هدایت شده از سیدالعلماء
🔺 مطالبی پیرامون شخصیت مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی رضوان الله تعالی علیه؛ (۱۸ #محرم الحرام ۱۴۰۲=۲۴ #آذر ۱۳۶۰)
بسم الله الرحمن الرحیم
"و صلی الله علی اشرف انبیائه و خاتم اوصیائه، صلی الله علیهم اجمعین"
🔺 برکات حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها
🔹 از برکات حرم مطهر #اهلبیت (علیهمالسلام)؛ شهر مقدس #قم، مهاجرت شخصیتی مانند مرحوم آیت الله #حائری_یزدی و تأسیس #حوزه علمیهی قم در آن و مهاجرت آیت الله #بروجردی و سپس ادامهی حوزه و طلوع شخصیتهایی مانند #مرحوم_امام راحل و مرحوم علامه #طباطبایی میباشد.
🔺 اثرات جلسات معارفی و شروع استفاده از مرحوم علامه طباطبایی
🔹 جلسات #اخلاقی و هشداردهندهی مرحوم امام و دیگر اساتید؛ امثال مرحوم استاد شهید #مطهری و دیگر بزرگان را بسیار آمادگی داد که در جستجوی هر چه بیشتر اساتید #انسان_سازی باشند. ولذا استاد شهید در سفری به #اصفهان با استاد #نهج_البلاغه؛ مرحوم حاج میرزا علی آقای #شیرازی برخورد کرده و اعتراف کردند که ما با استفاده از آن بزرگوار موفق به شناخت نهجالبلاغه شدیم و ای کاش ما توفیق شناخت #قرآن را نیز پیدا کنیم. این خواست و عطش نیز به وسیلهی #مهاجرت مرحوم علامه طباطبایی (رضیاللهعنه) از الطاف خاصهی الهی برآورده شد و ما طلاب ابتدایی نیز بحمدالله تعالی از این خرمن فیض اگر نه گندم ولی به کاهی رسیدیم و ابتداً -در اثر نداشتن مکان مناسبی- قرار شد روزها در باغی که نزدیک منزل ایشان بود از بیانات تفسیری و اخلاقی ایشان استفاده کنیم.
🔺 بیداری از خواب غفلت و بندگیِ خدای متعال؛ اساس تعلیمات مرحومین قاضی و طباطبایی؛ نقش اساسیِ روایات در تفسیر المیزان
🔹 اساس تعلیمات و تدریسات ایشان که از استاد عالی مقامشان مرحوم #قاضی کسب شده بود، دستگیری و #نجات دادن #طلاب و #دانشجویان از خواب #غفلت و توجیه آنان به سوی بندگی و صرف چند روزهی عمر در #عبودیت الهی بود، به طوریکه تمامی لحظات زندگی حتی برای کسب امور معیشتی یا ادارهی پستها و مقامها و یا تشکیل خانواده، دارای بُعد و جنبهی بندگی باشد، آنگونه که در ابتدای #تفسیر سورهی #فاتحه در صفحات اول فرمودهاند: «أن الله سبحانه بیَّن فی مواضع من كلامه: أنَّ ما ليس لوجهه الكريم هالك باطل، و أنه: سيقدم إلى كل عمل عملوه مما ليس لوجهه الكريم، فيجعله هباء منثورا، و يحبط ما صنعوا و يبطل ما كانوا يعملون، و أنه لا بقاء لشیء إلّا وجهه الكريم، فما عمل لوجهه الكريم و صنع باسمه هو الذی يبقى و لا يفنى، و كل أمر من الأمور إنما نصيبه من البقاء بقدر ما لله فيه نصيب، و هذا هو الذی يفيده ما رواه الفريقان عن النبی صلیاللهعلیهوآله أنه قال: (كل أمر ذی بال لم يبدأ فيه باسم الله فهو أبتر الحديث). و الأبتر هو المنقطع الآخر، فالأنسب أن متعلق الباء فی البسملة أبتدئ بالمعنى الذی ذكرناه»¹؛ ایشان دربارهی اینکه اولین آیهی سورهی مبارکهی فاتحه که اولین سورهی قرآن است و با آیهی شریفهی "بسم الله" آغاز میشود، مطرح میکنند که آیا این "باء" به چه فعلی یا اسمی - طبق قاعدهی عربیت و ادبیات عرب- تعَلُّق دارد؟ ایشان انتخاب فرمودند به اینکه به فعل "أبتَدِءُ" بر میگردد یعنی من ابتدا میکنم به نام خداوند بخشایندهی مهربان. در صورتیکه شاید مفسرین و لغتشناسانِ دیگر اینطور نگفته باشند، ولی ایشان در این مسأله که اولین مسألهی تفسیرشان بود، از یک #روایت نبوی متابعت کردهاند که آن روایت این است که #پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرمودهاند: هر کار مهمی که به نام خداوند ابتدا نشود، انقطاع خواهد یافت، بریده خواهد شد و به سود نخواهد رسید. بنابراین ایشان هم معناً و هم لفظاً اول استفادهشان از روایت بوده است و این مطلبی است که شخصاً بنده از ایشان شنیدم و کمتر کسی دربارهی تفسیر "المیزان" این مطلب را یادآوری کرده که این تفسیر بسیار ارزنده، طرز استفادهاش از #روایات با سایر #تفاسیر هیچ فرقی ندارد، منتها آنها آیه را بیان میکنند و در تفسیرش روایت میآورند، ولی ایشان اول به روایات رجوع میکند و مطلب آیه را که از روایات به دست آورد، طوری تنظیم میکنند که با روایات تطبیق شود و روایاتش هم در آخر ذکر شود تا این افراط و تفریطی که در برخی محدثین و غیر آنها پیدا شده، که قرآن کریم جز با روایات نباید تفسیر شود، این افراط و تفریط جلویش گرفته شود، ولی رهنمودشان را از روایات گرفتهاند و بهترین شاهد همین مسأله است و از خود ایشان هم - در وقتیکه خدمتشان بودم- شنیدم که فرمود: اگر روایات نبود من در تفسیر چیزی نمیفهمیدم. این مطلب ای کاش تکرار میشد تا مردم بدانند که برکات تفسیر "المیزان" برکات روایات #ائمه اطهار (علیهمالسلام) است.
ص ۱
1⃣
@seyedololama
⬇️
هدایت شده از سیدالعلماء
⬆️
ص ۲
2⃣
🔺 ضرورت استفاده از تعالیم مرحوم علامه طباطبایی در اصلاح انقلاب اسلامی
🔹 مرحوم استاد شهید #مطهری فرمود: تفسیر #المیزان سالها بعد جلوه شایستهاش بُروز میکند. در تأیید فرمودهی ایشان عرض میشود که ببینید در زمان ما که سالها از #انقلاب مقدس اسلامی میگذرد، هنوز این مسأله جا نیفتاده و دورهای برای #اساتید محترم #دانشگاه ترتیب داده نشده، چه رسد به #دبیران و #آموزگاران عزیز و زحمتکش و دلسوز که مانند یک جهش #ریاضی یا #طبیعی و یا #اجتماعی با این تفسیر شریف و تفسیر اولین آیه؛ -تفسیر آیهی شریفه- "بسم الله الرحمن الرحیم" آشنا شوند و در نتیجه یک #انقلاب_فرهنگی شایستهی این رژیم الهی به وجود آورند. انقلابی که در درون انسانها، مسأله #فنای طبیعت و #بقای وجههی الاهیت را چنان پایهریزی کند، که اگر استاد #فیزیک یا #ریاضی متوجه شود که کلاس را #غافلانه گذرانده، #توبه و #استغفار کند.
مرحوم علامه #طباطبایی این بیت #مولوی را فراموش نمیکرد:
اهل دنیا از کهین و از مهین
لعنة الله علیهم اجمعین
#لعنت خدا، همان ابتر و منقطع الآخر بودن است که #فرد و #جامعه اسلامی باید به عنوان یک فاجعهی #انسانی از آن بپرهیزد. #مرحوم_امام (رحمهالله) هم دربارهی پیروزی در #جنگ با دشمنان، مسألهی #وظیفه را تکرار میکرد. وظیفه همان #بندگی خدای جهان و انسان است که حضرت #مهدی (ارواحنافداه) برای گسترش آن در کرهی زمین #قیام خواهد کرد و انقلاب فرهنگی اسلامی به معنای آشنا کردن #دولت و #ملت #ایران با آن است. آشنایی این فضیلت به این است که تمام #وزارتخانه ها چه رسد به #حوزه ها و #دانشگاه ها، از افرادی دوره دیده تشکیلات داده شوند. دورهای که از پیش از #دبستان آغاز شده باشد و به همان شیوهای که #کودک با #بهداشت دهان و دندان و نیروهای بینایی و شنوایی آشنا میشود، با بندگی انسان و جهان نسبت به پروردگار مهربانش هم آشنا شود.
#بدیهی است که #ظلم و #ستم فراگیر در جهان، ریشه در همین مسألهی بیخبری از جهان #ربوبیت دارد. این ایده و مرام در #زندگی و معاشرت اینگونه اساتید #انسانساز به وضوح دیده میشد.
🔺 تشکیل جلسات تفسیری مرحوم علامه طباطبایی در ماه مبارک رمضان در حرم مطهر
🔹 [ مرحوم علامه] فرمودند: من یاد ندارم در شبهای ماه #رمضان خوابیده باشم.
به خاطر دارم در ماه مبارک رمضان سالی، #تفسیر را در حدود بعد از نیمهشب، در صحن شریف #قم ترتیب دادند، به طوریکه پس از درس به #حرم مطهر مُشَرَّف شوند و برای صرف غذای سحری برگردند. بنده هم که ظرفیت لازم را نداشتم به این برنامه چند شب عمل کردم که در اثر کمخوابی و بیتوفیقی بیمار شده و از #روزه هم محروم گردیدم.
🔺 ظهور قابلیت افراد در إمتحانات الهی
🔹 #امتحانات در همهگونه امور برای ارائهی #قابلیات وجود دارد. فرمودند: روزی در حجره تدریس در خدمت مرحوم استاد [ #قاضی رحمهالله] بودیم و بحث #توحید را بیان میکردند، ناگهان سقف حجره و مدرسه طوری تکان خورد که گویا زمینلرزهای رخ میدهد. حاضران با عجله در صدد خروج از حجره بهطور ایجاد مزاحمت با یکدیگر بر آمدند! ولی بعداً با نبودن خطر بازگشت نموده و ایشان [ آیت الله قاضی رحمهالله] بعد که از جای خود تکان هم نخورده بود، فرمود: بفرمایید ای آقایان #موَّحد و آشنای با #معارف!.
🔺 از اویی و به سوی اویی!
🔹 مرحوم استاد شهید دورهی دروس #مقدمهای_بر_جهانبینی_اسلامی را به همین منظور برای نسل #جوان آماده کرده و بسیار مناسب است که در برنامهریزی های همهی دورههای #آموزشی و #فرهنگی از آن استفاده شود. در #مجموعه_آثار ایشان، جلد دوم صفحه ۸۳ به همین مسائل اصولی اشاره فرمودهاند.
«جهانبینی توحیدی یعنی درک اینکه جهان از یک مشیّت حکیمانه پدید آمده است و نظام هستی بر اساس خیر و جود و رحمت و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آنها استوار است. جهانبینی توحیدی یعنی جهانْ «یک قطبی» و «تکمحوری» است. جهانبینی توحیدی یعنی جهانْ ماهیت «از اویی» (إِنَّا لِلَّهِ) و «به سوی اویی» (إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ) دارد». جهان مدرسهی #انسان است و خداوند به هر انسانی بر طبق #نیّت و کوشش صحیح و درستش #پاداش میدهد. این همان مسأله مرحوم علامه در مورد منقطعالآخر و مورد لعنت قرار نگرفتن است، که همین پی بردن به "انا لله و انا الیه راجعون" و آن را سرلوحهی اعمال قرار دادن و جهاد #فرهنگی و علمی، دربارهی اینکه لحظهای از آن در هیچ عملی، در هیچ تدریسی و در هیچ قدمی فراموش نشود. درست صد در صد برعکس و بر خلاف #فرهنگ های روز ما است، که حتی در کشورهای #اسلامی سران منفور #عرب دستور #دشمنان اسلام را به خاطر چند روز عیّاشی به دیدهی پذیرش مینهند و #فلسطینیان را رها میکنند.
ص ۲
2⃣
@seyedololama
⬇️
هدایت شده از سیدالعلماء
⬆️
ص ۳
3⃣
🔺 تعالیم غافلانه و تعالیم بیدارگرانه
🔹 مرحوم احمد #آرام و دانشمندانی دیگر در سالها قبل کتابی به نام #اثبات_وجود_خدا ترجمه کردند که از گفتارهای #دانشمندان درجهی یک #آمریکا است. در یکی از مقالات آن آمده است: #علم در پی #آگاهی از ماشین #طبیعت و استفاده از آن است و به سازندهی آن کاری ندارد. یعنی علوم روز بر اساس #حیوان سازیِ #انسان ها پیریزی شده است. این است یک معنای فراگیریِ جور و ستم در #دنیا که معنای #انقلاب_فرهنگی هم درست مبارزه با آن خواهد بود.
[ مرحوم علامه #طباطبایی] از اینطور توجیهات نسبت به نسل #جوان کوتاهی نمیکردند، حتی بعضی از کسانی که در #تهران - در عصر #طاغوت- #مدارس_دینی تأسیس کرده بودند، میآمدند در #قم و دروس نسبتاً #اسلامی خودشان را از ایشان استفاده میکردند که بعداً هم به صورت کتابی منتشر شد. بنابراین ایشان همهی توجهش به #اصلاحات #بشریت؛ چه #کودک، چه #نوجوان، چه #جوان و چه #اجتماع، بر اساس #توحید و #خداشناسی و اطاعت از دستورات الهی است، همان سخنیکه #مرحوم_امام هم داشتند به عنوان اینکه ما باید #وظیفه را تعقیب کنیم و در پی پیروزی نباشیم و از شکست هم دلآزرده نشویم، چون #هدف ما انجام وظیفه و #بندگی است. این را باید انقلاب فرهنگی ما، چه در #حوزه ها، چه #دانشگاه ها، چه در اجتماعات، و همچنین #صدا_و_سیما برای #بازاریان و #مردمان دیگر و #خانواده ها کاملاً جدی روشن کنند که ما وقتی میتوانیم ادعا کنیم که از #جمهوری_اسلامی بهره بردهایم و از اهداف مقدس بانیان آن و خون مقدس #شهدا قدردانی کردهایم که همهی مسایل با اساس "انا لله و انا الیه راجعون" شروع شود، ادامه یابد و ختم شود. و این مسائل در صفحات اول کتاب #المیزان مطرح شده است.
خداوند را به حق #قرآنش قسم میدهیم که این توفیق را به اجتماع ما و افراد ما مرحمت بفرماید.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
🔺 خاطراتی از مرحوم علامه طباطبایی
❔ حاج آقا خاطرهای از علامه دارید؟
🔹 #خاطره اینکه دربارهی اینکه ایشان به منازل ما چند تا #طلبه تشریف بیاورند و بعضی روزها مانند #جمعه ها ناهار هم در خدمتشان بودیم و از بیاناتشان استفاده کنیم، این مسأله بسیار جالب بود. چون آن موقع حتی اتوبوس هم در #قم ظاهراً برقرار نشده بود و ایشان با همان کفش معمولی یعنی نعلین اهل علم، راه نسبتاً طولانی منازل ما را پیاده طی میکردند و میآمدند و با خودشان هم یک نوشتهای یا دفترچهای همراه داشتند. این موضوع نشان میداد که ایشان معتقدند به اینکه #انسان باید #مدارک سخنش را قبلاً در نظر بگیرد به طور حضوری، نه اینکه از #فکر و #حافظه استفاده کند تا نکند شاید در بین سخن اشتباهی حاصل شود، ولی اگر انسان خلاصهی مطلب را در حضور داشته باشد، از خطا و اشتباه محافظت میشود. و آنوقت یک روایتی را و یا یک مطلبی را توضیح میدادند.
مثلاً در مورد همین بیتی را که ایشان میخواندند که:
اهل دنیا از کهین و از مهین
لعنة الله علیهم اجمعین
این را مثلاً وقتی تفسیر میدادند، به این مطلب میرسیدند که شهرسازی و #معماری و مهندسیِ اسلامی با این طرز ساختمانهای فعلی مناسبت ندارد، چون وقتی انسان به یک ساختمان مرتب و منظمِ عالی نگاه میکند، توجهاش از آن #هدف ممکن است برگردد یا ضعیف شود و مثلاً یا تظاهر خانوادهها در مجالس، که خانوادهی یک شخص اعیانمنش یا نسبتاً مستغنی اگر زیاد به خود جواهرات و طلا داشته باشد، خویشان او که این دسترسیها را ندارند یا حاضران مجلس وقتی به منزل بر میگردند، نسبت به شوهرانشان و پدر و مادرانشان گلهمند میشوند که خانوادهی فلانی اینطور و آنطور بودند!. همین مسأله در ساختمانها باید مراعات شود. معماری و مهندسی و شهرسازی نباید بر اساس جلب #توجه زیاد افراد به جنبهی #دنیا شود و از خدا #غافل شوند و در نتیجه به کارهای خلاف یا شبه خلاف بپردازند تا درآمدشان را زیاد کنند و از #آخرت شان باقی بمانند و جدا شوند. این هم از خاطره.
ص ۳
3⃣
@seyedololama
⬇️