ارزیابی تاریخی به باور عبدالحسین نوایی، دودمان صفویه توانست از #ایران دوباره «ملت-دولت» مستقل، خودمحور، نیرومند و مورد احترام بسازد که مرزهای آن در زمان پادشاهی #شاه عباس بزرگ برابر مرزهای #ساسانیان بود. پادشاهی #صفوی پیشروی دولت ایران به معنی نوین آن بود و در دورهٔ آنان شکل یک فرمان‌روایی متمرکز ملی و #شیعی پایه‌گذاری شد که تا امروز پابرجاست. شاهان صفوی برای نگهداری استقلال ایران که پس از جنگ‌های بسیار به دست آمده بود، کوشش خود را صرف انباشتن #خزانهٔ خصوصی کردند تا بتوانند هزینه‌های نظامی را تأمین کنند. برای همین داشته‌های آنان در بخش‌های گوناگون ایران گسترش یافت و فرمان‌روایی خان‌خانی و عشیره‌ای و دودمان‌های محلی از بین رفت و فرمانروایی مرکزی با نیروی روزافزون جای آن را گرفت. چنان‌که تاریخ ایران نشان داده که فرمان‌روایی متمرکز باعث نیرومندی و یکپارچگی کشور می‌شود و دولت نامتمرکز و فدرالی ناتوانی و آشفتگی ایران را در پی دارد‌. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

شاه عباس یکم #شاه عباس یکم (زادهٔ ۱ رمضان ۹۷۸ ه‍.ق – درگذشتهٔ ۱ جمادی‌الاول ۱۰۳۸ ق / ۲۷ ژانویه ۱۵۷۱ – ۱۹ ژانویه ۱۶۲۹م)، معروف به #شاه عباس کبیر، پنجمین شاهنشاه ایران از دودمان #صفوی و نامدارترین فرمانروای این سلسله بود. وی که فرزند و جانشین #شاه محمد خدابنده بود، از سال ۹۹۶ ه‍.ق تا زمان مرگش، به مدت بیش از ۴۱ سال خورشیدی بر ایران حکومت کرد. شاه عباس به #معماری، #موسیقی، #نقاشی و #شعر علاقه داشت و #میدان نقش جهان، #عالی‌قاپو، بخش‌هایی از #عمارت چهل‌ستون، #چهارباغ و #سی‌وسه‌پل از آثار به‌جای مانده از دوران سلطنت وی هستند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

درآمد و ثروت در دوران #صفوی در دوران سلطنت پادشاهان صفوی تمام درآمد و عواید کشور در اختیار شخص شاه و تمام مخارج نیز به فرمان و تصویب او صورت می‌گرفت. #خزانه دولت و آنچه از #مالیات‌های گوناگون و عواید مستقیم و غیرمستقیم و درآمدهای رسمی و اتفاقی به خزانه داخل می‌شد، به شخص شاه تعلق داشت و میان عواید دولت و سلطنت امتیاز و تفاوتی نبود. شاه از راه‌های گوناگونی برای خود و خزانه درآمد کسب می‌کرد که تعدادی از آن‌ها به شرح زیر است: شاه از قلمرو استان‌هایی که در آن هیچ گونه علاقه ملکی نداشت، بعضی از عواید به نام #«رسوم» می‌گرفت.گذشته از مالیات ارضی، مقداری از بهترین محصولات هر ولایت نیز همه ساله برای شاه فرستاده می‌شد. مثلاً از #کردستان روغن، از #گرجستان شراب‌های گوناگون و غلامان و کنیزان زیبا، از #خوزستان اسبان عربی، از #گیلان #ابریشم. این‌گونه هدایا به #«بارخانه شاه» معروف بود.حقوق اربابی، مثل عوارض حاصل از #گله‌ها و عوارض #پنبه و ابریشم که معادل یک سوم محصول بود.صدور محصول ابریشم ایران و فروش آن در کشورهای #اروپا در انحصار شاه قرار داشت.ثلث عواید معادن و احجار کریمه و صید #مروارید و دو درصد عواید #مسکوکات و عواید حاصل از عوارض آب، مثلاً از رودخانه‌ها و آب‌های حوالی #اصفهان می‌گرفتند و حاصل این عوارض در سال در حدود چهار هزار تومان بوده‌است.#جزیه که از غیر مسلمانان چه ایرانی چه خارجی گرفته می‌شد. به‌طور مثال هر یک از مردان #ارامنه و #یهود ناگزیر بودند که همه ساله مبلغی به عنوان جزیه بپردازند. میزان سرانه جزیه معادل یک مثقال طلا بود.عوارضی که از پیشه‌وران و اصناف گرفته می‌شد و به وسیله کلانتران هر شهر وصول می‌شد.#حقوق راهداری که نخست برای ساختن و نگاهداری راه‌ها و پل‌ها وضع شد و کم‌کم افزایش پیدا کرده و منبع درآمد سرشاری برای خزانه گردید.عواید سازمان #گمرک که در زمره درآمدهای خاص خزانه شاهی به‌شمار می‌رفت. مثلاً در سواحل #خلیج فارس ده درصد از قیمت اجناسی را که به ایران وارد می‌شد به عنوان عوارض گمرکی می‌گرفتند.عوارضی که از فروش #تنباکو گرفته می‌شد. کشت تنباکو، ظاهراً در سال اول قرن یازدهم هجری در ایران متداول شد و در اوایل سلطنت #شاه عباس رواج و رونقی نداشت ولی از اواسط سلطنت او کشیدن #چپق و #قلیان مرسوم شد. شاه عباس در سال ۱۰۲۷ هجری قمری به موجب فرمانی، کشیدن تنباکو و توتون را #قدغن کرد. اما پس از مرگ او بار دیگر رونق گرفت.درآمدهای اتفاقی دیگر مانند پیشکش‌هایی که از طرف سفیران بیگانه و مخصوصاً حکام و فرمانروایان ولایات ایران برای شاه فرستاده می‌شد، یکی از منابع سرشار خزانه شاهی بود. تنظیم:سرکار خانم زهرا صفر زاده -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

#فلزکاری در دورهٔ #صفوی دارای ارزش بالایی در تاریخ این #هنر است. هنر فلزکاری در این دوره به شکوفایی می‌رسد آثار زیبایی از فلزکاری‌های دورهٔ صفوی به جای مانده است. فلزکاری یکی از شاخه‌های مهم #هنر دوره صفوی است. فلزکاری دورهٔ صفوی سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه فلزکاری این دوره، دنبالهٔ هنر #فلزکاری در دورهٔ #تیموریان به‌ویژه مکتب خراسانی است؛ دوم در زمان #شاه عباس یکم دو مکتب فلزکاری در ایران وجود داشت: یکی در #خراسان و دیگری در #آذربایجان؛ سوم آنکه #مکتب خراسانی تأثیر زیادی بر مکتب سنتی ایران گذاشت، بدون اینکه این تأثیر آشکار باشد. از نوآوری‌های #دورهٔ صفوی، مجموعهٔ ظروفی است که ظاهراً برای درباریان ساخته شده است و در نهایت زیبایی و ظرافت است. نمونه‌ای باقیمانده از این ظروف در #موزه توپقاپی ترکیه وجود دارد که پس از #جنگ چالدران و در حین غارت #تبریز به یغما رفته است. #صفوی #هنر #ایران #تمدن #موزه -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

تصویری از هنر فلزکاری در دوران صفویه #صفوی #هنر #ایران #تمدن #موزه -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

تصویر منسوب به #شاه اسماعیل اول که در #موزه فلورانس نگهداری می‌شود. #صفوی #هنر #ایران #تمدن #موزه تنظیم:سرکار خانم زهرا صفرزاده -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

عوامل پیروزی افغانها غارتگری‌های #عبدالله خان حاکم #قندهار و عدم توجه #شاه سلطان حسین به شکایات مردم قندهار از دست ستم‌های او، تمایل مردم قندهار به ویژه قوم #غلزایی را به پیوستن به حکومت #مغول هند، به امید وضع بهتر، بیشتر کرد. برای کنترل طغیان‌های قندهار، شاه سلطان حسین یکی از والیان خود به نام گرگین را برای در مشت گرفتن #غلزایی‌ها، به حکومت قندهار منصوب کرد. در قندهار شخص با نفوذی به نام میرویس که نقش مؤثر و قاطعی در پی ریزی و سازماندهی نهضت ضد #صفوی در میان #افغان‌ها داشت، هنگام انتصاب گرگین به سمت حکمران کل قندهار، کلانتری آن شهر را بر عهده داشت. میرویس که مردی باهوش و سیاستمدار بود نهایتاً #گرگین را توسط افغان‌ها و #سربازان گرجی، به قتل رساند. شاه سلطان حسین طی هفت سال حکمرانی میرویس بر قندهار، نتوانست او را به زانو درآورد و میرویس به صورت خود مختار قندهار را اداره می‌کرد. نهایتاً" پس از مرگ میرویس، #میرعبدالعزیز یا میر عبدالله برادر میرویس جانشین او شد اما با کمک #افغان‌ها، #محمود افغان فرزند ارشد #میرویس، با قتل #میر عبدالله کنترل قندهار را به دست آورد. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

اوضاع ایران در دوره #افشاریه برآمدن #افشاریه امیدهایی فراوان برای #ایرانیان همراه داشت. تلاش‌های نادر رهاوردهایی چون کوتاه کردن دست #افغان‌ها از ایران، تثبیت مرزها و عقب راندن همسایگان متجاوز، بهبود اوضاع اقتصادی، و نجات کشور از هرج و مرج برآمده از انحطاط #صفوی را در بر داشت و آینده‌ای روشن برای ایران ترسیم کرد. افزون بر تلاش‌های سیاسی ـ نظامی، نادر در زمینه مذهبی نیز تکاپوهایی داشت. فعالیت‌های مذهبی وی تا پیش از سلطنت با باورهای بیشینه جامعه شیعی ایران همخوانی داشت. #زیارت مزار امامان شیعه و اهدای نذری‌های فراوان به مکان‌های مذهبی .  پرداخت هزینه فراوان برای تعمیر و توسعه #حرم علوی و# عتبات عالیات  نسبت دادن فتوحات و پیروزی‌ها به عنایات ائمه  و اختصاص نقش مهرها به شعارهای خاص #شیعیان   را می‌توان از سیاست‌های مذهبی وی برشمرد. اما با توجه به عواملی چون میل به حکومت بر همه اقوام ساکن در قلمرو خود، همسایگی ایران با کشورهای #سنی مذهب مانند #عثمانی و افغان‌ها، بیم از بازگشت #صفویان به عرصه قدرت،   نقش ویرانگر اختلاف‌های مذهبی در جامعه،   بهره گیری عثمانی‌ها از اختلاف‌های مذهبی برای انگیزش نیروها بر ضد ایران  و ضرورت دلجویی از جمعیت سنی مذهب وفادار به #نادر در سپاه  وی از همان اوان سلطنت، سیاست مذهبی دیگری را در پیش گرفت. نادر تلاش‌های مذهبی جدید خویش را در دو جهت متمرکز کرد. از یک سو کوشید با محدود کردن بخش فقهی #آیین تشیع و ممنوع ساختن #شعائری مانند برگزاری مراسم #عزاداری امام #حسین علیه‌السلام،  # سب و لعن مخالفان از جانب شیعیان   که به زعم وی اختلاف برانگیز و از بدعت‌های #شاه اسماعیل صفوی بود   و اجباری کردن اعتقاد به #خلفای راشدین،   نظر #اهل سنت را به خود جلب کند. از سوی دیگر تلاش کرد تا عثمانی‌ها را وا دارد که #فقه جعفری را کنار #مذاهب چهارگانه اهل سنت به رسمیت بشناسد. نادر تلاش برای دستیابی به این اهداف را از همان لحظه تدوین عهدنامه #شورای مغان آغاز کرد و تا واپسین لحظات عمر پی گرفت. اما هیچ گاه نتوانست به آرزوهای خود جامه عمل بپوشاند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

هنر افشاریه دوران حکومت #نادرشاه افشار، دوران پر التهابی بود که تماما به جنگ گذشت. مسلما در چنین بستری، هنر زمینه های مساعد برای پرورش را نیافت اما تحولاتی در آن پدید آمد که زمینه ساز هنر قاجاریه شد. هجوم افاغنه به اصفهان و فتح آن دیار در سال 1135 هجری قمری، به انقراض و نابودی سلسله #صفوی منجر شد. بدین ترتیب دوره آشفته و بی سامانی در تاریخ ایران، با از هم گسیختگی کشور در دوران صفوی و غضبهای کوتاه مدت حکومت از سوی #افغانها آغاز شد. با این همه، مدعیان صفوی برای تصاحب قدرت جنگیدند که در این میان #طهماسب قلی خان یعنی نادرشاه افشار به قدرت رسید. دوران سلطنت #نادرشاه افشار و حکومت افشاریه در مجموع یازده سال به طول انجامید که این دوران کوتاه نیز بیشتر به جنگ و کشورگشایی گذشت و بزرگترین رهاورد آن، فتح #دهلی هندوستان بود که با چپاولهای گسترده همراه گشت. نادرشاه که بسیار به همراهان و زیردستان خود مشکوک بود حتی به پسرش رحم نکرد و وی را کور کرد و در نهایت در سال 1160هجری قمری در خواب به دست نزدیکانش به قتل رسید. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j