سفرنامه بیان واقع، نوشته #خواجه عبدالکریم بن عاقبت محمود بن خواجه محمد بلاقی است که از اندک سفرنامههای #حج دوره #افشاریه به شمار میرود و تنها بخشی از کتاب، گزارشی از سفر نویسنده به حج را در بر میگیرد. این کتاب دارای پنج باب و یک مقدمه #انگلیسی است که باب سوم آن مختص به گزارشات سفر حج است و نویسند سعی کرده آنچه را که دیده به تصویر بکشد و گزارش کاملی از راههای حاجیان، شهرهای در مسیر #مکه، آداب و رسوم حجگزاران و غیره ارائه دهد. این کتاب با تحقیقات و تصحیح در #پاکستان و ایران چاپ شده است.
#سفر_نامه
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
درباره نویسنده کتاب
☘☘☘☘☘☘
آگاهیهای ما درباره نویسنده محدود به مطالبی است که در تنها اثر شناخته شده خویش یعنی همین کتاب ارائه داده است. او خود را خواجه عبدالکریم بن عاقبت محمود بن خواجه محمد بلاقی معرفی کرده است.
نویسنده در کشمیر زاده شد و در روزگار حمله نادر شاه به هند در شاه جهان آباد (دهلی) حضور داشت. به یاری #میرزا_علی اکبر داروغهباشی، وزیر اعظم نادر، به دربار او راه یافت و در مسیر بازگشت به ایران به سال 1152ق. لشکر وی را همراهی کرد. خوی مسامحهگرای هندی باعث شد تا بزرگان مذاهب گوناگون را به احترام و عظمت یاد کند و همین امر تشخیص دقیق مذهب وی را با مشکل روبهرو میسازد؛ هر چند برخی نشانهها سنی بودن او را تایید میکند.
از دیگر کوششهای علمی او آگاهیهایی در دست نیست و #انتساب «عبرت نما» به او از جانب برخی، مورد تایید نسخهشناسان متخصص قرار نگرفته است.
راهیابی عبدالکریم به دربار نادر و سفر حج به همراه حکیم ویژه #نادر و اشتیاق دوستان برای آگاهی از چند و چون این رخدادها، از انگیزههای نگارش این کتاب پس از پایان سفر حج و به سال 1156ق. یاد شده است.
#سفر_نامه
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
سبک کتاب
📚📚📚📚📚📚📚
استفاده مکرر از آیات #قرآن و امثال و حکم و اشعار شاعران بزرگ ایرانی و هندی در جای جای این کتاب، در تناسب با موضوعات، ملاحت ویژه به آن بخشیده و نشان از تسلط نویسنده بر ادبیات #فارسی دارد.
تنها حدود یک پنجم حضور نویسنده در متن رویدادهای حمله نادر شاه به هند و ارائه تحلیلهای ویژه مانند دلیلهای شکست هند از نادر و نیز جزئیاتی که عبدالکریم درباره بازگشت نادر از هند و حمله به بخارا و #خوارزم ارائه داده و در نوشتههای معاصر وی یافت نمیشود، بر اهمیت کتاب از لحاظ تاریخی افزوده است.
مقایسه و تطبیق واحدهای اندازهگیری مسافت که در آن عهد مرسوم بودهاند (ساعت، کروه، فرسخ) از ابتکارات مصنف است که میزان دقت آمار ارائه شده را افزوده است.
ارائه فاصله دقیق منازل 76 گانه مسیر بغداد به مکه که راه حاجیان ایرانی در دوران افشاریه بوده، با استفاده از روش یاد شده، از ویژگیهای این کتاب است.
#سفر_نامه
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
گزارش نامه نادر به سلطان عثمانی درباره راه حج
📚📚📚📚📚📚
نامه نادر در ایام اقامت در کابل به حکومت عثمانی که در آن از دولت #عثمانی خواسته است راه زبیده (راهی از کوفه به مکه که به دستور زبیده همسر #هارون الرشید عباسی آباد شده بود) را برای تردد حاجیان ایرانی آماده سازد، از آگاهیهایی است که تنها در این اثر آمده است. این راه در روزگار نادر به دست اعراب #بادیهنشین ویران و سخت ناامن شده بود. نادر در این نامه تاکید کرده است که اگر حکومت عثمانی قادر به تامین امنیت حاجیان ایران و توران نیست، وی لشکر #قزلباش را مامور این کار سازد. از دیگر درخواستها در این نامه آن است که امیر الحاج کاروان ایران به دست نادر انتخاب شود و چون امامان جماعت اهل سنت در چهار مقام به نام شاه سلیمان عثمانی خطبه میخوانند، از این پس در مقام شافعی به نام نادر خطبه خوانده شود.
#سفر_نامه
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#سفر_نامه
#البلدان
#ادامه
🔷🔹بخش هاوموضوعات تقویم البلدان
تقویم البلدان بخشها و موضوعاتی متفاوت دارد.
بخشی از آن جنبه جغرافیای عمومی دارد و مشتمل است بر مطالبی در باره شناخت زمین از جمله اثبات کرویّت زمین، هیئت، آب و هوای زمین، خط استوا، دریاها، دریاچه ها، رودها و کوهها.
♦️اقلیم حقیقی واقلیم عرفی
مؤلف در این بخش از دو اقلیم نام میبرد: اقلیم حقیقی که شامل اقالیم هفت گانه است و اقلیم عرفی که شامل سرزمینهاست.
♦️اقلیم عرفی وعالم مسکون
بخش دیگر کتاب ــ که حجم آن بیشتر است ــ در باره اقلیم عرفی و عالم مسکون است که از جزایر خالدات (قناری) در غرب تا گَنْگدِز در شرق کشیده شده است و مؤلف، آن را قبه الارض نامیده است.
وی پیش از شرح اقالیم عرفی، زایجهای رسم کرده و در آن تمام اقالیم را کنار یکدیگر آورده
و در ترتیب مناطق، مانند ابن حوقل، از سرزمین عرب آغاز کرده است.
مناطق دیگر بترتیب عبارتاند از:
مصر، مغرب، سودان، اندلس، جزیره بحر روم (دریای مدیترانه) و محیط غربی (اقیانوس اطلس)، مناطق شمالی (از جمله سرزمین فرنگان و ترکان)، شام، جزیره میان دجله و فرات، عراق، خوزستان، فارس، کرمان، سجستان، سند، هند، چین، جزایر دریای شرق، روم و مضافات آن، ارمینیه /ارمنستان، ارّان و آذربایجان، سرزمین جبال (عراق عجم)، دیلم و گیلان، طبرستان و قومس، خراسان و مضافات آن، زابلستان و غور، طخارستان/ تُ خارستان، بدخشان، خوارزم، ماوراءالنهر و مضافات آن.
در این بخش، ابوالفداء به سرزمینهای ایران توجهی خاص دارد که ظاهراً نشانه آن است که تحت تأثیر اطلس اسلام قرار گرفته و به مکتب جغرافی نگاران قرن چهارم روی آورده بوده است.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
♦️در اين نقشه، ظاهراً نام شهرهایى كه قبل از زمان مؤلف به لغت عرب بوده و در زمان او به لغت يونانى مىگفتهاند، ثبت و ضبط شده بوده است. او در اين باره مىنويسد: «و نام شهرهاى ديگر به لغت عرب نهادهاند و به زبان يونانيان اكنون معروف است».
🔷گذشته از اين نقشه اين كتاب داراى جدولى نيز بوده است كه در آن مؤلف با خطوط مختلف مسير تابستانى و زمستانى خورشيد و ماه را رسم كرده بوده است، مؤلف در اين باره چنين مىنويسد: «و ما دو خط از بهر مثال كشيدهايم و از اين خط هبوط آفتاب كه به سمتالرأس مىگذرد تا به آن خط ديگر كه هبوط قمر است، قرب صد و بيست فرسنگ است به عرض».
🔶در همين جدول است كه اختلاف ساعات شبانه روز، از خط استوا كه اين دو مساويند تا آخرين نقطه قطب كه شش ماه شب و شش ماه روز است، مؤلف با خطوط مختلف نشان داده بوده است. احتمال مىرود كه اين جدول با نقشه توأم بوده است. جاى بسى تأسف است كه اين نقشه و جدول در نسخ موجود نيامده است.
#سفر_نامه
تنظیم: سرکار خانم خدیجه سادات حسینپور
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
📚📝 ۴) فایده کتاب
اگر ما بعد از خواندن این کتاب نتوانیم راجع بروحیه تیمور لنگ یک نظریه مشخص استنباط کنیم در عوض خواندن این کتاب چیزها به ما میآموزد که بر گنجینه اطلاعات ما میافزاید حتی برای دانشمندان و خبرگان تاریخ هم خواندن این کتاب شاید بدون فایده نباشد و هرکس در هر دوره از عمر، میتواند از این کتاب بهرمند شود.
این کتاب ضمیمهای هم دارد و آن شرح حال تیمور لنگ به قلم اسقف سلطانیه است.
#سفر_نامه
تنظیم: سرکار خانم خدیجه سادات حسینپور
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j