🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
📑 قم و اطراف آن 🔰بخش پنجم 🔸️ سليقۀ خانم‌های آن روزی تا همین حدود بود که با مواد طبیعی مثل #گلاب و
📑 قم و اطراف آن
🔰بخش ششم:
🔹️دریاچۀ قم یا #حوض_سلطان: چندین رودخانۀ کوچک و بزرگ از کرج و ساوه و ابهر #زنجان به طرف قم سرازیر می‌شود و در نزدیکی کویر به زمین فرو می‌رود و آنقدر که باقی می‌ماند دریاچۀ قم را تشکیل می‌دهد.
🔸️#دریاچۀ قم دائماً در تغییر است. هر وقت که باران و آب رودخانه‌ها زیاد باشد عرض دریاچه تا سی کیلومتر و طولش تا هشتاد کیلومتر می‌رسد ولی به طور عادی طولش سی کیلومتر است.
🔹️آب‌هایی که به این دریاچه می‌ریزد ذاتاً #شیرین است اما چون از #کویر می‌گذرد شور می‌شود. می‌گویند این دریاچه مانند #بحرالميت فلسطين املاح فراوان دارد و اگر قمی‌های ایران پول و علم داشتند سالانه چندصد هزار لیره #املاح معدنی این دریاچه را می‌فروختند.
🔸️در نزدیکی‌ها و اطراف این دریاچه چند میله و لوله روی زمین ریخته که متعلق به شرکت ملی #نفت قم است و باید یک روزی #آبادان_دوم کنار این دریاچه بنا گردد.
🔹️کویر بزرگ قم در شرق قم واقع شده که به روزگاری دریا بوده و آبی داشته و اکنون #شوره‌زار میان قم و کاشان و خراسان است و در تابستان از نقاط بسیار خطر ناک می‌شود.
🔸️زیرا در روز گرمی کویر تا هفتاد درجه بالای صفر (سانتی گراد) می‌رسد و در شب ناگهان #سرما به صفر تنزل می‌کند و این اختلاف شدید طوفان‌های هولناکی ایجاد می‌نماید که شن و خاك کویر را مانند امواج دریا تا ارتفاع چهل متر بالا می‌برد و به سرعت #برق به حرکت می‌افتند و بی‌چاره مردم و یا حیواناتی که در سر راه این تندباد واقع شوند؛
🔹️زیرا بلافاصله جان می‌دهند و چه بسا که بعد از آرام گرفتن #طوفان یک کاروان با بار و بنه و مسافر از زیر #شن‌های روان در آمده‌اند اما هیچ کدامشان جان در بدن نداشتند.
🔸️تهران خودمان و قم و کاشان و یزد و سایر نقاط مجاور #کویر کم و بیش در تابستان از این ریگ روان سهم و نصیب دارند. در شهر قم و #کاشان همین ریگ روان چنان شدت می‌یابد که در روز روشن هوا تاریک می‌شود و مردم باید چراغ روشن کنند.
🔹️در عوض معدن‌های طلا و نقره و مس و سرب و #پنبه کوهی و آهن و #ذغال و لاجورد در کویر زیاد است و در حال حاضر فقط از معدن سرب انارك مختصر استفاده‌ای می‌شود.
🔸️گرچه شهر #کاشان به وفور عقرب بدنام شده اما عقرب‌های سیاه زهردار قم از عقرب‌های کاشان خطرناک‌تر و کشنده‌تر هستند و هر سال موقع تابستان تلفات زیادی از طریق #عقرب به مردم قم وارد می‌آید.
🔹️ییلاق‌های اطراف قم بر عکس خود قم بسیار خوش آب و هوا و دارای چشمه سارها و مرتع‌ها و #بیشه‌های طبیعی و مصنوعی است. «گَوَن» یکی از گیاه‌های خوشبویی است که شیر و ماست و کره و پنیر گوسفند‌های #ییلاقی قم از آن معطر می‌شود. به علاوه از ریشه #گون قم یک نوع #کتیرای عالی می‌گیرند؛ همانطور که از ریشۀ علف موسوم به سریش چسب سریش می‌سازند و گیاه #سریش در اطراف قم به طور وفور موجود است.
📰 منبع: مجلۀ خواندنیها، سال ١۵، شمارۀ ١۴ (سال ۱۳۳۳)
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom