردو و خربزه یا خرما وخیار چنبر.
بوته خربزه در کمتر از نیم سال به سرعت رشد میکند و زمین فراوانی را اشغال مینماید. با کمی رسیدگی شکوفهها به میوه تبدیل میشود و در اندک زمانی میوههای طلایی رنگ، خوش عطر و بو، بسیار شیرین و آبدار، در ابعادی بسیار درشت و چشمگیر رهگذران را میفریبد. اما پس از یک سال از بیخ و بن در میآید و دیگر اثری از آن بر جای نمیماند. در مقابل، دانة گردو از آن روز که درون خاک قرار میگیرد تا آن هنگام که به نهال بالغی تبدیل شود به سالها رسیدگی و تیمار احتیاج دارد. پس از سالها تلاش و انتظار میوهای بر شاخسار این نهال میآویزد به ظاهر بسیار کوچک، دارای رنگ سبز تیره، بدون جلوه و رونمایی، درون پوستهای سخت، حاوی دانهای بیمقدار و دیریاب، اما بهغایت مقوی، مؤثر، مفید و پرانرژی.. . و سالیان سال این درخت، پربار و سایه سار گستردهاش برقرار.
پارهای از فعالیتهای فرهنگی که با تلاش کم، آن هم در مدتی کوتاه به بار مینشیند و میوههای بزرگ و چشمگیر و شیرین عرضه میکند خربزهای بیش نیست و دوام و استمراری ندارد. اما پارهای دیگر به پشتوانة کوششی پیگیر و در زمانی دراز به بار مینشیند و محصول آن، گاه، به چشم هم نمیآید. اما بینهایت سودمند و عمیق و پرمحتوا و مؤثر است. نادرند کسانی که با حوصله و استقامت فراوان و بیش از آن، با فکر و تدبیر و تشخیصِ بهموقع، متولی این دسته از فعالیتها گردند. حوزة امروز ما نیازمند مردانی است با پشتوانة علمی و فکری مستحکم، زمان آگاه و بصیر، خلاق و پر تلاش و پارسا که مسئولیتهای سنگین حوزه را بر دوش گیرند و جریان فکری جامعه را هدایت دینی نمایند. تربیت این مردان کارآمد برای فردای حوزه در پرتو تحصیل انبانی از توانمندیهای علمی، فکری، روحی و مهارتهای جمعی ممکن است. تربیت امروز ما، برای خدمت فرداست و ما، نه موجودی امروز که نیروی فرداییم.
#راهورسمطلبگی
#ویژه_طلاب
#ندای_تهذیب
🌻 @nedaye_tahzib
🌿 tahzib-howzeh.com