هدایت شده از نشر تمدن نوین اسلامی
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت اول)
✅ خطبه فدکیه خطبهای نورانی و عظیم و از برجستهترین اسناد معرفتی اسلام است. این خطبه در مصادر قدیمی شیعه و سنی نقل شده است. گذشته از آن که سند آن قابل اعتماد است، محتوای بلندی دارد و اقیانوسی از معارف الهی را در زمینه توحید، نبوت، امامت، شریعت و... در خود جای داده است.
♦️خطبه فدکیه به دلیل غصب فدک ایراد شد. فدک نام سرزمینی در شمال مدینه در نزدیکیهای قلعه خیبر بود که طوایفی از یهود در آن زندگی میکردند. اهل فدک پس از شنیدن خبر فتح خیبر، به شرط حفظ جانشان زمینهای خود را به پیامبر اسلام صلواتاللهعلیهوآله تسلیم کردند. وقتی این اراضی در اختیار آن حضرت قرار گرفت آیۀ شریفه «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ»(اسراء:۲۶) نازل شد و دستور آمد که این سرزمین به ذیالقربی (که بنابر روایت، منظور حضرت زهر سلاماللهعلیها است) بخشیده شود.
بعد از رحلت پیامبر اکرم صلىاللهعليهوآله و چند روز پس از ماجرای غصب خلافت، خلیفه وقت دستور داد فدک مصادره شود و تحت تصرف حکومت قرار گیرد. حضرت صدیقۀ طاهره سلاماللهعلیها پس از چند بار پیگیری برای بازپسگیری فدک و بینتیجه بودن آن، در مسجدالنبی حاضر شدند و خطبهای در جمع مهاجرین و انصار بیان فرمودند و اسرار و حقایق زیادی را دربارۀ اعتقادات اسلامی و مسائل تاریخی قبل و بعد از بعثت و نقشهها و فتنههای جریان کفر و نفاق و مسئلۀ غصب خلافت و... مطرح کردند.
🔹دربارۀ اجزای خطبۀ فدکیه و معارفی که در فرازهای آن وجود دارد و حتی سیر تحوّلاتی که منجر به صدور این خطبه از سوی حضرت فاطمه سلاماللهعلیها و فضا و شرایط بیان آن، سخنان زیادی گفته شده و شروح متعددی نگاشته شده است که میتوان به آنها مراجعه کرد (شرحهای ارزشمند از بزرگانی نظیر آیتالله سید محمدباقر صدر، آیتالله مجتبی تهرانی، آیتالله محمدتقی مصباح یزدی، آیتالله وحید خراسانی؛ استاد علی صفایی حائری و...)؛ استاد سید محمدمهدی میرباقری اما در این اثر، مبانی و مفروضات معرفتی و زمینۀ تاریخی خطبه فدکیه را مورد بحث قرار میدهند؛ چرا که از نظر ایشان اگر این مبانی و پیشفرضها تحلیل و درک نشود، شناخت عمق کلام حضرت زهرا سلاماللهعلیها و تأثیری که ایشان با این ایراد خطبه در سیر عالم گذاشتند، مقدور و میسر نخواهد بود.
استاد میرباقری معتقدند پیش از ورود به فضای خطبه، باید جایگاه حضرت زهرا سلاماللهعلیها را در عالم و تاریخ بشناسیم؛ اگر با نگاهی سطحی، آن حضرت را شخصیتی عادی و دارای علم و مأموریت محدود تصور کنیم، قضاوت دربارۀ کلامی که انشا و القا کردهاند در همین حد خواهد بود؛ ولی اگر بدانیم که حضرت زهرا سلاماللهعلیها شخصیتی هستند مُهَیمن بر تاریخ، که همۀ تاریخ را به سمت توحید و ولایت هدایت میکنند و علم ایشان متصل به علم الهی است، در این صورت، داوری ما نسبت به فعل و قول و مقصد ایشان متفاوت خواهد شد.
همچنین بايد موضوع و مقیاس درگیری حضرت صدیقۀ طاهره سلاماللهعلیها را با جبهۀ مقابل بهدرستی درک کنیم؛ موضوع درگیری آن حضرت با جریان مقابل، بر سر بازپسگیری یک قطعه زمین و یا حتی حکومت اجتماعی نبود، بلکه در پی عبور دادن تاریخ بشر از محیط ولایت اولیای جور به وادی ولایت اولیای نور و از وادی جهل به وادی عقل بودند.
استاد میرباقری در طی پنج گفتار، خطبۀ فدکیه را در این چارچوب و فضا تحلیل میکنند و سپس به تفسیر سیر خطبه و روابط درونی فرازهای آن میپردازند.
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت دوم)
✅ استاد میرباقری مباحث کتاب شرخ خطبۀ فدکیه را در طی پنج گفتار ارائه کردهاند.
در گفتار نخست طرح بحث میکنند و پرسشهایی اساسی را که بناست در گفتارهای بعدی به تفصیل به آنها پاسخ دهند را مطرح مینمایند، مسائلی نظیر ضرورت شناخت جایگاه حضرت فاطمه سلاماللهعلیها در هستی؛ ضرورت شناخت مقیاس درگیری حضرت زهرا سلاماللهعلیها با جبههی مقابل و نقش حضرت فاطمه سلاماللهعلیها در درگیری تاریخی انوار جریان ولایت الهیه (تجلی یافته در ولایت نبی اکرم و ائمه صلواتاللهعلیهماجمعین) در برابر ظلمات طواغیت و امامان کفر.
به عنوان نمونه در خصوص تأثیر شناخت جایگاه و مقام حضرت در تحلیل خطبه، اینگونه مثال میزنند که وقتی امیرالمؤمنین علی علیهالسلام به درستی جایگاهشان شناخته نشد، در مسئلهی غصب خلافت، خود حضرت دربارهی قضاوت مردمان زمانۀ خود میفرمایند: اگر برای احقاق حقم اقدام کنم میگویند بر حکومت حریص است و اگر آن را رها کنم میگویند ترسو است؛ یعنی عدم شناخت صحیح جایگاه یک شخص، اینقدر میتواند تحلیل فعل ایشان را از واقعیت به خطا منحرف سازد.
🔹عنوان گفتار دوم، مأموریت حضرت زهرا سلاماللهعلیها در درگیری با شیاطین انسی و جنی است. این گفتار در حقیقت با محوریت آیات ۳۵ تا ۴۰ از سورهی نور، ابتدا میدان درگیری امامان نور و امامان نار و جریان هدایت و جریان اضلال، جریان نور و جریان ظلمت، جریان جاری شدن ولایت الله و عبودیت و جریان ولایت طاغوت و استکبار را تبیین میکند؛ سپس با استناد به روایات تفسیریِ ذیل این آیات، جایگاه رفیع و بینظیر حضرت صدیقۀ طاهره را در این میدان درگیری به گسترۀ تاریخ (و بلکه از قبل از خلقت عالم تا بعد از پایان این عالم و در عرصههای برزخ و قیامت) را تبیین مینماید.
بنابر فرمایش امامان علیهمالسلام، مشکاتی که در آیهی ۳۵ سورهی نور ذکر شده، وجود مقدّس حضرت فاطمه سلاماللهعلیها هستند که هم از یکسو مانع میشوند جبهۀ طاغوت بتوانند در نور الهی نبی اکرم و امامان صلواتاللهعلیهوآله خللی وارد کنند و از آن در برابر هجوم طواغیت محافظت میکنند و هم از سوی دیگر عامل انتشار این نور در عالم هستند و حلقهی وصل خوبان عالم به جریان ولایت و نبوت امامان و نبی اکرم صلواتاللهعلیهماجمعین هستند؛ همچنین توضیحات ارزشمندی دربارۀ مقام لیلة القدری حضرت فاطمه سلاماللهعلیها را با محوریت روایات تبیین میکنند. اینکه ایشان حقیقت لیلة القدری هستند که خداوند در برابر هزار ماه حکومت بنیامیه به رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله عطا کردند و به وسیلۀ ایشان است که در پایانِ درگیری دو جبهۀ حق و باطل، عالم به مطلع الفجر ظهور میرسد؛ همچنین با استناد به روایاتی که به شرح این مسئله پرداختهاند که چرا صدیقۀ کبرا سلاماللهعلیها زهراء نامیده شدند و این نام حضرت، چه ارتباطی با خروج عالم ملائکه از ظلمت به واسطۀ اشراق نازلۀ نور ایشان دارد، جایگاه بینظیر حضرت فاطمه سلاماللهعلیها را نهتنها در اسلام، بلکه در عوالم هستی تبیین مینماید.
در ادامهی گفتار دوم، ساحت دیگر درگیری حضرت صدیقۀ طاهره با جبهۀ مقابل تبیین میشود؛ مبنا در این تحلیل، حدیث جنود عقل و جهل است و بیان میشود که نبی اکرم که عقلکُل هستند و تمام جنود عقل را دارا هستند، وقتی در این عالم ظاهر میشوند، بنابر صریح آیات محکم قرآن کریم، در مقابل ایشان هم باید کسی قرار گیرد که مظهر و مصداق همۀ قوای جهل است «وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا» (انعام:۱۱۲) یعنی بین هر پیامبری که مبعوث میشود و دشمنی که در برابرش قد علم میکند باید تناسبی باشد از جنس درگیری میدان قوای نور و ظلمت، و قوای عقل و جهل؛ بعد توضیح میدهند که در زمان حیات نبی اکرم صلیاللهعلیهوآله، ایشان چگونه فرعونُ الفراعنۀ مقابل خود را تدبیر کردند و بعد از رحلت ایشان، به چه دلیل این نقش را باید حضرت فاطمه سلاماللهعلیها ایفا نمایند؛ نکتۀ کلیدی بحث در ادامهی این گفتار ارائۀ این تحلیل است که چرا بعد از نبی اکرم صلیاللهعلیهوآله کسی که باید در برابر مظهر تام جنود جهل بایستد، حضرت فاطمه سلاماللهعلیها هستند و ایشان در میدان این درگیری چه کردند؟ استاد بیان میدارند که خطبۀ فدکیه یکی از سلسله اقدامات حضرت در میدان این درگیری است و تأکید میکنند که این خطبه گرچه بسیار مهم است اما همۀ اقدامات حضرت نبوده است.
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
.
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت سوم)
✅ گفتار سوم این اثر را شاید بشود گفت مهمترین و عمیقترین و بدیعترین بخش کتاب است. دربارۀ حضرت فاطمه سلاماللهعلیها بیان شده پیش از خلقت امتحان شدهاند و امتحان را نیز به بهترین نحو پشت سر گذاشتند. اما این امتحان و ابتلا چه بوده است و چگونه حضرت با پذیرش این بلا، مسیر عالم را از شدیدترین ظلماتی که بعد از سقیفه و در اوج خودش در عصر عاشورا بر عالم سایه افکنده بود، به سمت سیر به سوی ظهور نور ولایت الهی تغییر دادند و مشخص میکنند پذیرش این بلا از سوی حضرت فاطمه سلاماللهعلیها با ظهور حضرت حجت ارواحنافداه که در حقیقت ظهور تام انوار ولایت الهی و توحید حداکثری در عالم و رفع کلی ظلمت طواغیت و استکبار است چه ارتباطی دارد.
در ادامۀ این گفتار، استاد میرباقری باتوجهبه آیات و روایات بیان میکنند مهمترین راه پاکی قلوب مؤمنین از یک سو و خالصسازی آنها از سوی دیگر، مبتلا شدنشان به بلاهاست و باز با توجه به آیات و روایاتی که بیان میدارند، گاهی صبر یک مؤمن عامل نجات یک امت میشود (مانند صبر حضرت یوسف بر ابتلائاتی که با آن مواجه شدند و در ازای آن نجات امت مصر از بلایی بزرگ و سنگین). ایشان بیان میکنند ابتلاهایی که حضرت فاطمه سلاماللهعلیها به جان خریدند (که بلای عاشورا از جملۀ این بلاهای عظیم است) چگونه در طول تاریخ محور تطهیر و تمحیص مؤمنان در عالم شده است و چگونه از مهمترین عوامل زمینهساز برای ظهور است.
🔸بحث پایانی این گفتار شرح این نکته است که چرا و چگونه تصدیق حضرت زهرا سلاماللهعلیها لازمۀ اتصال به عالم ولایت اهل بیت علیهمالسلام و ولایت نبی اکرم صلواتاللهعلیهوآله است و به چه دلیل تصدیق حضرت فاطمه سلاماللهعلیها مقدمۀ تطهیر و دستیابی به شفاعت است.
🔹گفتار چهارم اما مشخصاً به دشمنشناسی پرداخته؛ چرا که اگر جریان پیچیدۀ نفاقی که در مقابل حضرت زهرا سلاماللهعلیها صفآرایی کرده به درستی تحلیل نشود، باز ابعاد عظیم فعل حضرت بهدرستی درک نمیشود؛ متوجه نمیشویم که حضرت با چه چیز و در چه ابعادی درگیر شدهاند؛ لذا یک گفتار بهطور کامل به این موضوع بسیار مهم اختصاص یافته است. استاد میرباقری بیان میدارند که مبتنی بر معارف قرآنی سه صف درگیری وجود دارد (مؤمنان، کفار و منافقان) و در این میان نیز مردم هم سه دسته میشوند (هدایتشدگان، مغضوبین و گمراهان)؛ بعد بیان میدارند تا این دستهبندیها و صفوف و ویژگیهایشان به درستی تبیین نشود، فهم درست از میدانی که بعد از رحلت نبی اکرم صلواتاللهعلیهوآله شکل گرفته میسور نیست. در ادامه نیز به شرح ویژگیهای هر یک از این سه دسته و چگونگی صفبندی کفر و نفاق در برابر جبهۀ ایمان میپردازند.
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
.
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت چهارم)
✅ در خلال مباحث گفتار چهارم، دو بحث بسیار مهم، مورد ابتلا، مبنایی و عمیق مطرح میشود؛ دو انحراف بزرگ! انحراف اول: اعتقاد به ولایت همراه با لاابالیگری به مناسک و انحراف دوم که به تعبیری مهمتر و بزرگتر از انحراف نخست است، محور قرار دادن مناسک و فرع دانستن اصل ولایت (یعنی این پندار که حقیقت دین همین ظواهر مناسک است و بدون نیاز محوری و اساسی و انحصاری به ولایت میتوان به مدارج قرب الهی و مقامات بلند دینی نائل شد)؛ استاد در این گفتار این دو انحراف بزرگ که امروز نیز جامعه به آن مبتلاست را به زیبایی تبیین مینمایند. در پایان این گفتار استاد بیان میدارند که باید به دو نکته، توجه داشت تا فرازهای خطبۀ فدکیه بهتر درک شود، یکی اینکه نقش ملائکه و شیاطین جنی در فضای بعد از رحلت نبی اکرم صلواتاللهعلیهوآله چه بود و از آن مهمتر تبیین و فهم عمیق این حقیقت که به چه علت امتحان به ولایت مهمترین امتحانی است که توحید حقیقی بندگان را مشخص میکند.
استاد در نهایت در گفتار پنجم وارد خود خطبه میشوند و به برخی از نکات مهم و عمیق این خطبه اشاره میکنند؛ اهمیت معارف بلند فرازهای ابتدایی خطبه را گوشزد میکنند و بیان میدارند که ارتباط فرازهای مقدماتی خطبه با فهم بستر حوادث بعد از رحلت نبی اکرم صلواتاللهعلیهوآله چیست؛ یعنی به شرح نکاتی میپردازند که حضرت فاطمه سلاماللهعلیها بهعنوان عوامل اصلی و ریشههای شکلگیری سقیفه و واقع شدن غصب خلافت بر آنها تأکید میکنند؛ در پایان نیز بیان میکنند که دوران بعثت تا رحلت نبی اکرم صلیاللهعلیهوآله چه شرایطی داشت و چگونه و به چه دلایلی بعد از رحلت ایشان نفاق آشکار شد.
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
.
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت پنجم)
✅ در بخشی از کتاب میخوانیم:
از جمله آیاتی که در روایات به بلای سید الشهدا علیهالسلام تفسیر شده آیهی ۱۵ از سورهی احقاف است: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً؛ ما به انسانها وصیت کردیم كه به والدینش نيكى كند، مادرش او را با کراهت حمل مىكند و با کراهت وضع حمل مىنمايد» در روایات ملاحظه فرمودهاید که این آیه راجع به حضرت زهرا سلاماللهعلیها است. امام صادق علیهالسلام فرمودند: هیچ مادری در وضع حمل فرزندش حالت «کُرْه» (=کراهت) ندارد؛ این کراهت به خاطر آن است که به حضرت صدیقهی طاهره سلاماللهعلیها خبر داده شده بود فرزندی به شما داده میشود که این ابتلاء عظیم را بر سر راه دارند. بعد به تعبیر حقیر - خلاف ادب نباشد – حضرت چانه زدند و خدای متعال به ایشان وعده داد که در مقابل این بلا، امامت را از جمله امام زمان عجاللهفرجهالشریف را در نسل سیدالشهدا علیهالسلام قرار دهد که ظهور حقیقت، به وسیله این ائمه در عالم واقع میشود؛ كأنه ظهور حقیقت و ظهور امام زمان ارواحنافداه، که ثمرۀ نهایی حرکت همه انبیا علیهمالسلام است، مزد عاشورا و بلاء سيدالشهدا علیهالسلام و به تعبیر دیگر، بلاء نبی اکرم صلىاللهعليهوآله و بلاء حضرت صدیقه طاهره سلاماللهعلیها است. (ص۱۰۴و۱۰۵)
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
.
کتاب «مفاهیم فیزیکی و هندسی نسبیت اینشتین: گفتوگویی با دکتر فرهنگ لران اصفهانی» تجدید چاپ شد.
این کتاب جلد اول از مجموعهای است که سعی در تبیین نظریه نسبیت اینشتین و آثار آن دارد.
هدف از این طرحبحث تبیین نسبت بین مفاهیم فلسفی، فیزیکی و ریاضی در این نظریه و آثار آن است تا در این بستر، امکان شناخت عقاید، رویکردها و نظرات اینشتین نسبتبه تحلیل چگونگی حرکت جهان هستی فراهم آید.
این کتاب اما، از دل مجموعهای از جلسات تهیه شده است و تعمداً فضای جلسه در آن حفظ گردیده تا به مخاطب منتقل شود. سپس جهت مستندسازی، در پاورقی به منابع آن اشاره گردیده است.
چاپ سوم این کتاب به همت نشر تمدن نوین اسلامی با قیمت ۲۰۰ هزار تومان در ۳۹۰ صفحه منتشر شد.
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۱۰ درصدی)
ایتا | وبسایت انتشارات
🟢 نشر تمدن نوین اسلامی
.
چاپ دوم کتاب نفس مطمئنه در راه است.
استاد آیتالله میرباقری از متفکرینی هستند که سالها در سخنرانیهای خود مباحثی بدیع و جذاب، و درعینحال نظاممند و دارای چهارچوب را از روایات و آیات مربوط به عاشورا استنباط کردهاند. درواقع نقطه مزیت اصلی نگاه ایشان، این است که از چشمههای گوارای روایات سیراب شده و بر سر این خوان نشسته، و برای یافتن گوهرهای ناب، رنج شرق و غرب را نکشیدهاند.
همانطورکه از عنوان کتاب روشن است، کتابی که پیش رو دارید تقریری از مباحث استاد میرباقری است که در سخنرانیهای مختلف پیرامون حادثه عظیم عاشورا مطرح کردهاند و به قلم حجتالاسلام آقای محمدرضا ترابی نوشته شده است.
چاپ دوم این کتاب با قیمت ۲۲۰ هزار تومان در ۴۹۶ صفحه به همت نشر تمدن نوین بهزودی روانه بازار کتاب میشود.
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۱۰ درصدی)
ایتا | وبسایت انتشارات
🟢 نشر تمدن نوین اسلامی
.
کتاب ورد واحد: خانواده توحیدی به چاپ سوم رسید.
لازمهٔ موحد بودن آن است که همه زندگی انسان در تمامی ابعاد و زوایا «کلّها وِرداً واحداً» حول محور توحید و همآهنگ با آن باشد؛ تا ازجمله در زندگی خانوادگی، که مرکز پرورش عبد صالح است، روابط و نقشها بر اساس توازنی منطقی و مستدل به دین شکل بگیرد.
بر این اساس ضروری است تا با اصلاح تعاریف موجود از وجوه فطری هر یک از زن و مرد، مثل تعریف از قدرت، عدل، ولایت، جمال، عاطفه، هنر و.... نقشها و کارکردهای آنها تبیین توحیدمحورانه بیابد.
خانواده در رویکرد اسلامی، هم محیط پرورش و کمال یافتن افراد است، هم ز یرساخت جامعه اسلامی به حساب میآید؛ چنانچه کمال انسانها رسیدن به مقام عبودیت و اخلاص یا همان مقام توحید باشد، نقشها و وظایفی هم که برای ارکان خانواده و همچنین برای یک خانواده و ارتباطات بیرونی آن تعر یف میشود، میبایست همسو و هماهنگ با آهنگ توحید و بندگی باشد؛ لذا شکلی متفاوت با نقشها و وظایف و ارتباطات خانواده غیر توحیدمحور پیدا میکند.
در این کتاب، بر اساس اهمیت موضوع توحید و توحیدمحوری در ارکان خانواده، بر رابطه بین توحیدمحوری و نقشها و وظایف هر یک از ارکان خانواده تأکید میشود. پس از بیان تعر یف کلی از توحیدمحوری و ابعاد و مراتب و گستره آن، یافتههای تحقیق ارائه خواهد شد.
این کتاب که به قلم خانم شیده صادقی و جناب حجتالاسلام آقای پیروزمند است در ۲۵۴ صفحه با قیمت ۱۲۰ هزار تومان چاپ و عرضه شده است.
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۱۰ درصدی)
ایتا | وبسایت انتشارات
🟢 نشر تمدن نوین اسلامی
.
📖 کتاب خطبه فدکیه (مبانی معرفتی و زمینههای تاریخی) چه میگوید؟! (قسمت ششم و آخر)
✅ در بخشی از کتاب میخوانیم:
بلای اولیای الهی، مقدمه تطهیر و تهذیب امت:
یکی از بهترین ابزارهای سیر مؤمن و تهذیب او و رشد او در درجاتِ قرب، بلای الهى است. لذا وقتی مؤمنین به مرحلهی اضطرار میرسند، خدای متعال آنها را با بلا سیر میدهد؛ یعنی وقتی از سیرشان به سوی خدای متعال عاجز و مضطر شدند خدای متعال آنها را با بلای خودش تهذیب و تطهیر میکند تا مهیای تحمل ولایت بشوند که این در روایاتی با توضیح بیان شده است. پس به طور کلی بلایی که خدای متعال برای جبههی مؤمنین رقم میزند، بلای تطهیر است که گاهی اوقات در شکل بلای فردی است و گاهی در شکل بلای جمعی است. خدای متعال وقتی جنگ احد را در قرآن توضیح میدهد میفرماید: «وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ ما فِي صُدُورِكُمْ وَ لِيُمَحِّصَ ما في قُلُوبِكُمْ (آلعمران:۱۵۴) تا خدا آنچه در سینه دارید بیازماید و آنچه در دل دارید پاک و خالص گرداند»؛ طريق تحميص و تلخیص قلب و ابتلای ما في الصدور، این امتحانهای سنگین است.
این ابتلائاتی که برای انسانها پیش میآید، گاهی ظرفیتش محدود است و فقط برای تهذیب خودشان کارساز است، ولی وقتی شخصیت، شخصیت عظیمی است که مقام شفاعت و شأن شفاعت دارد، بلای او طريق تهذيب دیگران هم واقع میشود؛ این مطلب را در روایات با بیانهای مختلفی توضیح دادند؛ در ذیل داستان حضرت يوسف، حدیثی در کافی است که امام صادق علیهالسلام فرمودند، گاهی صبر یک مؤمن عامل نجات یک امت میشود، مثل یوسف صدیق علیهالسلام که صبرشان در امتحانهای سنگینی که از ایشان گرفته شد، موجب نجات مردم مصر از قحطی و کفر شد. بنابراین بلایی که نازل میشود و یک ولی از اولیاء خدا و یک معصوم تحمل میکند ظرفیتش فقط برای خود آن مؤمن نیست، بلکه ظرفیت شفاعت و تطهیر دیگران را هم دارد. بلکه چه بسا خیلی از ابتلائاتی که معصومین در راه خدا تحمل میکردند، اصولاً به خاطر شفاعت بوده؛ یعنی در این تحمل بلاء، شفاعت منظور بوده نه مقامات خودشان. البته نمیگویم برای خودشان مقام نبوده؛ تلقی حقیر از بعضی از آیات و روایات این است که خیلی از عبادات وجود مقدس نبی اکرم الله به خاطر مقام شفاعت حضرت است که بتوانند دستگیری کنند و آن عهدی که با خدا بستند محقق شود. (ص۱۰۷و۱۰۸)
پایان
⬅️ خرید کتاب (⚡️با تخفیف ۲۰ درصدی ویژه ایام فاطمیه)
ایتا | وبسایت انتشارات
.
نشر تمدن نوین اسلامی
📖 کتاب نهر عظیم - آداب و مراحل درایت در روایات اهل بیت (ع) - چه میگوید؟! (قسمت سوم)
✅ از مهمترین مباحث گفتار سوم این است که استاد بیان داشته که چه کسانی – هر قدر هم که روایت بخوانند و بر علوم لازم برای فهم حدیث نظیر صرف و نحو و رجال و فقه و... مسلط باشند – راهی به سمت درک حقایق معارف اهل بیت علیهم السلام ندارند؛ ایشان در بخشی از مباحث خود در این زمینه چنین بیان میدارند: «درایت و فهم صحیح و عمیق و دقیق روایت را لزوماً به کسی که بسیار روایت میخواند، نمیدهند؛ ممکن است کسی در تمام عمرش روایت بخواند، ولی باب یک روایت هم به رویش گشوده نشود، چون همواره مشغول لهو و لعب، و مراء و مباهات بوده است. چنین کسی درایت روایت را هم برای مباهات میخواهد، یعنی حتی با اسرار ائمه علیهمالسلام هم مراء و مباهات میکند؛ و کسی که علوم ائمه علیهمالسلام را برای تجارت و مباهات میخواهد، از اسرار محروم میشود.»
یکسوم پایانی کتاب به این بحث اختصاص یافته که برای تحقق درایت و فهم صحیح و عمیق احادیث، چه مسیری را باید طی کرد؛ فهرست عناوین این بخش که به خوبی گویای محتوا و سیر مباحث هستند عبارتند از:
مرحلهی اول: کثرت روایات (انس با روایات همراه با ادب حضور در محضر روایات)؛ مرحلهی دوم: آشنایی و انس با موسوعهی بحار الانوار؛ مرحلهی سوم هم تحقیق و پژوهش؛ هر یک از این مراحل سهگانه نیز به طور نسبتاً مفصل شرح داده شدهاند و در دل خود نکات ارزشمندی دارند.
در ادامه نیز برخی دیگر از موانع درایت ذکر شده که عناوین آنها عبارتاند از: سطحینگری یا تعمّق بیضابطه؛ نگاه جزیرهای؛ غفلت از نیازهای جامعهی مؤمنین؛ انکار سایر دانشها (افراط) و حاکمکردن آنها در فهم (تفریط) (این بحث از مهمترین مباحث کل کتاب است!).
در ادامه بیان میشود که اصلاً هدف از درایت و فهم حدیث باید چه باشد؛ سلوک فردی و احیای امر امام جامعه به عنوان دو هدف مهم برشمرده شده و شرح داده شده است.
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب
ایتا | وبسایت انتشارات
.
📖 کتاب نهر عظیم - آداب و مراحل درایت در روایات اهل بیت (ع) - چه میگوید؟! (قسمت چهارم)
✅ بحث پایانی کتاب نیز تحت عنوان افق درایت بیان شده، در ذیل این عنوان بیان میشود که نسبت به میراث حدیثی شیعه چه کمکاریهایی انجام شده که در ادامه باید به سمت رفع آنها گام برداشت و از جمله به این موارد اشاره میشود:
تدوین موسوعههای روایی جدید در مقیاس برنامهریزی اجتماعی؛ اعتبارسنجی جامعه روایات مبتنی بر ظرفیتهای جدید (در اینجا تأکید میشود که شیوه اعتبارسنجی کنونی که بر محور علم رجال است کافی نیست و باید روشهای جامعتری با محوریت محتوای احادیث ابداع شود.)؛ تفقّه جامع در مقیاس ادارهی جامعهی مؤمنین و تربیت نفوس.
بخش پایانی کتاب هم به پرسش و پاسخ اختصاص یافته، برخی از مهمترین پرسشهای مرتبط با مباحث طرح شده در کتاب که در این بخش آمده به شرح ذیل هستند:
برای مصونیت از انحراف در برداشت از روایات چه راهی وجود دارد؟
آیا عقل بر امام مقدّم نیست؟ نسبت این دو چیست؟
آیا تفسیر رویکرد علامه طباطبایی در روش تفسیری قرآن به قرآن به «حسبنا کتاب الله» منتهی نمیشود؟
مواجههی ما با سایر علوم در نسبت با علوم اهل بیت علیهمالسلام باید چگونه باشد؟
آیا آیهی شریفهی «فبشّر عباد الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه» از ما نمیخواهد همهی حرفها را بشنویم و بهترین آنها را انتخاب کنیم؟
ادامه دارد...
⬅️ خرید کتاب
ایتا | وبسایت انتشارات
.
📖 کتاب نهر عظیم - آداب و مراحل درایت در روایات اهل بیت (ع) - چه میگوید؟! (قسمت پنجم)
✅ در بخشی از کتاب میخوانیم:
نکتهی دیگری که میتواند به عنوان آفت مطرح شود این است که انسان در این مسیر، دانشهای دیگر را انکار کند. البته نباید دانشهای دیگر، محور تفکر انسان قرار گیرد، اما هیچ ضرورتی ندارد که دانشهای دیگر، مثل فلسفه، کلام، عرفان، انکار شوند. بنابر این گاهی اوقات این تلقی پیش میآید که منظور از رویکرد به روایات این است که باید معارف روایی، جای تمام دانشهای دیگر را بگیرد. مانند تلقی برخی که گمان میکنند، منظور از علوم اسلامی، علوم نقلی است و باید همهی دانشها به دانشهای نقلی تبدیل شوند! این تلقی، درست نیست، بلکه ممکن است علوم دیگر در جای خود، قابل دفاع باشند؛ اما باید به دو نکته توجه داشت؛
نکته اول این است که جایگاه سایر دانشها نسبت به معارف، تَبَعی است؛ و نکتهی دوم این است که باید سایر علوم بر محور معارف اهل بیت علیهمالسلام اصلاح، پالایش و گاهی هم ممکن است برخی از آنها حذف شوند، یعنی ممکن است نیاز به آن دانش منتفی شود، لذا معنای گرایش به اخبار و روایات، انحصار حوزههای معرفتی به حوزهی نقل نیست.
بنابراین باید از این آفتها پرهیز شود، چون معمولاً کسانی که با محور قرار دادن اخبار اهل بیت علیهمالسلام مخالفت میکنند، با یکی از این آفات مخالف هستند؛ یعنی معتقدند که این رویکرد باعث میشود انسان تعقل نکند، علوم دیگر را به طور مطلق انکار کند، مبتلا به سطحینگری و اخباریگری شود، و اجتهاد و تفقه را نفی کند؛ در حالی که معنای محور بودن روایات، اینها نیست. اما طبیعتاً کسی که محور اندیشهاش روایات است، با رویکرد دیگری با سایر دانشها مواجه میشود و با منطق دیگری تعمق میکند و برای تعمق در روایات، ادبیات دانشهای دیگر را بر روایات حاکم نمیکند.
بنابراین باید توجه داشته باشیم که در عین اینکه نباید برای تعمق در روایات، ادبیاتِ دانشهای دیگر را محور قرار دهیم، نباید تعمق در روایات را هم نفی کنیم؛ کما اینکه محور قرار گرفتن روایات، به معنای نفی دانشهای دیگر نیست. (نهر عظیم، ص۱۵۳ تا ۱۵۵)
⬅️ خرید کتاب
ایتا | وبسایت انتشارات
.