eitaa logo
معاونت تهذیب دارالعلم آیت الله اعتمادی
69 دنبال‌کننده
2.6هزار عکس
1.2هزار ویدیو
389 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
🍂سلسله مباحث: شماره 33 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅رفتار اجتماعی طلبه طلبه، باید در رفتار اجتماعی‏اش مراعات همه آن قواعد كلی و مقررات اخلاقی را بكند. هر رفتاری كه سبك تلقی شود، یا نفرت‏انگیز و چندش‏آور باشد، یا طلبه را به نااهلان شبیه گرداند و او را در موضع تهمت قرار دهد، یا مانع انجام دادن بهینه رسالت طلبگی باشد باید ترك شود. اكنون به تفصیل انواع این رفتارها را برمی‏رسیم: 1️⃣ رفتارهای حرام یا مكروه از طلبه ـ كه منادی معارف اسلامی و مبلغ حلال و حرام الهی است ـ انتظار نمی‏رود كه در پای‏بندی به احكام و عمل به آنها كوتاهی كند: «یأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لاَ تَفْعَلُونَ * كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُواْ مَا لاَ تَفْعَلُونَ (صف 61: آیه 2و3. )»؛ ای كسانی كه ایمان آورده‏اید! چرا چیزی می‏گویید كه انجام نمی‏دهید؟ نزد خدا سخت ناپسند است كه چیزی بگویید و انجام ندهید. «أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَ أَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ (بقره 2: آیه 44)»؛ آیا مردم را به نیكی فرمان می‏دهید و خود را فراموش می‏كنید، با این‏كه شما كتاب [خدا] را می‏خوانید؟ آیا [هیچ] نمی‏اندیشید؟ انجام دادن هر كار حرام یا مكروهی در منظر دیگران علاوه بر تنزل روحی و دوری از خدا، باعث سلب اعتماد به روحانیت و كاهش ضریب تأثیر سخن او خواهد بود؛ یعنی باور دینی مردم را تضعیف كرده، نفوذ كلام این صنف را كاهش می‏دهد و موجب تزلزل اعتقادی آنان خواهد شد. «اگر ما از زی روحانیت و زی طلبگی خارج بشویم، اگر روحانیون از آن زی كه مشایخ ما در طول تاریخ داشته‏اند و ائمه هدی علیهم‏السلامداشته‏اند، خارج شوند، خوف این است كه یك شكستی به روحانیت بخورد، و شكست به روحانیت شكست به اسلام است. اسلام با استثنای روحانیت محال است كه به حركت خودش ادامه بدهد. اینهایند كه اسلام را معرفی می‏كنند و به پیش می‏برند و از اول هم همین‏طور بوده ... . (صحیفه امام، ج 18، ص 13.)» ادامه دارد... 🌼 @nedaye_tahzib 🍀 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 34 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅رفتار اجتماعی طلبه (قسمت دوم) «اگر ما از زی روحانیت و زی طلبگی خارج بشویم، اگر روحانیون از آن زی كه مشایخ ما در طول تاریخ داشته‏اند و ائمه هدی علیهم‏السلامداشته‏اند، خارج شوند، خوف این است كه یك شكستی به روحانیت بخورد، و شكست به روحانیت شكست به اسلام است. اسلام با استثنای روحانیت محال است كه به حركت خودش ادامه بدهد. اینهایند كه اسلام را معرفی می‏كنند و به پیش می‏برند و از اول هم همین‏طور بوده ... . (صحیفه امام، ج 18، ص 13.)» رفتارهایی مانند غیبت، دروغ، نگاه به نامحرم، قسم نابجا، سیگار كشیدن، زیاد سوگند خوردن، تحقیر دیگران، تجاوز به حقوق مردم، عدم رعایت حق الناس، بی‏نظمی و وقت ناشناسی، خلف وعده، بی‏اعتنایی به امانت، تخلف در رانندگی، و ... از این قبیل است. هم‏چنین بی‏اعتنایی به وقت نماز و حضور در بازار یا اقدام به خرید و فروش، مقارن زمان اذان و نیز صحبت كردن در میان مراسم سخنرانی یا روضه به گونه‏ای كه آشكار و زننده باشد، نمونه‏های این موضوع به‏شمار می‏رود. علاوه بر این، با توجه به نقش الگویی روحانیت، عدم پای‏بندی به ضوابط شرعی موجب شكسته شدن قبح آن در نظر مردم می‏شود و راه بی‏توجهی و بی‏مبالاتی را بازمی‏گرداند و توجیه موجهی برای طفره از تقید به قوانین شرعی پدید می‏آورد. در همین موضع لازم است به رفتارهای ناشی از وسواس نیز اشاره كرد. تكرار عبارات نماز، غلظت مخارج حروف، دقت بی‏جا در طهارت و نجاست، طول دادن نابجای وضو و تطهیر، نجس پنداشتن همه جا و پرهیز از آن و ... رفتارهای غیرمشروعی است كه موجب الگوسازی نابجا برای مردم یا وهن منزلت صنفی روحانیت می‏شود و لازم است حتماً از آن پرهیز گردد. ادامه دارد... 🌼 @nedaye_tahzib 🍀 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 35 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅رفتارهای خلاف ادب برای طلبه و غیر طلبه ادب ـ آن‏گونه كه بزرگان تعریف كرده‏اند ـ به كیفیت و هیئت نیكوی رفتار گفته می‏شود ؛ یعنی اگر بتوان یك رفتار را به صورت‏های مختلفی انجام داد، آن صورتی كه از همه نیكوتر است مقرون به ادب است. برای مثال، غذا را به شیوه‏های متنوعی می‏توان خورد؛ اما آرام خوردن، خوب جویدن، نشسته بودن، به اندازه خوردن، و ... كیفیت غذا خوردن را زیباتر می‏نماید و به همین جهت، این امور از آداب غذا خوردن شمرده شده‏اند. وقتی كه می‏توان عملی را زیباتر و با صورتی شایسته‏تر انجام داد، اگر به صورت پست و غیر زیبا اكتفا شود، عرف نمی‏پسندد و انسان را متهم به خلاف ادب یا رفتار سبك می‏سازد. این داوری به جهت آن است كه شخص در انتخاب صورت غیر نیكو بدسلیقه عمل كرده و راحتی خود را مقدم دانسته است. با این توضیح، در این‏جا مراد از رفتارهای سبك و خلاف ادب، رفتارهایی است كه عرف نمی‏پسندد و به صورت عمومی برای همه انسان‏ها ـ طلبه باشند یا نباشند ـ زیبنده نیست. این رفتارها، رفتارهایی است كه با زی ایمانی منافات دارد و هر مسلمان مقیدی باید از آنها بپرهیزد، طلبه نیز، هم به عنوان یك فرد مؤمن و هم به عنوان یكی از اعضای نهاد روحانیت باید از آنها اجتناب كند، تا هم اعتبار فردی و هم اعتبار صنفی و هم اعتبار صنف خود را مخدوش نسازد. چنان چه پیش از این هم گفته شد، برخی از این رفتارها از آن جهت كه نشان تنبلی و بی‏ارادگی و لَختی و لش‏مزاجی است، بد شمرده می‏شود؛ مانند خمیازه كشیدن، چرت زدن، كشیدن پا هنگام راه رفتن، دراز كردن پا، پا روی پا نهادن و به رو خوابیدن. برخی نیز دلالت بر كودك‏منشی و رشدنایافتگی دارد؛ مانند سوت زدن، سرگرمی‏های بیهوده و وقت‏گیر مانند جدول روزنامه و بازی‏های رایانه‏ای، بازی كردن با ریش ، گرداندن تسبیح و زنجیر، بازی كردن با دسته كلید و تلفن همراه، استعمال كلمات ركیك و ناسزا یا سبك مانند برخی تكیه كلام‏های رسانه‏ای، غذاخوردن در خیابان و ... . 🌻 @nedaye_tahzib 🌿 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 36 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅رفتارهای خلاف ادب برای طلبه و غیر طلبه مراد از رفتارهای سبك و خلاف ادب، رفتارهایی است كه عرف نمی‏پسندد و به صورت عمومی برای همه انسان‏ها ـ طلبه باشند یا نباشند ـ زیبنده نیست. این رفتارها، رفتارهایی است كه با زی ایمانی منافات دارد و هر مسلمان مقیدی باید از آنها بپرهیزد، طلبه نیز، هم به عنوان یك فرد مؤمن و هم به عنوان یكی از اعضای نهاد روحانیت باید از آنها اجتناب كند، تا هم اعتبار فردی و هم اعتبار صنفی و هم اعتبار صنف خود را مخدوش نسازد. ◀️ برخی از این رفتارها از آن جهت كه نشان تنبلی و بی‏ارادگی و لَختی و لش‏مزاجی است، بد شمرده می‏شود؛ مانند خمیازه كشیدن، چرت زدن، كشیدن پا هنگام راه رفتن، دراز كردن پا، پا روی پا نهادن و به رو خوابیدن. ◀️ برخی نیز دلالت بر كودك‏منشی و رشدنایافتگی دارد؛ مانند سوت زدن، سرگرمی‏های بیهوده و وقت‏گیر مانند جدول روزنامه و بازی‏های رایانه‏ای، بازی كردن با ریش ، گرداندن تسبیح و زنجیر، بازی كردن با دسته كلید و تلفن همراه، استعمال كلمات ركیك و ناسزا یا سبك مانند برخی تكیه كلام‏های رسانه‏ای، غذاخوردن در خیابان و ... . پیامبر اكرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: الْأَكلُ فِی السُّوقِ دِنَاءَةٌ؛ غذا خوردن در بازار (نشان) پستی و بی‏مقداری انسان است. ▪️بعضی برخاسته از اسارت هوای نفس و غلبه شهوت است؛ مانند تند غذا خوردن، زیاد خوردن، زیاد خوابیدن، لودگی، مسخرگی و دلقك بازی برای خنداندن دیگران، زیاد شوخی كردن (خصوصا در مسائل جنسی) قهقهه و ... . ▪️برخی نیز دیگران را وحشت‏زده یا آزرده‏خاطر می‏گرداند؛ مانند داد زدن، عطسه بلند، اهانت و تمسخر. ▪️بعضی انسان را در معرض اتهام قرار می‏دهد؛ مانند مصافحه و معانقه با همسر در ملأ عام. ▪️برخی نیز، بدان جهت كه نفرت‏انگیز یا بدصورت است، مورد مذمت عرفی قرار گرفته است؛ مانند انگشت در بینی كردن، آب دهان انداختن، بالا كشیدن آب بینی، خاراندن مكرر بدن، آروغ زدن، تیك‏ها و پرش‏های تكراری كه در چهره یا كلام نمایان باشد، پاك كردن عرق صورت با آستین قبا یا گوشه عبا و مخلوط كردن پلو و ماست، یا ماست و آب‏گوشت. ▪️از جلوه‏های ویژه حضرت امام رحمه‏الله این‏كه در مجلس عزای امام حسین علیه‏السلام دو دستمال همراه خود داشتند: یكی، برای پاك كردن اشك چشم و دیگری برای پاك كردن آب بینی. پخش این صحنه از سیمای جمهوری اسلامی، تحسین برانگیز و اعجاب‏آور بود و بسیاری را به كرنش در مقابل ادب، دقت و ظرافت ایشان وامی‏داشت. 🌺 @nedaye_tahzib 🍃 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 37 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅ضروریات زندگی اموری كه میان مردم متعارف است و جزو ضروریات زندگی متوسط جامعه به شمار می‏رود مثل غذا خوردن و خریدِ نیازمندی‏های متعارف، برای روحانی سبك و زشت نیست؛ هرچند از طلبه عجیب پنداشته شود. در این امور بی‏جهت نباید به پسند و ناپسند موهوم مردم توجه كرد. پیامبران خدا با همه عظمت و شأن خود به این امور می‏پرداختند و از انتظار یا اعتراض بی‏جای مردم بیم نداشتند: «وَ قَالُواْ مَالِ هَـذَا الرَّسُولِ یأْكُلُ الطَّعَامَ وَ یمْشِی فِی الْأَسْوَاقِ»؛ و [به تعجب] گفتند: این چه پیامبری است كه غذا می‏خورد و در بازارها راه می‏رود؟! «وَ مَآ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ إِلاَّ إِنَّهُمْ لَیأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَیمْشُونَ فِی الْأَسْوَاقِ»؛ و پیش از تو پیامبران [خود] را نفرستادیم جز این‏كه آنان [نیز] غذا می‏خوردند و در بازارها راه می‏رفتند. در میان كتاب‏های روایی شیعه، گزارش‏هایی از كیفیت حضور امامان معصوم در حمام وجود دارد . حمام رفتن یك نیاز ضروری است و حضور در آن، هرگز نشان سبكی و بی‏ادبی نیست. از همین مقوله است همراهی با خانواده، بغل گرفتن فرزند، استفاده از ساعت مچی، سوار شدن بر موتور برای طلاب جوان، ورزش، حضور در استخر و ... . در این‏جا، یك مقوله دیگر را نیز باید ذكر كنیم؛ طلبه مانند هر كس دیگری ممكن است دچار رویدادهای طبیعی شود. این اتفاق‏ها نباید برای او بسیار درشت و تحمل‏ناپذیر تلقی شود و بر انجام وظایفش تأثیر منفی گذارد؛ مثلاً ممكن است بدون هیچ‏گونه كوتاهی و تنها در اثر یك حادثه غیر منتظره، در راه رفتن به مسجد عمامه از سرش بیفتد. این موضوع نباید مانع از حضور او در نماز جماعت شود. یا ممكن است در میان نماز، وضوی او باطل شود، این موضوع نباید او را چنان سرافكنده كند كه در انجام وظیفه متوقف و متحیر گردد. طلبه هم یك انسان معمولی است و این‏گونه رویدادها به صورتی كاملاً متعارف در زندگی هر كسی پدید می‏آید. مردم نیز این واقعیت را درك می‏كنند و موجه می‏شمارند. 🌹 @nedaye_tahzib ☘️tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 38 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅مباحات خلاف شأن (قسمت اول) برخلاف رفتارهای خلاف ادب كه برای طلبه و غیر طلبه زشت و مذموم به شمار می‏رود، پاره‏ای دیگر از رفتارها تنها برای طلبه محل پرسش است و موجب تنزل ارج و قدر صنفی او می‏گردد. گویا از صنف روحانیت انتظار پرداختن به این امور نمی‏رود. این رفتارها در ذات خود حرمت یا زشتی ندارد؛ اما موجب پایین آمدن شأن طلبه و مانع انجام قوی رسالتش می‏شود. این رفتارها برای طلبه به عنوان یك شخص بد نیست؛ اما برای طلبه با وصف طلبه كه به دنبال ایفای نقش اجتماعی ویژه‏ای است و مأموریت سترگی دارد مناسب نیست و دون شأن او به شمار می‏رود. یعنی اگر طلبه بخواهد رسالت فرهنگی خود را بهتر انجام دهد، بهتر است آنها را ترك كند؛ زیرا انجام دادن رسالت طلبگی، نیازمند ارج و قیمت و احترام ویژه‏ای فراتر از سایر اقشار است. ممكن است یك كاسب یا معمار در نظر دیگران محترم دیده نشود، اما در انجام وظیفه خود بسیار موفق باشد؛ اما روحانیت برای ادای وظیفه خود باید محترم باشد و نیاز به آبروی صنفی و اعتبار اجتماعی دارد. به همین جهت باید از اموری كه این اعتبار و منزلت را می‏كاهد در حد امكان پرهیز كند و حرف‏شنوی و حسن ظن مردم را بی‏جهت مخدوش نسازد. برخی از این رفتارها عبارت‏اند از: غذا خوردن در كوچه، خیابان و بازار، تقلید صدای حیوانات، سوارشدن چرخ فلك، مسافركشی، فروشندگی و تجارت، حمل كردن مقدار زیادی بار یا چند كیسه بزرگ كالا در خیابان، دو لباسی، حضور با دمپایی و بدون جوراب در مجالس، حضور با لباس زیر در جمع‏های صمیمی، نگاه به نامحرم هرچند حلال باشد، خرید لباس‏های خاص زنانه، خرید جارو و همراه داشتن آن در منظر عمومی، نام بردن از همسر و خواهر در ملأ عام، قدم زدن با همسر و گفت‏وگوی صمیمی در خیابان و پارك، به كول گرفتن فرزند یا یك بسته بار، ابراز احساسات و اعجاب در مواجهه با محصولات صنعتی پیشرفته یا خانه‏های مجلل و كاوش درباره قیمت آنها، دویدن در خیابان، تند رانندگی كردن، گوش كردن موسیقی به صورت آشكار حتی موسیقی حلال، كف زدن در مجالس، لخت شدن برای سینه زدن در عزای امام حسین علیه‏السلام، چشمك زدن و برخی اشاره‏های دست و پا، زیاد چانه زدن با فروشندگان، امانت گرفتن فیلم سینمایی از ویدئو كلوپ، فیلم‏برداری یا عكس‏برداری در ملأ عام، استفاده از زنگ‏های خاص برای موبایل، بد نشستن و لم دادن، همراهی با گروه‏های منحرف، عكس گرفتن با خانم‏ها و ... . 💐 @nedaye_tahzib 🌱 tahzib-howzeh.ir
🍂سلسله مباحث: شماره 39 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅مباحات خلاف شأن (قسمت دوم) از اموری كه شأن طلبه را در نظر دیگران پایین می‏آورد، این است كه گمان شود طلبه همواره بی‏كار و رها است. اگر طلبه هر دعوتی را بپذیرد، هر مراجعه‏ای را بلافاصله پاسخ گوید، در موارد زیادی بی‏كار دیده شود، در نشست‏های گعده و خنده شركت كند، در مغازه‏ها به بطالت بنشیند، صبح دیر از خواب بیدار شود یا كار روزانه را آغاز كند و خلاصه حساب و كتاب خاصی در برنامه كاری‏اش دیده نشود، ارج و اعتبار خود را از دست خواهد داد. طلبه باید برنامه كاری منظم و كاملی داشته باشد. هیچ اشكال ندارد كه اگر درس یا كاری دارد برای رسیدگی به مراجعات، فرصت دیگری تعیین كند یا از پذیرش دعوت میهمانی عذر آورد یا صله ارحام، عیادت مریض و احوال‏پرسی از دوستان را كوتاه گرداند. همان‏گونه كه مردم از یك پزشك یا یك مدیر انتظار ندارند كه در همه مراسم و جلسات آنان شركت كند و زندگی او را مهم، جدی و با برنامه می‏شمارند، طلبه نیز باید دارای برنامه جدی و زندگی منظمی دیده شود و عذرش در كوتاه كردن برنامه‏های جانبی موجه باشد. طلبه نیز مانند یك كاسب یا كارمند جدی، باید هر روز صبح زود به درس و بحث یا كار صنفی خود مشغول شود و در نظر مردم، خانواده یا دوستان خود، فردی مصمم، قاطع، متین و بااراده بنماید. تمام رفتارهای كودكانه كه برخاسته از هوس‏های زودگذر و فاقد غرض عقلایی و حكمت است نیز، همین‏گونه موجب تنزل شأن روحانی و روحانیت می‏شود؛ مانند آدامس جویدن، تخمه شكستن، خوردن چیزهای خاصی مثل ساندویچ، پفیلا، پفك، یا آلاسكا در مجلس عمومی، بازی‏های كامپیوتری، حل جدول روزنامه، ایستادن جلوی ویترین مغازه‏ها خصوصا اسباب‏بازی فروشی، نگاه كردن فیلم‏های سینمایی (كمدی، تخیلی و...) و تعریف كردن آن، دنبال كردن نتایج مسابقات فوتبال، بازی كردن، لطیفه‏گویی فراوان، ارسال برخی پیام‏های كوتاه كم‏محتوا، همراه داشتن جانوران و سرگرم شدن به آن، رفتن به طبیعت در مراسم سیزده فروردین، شكلك درآوردن و تقلید رفتار دیگران. 🌱بدون شك اقدام به هیچ یك از رفتارهای بالا حرام یا زشت نیست و حتی ممكن است در شرایط خاصی ضرورت یا مصلحت نیز داشته باشد. هرگاه كه وظیفه یا ضرورت اقتضا كند، طلبه برای انجام این امور باید آمادگی كامل داشته باشد و ابا و استنكافی از خود نشان ندهد ؛ اما در شرایط عادی كه ضرورت خاصی وجود ندارد، سعی در پرهیز از این رفتارها داشته باشد. 🌷 @nedaye_tahzibtahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 40 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅مباحات خلاف شأن (قسمت سوم) در روایتی آمده است: عَبد اللَّهِ بن خالد الكنَانِی قَالَ استَقبَلَنِی أَبُو الحَسَنِ علیه‏السلام وَ قَد عَلَّقْتُ سَمَكةً فِی یدِی فَقَالَ اقذِفهَا إِنَّنِی لَأَكرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِی أَن یحْمِلَ الشَّی‏ءَ الدَّنِی بِنَفسِهِ ثُمَّ قَالَ إِنَّكم قَومٌ أَعدَاؤكم كثِیرَةٌ عَادَاكمُ الخَلقُ یا مَعشَرَ الشِّیعَةِ إِنَّكم قَد عَادَاكمُ الْخَلقُ فَتَزَینُوا لَهُم بِمَا قَدَرتُم عَلَیهِ؛ عبد اللّه‏ بن خالد كنانی می‏گوید: ماهی‏ای تهیه كرده بودم و در دست آویخته و به همراه می‏بردم. در این حال امام كاظم علیه‏السلام مرا دید و فرمود: رهایش كن. من دوست ندارم كه یك فرد شریف نام‏دار چیز پستی را به دست خود حمل كند. سپس فرمود: ای جماعت شیعه! شما گروهی هستید كه دشمنان فراوان دارید. مردم با شما دشمن‏اند. پس تا آن‏جا كه می‏توانید برای آنان خود را بیارایید. مشابه این موضوع را معاویه بن وهب نیز، از امام صادق علیه‏السلام نقل كرده است: مُعَاوِیة بن وَهبٍ قَالَ رَآنِی أَبُو عَبدِ اللَّهِ علیه‏السلام بِالمَدِینَةِ وَ أَنَا أَحمِلُ بَقلا فَقَالَ إِنَّهُ یكرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِی أَن یحمِلَ الشَّی‏ءَ الدَّنِی فَیجتَرَأَ عَلَیهِ؛ امام صادق علیه‏السلام مرا در حالی كه مقداری سبزی با خود می‏بردم در مدینه دید و فرمود: برای یك فرد شریف نام‏دار شایسته نیست كه كالای پستی را با خود حمل كند؛ زیرا بر او جرأت پیدا می‏كنند. توجه به تعلیلی كه در این دو حدیث بیان شده است، بسیار آموزنده است. در روایت اول، امام كاظم علیه‏السلام می‏فرماید: چون شیعیان دشمن دارند باید ابهت و جلال خود را در مقابل دشمن پاس دارند و انجام كارهای پست، این جلال و شكوه را از آنان می‏گیرد و آنان را از اجرای بهینه وظایف خود باز می‏دارد. در روایت دوم نیز، امام صادق علیه‏السلام به شأن اجتماعی كسی مانند معاویه بن وهب توجه كرده و به او تذكر داده‏اند كه انجام كارهای پست مردم را بر او گستاخ و جری می‏گرداند و ضریب تأثیر اجتماعی او را پایین می‏آورد. ◀️بدیهی است در شرایطی كه این علت وجود نداشته باشد هر كس موظّف است كارهای شخصی خود را به دست خود انجام دهد. در توصیف اخلاق پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله آمده است: كانَ لایمْنَعُهُ اَنْ یحْمِلَ حَاجَتَهُ مِن السوق اِلی أهلِهِ؛ پیامبر اكرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به دست خود مایحتاج خود را از بازار به سوی خانواده‏اش حمل می‏نمود. بسیاری از عالمانِ بنام نیز، همین شیوه را دارند و در تأمین نیازهای شخصی و خانوادگی خود از دیگران كمك نمی‏گیرند و این تواضع كه به تأسی از رفتار پیامبر اكرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله شكل گرفته موجب جلب اعتماد مردم و محبوبیت آنها نیز شده است. در روایتی آمده است: نَظَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه‏السلام إِلَی رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْمَدِینَةِ قَدِ اشْتَرَی لِعِیالِهِ شَیئاً وَ هُوَ یحْمِلُهُ. فَلَمَّا رَآهُ الرَّجُلُ اسْتَحْیا مِنْهُ. فَقَالَ علیه‏السلام اشْتَرَیتَهُ لِعِیالِك وَ حَمَلْتَهُ إِلَیهِمْ. أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ لاَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ لَأَحْبَبْتُ أَنْ أَشْتَرِی لِعِیالِی الشَّی‏ءَ ثُمَّ أَحْمِلَهُ إِلَیهِمْ؛ امام صادق علیه‏السلام مردی از اهل مدینه را دید كه برای خانواده‏اش چیزی خریده و آن را حمل می‏كند. وقتی چشم او به امام افتاد، خجالت كشید. حضرت فرمود: برای خانواده‏ات خریده‏ای و می‏بری. به خدا قسم! اگر مردم مدینه نبودند (و در میان آنها شناخته شده نبودم) دوست داشتم كه من هم برای خانواده‏ام چیزی خرید كنم و برای‏شان ببرم. بنابراین، ضمن این‏كه روحانیت باید بی‏تكلف و بی‏آلایش باشد، باید اعتبار و پرستیژ صنفی خود را پاس دارد و به گونه‏ای عمل نكند كه فرد او در نظر جامعه خُرد، پست، حقیر و ضعیف، یا صنف روحانیت به عنوان قشری كم‏ارزش، بی‏مقدار و دون‏پایه تلقی شود. پیامبر اكرم ـ اسوه مهربانی و اخلاق كه كارهای شخصی خود را به دست خود انجام می‏داد ـ به تعبیر امام علی علیه‏السلام از هیبت و جلالت خاصی برخوردار بود و این رفتارها باعث خرد شدن عظمت و شخصیت او در میان جمع نبود . بنابراین، هر كاری كه باعث سبكی شأن طلبه در نگاه مردم شود و او را در ایفای نقش اجتماعی و رسالت خود ضعیف گرداند، اخلاقا برای طلبه جایز نیست. 🌸 @nedaye_tahzib 🌾 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 41 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅مباحات خلاف شأن (قسمت چهارم) شأن طلبه در نگاه مردم، باید در خدمت اهداف دین و تأثیرگذاری اجتماعی قرار گیرد. اگر با بی‏ملاحظگی و لاابالی‏گری این جایگاه از بین برود، زمینه خدمت از بین می‏رود و ادای وظیفه دشوار می‏گردد. پس اگر گفته می‏شود كه فلان رفتار خلاف شأن طلبه است، منظور این است كه آن رفتار جایگاه طلبه را در نظر مردم پست می‏گرداند و مانع پیش‏رفت كار طلبه می‏گردد. تشخیص مصداق این رفتارها نیاز به دقت فراوان دارد و نمی‏توان به صورت قالب‏بندی‏شده و كلیشه‏ای، به معرفی نمونه‏های آن پرداخت: ◀️ الف) طبیعی است میان طلبه ملبّس و طلبه غیرملبّس در مصادیق این رفتارها تفاوت چشم‏گیری وجود دارد. طلبه ملبّس، نماد روحانیت تلقی می‏شود و به صورت مستقیم انتساب به دین یافته است؛ اما طلبه غیرملبّس انتساب رسمی به دین ندارد و از او انتظار مستقیم برای انجام رسالت‏های حوزوی نمی‏رود. گویا برای كسب آمادگی و تجهیز كامل در این مسیر هنوز فرصتی در اختیار دارد. ◀️ ب) شرایط سنی نیز، در تشخیص مصادیق و كشف نمونه‏ها تأثیر دارد. هرچه سن بالاتر رفته باشد، شأن و جایگاه طلبه در دیده مردم افزایش می‏یابد و انتظارات آنان بیشتر می‏گردد. طلبه جوان هرچند ملبّس باشد، به اندازه روحانی سال‏خورده، در معرض دقت و خرده‏گیری نیست. مثلاً كشتی گرفتن با جوانان و شركت در بازی فوتبال آنان برای یك طلبه بسیار جوان شاید اشكالی نداشته باشد، اما برای یك روحانی مسن و جاافتاده، سبك و خلاف شأن به‏شمار می‏رود. نباید گمان شود كه این‏گونه برنامه‏ها چون موجب انس و صمیمیت و رفاقت می‏شود مطلوب است؛ زیرا انس و صمیمیت و رفاقت، موضوعیت ندارد و تنها برای انتقال بهینه پیام دین ارزشمند است. این‏گونه رفتارها ـ كه در سیره پیامبر اكرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله و امامان معصوم علیهم‏السلام سابقه ندارد ـ روحانی را در حد مخاطب و هم‏سطح او تنزل می‏دهد. از آن به بعد سخن روحانی، نه سخن یك عالم دین و كارشناس معارف اسلامی كه سخن یك كشتی‏گیر، فوتبالیست یا رفیق به شمار می‏رود و تأثیر لازم را نخواهد داشت. یعنی با این رفتارها روحانی، از كاركرد ویژه خود ساقط شده و به كاری نمی‏آید. روحانی هرگز كشته و مرده احترام و دست‏بوسی نیست؛ اما مأمور به وظیفه‏ای است كه باید از عهده آن به خوبی برآید و آن را به خوبی انجام دهد. اگر این انس و رفاقت مانع از انجام آن مأموریت گردد بی‏شك نامطلوب است. نباید به روحانی به چشم یك رفیق گعده‏نشین نگاه شود. بلكه جایگاه روحانی در میان مردم باید جایگاه یك عالم و كارشناس دین باشد و سخن او نافذ و مؤر دیده شود. به هر حال نه طلبه جوان ادای بزرگسالان را در آورد و نه روحانی سالمند به شیوه جوانان ظاهر شود. ◀️ ج) نگاه مردم در مناطق مختلف، متفاوت است. شاید مردم قم و مشهد به جهت انس فراوان با روحانیت، از مشاهده برخی رفتارها شگفت‏زده نشوند و دریافت منفی نداشته باشند؛ اما مردم مناطق دیگر انتظار ویژه‏ای از روحانی دارند و رفتارهایی به مراتب كوچك‏تر را برنمی‏تابند. ◀️ د) مخاطبان نیز در این تعریف تأثیرگذارند. حضور روحانی در جمع جوانان با حضور او در میان سال‏مندان متفاوت است. جوانان از شكستن قالب‏های كلیشه شده و رایج لذت می‏برند و نه تنها استنكار و استیحاش ندارند، كه از آن استقبال نیز می‏كنند؛ اما بسیاری از بزرگ‏ترها، از برهم زدن هنجارهای ذهنی خود برآشفته می‏شوند و به سرعت قضاوت منفی می‏كنند. برای مثال، درآوردن عبا و عمامه در جمع جوانان نوعی ابراز محبت و صمیمیت تلقی می‏شود؛ اما ممكن است در میان بزرگ‏ترها حمل بر بی‏قیدی و بی‏احترامی شود. بی‏شك، تعداد جمعیت حاضران نیز در این قضاوت تأثیر دارد. ◀️ ه) محیط حضور طلبه نیز، در شكل‏دهی نگاه مردم مؤثر است. رفتار یك طلبه در ورزشگاه، كوه، كنار استخر یا در مسافرت با رفتار او در محراب مسجد و كلاس مدرسه در نظر مردم متفاوت است. هر یك از این محیط‏ها مقتضای خاصی دارد كه به خوبی باید شناخته و رعایت شود. 🌸 @nedaye_tahzib 🌾 tahzib-howzeh.ir
هدایت شده از ندای تهذیب
🍂سلسله مباحث: شماره 42 🌺 شاخص‏ها و ملاك‏های كلی | رفتار اجتماعی طلبه🌺 🔅رفتارهای دال بر خود بزرگ‏پنداری، برتری‏جویی و امتیازخواهی روحانی كه وظیفه تعلیم و تربیت دینی مردم را بر عهده دارد، از جایگاه و شأن ویژه‏ای برخوردار است و مورد احترام و تجلیل نیز قرار می‏گیرد. این احترام و تجلیل نباید مایه غرور و تكبر شود. ◀️ روحانی هرگز نباید خود را برتر از نوع مردم و مستحق امتیاز ویژه بداند. رفتارهایی كه به نوعی نشان از این رذیلت اخلاقی دارد، بسیار مذموم و ناپسند است؛ رفتارهایی مانند عدم رعایت نوبت، عدم رعایت قانون عمومی، متقاعد كردن پلیس برای جریمه نكردن و گذشت از تخلف او با استفاده از شأن طلبگی، درخواست ملاحظه بیشتر، دریافت وام ویژه، بی‏توجهی به حضور دیگران و حقوق آنان، بی‏اعتنایی به مردم، گلایه دایم و شكایت مستمر، توقع احترام، انتظار سلام یا دعوت به بالای مجلس و ... . امام علی علیه‏السلام از خرید لباس از فروشنده‏ای كه ایشان را شناخت و می‏خواست تخفیف ویژه‏ای بدهد انصراف داد و از فروشنده دیگری به طور ناشناس تهیه كرد . امام خمینی رحمه‏الله نیز، با دیدن گوشت خوبی كه خادم‏شان خریده بود، او را نهی كرد از این‏كه از قصابی گوشت بخرد كه او را به عنوان خادم ایشان می‏شناسد؛ زیرا قصاب ملاحظه ایشان را خواهد كرد و بهتر از آن‏چه به توده مردم می‏دهد، برای ایشان خواهد گذاشت. در نتیجه، چربی بیشتری برای سایرین خواهد ماند. ◀️ از جمله نكته‏های قابل ذكر، رویارویی با احترام‏های فوق‏العاده مردم به روحانیت است. مردم متدین براساس علاقه‏ای كه به دین و روحانیت دارند، گاهی در ابراز ارادت به روحانی سنگ تمام می‏گذارند. این محبّت یقیناً از جانب مردم پسندیده و شایسته است و از اخلاص، صفا و احساس مسئولیت آنان سرچشمه می‏گیرد؛ اما روحانی مجاز نیست همه این احترام‏ها را بپذیرد، بلكه باید مراعات جوانب دیگر را هم بكند. مثلاً كسی به جهت احترام و تجلیل طلبه را در میان صف مقدم گرداند یا مالك یك اتومبیلِ مدل بالا از سر عشق و اخلاص اصرار می‏ورزد كه امام جماعت محل را به منزل برساند. اگر سوار شدن به آن اتومبیل در شرایط عادی مناسب شأن روحانی نباشد و بازتاب اجتماعی نامطلوبی برجای گذارد، او موظّف است به صراحت و با صمیمیت از پذیرش این محبت عذر آورد و مناسب است دلیل این امتناع را هم برای مردم تبیین كند؛ زیرا پذیرش این محبت تنها ملاحظه حال یك نفر است. اما نپذیرفتن آن، ملاحظه احوال یك جامعه، و در تعارض این دو، مراعات حال جامعه بر ملاحظه حال افراد، تقدم دارد. از همین قبیل است: قبول بوسیدن دست، پذیرش هدایای ویژه، دعوت به مجالس پرتشریفات و ... . 🌸 @nedaye_tahzib 🌾 tahzib-howzeh.ir